Aλ. Mητρόπουλος: «Δεν υπάρχουν ευχάριστα νέα για τους συνταξιούχους»

Δύσκολη θα είναι η κατάσταση για τους εργαζόμενους στην χώρα μας αλλά και για την αγορά εργασίας γενικότερα, μετά την κρίση του κορωνοϊού.
Αυτό υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στην «δ» ο εργατολόγος καθηγητής εργατικού δικαίου κ. Αλέξης Μητρόπουλος, ενώ προβαίνει και σε διευκρινίσεις σχετικά με τα αναδρομικά των συνταξιούχων, όπου τα νέα δεν είναι και τόσο…. ευχάριστα, όπως δηλώνει.
• Κύριε Μητρόπουλε, η κρίση του κορωνοϊού δημιούργησε μια άνευ προηγουμένου κατάσταση στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Πώς διαμορφώνεται η «επόμενη μέρα» μετά την καραντίνα με δεδομένο ότι πολλές επιχειρήσεις (εμπορικά καταστήματα, εστίαση κ.λπ.) είναι ακόμη κλειστά;
Με αυτά τα δεδομένα η ανεργία και η μερική απασχόληση θα εκτοξευθούν σε δυσθεώρητα ύψη, τέτοια που δεν είχαμε ξαναδεί και τις χειρότερες ημέρες της μνημονιακής δεκαετίας.
Σε όλα τα κυρίαρχα κράτη του κόσμου, σε όλες τις εποχές της νεωτερικότητας…, όταν οι οικονομίες βρίσκονταν σε τέτοια αναγκαστική παύση, τα κράτη, ως πρώτο άμεσο και αποτελεσματικό μέτρο αντιμετώπισης της κρίσης, «έκοβαν χρήμα» και μοίραζαν στους εργαζομένους, τους ανέργους και τους παραγωγικούς φορείς. Έτσι η μεν παραγωγική διαδικασία διατηρείτο σε ύφεση αλλά σε ζωή, οι δε εργαζόμενοι -όλοι οι πολίτες- επιβίωναν και βρίσκονταν με υγεία σε εργασιακή ετοιμότητα.
Σήμερα όλα τα κυρίαρχα κράτη επιδίδονται στην έκδοση και διανομή ρευστού χρήματος. Μόνο στην ΕΕ οι διαδικασίες είναι πολύπλοκες, βραδείες, υπό όρους και προϋποθέσεις και εξορκίζουν «στο πυρ το εξώτερον» ακόμη και τις πιο άτολμες προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει μερικώς τις οικονομίες με ρευστό χρήμα. Αυτό δείχνει ότι για άλλη μια φορά η ΕΕ δεν έχει δομηθεί κατάλληλα για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και με ισότητα τέτοιες κρίσεις. Γι’αυτό και μετά την πάροδο της πανδημίας, οι ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών θα είναι μεγαλύτερες.
Όσον αφορά τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης, οι εισοδηματικές ενισχύσεις προς εργαζόμενους-ανέργους, καθώς και οι φορολογικές-ασφαλιστικές διευκολύνσεις προς τις επιχειρήσεις, είναι μεν προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά το κακό που έγινε δεν αναπληρώνεται και φοβούμαι ότι θα χαθούν πολλές παραγωγικές μονάδες και πολλές θέσεις εργασίας, κάτι που θα είναι δύσκολο να αποκατασταθεί για πολλά επόμενα χρόνια.
• Είναι αλήθεια ότι χάνονται χιλιάδες θέσεις εργασίας από αυτή την κρίση. Τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση για να στηρίξει τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους;
Αναφερθήκαμε παραπάνω και το επαναλαμβάνουμε γιατί πολλοί στην πατρίδα μας -όχι τόσο οι πραγματικοί ευρωπαϊστές αλλά κυρίως οι οπαδοί του λεγόμενου «βρυξελληνικού πνεύματος»-, όταν μεν πιεζόμαστε από τους δανειστές για να ξεπουλήσουμε όσο-όσο ό,τι στοιχείο έχει απομείνει από τον υλικό και άυλο πλούτο της πατρίδας, λένε ότι είμαστε η τελευταία Σοβιετία, ενώ τώρα που ζητάμε να υπάρξει μεγάλη ροή χρήματος, απαντούν ότι είμαστε καπιταλιστική χώρα κι έτσι δουλεύει ο καπιταλισμός.
