Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου θα πραγματοποιήσειτο Κ΄ Πολιτιστικό Συμπόσιο Δωδεκανήσου στη Ρόδο και στο Πνευματικό Κέντρο του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Άνω.
Το Συμπόσιο περιλαμβάνει συνολικά 61 επιστημονικές ανακοινώσεις αναφερόμενες στην Ιστορία, την Αρχαιολογία, τη Γλωσσολογία, τη Λαογραφία, τη Γραμματολογία, το Περιβάλλον κλπ. της Δωδεκανήσου,ο ι οποίες θ’ ακουστούν κατά τις ακόλουθες συνεδρίες:
Πέμπτη, 29 Ιουνίου 2017, ώρα 18.30 – 21.00.
Παρασκευή 30 Ιουνίου 2017, ώρα 09.30 – 13.15 και 18.30 – 21.45.
Σάββατο 1 Ιουλίου 2017, ώρα 09.30 – 13.15 και 18.30 – 21.45
Κυριακή 2 Ιουλίου 2017, ώρα 10.30 -13.30.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Πέµπτη 29 Ιουνίου 2017-05-30
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕ∆ΡΊΑΣΗ
Πρόεδρος: Χαρά Κοσεγιάν, Γ. Γραµµατέας Σ.Γ.Τ.∆.
σχολική σύµβουλος φιλολόγων ∆ωδεκανήσου, λογοτέχνις.
18.30 – 19.00 Υποδοχή Συνέδρων
19.00 – 20.00 Έναρξη – Χαιρετισµοί
20.00 – 20.15 Κυριάκος – Παντελεήµων Μάγος, αρχιτέκτων MS
Συνεισηγητές:
1. Γιώργος Κολλίγρης, πολιτικός µηχανικός,
2. Λευτέρης Γλεντής, µηχανολόγος µηχανικός,
3. Αντώνης Χαλκιάς, σκηνογράφος.
– Μελέτες αποκατάστασης Εθνικού Θεάτρου Ρόδου. Το δυ-
ναµικό αποτέλεσµα µιας συλλογικής πρωτοβουλίας.
20.15 – 20.30 Κώστας Σκανδαλίδης, συνταξ. τραπεζικός, συγγραφέας
– Μια ιστορική προσέγγιση στους συµµαχικούς βοµβαρδι-
σµούς της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου και τις καταστρο-
φές των µνηµείων κατά τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο.
20.30 – 20.45 Νικόλαος Φρόνας, ιατρός γαστρεντερολόγος, Πρόεδρος
Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης ∆ήµου Ρόδου
– Το ιστορικό της δηµιουργίας της ∆ηµοτικής Πινακοθήκης
Ρόδου
20.45 – 21.00 Παναγιώτης Βενέρης, ∆ιευθυντής Περιβάλλοντος – Χω-
ροταξίας ∆ωδεκανήσου Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
– Αστυπάλαια: Νύµφη της ∆ωδεκανήσου µε κυκλαδίτικη φο-
ρεσιά.
Παρασκευή, 30 Ιουνίου 2017
ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
Πρόεδρος: Κυριάκος – Παντελεήµων Μάγος,
αρχιτέκτων M.S.
09.30 – 09.45 Κωνσταντίνος Φαρµακίδης, αρχιτέκτων µηχανικός
– Ο πολεοδοµικός σχεδιασµός της ιταλικής περιόδου και η
αστική ανάπτυξη της πόλης της Ρόδου.
09.45 – 10.00 Άγγελος – Ευθύµιος Χατζάτογλου, φοιτητής Αρχιτεκτονι-
κής
– Προβολή και περιγραφή του ντοκιµαντέρ που υλοποίησα
για το Εθνικό Θέατρο της Ρόδου στο πλαίσιο της ερευνητι-
κής µου εργασίας µε τίτλο «Η εξερεύνηση ενός µνηµείου».
