Πόλεμο προκειμένου να αναλάβει εκείνη μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής διαχείρισης γύρω από το προσφυγικό έχει εξαπολύσει η ελληνική κυβέρνηση.
Οι ενδείξεις πως θα καταφέρει να το πετύχει αυξάνονται το τελευταίο διάστημα και αυτό θα σημαίνει ότι οι υπουργοί και τα επιτελεία τους θα έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια να αποφασίζουν ποιες οργανώσεις θα δραστηριοποιηθούν και σε ποιους τομείς. Το κυριότερο, θα έχουν αποφασιστικό λόγο και στις προσλήψεις των χιλιάδων ανθρώπων που διορίζονται για να προσφέρουν υπηρεσίες.
Ο αριθμός των Ελλήνων που έχουν βρει δουλειά με αφορμή το προσφυγικό τους τελευταίους μήνες παραμένει ακαταγράφητος αλλά εκτιμάται πως κυμαίνεται μεταξύ 10.000 και 20.000. Οι περισσότεροι έχουν ως εργοδότη τις ελληνικές ΜΚΟ που ξεπερνούν τις 100 και πολλές ήδη αναλαμβάνουν υποέργα, αρκετοί τις διεθνείς οργανώσεις που λειτουργούν ως εργολάβοι για την Ευρωπαϊκή Ενωση ή το Ελληνικό Δημόσιο και οι λιγότεροι απευθείας το Δημόσιο, κυρίως στις Υπηρεσίες Ασύλου και Υποδοχής. Στη μεσαία κατηγορία, εκείνη των διεθνών οργανώσεων και ΜΚΟ, δίνονται και οι καλύτερες αμοιβές, που συχνότατα ξεπερνούν τις 2.000 ευρώ καθαρά, με αποτέλεσμα οι θέσεις που ανοίγουν να είναι και οι πιο περιζήτητες. Με κάποιον τρόπο, σε πολλές τέτοιες θέσεις έχουν απορροφηθεί πρόσωπα που είχαν σχέση με τον «προκυβερνητικό» ΣΥΡΙΖΑ και είχαν αποκτήσει πείρα ασχολούμενοι εκεί με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Λέγεται, μάλιστα, πως η επικερδής αυτή ενασχόληση έχει συμβάλει αποφασιστικά στο να πέσουν οι τόνοι κατά του «κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ», που παίρνει μέτρα εις βάρος των προσφύγων στέλνοντάς τους πίσω τσουβαληδόν στην Τουρκία, σύμφωνα με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει δηλώσει επανειλημμένως πως έχει δεσμεύσει πάνω από 1 δισ. ευρώ για οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα και τους πρόσφυγες που μένουν εδώ. Τονίζεται, μάλιστα, πως το ποσό αυτό μπορεί να αυξηθεί εάν η Ελλάδα καταφέρει να επισπεύσει τις εκταμιεύσεις και να το απορροφήσει σε συγκεκριμένα έργα και δράσεις. Ομως η πολυπόθητη Διαχειριστική Αρχή, την οποία εξήγγειλε ο Αλέξης Τσίπρας από το καλοκαίρι του 2015, κατάφερε να συσταθεί το φθινόπωρο του 2016 και ακόμη δεν έχει καταφέρει να λειτουργήσει με τις μηχανές στο φουλ. Παλεύει ακόμη με τις αρχικές εντάξεις δράσεων ή, όπως έχουμε παλαιότερα δημοσιεύσει, με το να δημοσιεύει αποφάσεις που μοιράζει πεντοχίλιαρα σε συγκεκριμένο πρόσωπο για την εκπόνηση γενικόλογων μελετών.
● Πρώτη στη διαχείριση κονδυλίων αναδεικνύεται η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR). Για λογαριασμό της και μέχρι τον περασμένο Μάρτιο είχαν δεσμευθεί συνολικά 180 εκατομμύρια ευρώ που αφορούν πληθώρα δράσεων, όπως οι διαδικασίες παροχής ασύλου, η λειτουργία των hotspots στα νησιά και οι εκεί μετακινήσεις των αλλοδαπών, το πρόγραμμα στέγασης σε διαμερίσματα, η φροντίδα των ασυνόδευτων ανηλίκων, η παροχή βοήθειας σε μετρητά.
● Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (IOM) λαμβάνει 53 εκατομμύρια ευρώ για στήριξη ευάλωτων ομάδων, μεταφορά όσων επιστρέφουν στις πατρίδες τους ή μετεγκαθίστανται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και μεταφορά των παιδιών από τις δομές φιλοξενίας σε δομές εκπαίδευσης.
● Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Ασύλου (EASO) λαμβάνει πάνω από 26 εκατομμύρια ευρώ για να συμβάλει στις διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλουν όσοι φθάνουν στην Ελλάδα.
● O Διεθνής Ερυθρός Σταυρός/Ερυθρά Ημισέληνος (IFRC) λαμβάνει 17 εκατομμύρια για περίθαλψη Υγείας, πακέτα φαγητού, ψυχολογική στήριξη κ.λπ.