Αλλά οι μήτρες του καπιταλισμού, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο κ.ά., κόβουν τρισεκατομμύρια δολάρια και λίρες και τα διανέμουν σε όλες τις επιχειρήσεις και σε όλους τους εργαζομένους για να συντηρήσουν την παραγωγική δομή και τις οικογένειες των εργαζομένων και επαγγελματιών, ώστε να είναι έτοιμοι για εργασία, όταν ανακάμψει η παραγωγική δραστηριότητα, όπως είπαμε παραπάνω.
Η Ελλάδα από μόνη της δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα, ούτε άλλωστε και άλλες μεγάλες -ιδρυτικές της ΕΕ- χώρες όπως η Ιταλία. Για την Ιταλία διαβάζουμε αυτές τις ημέρες ότι το μεγαλύτερο τμήμα του πολιτικού συστήματος και των βιομηχάνων πιέζει την κυβέρνηση για γρήγορες και φτηνές χρηματοδοτήσεις (όχι δανεικά δηλαδή), αλλιώς θα τεθεί θέμα παραμονής στην ΕΕ.
Τέτοια οριακά διλήμματα δεν πρέπει να τίθενται στην ΕΕ και γι’αυτό πρέπει η Γερμανία και η σφαίρα επιρροής της, που κυριαρχούν στην ΕΕ και κανοναρχούν τα σχετικά μέτρα, να αντιληφθούν ότι είμαστε σε έκτακτη περίοδο που απαιτεί πρωτίστως γενναίες και απελευθερωμένες χρηματοδοτήσεις-επιδοτήσεις.
Αν συμβεί αυτό, τότε και η Ελλάδα θα μπορέσει να στηρίξει όπως πρέπει τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους, χωρίς τα αντίστοιχα ποσά να επιβαρύνουν το ήδη πολύ υψηλό δημόσιο χρέος, για το οποίο ο ISM και τα άλλα όργανα ισχυρίζονται ότι είναι μεσοπρόθεσμα… βιώσιμο. Δεν ήταν δηλαδή βιώσιμο το υπερδιογκωμένο 116% του ΑΕΠ, με το οποίο μπήκαμε στα Μνημόνια το 2010, αλλά είναι βιώσιμο το 181% που σε λίγο θα ξεπεράσει τα 200%!!
• Ο μεγάλος «ασθενής» θα είναι φέτος ο τουρισμός. Κι εκεί η απώλεια θέσεων εργασίας είναι τεράστια. Τι πρέπει να γίνει, κατά την εκτίμησή σας;
Ας μην κοιτάμε μόνο περιστασιακά το «σύμπτωμα» αλλά ας εμβαθύνουμε στα αίτια της ασθένειας. Είναι βέβαιο και έχει γίνει παγκόσμια συνείδηση ότι η χώρα μας -και ιδιαίτερα το όμορφο νησί σας και η ευρύτερη περιοχή- προσελκύουν χιλιάδες τουρίστες, εδώ και δεκαετίες. Ο κλάδος αυτός πλήττεται κυρίως από την απαγόρευση των συγκοινωνιών και των μετακινήσεων, αλλά και από τη διστακτικότητα των ίδιων των τουριστών. Η καταστροφή είναι σχεδόν απόλυτη. Γι’αυτό η συντήρησή του «εν ετοιμότητι» με χρηματοδοτικές και άλλες «ενέσεις» είναι πρώτιστο καθήκον της Πολιτείας. Στον τομέα άλλωστε αυτόν ήδη έχει παρατηρηθεί η μη πρόσληψη εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων, όπως έδειξε η «Εργάνη» για τον μήνα Μάρτιο και Απρίλιο 2020. Αν μάλιστα τα τουριστικά καταλύματα δεν συντηρηθούν, τότε η απώλεια των θέσεων εργασίας θα είναι οριστική. Στον τομέα αυτόν πρέπει να κατευθυνθεί μεγάλο κονδύλι των επιχειρήσεων.
Αυτό όμως το «πάθημα» πρέπει να γίνει επιτέλους μάθημα για τις επόμενες ελληνικές κυβερνήσεις.
