Εναν ακριβώς χρόνο μετά την ανάληψη της διαχείρισης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων η Fraport–Greece πασχίζει ακόμα να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που υπάρχουν μεταξύ των τοπικών κοινωνιών αλλά και του τουρισμού εν γένει. Ομως, ούτε φέτος δεν θα μπορέσει να προσφέρει παραπάνω τετραγωνικά στους επιβάτες, αφού τα κυρίως έργα των νέων αεροσταθμών θα ξεκινήσουν μετά το καλοκαίρι. Αλλά την ίδια ώρα, μια αθέατη επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη: οι εξυπηρετούμενοι επιβάτες αυξάνονται με ρυθμούς της τάξεως του 10%, μελέτες σχέδια και άδειες έχουν ολοκληρωθεί, σε πολλά αεροδρόμια έχουν ξεκινήσει σημαντικά έργα και, κυρίως, 121 αεροπορικές θα συνδέουν πλέον τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας με 244 προορισμούς σε 44 άλλες χώρες. Αυτό δηλώνει η εταιρεία στην «Κ».
Εργα από Σεπτέμβριο
Αν και οι κύριες κατασκευαστικές εργασίες θα αρχίσουν μετά τον Σεπτέμβριο προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν τα προβλήματα για το επιβατικό κοινό εν μέσω της καλοκαιρινής σεζόν. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε προ ημερών ο επικεφαλής της γερμανικής Fraport AG, και μητρικής της Fraport Greece, δρ Στέφαν Σούλτε, στόχος είναι τα μισά από τα 14 αεροδρόμια να είναι έτοιμα το 2019 και συγκεκριμένα της Ζακύνθου, της Καβάλας και των Χανίων πριν από το καλοκαίρι του 2019, ενώ της Κεφαλονιάς, του Ακτίου, της Σάμου και της Σκιάθου μετά το καλοκαίρι του 2019. Για το 2020 προγραμματίζεται η ολοκλήρωση των έργων σε Μυτιλήνη, Κω, Ρόδο και Σαντορίνη, ενώ πριν από το καλοκαίρι του 2021 επιδιώκεται να τελειώσουν τα έργα σε Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα και Μύκονο.
Το τετραετές πλάνο της εταιρείας περιλαμβάνει τη δημιουργία 5 νέων τερματικών σταθμών σε Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα, Κω, Κεφαλονιά και Μυτιλήνη, αλλά και κρίσιμα έργα ανάπτυξης και αναβάθμισης σε όλα τα αεροδρόμια. Πιο συγκεκριμένα, τα έργα αφορούν –μεταξύ άλλων– την αύξηση των σταθμών Check-in, των σημείων ελέγχου και ασφαλείας και των ζωνών παραλαβής αποσκευών, ενώ εκτεταμένες εργασίες θα πραγματοποιηθούν και σε σχέση με την ασφάλεια των αεροδρομίων, όπως ανακαίνιση οδοστρωμάτων στους διαδρόμους από/προσγείωσης, εγκατάσταση συστημάτων «HBS inline screening» για τον έλεγχο των αποσκευών, αλλά και ανακαίνιση/κατασκευή πυροσβεστικών σταθμών.
Συνολικά, το εμβαδόν των τερματικών σταθμών και στα 14 αεροδρόμια θα αυξηθεί κατά 100.000 τ.μ., ενισχύοντας σημαντικά τη χωρητικότητα και τη δυναμικότητα των αεροδρομίων.
Η Fraport Greece που παρέλαβε τα αεροδρόμια στις 11 Απριλίου του 2017 έχει προς τούτο ενεργοποιήσει επενδυτικό πρόγραμμα 415 εκατ. ευρώ.
Αρχή από τη Μύκονο
Η αρχή έγινε στα τέλη του προηγούμενου έτους με τις πρώτες εργασίες στα αεροδρόμια της Μυκόνου και της Κεφαλονιάς. Στη Μύκονο, έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς διεθνώς, ολοκληρώθηκε η ανακατασκευή του διαδρόμου από-προσγείωσης του αεροδρομίου. Ο παλαιός διάδρομος, η διάρκεια ζωής του οποίου είχε ξεπεράσει τα προβλεπόμενα επίπεδα, αντικαταστάθηκε από έναν νέο, υψηλής αντοχής διάδρομο ικανό να υποστηρίξει την επιβατική κίνηση του αεροδρομίου για την επόμενη 20ετία.
Οι εργασίες αναβάθμισης συνεχίστηκαν στο αεροδρόμιο της Κεφαλονιάς, όπου ξεκίνησε η επισκευή του πύργου ελέγχου, αλλά και του κεντρικού κτηρίου του αεροδρομίου. Ανάμεσα στις υπόλοιπες παρεμβάσεις που υλοποιούνται στο αεροδρόμιο «Αννα Πολλάτου» είναι ο καθαρισμός των κύριων τάφρων αποστράγγισης στον χώρο ελεγχόμενης πρόσβασης, καθώς και εργασίες αναβάθμισης του οδοστρώματος στον κύριο διάδρομο από-προσγείωσης. Και στο αεροδρόμιο της Κεφαλονιάς, η διάρκεια ζωής του διαδρόμου είχε εξαντληθεί.
