Ένα κορυφαίο επιστημονικό συνέδριο θα διεξαχθεί στην Ρόδο, από τις 22 έως τις 26 Μαΐου 2023, στο ξενοδοχείο Rodos Palace.
Πρόκειται για το συνέδριο Aeolus 2023, το οποίο πραγματοποιείται με συνδιοργανωτές:
• τον Διαστημικό Οργανισμό της Ευρώπης (ESA), με επικεφαλής τον Tommaso Parrinello
• το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), με επικεφαλής τον Βασίλη Αμοιρίδη
• Την Raymetrics S.A., με επικεφαλής τον Νίκο Κόντο
Λίγα λόγια για τον
δορυφόρο Αίολο
Ο Αίολος είναι μία καινοτόμα δορυφορική αποστολή, που όπως προδίδει το όνομά της, ως στόχο έχει την παρακολούθηση των ανέμων.
Ο Αίολος είναι ο πρώτος δορυφόρος που κατάφερε να μετρά τον άνεμο από το διάστημα.
Ο Αίολος, μας βοηθά να καταλάβουμε καλύτερα τους ανέμους και επομένως να κάνουμε πιο ακριβείς μετεωρολογικές προγνώσεις.
Μας επιτρέπει να παρακολουθούμε τον άνεμο σε όλο τον πλανήτη ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν μετεωρολογικοί σταθμοί. Πάνω από ωκεανούς, πάνω από τροπικά δάση και σε μεγάλα ύψη έως την στρατόσφαιρα (μέχρι και 30 χλμ. ύψος από την επιφάνεια της γης).
Ο Αίολος έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις πιο επιτυχημένες δορυφορικές αποστολές που έχει υλοποιήσει ποτέ ο Διαστημικός Οργανισμός της Ευρώπης (ESA). Ως ερευνητική αποστολή, σχεδιάστηκε για να επιδείξει μια νέα διαστημική τεχνολογία, αλλά έγινε αμέσως ένας από τους επιτυχημένους δορυφόρους παρακολούθησης της γήινης ατμόσφαιρας με την υψηλότερη επίδραση.
-Πώς μετρά ο δορυφόρος τον άνεμο από το διάστημα;
Με ένα όργανο γνωστό ως ALADIN, που είναι το πιο εξελιγμένο Doppler wind lidar στο διάστημα. Πρόκειται για ένα λέιζερ που εκτοξεύει παλμούς υπεριώδους φωτός προς την ατμόσφαιρα της Γης.
Η ακτινοβολία του λειζερ πέφτει πάνω στα μόρια αέρα και σκεδάζεται. Κάποιο μέρος της ακτινοβολίας αυτής ανακλάται πίσω στον δορυφόρο, ο οποίος την ανιχνεύει με το τηλεσκόπιο που διαθέτει. Χάρη στις ανεπαίσθητες αλλαγές στη συχνότητα του φωτός που λαμβάνεται πίσω, μπορούμε να μετρήσουμε πόσο γρήγορα αυτά τα σωματίδια απομακρύνονται από τον Αίολο – δηλαδή την ταχύτητα του ανέμου. Το ALADIN έχει εκπέμψει πάνω από επτά δισεκατομμύρια παλμούς λέιζερ.
-Επιτυχίες και συνεισφορά του Αίολου
Τα μοντέλα πρόγνωσης καιρού χρησιμοποιούν δεδομένα από όργανα που εγκαθίστανται σε εμπορικά αεροσκάφη για να έχουμε μετρήσεις πάνω από τους ωκεανούς. Την περίοδο του Covid όμως, οι πτήσεις είχαν σταματήσει και έτσι δεν υπήρχαν δεδομένα πάνω από τη θάλασσα. Ευτυχώς είχαμε τον Αίολο, τα δεδομένα του οποίου βοήθησαν να λειτουργούν οι προγνώσεις με ικανοποιητική ακρίβεια την περίοδο του Covid.
Τον Μάρτιο του 2021, εξερράγη για μία ακόμα φορά το ηφαίστειο της Αίτνα. Οι άνεμοι μετέφεραν την τέφρα από την έκρηξη προς την Ελλάδα δυσχεραίνοντας τις αεροπορικές πτήσεις πάνω από συγκεκριμένα σημεία. Χάρη στον Αίολο και την ομάδα ερευνητών του Αστεροσκοπείου αυτά τα σημεία ήταν δυνατό να προβλεφθούν.