Ο τουρισμός αποκλήθηκε (και όχι αδικαιολόγητα), με μια ιδιαίτερη «εκβαρβαρισμένη» διάλεκτο, ως «η βαριά βιομηχανία της πατρίδας μας». Παράλληλα όμως παραμελήθηκαν άλλοι σπουδαίοι και απαραίτητοι κλάδοι της οικονομίας που σε περιόδους ευημερίας, αλλά πολύ περισσότερο σε περιόδους κρίσης, συντηρούν τους λαούς και τις κοινωνίες. Υποβαθμίστηκε και αποδεκατίστηκε η βιομηχανική παραγωγή. Εξαφανίστηκαν τα παλιά παραδοσιακά επαγγέλματα. Οι οικονομικά αδύναμες μεταποιητικές και τυποποιητικές τού πρωτογενούς τομέα βιοτεχνίες έσβησαν με την επέλαση των ξένων αλυσίδων πολυκαταστημάτων. Και κυρίως η πρωτογενής παραγωγή της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της αλιείας κ.λπ. διαρκώς φθίνουν, έτσι που η προ 35ετίας και πλέον αυτάρκης σε τέτοια προϊόντα χώρα μας να αναγκάζεται σήμερα να εισάγει το μεγαλύτερο μέρος για τη διατροφή του πληθυσμού. Αυτό, υπό οποιαδήποτε εκδοχή, δεν είναι ισορροπημένη ανάπτυξη!
Αν λοιπόν βγαίνει ένα συμπέρασμα, ένα μεγάλο δίδαγμα, από την παρούσα κρίση είναι ότι όλοι οι τομείς της παραγωγικής δραστηριότητας πρέπει να αναπτυχθούν κατάλληλα και ταχύρρυθμα ώστε, είτε με διαρκείς κρίσεις, είτε με περιόδους ομαλότητας, ο ελληνικός λαός να έχει εξασφαλίσει την ομαλή διεξαγωγή τής οικονομικής και κοινωνικής του ζωής.
Η μονομέρεια και η εποχικότητα της οικονομικής ανάπτυξης οδηγούν σε ανισορροπία, αυτές σε πολύπλευρη εξάρτηση και παύεις πλέον να είσαι κυρίαρχος της χώρας σου. Δεν πρέπει να ξανάρθουμε στο σημείο όπου, όταν σταματήσουν οι κάνουλες του τουρισμού, η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει για άλλη μια φορά και δεν θα μπορεί να θρέψει τα παιδιά της.
• Τι γίνεται με τα αναδρομικά των συνταξιούχων; Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση;
Τα νέα είναι δυσάρεστα. Ο υπουργός Εργασίας ζήτησε από το ΣτΕ την επανάληψη της ίδιας πιλοτικής δίκης για τις περικοπές των συντάξεων του 2012, που ο ίδιος είχε επιβάλει με δικό του νόμο και είχαν κριθεί αντισυνταγματικές με τις υπ’ αριθ. 2287-2290/2015 αποφάσεις ΟλΣτΕ.
Με το ίδιο πραγματικό και νομικό ζήτημα δεν γίνονται νέες πιλοτικές δίκες. Η δεύτερη αυτή αίτησή του, ενώ έπρεπε να απορριφθεί από το προεδρείο του ΣτΕ καθόσον αφού υπήρχε νομικό και πραγματικό δεδικασμένο (πιλοτική δίκη γαρ), έγινε δεκτή και ορίστηκε δικάσιμος για τις 10-1-2020, πάλι ενώπιον της Ολομέλειας, με Πρόεδρο στη σχετική δίκη την νυν Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Προφανώς η κυβέρνηση απέβλεψε σε αλλαγή συσχετισμών εντός του ΣτΕ, που θα οδηγούσε σε ανατροπή της δικής του απόφασης του 2015, η οποία είχε δικαιώσει τους συνταξιούχους. Η διάκριση των λειτουργιών δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο. Όμως η εκτελεστική λειτουργία δεν παύει τις προσπάθειες, με τις κατάλληλες επιλογές και τις δικονομικές αλχημείες, να οδηγεί τις συντεταγμένες λειτουργίες σε «συνήχηση». Αυτό αποδυναμώνει το Κοινωνικό Κράτος Δικαίου και ασφαλώς τα θεμέλια του Συντάγματος.
Αλλά οι Έλληνες, με την εμπειρία των Μνημονίων, την απογοήτευση, την αδιαφορία και την ηττοπάθεια που τους ενέπνευσαν ακόμη και κάποτε ελπιδοφόρες πολιτικές δυνάμεις, δεν δίνουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτές τις θεσμικές εκπτώσεις.
Έτσι διαρρέεται σε δημοσιογραφικούς κύκλους ότι το ΣτΕ θα αναθεωρήσει τις προηγούμενες αποφάσεις του 2015 και θα χορηγήσει αναδρομικά μόνο δέκα (10) μηνών (Ιούνιος 2015-Μάιος 2016) και μόνο σε όσους ελάχιστους είχαν ασκήσει αγωγές. Έτσι βλέπετε ότι επέρχεται πλήρης μνημονιακή επαναφορά, τη στιγμή που όλοι είχαν αναγάγει την επιστροφή των παρανόμως παρακρατηθέντων ως την κεντρική προεκλογική τους σημαία.