10.00 – 10.15 Πάρις Παπαθεοδώρου, αρχιτέκτων µηχανικός MSC
– Εθνικό Θέατρο ή θέατρο του παραλόγου;
10.15 – 10.30 Γιώργος Σκιαδόπουλος, αρχιτέκτων µηχανικός
– Ανάδειξη της δωδεκανήσιας αρχιτεκτονικής µέσα από το-
πικές δράσεις υπερτοπικής εµβέλειας.
10.30 – 10.45 Ιουλία Παπαευτυχίου, ∆ρ αρχιτέκτων µηχανικός – εκπαι-
δευτικός
– Οι παρεµβάσεις αρχιτεκτονικής τοπίου στα ιταλοκρατούµε-
να ∆ωδεκάνησα και η προβολή τους στον 21ο
αιώνα.
10.45 – 11.00 Μαρία – Χριστίνα Γεωργαλλή, ∆ρ αρχιτέκτων
Τα οικιστικά µνηµεία της Λίνδου από την θεµελίωσή τους
έως σήµερα: Αρχιτεκτονική και πολεοδοµία.
11.00 – 11.15
∆ΙΑΛΕΙΜΜΑ
Πρόεδρος: Γιώργος Σκιαδόπουλος,
αρχιτέκτων µηχανικός
11.15 – 11.30 Αικατερίνη Μανούσου – Ντέλλα, ∆ρ αρχιτέκτων
– Η δηµιουργία και εξέλιξη της οχυρωµένης πόλης της Νε-
ραντζιάς στην Κω.
11.30 – 11.45 Χρυσούλα Ζουµπά, περιβαλλοντολόγος
– Κως, 23 Απριλίου 1933, Κυριακή του Θωµά, γιορτή του
Αγίου Γεωργίου, 8:05 π.µ.
11.45 – 12.00 Αναστάσιος Κουντούρης, φιλόλογος, δρ Ιστορίας της Εκ-
παίδευσης στο Παν/µιο Αιγαίου
Συνεισηγητές:
1. Καλλιόπη Κουντούρη, φιλόλογος, δρ. Ιστορίας της Τέ-
χνης στο Παν/µιο Αιγαίου
2. Βαρβάρα Γαλανού, ∆ιευθύντρια ∆ηµοτικού Σχολείου,
κάτοχος Μάστερ
– Αµερικανοί περιηγητές στη µεταπολεµική Ελλάδα: Ο
Robert Lax και η Κάλυµνος
12.00 – 12.15 Χαρά Κοσεγιάν, σχολική σύµβουλος φιλολόγων ∆ωδεκα-
νήσου – λογοτέχνις.
– Περιδιάβαση στον λόγο του ποιητή ∆ηµήτρη Τσαλουµά.
12.15 – 12.30 Γεώργιος Χατζηθεοδώρου, εκπαιδευτικός – µουσικολό-
γος, πρωτοψάλτης
– Η παλαιά και η νεότερη ψαλτική παράδοση της Καλύµνου.
12.30 – 12.45 Νικόλαος Τιάκας, φιλόλογος, τελειόφοιτος Μεταπτυχια-
κού Λαογραφίας
– Το κουβούκλιο του Επιταφίου στον Ιερό Ναό Κοίµησης της
Θεοτόκου Ιαλυσού (Τριαντών) Ρόδου. Η κατασκευή και οι
τελετουργίες που την περιβάλλουν.
12.45 – 13.15
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Παρασκευή, 30 Ιουνίου 2017
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
Πρόεδρος: Γιώργος Κατσαδώρος,
Επίκουρος καθηγητής Λαογραφίας Παν/µίου Αιγαίου
18.30 – 18.45 Αναστασία Ζέζου, ∆ρ Παιδικής Λογοτεχνίας, νηπιαγωγός
– Η παραδοσιακή ενδυµασία του Έµπωνα Ρόδου: ∆ιδακτική
παρέµβαση στο νηπιαγωγείο.