● Η αμερικανική IRC (International Rescue Committee) 16,5 εκατομμύρια για ψυχοκοινωνική υποστήριξη, προστασία, χώρους ασφαλείας για γυναίκες και παιδιά, υποδομές υγιεινής, τρόφιμα, νερό και βοήθεια σε μετρητά.
● Το δανέζικο Danish Refugee Council 14,87 εκατομμύρια ευρώ για διανομή φαγητού, διαχείριση σε δομές φιλοξενίας και περίθαλψη. Η συγκεκριμένη οργάνωση είναι ο βασικός προμηθευτής φαγητού στις «άτυπες» δομές φιλοξενίας του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού.
● Το νορβηγικό Norwegian Refugee Council 11 εκατομμύρια ευρώ για παροχή τροφίμων, δράσεις εκπαίδευσης και προστασία σε αστικό περιβάλλον.
● Η γνωστή UNICEF 8,5 εκατομμύρια ευρώ για προγράμματα παιδικής προστασίας.
● Οι Γιατροί του Κόσμου 7 εκατομμύρια ευρώ για πρωτοβάθμια περίθαλψη και ψυχοκοινωνική προστασία.
● Αλλα 7 εκατομμύρια αφορούν στην οργάνωση Save The Children για δομές προστασίας παιδιών.
● Η γερμανική Arbeiter Samariten Bund 6,8 εκατομμύρια για στήριξη υγείας και ασύλου, νομική προστασία και υπηρεσίες διερμηνείας.
● Η εκκλησιαστική Mercy Corps 6,25 εκατομμύρια ευρώ για προγράμματα στήριξης με μετρητά.
● Η ΟXFAM 6 εκατομμύρια για παροχές νερού, προστασίας υγείας, προστασίας από το χειμώνα, ψυχοκοινωνική στήριξη και συμβουλευτική.
● Η Terre des Hommes 4,7 εκατομμύρια ευρώ για παροχή δράσεων εκπαίδευσης σε ευάλωτα-ασυνόδευτα ανήλικα.
● Η CARE 3,5 εκατομμύρια για βοήθεια σε ευάλωτες ομάδες που διαβιούν κυρίως σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Μέσω των παραπάνω κονδυλίων, που αγγίζουν έως τώρα τα 400 εκατομμύρια ευρώ, τροφοδοτούνται και πολλές ΜΚΟ που λειτουργούν σαν τοπικοί υπεργολάβοι των διεθνών οργανώσεων. Το μοντέλο αυτό έχει πολλάκις κατηγορηθεί καθώς προσομοιάζει σε εκείνο που εφαρμόζεται στον Τρίτο Κόσμο όπου δεν λειτουργεί ουσιαστικά το κράτος και όλη η δουλειά γίνεται από τις διεθνείς οργανώσεις. Τυπικά, αυτό δεν μπορούσε να αλλάξει καθώς μεγάλο μέρος των κονδυλίων προέρχεται από τη Γενική Διεύθυνση για την Ανθρωπιστική Βοήθεια, η οποία για πρώτη φορά δραστηριοποιήθηκε εντός της Ευρώπης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ταμεία Ανθρωπιστικής Βοήθειας πρόκειται σταδιακά να αποχωρήσουν από την Ελλάδα ώστε τη θέση τους να πάρουν τα ταμεία που αφορούν στη Μετανάστευση και την Ασφάλεια, τα οποία αναθέτουν έργα σε φορείς του Δημοσίου. Μέσω αυτών των ταμείων έως τον περασμένο Μάρτιο είχαν διατεθεί σχεδόν 200 εκατομμύρια ευρώ με κύριους υποδοχείς τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας (93 εκατομμύρια ευρώ), Υγείας (27,5 εκατ.), Εσωτερικών (20,8 εκατ.), Υποδομών (12,8 εκατ.), η Γενική Γραμματεία Συντονισμού του Αλ. Φλαμπουράρη (6 εκατ.) αλλά και υπηρεσίες όπως η ΕΛ.ΑΣ. (5,6 εκατ.), το Λιμενικό (6,7 εκατ.), η Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής (8,6 εκατ.) και η Υπηρεσία Ασύλου (1,2 εκατ.).
Η αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των κονδυλίων έχει κριθεί πολλές φορές το τελευταίο διάστημα με τον, υποτιθέμενο, κεντρικό συντονιστή, τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα, να μεταθέτει τις ευθύνες σε κάθε άλλη κατεύθυνση, είτε προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, που δεν στέλνει προσωπικό, είτε προς τις ΜΚΟ που «καταγγέλλουν την κυβέρνηση» για ελλείψεις που οι ίδιες έχουν αναλάβει να καλύψουν. Αν, πάντως, ο ίδιος καταφέρει να αναλάβει τις προσλήψεις μέσω των ΜΚΟ, να δικαιολογείται ευκολότερα η αντιπάθεια στο πρόσωπό του εκ μέρους του Δ. Βίτσα αλλά και άλλων υπουργών που εκλέγονται στη Β’ Αθηνών…
Τα κρυφά συμφέροντα πίσω από στέγαση και ιατρική περίθαλψη
Πεδία δόξης λαμπρά έχουν έως τώρα αποδειχθεί η στέγαση και η ιατρική περίθαλψη των προσφύγων.
