Η απόφαση της Επιτροπής μετά από πρωτοβουλία του Jean Claude Juncker να υπάρξουν “διευκολύνσεις” άμεσης έλευσης 3,5 δισ. ευρώ από το πακέτο επενδύσεων των 35 δισ. ευρώ, χωρίς να κάνει (όπως είθισται) πρώτα δαπάνες η Ελλάδα για να τα δικαιούται, δεν προσφέρει μόνο χρηματοδοτική “ένεση” ώστε να στηριχθούν δράσεις ανάκαμψης.
Παρέχει επίσης ένα ανέλπιστο “δώρο” στα κρατικά έσοδα, με σημαντικό δημοσιονομικό αντίκτυπο σε μία πολύ κρίσιμη συγκυρία για την κυβέρνηση που μάχεται να μην υπάρξουν πρόσθετα μέτρα: οι επιδοτήσεις αυτές που φτάνουν περίπου στο 2% του ΑΕΠ, θα αποτελέσουν, με την κατάθεσή τους σε ειδικό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος, έσοδο για τον κρατικό προϋπολογισμό, ένα έσοδο που προσμετράται δημοσιονομικά στον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος. Ένα μέρος του θα αντισταθμιστεί αργότερα από δαπάνες για έργα αλλά το ήμισυ και πλέον του ποσού είναι καθαρά έσοδα…
Σημειώνεται ότι ενώ ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα το 2015 είχε τεθεί στο 1% του ΑΕΠ, οι προβλέψεις της Κομισιόν που είδαν το φως της δημοσιότητας προχθές κάνουν λόγο για μηδενικό πλεόνασμα ή και για πρωτογενές έλλειμμα μετά τη λήψη των μέτρων που έχει συμφωνήσει η Αθήνα. Και ναι μεν υπάρχει πλέον μία “χαραμάδα” ευελιξίας, δεδομένης της ύφεσης 2%-4% που εκτιμούν οι κοινοτικές υπηρεσίες, αλλά παραμένει ο στόχος για 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος από το 2018 και μετά…
Η… παρενέργεια
Ωστόσο, υπάρχει και μία “παρενέργεια” που ίσως φανεί τους επόμενους μήνες ή το 2016 με την εφαρμογή των διευκολύνσεων της Επιτροπής. Τα 2 δισ. ευρώ από τα 3,5 δισ. ευρώ έρχονται μέσω της αναδρομικής αύξησης της συγχρηματοδότησης του “παλαιού” ΕΣΠΑ που τώρα λήγει (2007- 2013) στο 100% (από 95% σήμερα).
Δηλαδή, ελήφθη η απόφαση να μην συμμετάσχει με δαπάνες καθόλου η Ελλάδα στα έργα του συγκεκριμένου ΕΣΠΑ και έτσι παίρνει πίσω αναδρομικά 2 δισ. ευρώ που έχει ήδη διαθέσει για τα έργα που έχουν γίνει (το ποσοστό απορρόφησης ξεπερνά σήμερα το 90%).
Μόνο που καθώς δεν αυξάνεται παράλληλα ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων, ουσιαστικά το ΕΣΠΑ σε συνολική αξία μειώνεται. “Περισσεύουν” έτσι δράσεις αξίας 2 δισ. ευρώ σε έργα που τώρα στο παρά… ένα ολοκληρώνονται και αυτά θα πρέπει είτε να ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ (αν πληρούν τους αυστηρούς του όρους) ή να απαιτήσουν εθνικό χρήμα το οποίο – προς το παρόν – δεν υπάρχει…
Η πρόταση Juncker
Η πρόταση της Κομισιόν είναι ένα από τα δύο χρηματοδοτικά “νέα” των προηγούμενων ημερών, μαζί με το πρώτο δάνειο γέφυρα των 7 δισ. ευρώ που επίσης οδεύει προς εκταμίευση.
Προβλέπει κίνητρα που άμεσα παρέχουν στήριξη στην οικονομία. Ουσιαστικά πρόκειται για τα πρώτα βήματα στο πνεύμα της συμφωνίας της Συνόδου Κορυφής προηγούμενης Δευτέρας που προβλέπει το αναπτυξιακό “αντίβαρο” των 35 δισ. ευρώ.