Τη σκυτάλη πήρε το αεροδρόμιο της Κω. Ο διάδρομος «Ιπποκράτης» αναβαθμίστηκε. Σημειώνεται πως στην Κω ξεκινά παράλληλα η κατασκευή νέου τερματικού σταθμού, έκτασης 23.106 τ.μ., που θα αντικαταστήσει το υπάρχον –κατά πολύ μικρότερο– κτίριο.
Το επόμενο αεροδρόμιο που θα δει τις υποδομές του να μεταμορφώνονται είναι το αεροδρόμιο της Ζακύνθου. Τα έργα στο «Δ. Σολωμός» που ξεκινούν στο αμέσως προσεχές διάστημα αφορούν τον εκσυγχρονισμό του και περιλαμβάνουν την επέκταση και αναδιαμόρφωση του τερματικού σταθμού, την αύξηση των θέσεων στάθμευσης και την αναβάθμιση της Μονάδας Βιολογικού Καθαρισμού. Ακόμη, θα κατασκευαστεί νέος πυροσβεστικός σταθμός και θα εγκατασταθεί σύστημα διαχείρισης και ελέγχου αποσκευών τελευταίας τεχνολογίας.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της Fraport Greece, η οποία κατέβαλε 1,23 δισ. ευρώ για την απόκτηση των 14 αεροδρομίων και έχει δρομολογήσει επενδύσεις άλλων 415 εκατ. όλα τα έργα θα έχουν ολοκληρωθεί έως το 2021.
Κρίσιμο 15νθήμερο για τη σύμβαση του ΔΑΑ
Καθοριστικές θα είναι οι επόμενες δύο εβδομάδες για την επιτυχή ολοκλήρωση της 20ετούς παράτασης της σύμβασης παραχώρησης του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» στην εταιρέια «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών» (ΔΑΑ), καθώς οι διαβουλεύσεις με την ευρωπαϊκή επιτροπή ανταγωνισμού έχουν περιέλθει σε κρίσιμη φάση.
Αυτό αναφέρουν στην «Κ» πηγές της κυβέρνησης και των εμπλεκομένων φορέων που παρακολουθούν στενά το ζήτημα. Σύμφωνα με εξακριβωμένες πληροφορίες, οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές φέρονται να θεωρούν χαμηλό το τίμημα που συμφώνησαν ΤΑΙΠΕΔ και ΔΑΑ για την παράταση, αφού αμφισβητούν τους συντελεστές με τους οποίους έγινε η αποτίμηση της ανάπτυξης και άρα των εσόδων του αεροδρομίου τα επόμενα έτη. Είναι με βάση αυτές τις προεξοφλητικές τεχνικές που έγινε η αποτίμηση της παράτασης. Ετσι, οι νομικοί και οικονομικοί σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ (Clifford Chance LLP, Eurobank και Eurobank Equities, Lamda Infrastructure Finance, Ποταμίτης-Βεκρής) αλλά και του ΔΑΑ εδώ και αρκετές εβδομάδες έχουν μπει σε μια διαδικασία ερωταπαντήσεων με τις Βρυξέλλες προκειμένου να συμφωνήσουν κατά πόσον το τίμημα ύψους 600 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) είναι δίκαιο. Οι Βρυξέλλες φέρονται να θεωρούν το ποσό χαμηλό και άρα να εμπίπτει ενδεχομένως σε διατάξεις περί κρατικών ενισχύσεων. Εάν απαιτηθεί το τίμημα να είναι υψηλότερο, γεννάται ζήτημα για το εάν και πόσο υψηλότερο τίμημα μπορεί και είναι διατεθειμένη να καταβάλει η παραχωρησιούχος. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ, «πρέπει κάποια στιγμή να υπάρξει συμφωνία. Δεν μπορεί η συζήτηση να συνεχίζεται επί μακρόν για τεχνικής φύσεως θέματα». Επιπλέον, όσο παραμένει ανοικτό το θέμα της παραχώρησης, δεν μπορεί να προχωρήσει και η πώληση του 30% των μετοχών ΔΑΑ, επίσης κυριότητας ΤΑΙΠΕΔ, που αποτελεί ομοίως με την παράταση της σύμβασης μνημονιακή υποχρέωση. Κύκλοι του ΔΑΑ, πάντως, αναφέρουν στην «Κ» πως «θα χρειαστεί ιώβειος υπομονή», αφήνοντας εμμέσως πλην σαφώς να εννοηθεί πως η διαδικασία θα κρατήσει μήνες και όχι εβδομάδες όπως εκτιμούν στο ΤΑΙΠΕΔ.
Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2017, το ΤΑΙΠΕΔ προχώρησε στην υπογραφή της παράτασης της σύμβασης παραχώρησης του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» κατά 20 επιπλέον έτη στη «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.», έναντι τιμήματος 600 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος ΦΠΑ. Το καθαρό έσοδο για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων ανέρχεται σε 483,87 εκατ. ευρώ. Η ολοκλήρωση της συναλλαγής τελεί υπό την αίρεση της έγκρισής της από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές και την κύρωση της παράτασης της σύμβασης από τη Βουλή. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει ήδη προχωρήσει στην πρόσκληση συμβούλων και για το 30% του ΔΑΑ που κατέχει και ειδικότερα των Deutsche Bank και Eurobank ως χρηματοοικονομικών συμβούλων. Υπενθυμίζεται πως μέτοχοι του ΔΑΑ εκτός από το ΤΑΙΠΕΔ που κατέχει το 30% είναι το Δημόσιο (με 25% το οποίο τελεί υπό μεταβίβαση στο υπερταμείο), οι Avi Alliance GmbH (26,7%) και Avi Alliance Capital GmbH (13,3%), αμφότερες συμφερόντων του καναδικού ασφαλιστικού ταμείου PSP Investments και η οικογένεια Δ. Κοπελούζου (5%).
Αύξηση επιβατών με εξαίρεση τη Θεσσαλονίκη
Δεν βαίνουν, όμως, όλα χωρίς προβλήματα όπως έδειξε άλλωστε αυτή την εβδομάδα και η περίπτωση της Ryanair.
Τα έργα στη διασταύρωση των δύο διαδρόμων στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης περιόρισαν τις επιδόσεις των 14 περιφερειακών αεροδρομίων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018.
To διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου η επιβατική κίνηση υποχώρησε κατά 2,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Συνολικά, στα 14 αεροδρόμια διακινήθηκαν 1.728.924 επιβάτες έναντι 1.826,069 πέρυσι.
Μια προσεκτικότερη ματιά στα επιμέρους μεγέθη δείχνει πως η διεθνής επιβατική κίνηση κατά το πρώτο τρίμηνο εμφανίζεται αυξημένη κατά 18,1% στους 621.625 ταξιδιώτες από 526.542 πέρυσι. Πριν από αυτό το τρίμηνο, η Fraport Greece (από τις 11 Απριλίου του 2017 έως τα τέλη της χρήσης) διακίνησε 27,583 εκατ. επιβάτες ή 10,3% περισσότερους από ό,τι το ίδιο διάστημα του 2016.
Παράλληλα, επιμηκύνοντας την ημερήσια διάρκεια λειτουργίας τους αύξησε τα διαθέσιμα slots και εξυπηρέτησε 227.195 κινήσεις αεροσκαφών ή 11,7% περισσότερες. Στο πρώτο δωδεκάμηνο λειτουργίας των αεροδρομίων από τη Fraport διακινήθηκαν συνολικά 29.311.924 επιβάτες.
Με αυτό το έργο, πέτυχε το 2017 (από 11 Απριλίου οπότε και παρέλαβε τα αεροδρόμια) κύκλο εργασιών 234,9 εκατ. ευρώ και λειτουργικά κέρδη (EBITDA) 117,4 εκατ. Το καθαρό αποτέλεσμα, μετά φόρων, τόκων αποσβέσεων και δικαιωμάτων μειοψηφίας ανέρχεται στα 13,5 εκατ. ευρώ.
Με αργά βήματα προχωρά το έργο κατασκευής διαχείρισης και λειτουργίας του έργου του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι Ηρακλείου Κρήτης, με τους εμπλεκομένους να εκτιμούν πως θα απαιτηθεί «στην καλύτερη περίπτωση ένα πεντάμηνο» μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία για την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης. Αν και προ ολίγων ημερών ανακηρύχθηκε μειοδότης για το έργο του ανεξάρτητου μηχανικού που θα επιβλέπει την πρόοδο, η αμερικανική Hill International, εκκρεμούν ακόμα οι εγκρίσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο, η υπογραφή της σύμβασης και η κύρωση της από τη Βουλή.
Η κοινοπραξία της TΕΡΝΑ με την ινδική GMR Airports Limited έχει ανακηρυχθεί εδώ και ένα έτος προσωρινός ανάδοχος του έργου. Το κόστος μελέτης, κατασκευής και θέσης σε λειτουργία του νέου αεροδρομίου ανέρχεται σε περίπου 530 εκατ. ευρώ.
Ο εκτιμώμενος χρόνος υπογραφής της σύμβασης σύμφωνα με το πρόσφατο ενημερωτικό δελτίο για την έκδοση ομολογιακού δανείου της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ είναι μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου του 2018. Σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης, το Δημόσιο θα συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας παραχώρησης με ποσοστό 45,9%, ενώ το μετοχικό κεφάλαιο αυτής θα καταβληθεί εξ ολοκλήρου από τα μέλη του αναδόχου, κατά το ποσοστό συμμετοχής.
Για τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εκτιμάται ότι τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν θα ανέλθουν σε 120 εκατ. ευρώ, το δε ποσοστό που θα αναλογεί σε 32,46%.