18.45 – 19.00 Μαργαρίτα Ιωάννου, φιλόλογος, νεοελληνίστρια
– «Καλῶς πλεονάσας τό τάλαντον, δωρεάν τοῖς βουλοµένοις
µεταδιδούς τῆς αὐτοῦ σοφίας τε καί παιδεύσεως τοῖς κατά
Πάτµον φοιτήσασι». Η θεµατογραφία του διδασκάλου Γερά-
σιµου Βυζάντιου (†1740) σε αθηναϊκούς κώδικες.
19.00 – 19.15 Ναθαναήλ ∆ιακοπαναγιώτης, µητροπολίτης Κώου και
Νισύρου
– Ο κώδικας που περιέχει τα στιχηρά του µητροπολίτου Ρό-
δου Μητροφάνους για την οσία Μελώ.
19.15 – 19.30 Νικολός Φαρµακίδης, πολιτικός µηχανικός
– Βενέδικτος Ρώσος, ο «σπαχής» της Σύµης (1764-1840).
19.30 – 19.45 Βασιλική Χρυσανθοπούλου, κοινωνική ανθρωπολόγος,
επ. καθηγήτρια Πανεπιστηµίου Αθηνών
– Χορός, παράδοση και πολιτιστική κληρονοµιά στους Κα-
λύµνιους του Τάρπον Σπρινγκς της Φλόριντας Η.Π.Α.
19.45 – 20.00 Βασίλης Γεργατσούλης, δρ Λαογραφίας Πανεπιστηµίου
Αθηνών
– Το φερµάνι της Καθαροδευτέρας του 1929 του Λάµπρου
Σταµατιάδη.
20.00 – 20.15 ∆ΙΑΛΕΙΜΜΑ
Πρόεδρος: Νίκος Φαρµακίδης,
πολιτικός µηχανικός
20.15 – 20.30 Αικατερίνη Χειµωνέτου, µεταπτυχιακή φοιτήτρια Λαο-
γραφικών Σπουδών
– Σύγχρονες αφηγήσεις των θρύλων της Κάσου. Μια λαο-
γραφική προσέγγιση.
20.30 – 20.45 Κωνσταντίνος Μηνάς, οµότιµος καθηγητής Πανεπιστηµί-
ου Αιγαίου
– Συµβολή Β στην ετυµολόγηση συµαϊκών λέξεων.
20.45 – 21.00 Γιώργος Κατσαδώρος, Επίκουρος καθηγητής Λαογραφί-
ας Παν/µίου Αιγαίου
Συνεισηγητής: Χρήστος Θεολόγος, υποψ. ∆ιδάκτωρ Πα-
νεπιστηµίου Αιγαίου
– Εθιµικές αναπαραστάσεις: Το πασχαλιάτικο έθιµο «Βούρ-
νες» στο χωριό Άγιος Ισίδωρος της Ρόδου.
21.00 – 21.15 Μανώλης Κασσώτης, µαθηµατικός – συγγραφέας
– Από την Συµη στην Ερυθρά Θάλασσα αναζητώντας µαργα-
ριτάρια
21.15 – 21.30 ∆έσποινα Νικόλη, ιστορικός
– Η σηµασία της συνεισφοράς των εµπόρων σφουγγαριού
στην πρόοδο της Σύµης.
21.30 – 21.45 Μαρία Ανδρουλάκη, ερευνήτρια, µουσικολόγος του Κέ-
ντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδηµίας
Αθηνών.
– Το τραγούδι της Παναγίας της Σκιαδενής στη Ρόδο ως έκ-
φραση συναισθηµατικής απόγνωσης και θρησκευτικής προ-
σήλωσης.