Το ποσό δεν είναι νέο χρήμα αλλά τα 20 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ και τα 15 δισ. ευρώ των εξισωτικών αποζημιώσεων, αμφότερα για την περίοδο 2014- 2020. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν, το ποσό συμπληρώνεται και από άλλα μικρότερα κοινοτικά προγράμματα.
Δίδονται όμως πρόσθετες διευκολύνσεις που συνδέονται με τα 3,5 δισ. ευρώ και όχι μόνο:
1. Γρήγορη αποδέσμευση του 5% των αποπληρωμών του ΕΣΠΑ (500 εκατ. ευρώ) που τώρα ολοκληρώνεται (σ.σ. κανονικά θα έπρεπε να γίνει μετά από χρόνια και τον έλεγχο των προγραμμάτων)
2. Εφαρμογή 100% ποσοστού συγχρηματοδότησης για την περίοδο 2007-2013 αναδρομικά (από 95% σήμερα) κάτι που θα φέρει εξοικονόμηση περίπου 2 δισ. ευρώ για τον ελληνικό προϋπολογισμό.
3. Αύξηση κατά 7% της προχρηματοδότησης του ΕΣΠΑ που τώρα αρχίζει, κάτι που μεταφράζεται σε 1 δισ. ευρώ επιπλέον (σ.σ. έχει ήδη φτάσει η προκαταβολή του 2014 αλλά δεν έχει χρησιμοποιηθεί παρά σε έναν μικρό βαθμό, απουσία ρευστότητας).
4. Δάνεια μέσω ΕτΕΠ για ιδιωτικά έργα ή για ΣΔΙΤ. Στην απόφαση της Συνόδου αναφέρεται επίσης ότι το Επιχειρηματικό Σχέδιο για την Ευρώπη (πακέτο Juncker) θα παρέχει, επίσης, χρηματοδοτικές ευκαιρίες για την Ελλάδα.
5. Αύξηση του νέου ΕΣΠΑ λόγω κρίσης. Επίσης η Κομισιόν με ανακοίνωσή της αναφέρει ότι το 2016, η Επιτροπή θα επανεξετάσει την κατανομή των κονδυλίων της Πολιτικής Συνοχής σε όλα τα κράτη μέλη για την περίοδο 2017 έως 2020, προκειμένου να ληφθούν υπόψη τα πλέον πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για το ΑΕΠ. “Η επανεξέταση αυτή είναι επίσης πιθανό να αυξήσει περαιτέρω το ύψος της ενωσιακής χρηματοδότησης που διατίθεται για επενδύσεις στην Ελλάδα” επισημαίνεται.
Η επιτροπή αναφέρει ότι από το πακέτο των 35 δισ. ευρώ ήδη έχουν εκταμιευθεί 4,5 δισ. ευρώ (κυρίως στο σκέλος των εξισωτικών αποζημιώσεων αγροτών).
“Η Επιτροπή συμπαραστάθηκε στην Ελλάδα καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, με την παροχή τόσο οικονομικής στήριξης όσο και τεχνικής βοήθειας” αναφέρει η Κομισιόν σε έγγραφο που αναλύει την βοήθεια προς την Ελλάδα. “Η επίτευξη συμφωνίας που εξασφαλίζει σαφήνεια και προβλεψιμότητα είναι καθοριστικής σημασίας προς το σκοπό αυτό. Η πλήρης κινητοποίηση των πόρων της ΕΕ θα αποτελέσει τον καταλύτη για την ανάκαμψη”, αναφέρει.
“Η Ελλάδα πρέπει να πράξει αυτά που της αναλογούν”, επισημαίνεται κάνοντας σαφές ότι ο αναπτυξιακός πυλώνας “θα συμπληρώσει την ολοκληρωμένη δέσμη των μεταρρυθμίσεων και δεσμεύσεων που εφαρμόζει η Ελλάδα επί του παρόντος και οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση για ένα πρόγραμμα στήριξης σταθερότητας για την Ελλάδα δυνάμει της Συνθήκης για τη θέσπιση του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας”.
capital.gr
