Στις πόλεις του μέλλοντος οι πολίτες όλοι θα είναι οργανωμένοι σε ομάδες, θα βρίσκονται σε συνεχή συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές αυτοδιοικήσεις ώστε από κοινού να σχεδιάζουν και να υλοποιούν τις προσφορότερες λύσεις για τις ανάγκες της καθημερινότητάς τους. Στις πόλεις του μέλλοντος η κοινωνία των πολιτών θα είναι παραγωγική, ευαίσθητη, ισότιμη, περιβαλλοντικά βιώσιμη, με νέους γεμάτους ευκαιρίες και συνταξιούχους δραστήριους. Οι πόλεις του μέλλοντος θα αδελφοποιούνται μεταξύ τους δημιουργώντας το παγκοσμίως μεγαλύτερο κίνημα ειρήνης. Ένα κομμάτι του μέλλοντος παρουσιάσθηκε στα Ιωάννινα, στο τριήμερο forum του Ελληνικού Δικτύου του διεθνούς ιδρύματος Anna Lindh, με τη συμμετοχή και φορέων της κοινωνίας πολιτών της Ρόδου.
Ξεχώρισαν στο forum οι αφηγήσεις των εκπροσώπων φορέων της κοινωνίας των πολιτών της βορείου Ελλάδος. Εκεί, τα φυσικά πρόσωπα πήραν τις τύχες τους στα χέρια τους, οργανώθηκαν, φρόντισαν να βρουν χρηματοδοτήσεις από εθνικά και διεθνή προγράμματα και ξεκίνησαν να υλοποιούν τα όσα είχαν σχεδιάσει. Οι δράσεις τους αφορούν ένα ευρύ πεδίο ζητουμένων και περιλαμβάνει κινητικότητα των νέων, αναγνώριση των δικαιωμάτων των κοινωνικών φύλων, ανάπτυξη καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, προσπάθειες εξάλειψης της οικονομικής ανέχειας, δράσεις για το φυσικό περιβάλλον, ανάπτυξη υποβαθμισμένων περιοχών του αστικού τοπίου και πολλά άλλα.
Οι δράσεις των συγκεκριμένων κοινωνικών φορέων ήταν κατά κάποιο τρόπο επιτακτικές, διότι οι πόλεις τους υστερούσαν σε οικονομική ανάπτυξη, γεγονός που διόγκωνε τα ανθρώπινα προβλήματα και έπρεπε να βρεθούν λύσεις από τη βάση.
Συγκριτικά, στις κοινωνίες νησιών όπως η Ρόδος, η οικονομική ευμάρεια και η επιχειρηματικότητα δεν επέτρεψε την εμφάνιση εκτεταμένων φαινομένων φτώχειας, κάλυψε τις μορφές κοινωνικής βίας (έμφυλης ή ρατσιστικής) όπου κι αν υπήρχαν, γι’ αυτό και διαπιστώνεται περιορισμένη εμφάνιση και δράση οργανωμένων κοινωνικών ομάδων. Αυτό, ωστόσο, σημαίνει ότι κάτω από το πέπλο της οικονομικής ανάπτυξης εξακολουθούν να σοβούν τα προβλήματα και κατά καιρούς αυτά να εκδηλώνονται απότομα και με διάφορες μορφές (ορισμένες φορές με μορφές ακραίας βίας).
Η εποχή των ανθρώπων
Το forum «Διαπολιτισμικές πόλεις», στο πλαίσιο του προγράμματος Cities 3.0, του Ελληνικού Δικτύου του ιδρύματος Anna Lindh πραγματοποιήθηκε 10 – 13 Μαρτίου 2022, υπό την αιγίδα του δήμου Ιωαννιτών, με τη συμμετοχή ομιλητών από οργανωμένους κοινωνικούς φορείς, ακαδημαϊκούς, καθώς και τους δημάρχους Τρικάλων και Τριπόλεως.
Όλα ξεκινούν και καταλήγουν στον πολίτη και στον κάτοικο (π.χ. μετανάστης χωρίς πολιτικά δικαιώματα) και επειδή κάθε πόλη έχει τα δικά της ιδιαίτερα πληθυσμιακά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, είναι φυσιολογικό και ζητούμενο για το Αύριο, κάθε πόλη να έχει τη δική της ατζέντα θεμάτων και τη δική της διπλωματία.