Σάββατο, 1 Ιουλίου 2017
ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
Πρόεδρος: Φανή Σέρογλου,
αρχαιολόγος
09.30 – 09.45 Ευαγγελία ∆ηµητρίου, µεταπτυχιακή φοιτήτρια κλασικής
Αρχαιολογίας Πανεπιστηµίου Κρήτης
– Επιτύµβιες στήλες από τον χώρο της υστεροαρχαϊκής και
πρώιµης κλασικής ∆ωδεκανήσου. Συµβολή στη µελέτη των
κοινωνικών προτύπων.
09.45 – 10.00 Αρχοντούλα Σκανδαλίδη, φιλόλογος
– Γνήτες: Οι πρώτοι γνήσιοι Ρόδιοι. Γλωσσολογική και µυ-
θολογική προσέγγιση.
10.00 – 10.15 Ευαγγελία ∆ήµα, αρχαιολόγος
Συνεισηγήτρια: Ελένη Τσακανίκα, αρχαιολόγος
– Ροδίων θεατρικά: προσωπεία και ειδώλια ηθοποιών,
1015 – 10.30 Βασιλική Μαχαίρα, αρχαιολόγος, Κέντρο Ερεύνης της
Αρχαιότητος της Ακαδηµίας Αθηνών
– Ελληνική πλαστική στο Αιγαίο: Ρόδος και ∆ήλος, πόλοι
δηµιουργίας και διάδοσης.
10.30 – 10.45 Ιωάννης Μπαρδάνης, υποψήφιος διδάκτωρ αρχαιολογίας
στο Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Αι-
γαίου.
– Ο R. U. Inglieri και η συµβολή του στη δηµιουργία του αρ-
χαιολογικού χάρτη της Ρόδου.
10.45 – 11.00 Νίκος Χριστοδουλίδης, αρχαιολόγος
– Περίτεχνα αρχιτεκτονικά µέλη από ταφικό µνηµείο της ρο-
διακής νεκρόπολης
11.00 – 11.15 ∆ΙΑΛΕΙΜΜΑ
Πρόεδρος: Νίκος Χριστοδουλίδης,
αρχαιολόγος
11.15 – 11.30 Βασιλική Ελευθερίου, Αρχιτέκτων µηχανικός ΥΠΠΟΑ,
∆ιευθύντρια Υπηρεσίας Συντήρησης Μνηµείων Ακρόπο-
λης
– Το πρόγραµµα της απόδοσης µορφολογικών στοιχείων νέ-
ων αρχιτεκτονικών µελών κατά τις επεµβάσεις σε αρχαία
µνηµεία.
11.30 – 11.45 Sabine Neumann, αρχαιολόγος
– The grottoes on the acropolis of Rhodes (Τα σπήλαια
στην ακρόπολη της Ρόδου)
11.45 – 12.00 Μανόλης Στεφανάκης, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπι-
στηµίου Αιγαίου
Συνεισηγητές: 1. Φανή Σέρογλου, αρχαιολόγος
2. Χαρίκλεια Παλαµιδά: αρχαιολόγος
– Ο ήλιος των Ροδίων. Η διάχυση ενός εικονογραφικού τύ-
που στην Μεσόγειο µέσα από την νοµισµατική κυκλοφορία
και τους εµπορικούς αµφορείς.
12.00 – 12.15 ∆ηµήτρης Σφακιανάκης, αρχαιολόγος
Συνεισηγήτρια: Φανή Σέρογλου, αρχαιολόγος
– Στο δίχτυ της Αράχνης ΙΙ: ο νησιωτικός µικρόκοσµος των
∆ωδεκανήσων ως κοµβικός χώρος ενός µυθικού σκηνικού.
12.15 – 12.30 Αναστασία ∆ρελιώση – Ηρακλείδου, αρχαιολόγος
– Από τη ροδιακή νεκρόπολη: τόποι ταφής, χώροι συγκε-
ντρώσεων και τελετών, αποθέσεις απορριµµάτων.