Στο πρώτο, εκτός των χώρων που επελέγησαν, ξεχώρισαν με τον τρόπο τους οι διαγωνισμοί για την προμήθεια οικίσκων (κοντέινερ) από το Ελληνικό Δημόσιο. Με τον πρώτο διαγωνισμό που έκανε το υπουργείο Υποδομών κατεπειγόντως τον Φεβρουάριο του 2016 θέλησε να προμηθευτεί 1.150 οικίσκους με προϋπολογισμό 14,1 εκατ. ευρώ. Τελικώς, κατάφερε να πάρει 800 με ελάχιστη έκπτωση, ενώ οι μισοί δόθηκαν στην Ιντρακάτ του ομίλου Κόκκαλη.
Τον περασμένο Οκτώβριο ξεκίνησε δεύτερος διαγωνισμός για 519 οικίσκους προϋπολογισμού 5 εκατομμυρίων. Ο διαγωνισμός δεν έχει ακόμη καρποφορήσει αλλά όλες οι προσφορές έχουν ακυρωθεί, πλην εκείνης της Ιντρακάτ.
Αλλα 120 κοντέινερ προμηθεύτηκε το υπουργείο Παιδείας έναντι 2,6 εκατομμυρίων ευρώ αλλά σε εκκρεμότητα παραμένει ένας ακόμη περίεργος διαγωνισμός με την ίδια αξία αλλά για μόλις 30 οικίσκους. Αυτοί θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες εκπαίδευσης των προσφυγόπουλων νηπιακής ηλικίας αλλά το υπουργείο Παιδείας ζήτησε να παραδοθούν οι οικίσκοι με όλο τον εξοπλισμό τους, από στρωματάκια και μαξιλαράκια μέχρι υπολογιστές και… πλαστελίνες. Ετσι, το έργο επαναλαμβάνεται με όλους τους ενδιαφερομένους -πλην ενός (η Ιντρακάτ δεν συμμετείχε)- να αποκλείονται επειδή δεν κατέθεσαν προσπέκτους για τις ξυλομπογιές…
Ερωτηματικά
Μεγάλα ερωτηματικά προκαλεί άλλος διαγωνισμός-πλαίσιο που έχει προκηρύξει το Ευρωπαϊκό Γραφείο για το Ασυλο (EASO) για προμήθεια κοντέινερ. Το παράξενο είναι ότι έχει ανώτατο προϋπολογισμό 14 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα, ενώ ο αριθμός των οικίσκων θα προσδιοριστεί από τις προσφορές και τις ανάγκες. Οι οικίσκοι αυτοί θα χρησιμοποιηθούν ως γραφεία για τις Υπηρεσίες Ασύλου που εξετάζουν τις αιτήσεις των προσφύγων. Με ένα τέτοιο ποσό, όσο περίπλοκες και αν είναι οι προδιαγραφές των οικίσκων, εκτιμάται πως δεν μπορεί να προκύψουν λιγότεροι από 150. Οπότε, το βασικό ερώτημα είναι αν αυτό σημαίνει ότι θα προκύψουν τόσο πολλοί πρόσφυγες για να χρειάζονται τόσοι οικίσκοι για τη στέγαση των υπαλλήλων που θα εξετάζουν τις αιτήσεις τους…
Συμβάσεις
Για τις πρώτες ανάγκες περίθαλψης των προσφύγων στα νησιά, δραστηριοποιούνταν έως τώρα οργανώσεις όπως οι Γιατροί του Κόσμου, η MEDIN και η Πράξις. Ομως, οι συμβάσεις τους είτε έχουν λήξει και πήραν μικρή παράταση είτε πρόκειται οσονούπω να λήξουν. Υπολογίζεται ότι περίπου 200 άνθρωποι που προσέφεραν υπηρεσίες θα μείνουν άνεργοι αλλά οι ανάγκες των προσφύγων πρέπει με κάποιο τρόπο να καλυφθούν. Τον Φεβρουάριο ψηφίστηκε τροπολογία που επιτρέπει σε μία ανώνυμη εταιρία του Δημοσίου υπαγόμενη στο υπουργείο Υγείας, την ΑΕΜΥ, να αναλαμβάνει δράσεις σε δομές προσφύγων. Πιθανολογείται, λοιπόν, ότι μπορεί ο κ. Μουζάλας ως ιατρός μαζί με το συνάδελφό του Παύλο Πολάκη να αναλάβουν ρόλο και στις προσλήψεις Υγείας που θα πρέπει να γίνουν στα νησιά αλλά και στην ενδοχώρα αργότερα…
ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ= Ελεύθερος Τύπος
