Επισήμως πια, μετά από αλλεπάλληλες προγνώσεις που τον τελευταίο καιρό «έδειχναν» προς αυτή την κατεύθυνση, και για πρώτη φορά σε διάστημα πέντε ετών, μετεωρολόγοι από την Ιαπωνία και την Αυστραλία κρούουν των κώδωνα του κινδύνου για την επανεμφάνιση του φαινομένου El Nino.
Όλοι όσοι ασχολούνται με τον αγροτικό κλάδο διεθνώς, παραγωγοί, διακινητές αγροτικών εμπορευμάτων, αναλυτές και traders, βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, για ένα φαινόμενο που τυπικά συνοδεύεται από πλημμύρες στη Νότιο Αμερική και εκτείνεται μέχρι τη Νοτιοανατολική Ασία η οποία είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις να πλήττεται από ξηρασία.
Την εβδομάδα που πέρασε, πρώτη η Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία ανακοίνωσε την εμφάνιση του φαινομένου, σημειώνοντας ότι πιθανότατα θα διαρκέσει μέχρι το Φθινόπωρο, ενώ λίγα λεπτά αργότερα παρόμοια ανακοίνωσε εξέδωσε και το Γραφείο Μετεωρολογίας της Αυστραλίας, το οποίο το προηγούμενο διάστημα είχε προειδοποιήσει ότι οι πιθανότητες εμφάνισης του φαινομένου ήταν πλέον τριπλάσιες του συνηθισμένου, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «η τροπική ζώνη του Ειρηνικού βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο ενός El Nino».
Ο επίσημος δείκτης ENSO που παρακολουθεί τις πιθανότητες εμφάνισης του φαινομένου, βρίσκεται πια στο επίπεδο «El Nino». Σύμφωνα με τους Αυστραλούς Μετεωρολόγους, ενδείξεις-κλειδιά για το συγκεκριμένο φαινόμενο, το οποίο έχει συνδεθεί με την εμφάνιση υψηλότερων του συνηθισμένου θερμοκρασιών στα νερά του Ειρηνικού, καταδείκνυαν «μια σταθερή, από την αρχή του έτους, τάση προς την εμφάνιση του φαινομένου». Οι ίδιοι προσθέτουν ότι «τα διεθνή κλιματικά μοντέλα δείχνουν πως οι θερμοκρασίες στα νερά της τροπικής ζώνης του Ειρηνικού θα παραμείνουν πάνω από το επίπεδο ‘El Nino’ στη διάρκεια του ερχόμενου χειμώνα (σ.σ. του νοτίου ημισφαιρίου) και τουλάχιστον μέχρι την άνοιξη».
Επιπτώσεις
Η διεθνής κοινότητα είχε βρεθεί σε κατάσταση επιφυλακής ήδη από το προηγούμενο έτος και, παρόλο που το φαινόμενο δεν έχει εκδηλωθεί ποτέ στην πλήρη δυναμική του, εμφανιζόμενο σε πιο ήπιες μορφές έχει προκαλέσει ξηρασία στη Νοτιοανατολική Ασία από τις αρχές του 2015, η οποία έχει επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή φοινικέλαιου.
Επιστήμονες επισημαίνουν ότι σε περίπτωση πιο έντονης εκδήλωσης, οι συνέπειες θα είναι αισθητά μεγαλύτερες. Το Γραφείο Μετεωρολογίας της Αυστραλίας δε, σημειώνει πως τυπικά, το φαινόμενο «συνδέεται με χαμηλότερες του μέσου όρου βροχοπτώσεις στην ανατολική Αυστραλία, και με άνω του μέσου όρου θερμοκρασίες στη διάρκεια της ημέρας, στα νότια της χώρας».
Ταυτόχρονα, ως τυπική συνέπεια του φαινομένου θεωρείται η ξηρασία που πλήττει συνήθως τη νότιο Αμερική, απειλώντας και προκαλώντας -ίσως- ζημιές στις καλλιέργειες καφέ της Κολομβίας, αλλά και η μείωση των βροχοπτώσεων στη Δυτική Αφρική, απ’ όπου προέρχεται ένα πολύ μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής κακάο.