Μετά από πέντε χρόνια θεαματικών αποτελεσμάτων, η αποστολή του Αίολου τερμάτισε τις δραστηριότητές της στις 30 Απριλίου 2023.
Η ESA προετοιμάζει την απόσυρση της αποστολής. Μέχρι τα τέλη Αυγούστου 2023 ο Αίολος θα οδηγηθεί στον πύρινο θάνατό του!
Ταυτόχρονα, η ESA προετοιμάζει τον απόγονο του Αίολου, την νέα αποστολή Αίολος-2 .
Παράλληλα με το συνέδριο θα διεξαχθεί και ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το Aeolus Edu
Υπεύθυνες για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι οι κυρίες Παναγιώτα Ασημακοπούλου ΕΚΠΑ & Μαρία Τσίχλα ΕΑΑ.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, η έρευνα εστιάζεται στην αναζήτηση τρόπων αξιοποίησης των δεδομένων και των υπηρεσιών που μας προσφέρουν οι δορυφόροι παρακολούθησης της Γης, στην υποχρεωτική εκπαίδευση.
H οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου, προχώρησε στο αίτημα να γίνουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την προβολή και προώθηση των αξιοσημείωτων επιτευγμάτων της δορυφορικής αποστολής Αίολος.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έννοιες που σχετίζονται με τον άνεμο συνδέονται με πολυάριθμα θέματα της διδακτέας ύλης στην υποχρεωτική εκπαίδευση, αποφασίστηκε η ιδέα της δημιουργίας ενός εκπαιδευτικού προγράμματος στο πλαίσιο του συνεδρίου.
Το εκπαιδευτικό υλικό και οι δραστηριότητες προετοιμάστηκαν βάσει των παρακάτω θεματικών αξόνων:
• Παρουσίαση της αποστολής Αίολος.
• Γιατί η αποστολή Αίολος είναι τόσο σημαντική (Παρέχει αδιάλειπτη παρατήρηση των παγκόσμιων ανέμων ακόμα και στα πιο απρόσιτα μέρη του πλανήτη).
• Πώς μετρούσαμε τους ανέμους πριν από τον Αίολο (πρακτικές δραστηριότητες με ανεμόμετρα χειρός, σύγχρονης και παλαιάς τεχνολογίας , καθώς και περιγραφή των ραδιοβολίδων και των αγκυροβολημένων πλωτήρων που υπάρχουν στον ελλαδικό θαλάσσιο χώρο)
• Γιατί φυσάει ο άνεμος; Τι προκαλεί την δημιουργία των ανέμων; (Πειράματα με απλά υλικά: για την δημιουργία σιφώνων – στροβίλων και αερόστατων)
• Πώς μετράει ο Αίολος τον άνεμο από το διάστημα; Ποιες πρωτοπόρες τεχνολογίες χρησιμοποιεί; Πώς είναι δυνατόν να μετράς τον άνεμο χρησιμοποιώντας το φως; (βασικές αρχές της τεχνολογίας λέιζερ και της τεχνολογίας Doppler lidar και πρακτικές δραστηριότητες με λέιζερ για την επίδειξη της σκέδασης του φωτός και δραστηριότητες με διαπασών και άλλα όργανα για την επίδειξη του φαινομένου Doppler)
• Ιστορίες επιτυχίας του Αίολου (η συνεισφορά του Αίολου στην εποχή του covid, η περίπτωση του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Hunga Tonga, η περίπτωση της Αίτνα και ο αντίκτυπος των παρατηρήσεων του Αίολου για τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης της αεροπλοΐας)
• Γνωρίστε τους επιστήμονες που έδωσαν ζωή στον Αίολο ( οι επιστήμονες θα συναντήσουν τους μαθητές και θα τους μοιράσουν δώρα)
Κατά τη διάρκεια του Απριλίου στάλθηκαν προσκλήσεις σε επιλεγμένα σχολεία. Υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση και ως αποτέλεσμα περίπου 150 μαθητές της ΣΤ’ τάξης (12 ετών) θα συμμετάσχουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Aeolus Edu”, το οποίο θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 24 Μαΐου στο Rodos Palace. Η προοπτική της εκπαιδευτικής εκδήλωσης φαίνεται να έχει δημιουργήσει ενθουσιασμό στην εκπαιδευτική κοινότητα της Ρόδου.
Μεγάλο επιστημονικό συνέδριο στην Ρόδο το “Aeolus 2023”