Ο κ. Νίκος Χατζητρύφων, πρόεδρος της Σύμπραξης για το Κοινωνικό Φύλο, κατά την παρουσίασή του στάθηκε ιδιαίτερα στα ξεχωριστά χαρακτηριστικά των πόλεων του και τόνισε την ανάγκη «οι κοινωνικές ομάδες να συμπεριληφθούν στα κέντρα λήψης αποφάσεων». Μάλιστα, όπως τονίστηκε από τον δήμαρχο Τρικκαίων «οι ομάδες πολιτών και οι οργανώσεις δεν πριονίζουν τις καρέκλες της διοίκησης, αλλά έρχονται να ενισχύσουν το ρόλο της».
«Τα κοινωνικά δίκτυα είναι απαραίτητα για όλους, πολίτες και μη, διασφαλίζοντάς τους τόσο τις ανάγκες επιβίωσης όσο και εκείνες της αυτοπραγμάτωσης».
Προς την κατεύθυνση αυτή ήταν χαρακτηριστικό το παράδειγμα όπως παρουσιάσθηκε από τον Ιωακείμ Δελημήτρου, ενός πολίτη 20 ετών, ο οποίος ανέλυσε το παράδειγμα του «Συμβουλίου Νέων Δήμου Θέρμης», όπου νέοι και νέες ηλικίας 15 – 29 ετών έχουν οργανωθεί σε ομάδες ανά συνοικίες και αλληλεπιδρούν στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την καθημερινότητά τους.
Η δράση αυτή έδωσε περιεχόμενο στην αναφορά «…το άυλο είναι και το πιο πολύτιμο» του δημάρχου Τρικκαίων Δημήτρη Παπαγεωργίου. Ο ίδιος, μεταξύ άλλων, ανέλυσε το πώς ο δήμος Τρικάλων έχει αξιοποιήσει τα social media στη διαδικασία λήψης καθημερινών αποφάσεων. «Είναι μια κρίσιμη στιγμή για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μια πόλη δεν πρόκειται να γίνει καλύτερη, εάν οι πολίτες της δεν γίνουν καλύτεροι».
Το μεγαλύτερο κίνημα ειρήνης στον κόσμο
Στο σύνολό τους οι πολυπληθείς ομιλητές αναγνώρισαν ως τέσσερις τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης των σύγχρονων πόλεων: Κοινωνία των πολιτών, επιχειρήσεις, ΟΤΑ, ακαδημαϊκή κοινότητα. Η συνεργασία των τεσσάρων σε καλές πρακτικές, ανοικτές κοινωνικές δράσεις, ενδυνάμωση εθελοντών, μέσα από ένα διάλογο ουσίας κι όχι προσχηματικό, έχει ήδη αποδειχθεί ότι οδηγούν σε μια πόλη πρότυπο, χωρίς κοινωνικές διακρίσεις. «Η γνώση σπάει τα γκέτο», τόνισε από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Τσιτιρίδης project manager ‘Solidarity now’.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ο πολύ σημαντικός ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν οι επιχειρήσεις, οι οποίες δεν θα δραστηριοποιούνται απλώς στο οικονομικό φάσμα της κοινωνίας, αλλά θα κληθούν να συμμετέχουν υποστηρίζοντας και χρηματοδοτώντας διάφορες δράσεις των οργανώσεων πολιτών. Η Ρόδος ήδη έχει ένα καλό παράδειγμα προς την κατεύθυνση αυτή, συνδέοντας τον τουρισμό με το φυσικό περιβάλλον.
«Οι πόλεις μέσα από τις μεταξύ τους αδελφοποιήσεις μπορούν να δημιουργήσουν το μεγαλύτερο κίνημα ειρήνης στον κόσμο», οραματίσθηκε ο κ. Ronald Meinardus ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και δημοσιογράφος της Deutsche Welle.
«Οι αδελφοποιήσεις δεν είναι μπανάλ, αν έχουν περιεχόμενο αποκτούν βαρύτητα, ουσία, ρόλο και σε όλο αυτό η συμμετοχή των πολιτών είναι το πρώτο ζητούμενο».
Το forum συντόνισαν ο επικεφαλής και ο συνεπικεφαλής του Hellas Anna Lindh Foundation κ.κ. Στέφανος Βαλιανάτος και Αριστόδημος Παράσχος, με τη συνεργασία των περιφερειακών στελεχών του ιδρύματος κα. Αθηνά Κοροβέση και κ. Μιχάλη Καβουκλή.
Η Ρόδος εκπροσωπήθηκε από τους φορείς και οργανώσεις: Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Ρόδου, Σπίτι της Ευρώπης στη Ρόδο, Arte Con Anima και την κοινωνική επιχείρηση «Για τη φύση».