12.30 – 12.45 Στέλλα Παλαιολόγου, αρχαιολόγος
– Αρχαιοκαπηλία και παράνοµη διακίνηση αρχαιοτήτων στη
∆ωδεκάνησο
12.45 – 13.15 ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Σάββατο 1η
Ιουλίου 2017
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
Πρόεδρος: Κώστας Ιωάννου,
εκπαιδευτικός, Πρόεδρος Πνευµατικού Οµίλου Κώων «Ο Φιλητάς»
18.30 – 18.45 Κωνσταντίνος Φάκκας, υποψ. διδάκτορας Αρχαίας Ιστο-
ρίας (ΕΚΠΑ)
– Ο Τιβέριος στη Ρόδο. Η οκταετής εξορία του µελλοντικού
αυτοκράτορα της Ρώµης στο νησί, όπως προκύπτει από τις
γραµµατειακές πηγές.
18.45 – 19.00 Μαρία Μιχαλάκη – Κόλλια, αρχαιολόγος
Χωροταξικός σχεδιασµός στην αρχαία πόλη της Ρόδου και
προτάσεις για σύγχρονες παρεµβάσεις.
19.00 – 19.15 Μιχάλης Ασφενταγάκης, Υποψ. ∆ρ. Χριστιανικής και
Βυζαντινής Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ.
– Ο εντοίχιος διάκοσµος του ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ
του Κοκκιµίδη. Ένα ζωγραφικό σύνολο της δύσης του 17
ου
αιώνα στη Σύµη.
19.15 – 19.30 Ιωάννης Βολανάκης, δρ αρχαιολόγος, Έφορος Αρχαιοτή-
των Ε.Τ.
– Κνίδος: Μια πόλη της Ροδιακής Περαίας. Τα παλαιοχρι-
στιανικά µνηµεία αυτής.
19.30 – 19.45 Παναγιώτα Ψαρρή, αρχαιολόγος
– Ιστορικά διατηρητέα µνηµεία µε χρήση κατοικίας στη µε-
σαιωνική πόλη της Ρόδου.
19.45 – 20.00 Σταύρος Παπαδόπουλος, δάσκαλος, διευθυντής 1ου ∆.Σ.
Ιαλυσού, ∆ρ Ιστορίας της Εκπαίδευσης.
– Τα Καθολικά Σχολεία στην πόλη της Ρόδου 1880-1930.
20.00 – 20.15 ∆ΙΑΛΕΙΜΜΑ
Πρόεδρος: Σταύρος Παπαδόπουλος,
δάσκαλος, διευθυντής 1ου ∆.Σ. Ιαλυσού, ∆ρ Ιστορίας της Εκπαίδευσης.
20.15 – 20.30 Θεοδόσης ∆ιακογιάννης, συγγραφέας -ποιητής
– Απόκρυφες διεργασίες του Τάγµατος των Ιωαννιτών Ιππο-
τών για την απόκτηση ορισµένων ελληνικών νησιών κατά
την επανάσταση του Γένους το 1821.
20.30 – 20.45 Κωνσταντίνος Μηνέττος, τ. Σχολικός Σύµβουλος Π.Ε.
– Αγιογραφική παράσταση της ∆ευτέρας Παρουσίας του Χρι-
στού στον κοιµητηριακό ναό της Αγίας Αναστασίας στο Γεν-
νάδι της Ρόδου.
20.45 – 21.00 Χάρης Κουτελάκης, ∆ρ Αρχαιολογίας – Ιστορικός
– Σχέσεις ∆ωδεκανήσου και Κυκλάδων: Η περίπτωση της
Τήνου και Σύρου από τα χρόνια της Φραγκοκρατίας µέχρι
τον 18ο
αιώνα.
21.00 – 21.15 Νίκος Κωνσταντινίδης, οικονοµολόγος, κοινωνιολόγος,
συγγραφέας
– Καπετάν Μιχάλης Κόρακας, ο µεγάλος οπλαρχηγός της
Κρήτης. Οι δεσµοί του µε την Κάρπαθο και την Κάσο.