Αντιθέτως, περιοχές της Βραζιλίας είναι πιθανό να δεχτούν υπερβολικές βροχοπτώσεις, οι οποίες ενδεχομένως θα απειλήσουν τις καλλιέργειες ζαχαρότευτλων αλλά και την περιεκτικότητά τους σε ζάχαρη. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές ενισχύονται οι μέσες στρεμματικές αποδόσεις στη χώρα.
Στις ΗΠΑ, το El Nino συνδέεται με κρύο και υγρό καιρό, και αυξημένες βροχοπτώσεις στα κεντρικά της χώρας. Ο καιρός αυτός στην παρούσα συγκυρία, μπορεί να ανακουφίσει τις νότιες πολιτείες από την ξηρασία και να ευνοήσει τις καλλιέργειες καλαμποκιού, την ίδια στιγμή όμως μπορεί να εξελιχθεί σε κίνδυνο για την ποιότητα των καλλιεργειών σίτου, όπως επισημαίνουν ειδικοί.
Μεταξύ άλλων, η εκδήλωση του El Nino συνδέεται και με αποδυνάμωση των μουσώνων στην Ινδία. Ήδη, η ινδική Μετεωρολογική Υπηρεσία έχει επισήμως εκδώσει πρόγνωση για ελαφρά μειωμένες βροχοπτώσεις κατά τη φετινή περίοδο των μουσώνων, στο 93% του συνηθισμένου.
Επενδυτικές ευκαιρίες και παγίδες
Παλαιότερη έρευνα των αναλυτών της Societe Generale έχει δείξει ότι το βαμβάκι -του οποίου κορυφαία παραγωγός διεθνώς είναι η Ινδία- στο παρελθόν έχει εμφανίσει «σημαντικές ανοδικές εξάρσεις των τιμών του», σε περιόδους εκδήλωσης του El Nino, ενώ το ίδιο έχει συμβεί και με το κακάο και τις τιμές της σόγιας.
Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι σε περιόδους εκδήλωσης του φαινομένου, το σογιέλαιο εμφανίζει την εντονότερη συναλλακτική δραστηριότητα και τις υψηλότερες αποδόσεις στις ΗΠΑ, την ίδια στιγμή που η ξηρασία στη Νοτιοανατολική Ασία υπονομεύει σοβαρά την παραγωγή του -ανταγωνιστικού- φοινικέλαιου. Οι τιμές του σογιέλαιου «συνδέονται στενά με την αγορά του φοινικέλαιου, η οποία μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από ενδεχόμενη ξηρασία στην Ινδονησία και τη Μαλαισία» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Αξίζει ωστόσο να επισημανθεί, ότι η δυνατότητα για ακριβείς μετεωρολογικές προγνώσεις είναι μειωμένη σε περιόδους εκδήλωσης του El Nino, λόγω του εύρους των παραγόντων που επηρεάζουν τα μετεωρολογικά μοτίβα.
Οι Αυστραλοί μετεωρολόγοι επισημαίνουν, ως προς αυτό, ότι ενώ το El Nino συνήθως προκαλεί ξηρασία στα ανατολικά της χώρας, «προς το παρόν οι προοπτικές για το διάστημα μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου δείχνουν ότι ολόκληρη η επικράτεια της χώρας θα εμφανίζει υγρασία άνω του μέσου όρου». Και αυτό, όπως εξηγούν, διότι υπερισχύει ο παράγοντας της άνω του μέσου όρου θερμοκρασίας του Ινδικού Ωκεανού. Προσθέτουν δε, ότι το El Nino δεν θα εξελιχθεί σε κύριο παράγοντα για το κλίμα της χώρας, παρά μόνο στο β’ εξάμηνο του έτους.
Και υπενθυμίζουν ότι την τελευταία φορά που εμφανίστηκε το φαινόμενο, την περίοδο 2009-2010, αν και εκδηλώθηκε με την αναμενόμενη ξηρασία μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου, το Νοέμβριο παρατηρήθηκε, παραδόξως, αυξημένη υγρασία στα ανατολικά της χώρας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