21.15 – 21.30 Κώστας Ιωάννου, εκπαιδευτικός,
– Η Επίσηµη Γνώση που διδασκόταν στα σχολεία της Κω
στην Ιταλοκρατία µέσα από το ∆ιδακτικό Υλικό, ο ρόλος των
κατ’ οίκον εργασιών. Σχολική χρονιά 1938-1939.
21.30 – 21.45 Τίτσα Πιπίνου, συγγραφέας
– Ατµόπλοιο SS Oria, έτος 1944. Μια από τις µεγαλύτερες
ναυτικές τραγωδίες µε θύµατα πάνω από 4.000 Ιταλούς αιχ-
µαλώτους, που µεταφέρονταν από τη Ρόδο.
Κυριακή, 2 Ιουλίου 2017
ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
Πρόεδρος: Χρυσούλα Ζουµπά, περιβαλλοντολόγος
10.30 – 10.45 Μαρία Παπανικολάου, ιστορικός, κάτοχος µεταπτυχιακού
τίτλου στη Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία.
– Η ίδρυση και οργάνωση του Ιστορικού Αρχείου ∆ωδεκα-
νήσου (ΙΑ∆) την περίοδο 1947-1967.
10.45 – 11.00 Στυλιανός Χριστοφυλάκης, αρχιτέκτων – εικαστικός
– Πανορµίτης Κουµιανός και Κώστας Κουµιανός. Οι θρυλι-
κοί ∆ρύδες του Αιγαίου. Οι εξάγγελοι µιας ακόµα ανυπότα-
κτης µνήµης.
11.00 – 11.15 Μαρία Ζαΐρη, φιλόλογος, πρώην Πρόεδρος Αναγνωστη-
ρίου Καλύµνου «Αι Μούσαι».
– Νέα στοιχεία από τα γεγονότα του 1935 (5, 6, 7 Απριλίου)
στην Κάλυµνο. Πετροπόλεµος – θάνατος Καζώνη.
11.15 – 11.30 Βενετία Σκευοφύλακα, µουσικός
– Καρπάθιοι στην Μικρά Ασία τον 19ο και 20όν αιώνα.
11.30 – 11.45 Μηνάς ∆ασκαλάκης, συντ. πλοίαρχος Εµπορ. Ναυτικού
– Η πειρατεία στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο από
την αρχαιότητα µέχρι το 1835 και η εµπλοκή της Κάσου
στην πειρατεία.
11.45 – 12.00 ∆ΙΑΛΕΙΜΜΑ
Πρόεδρος: Νίκος Κωνσταντινίδης,
οικονοµολόγος, κοινωνιολόγος, συγγραφέάς
12.00 – 12.15 Κατερίνα Μαρινάκη, λαογράφος – δηµοσιογράφος
– Τα ∆ωδεκάνησα και η αγγειοπλαστική της Σίφνου
12.15 – 12.30 Μιλτιάδης Λογοθέτης, ∆ρ οικονοµολόγος – συγγραφέας
– Παρουσίες ∆ωδεκανησίων στην Ερµούπολη της Σύρου κα-
τά τα µετεπαναστατικά χρόνια.
12.30 – 12.45 Μάνος Αναστασιάδης, Ζωγράφος, δρ. Παν/µίου Αιγαίου
– Εικαστική έκφραση µε αντικείµενο το χαρακτήρα των νη-
σιών του Αιγαίου: Το παράδειγµα της Σαντορίνης σε αναφο-
ρά µε άλλα νησιά, όπως η Ρόδος και η Κάρπαθος.
12.45 – 13.00 Μανόλης Μακρής, συγγραφέας, πρόεδρος Σ.Γ.Τ.∆.
– Η ιστορική έρευνα στα αλύτρωτα ∆ωδεκάνησα
13.00 – 13.30 ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ
