Συνέντευξη
στη Μαίρη Φώτη
Σε μια βαθιά πολιτική συνέντευξή του προς την «δημοκρατική», ο πρώην πρωθυπουργός, πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών και πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς κ. Γιώργος Α. Παπανδρέου, καταθέτει τις αλήθειες του με αφορμή την σημερινή εκδήλωση στο Rodos Palace στις 9 το βράδυ και την ολοκλήρωση του «Συμποσίου της Σύμης», στην Κω.
Ο πρώην πρωθυπουργός, απαντά ευθέως και χωρίς περιστροφές, για τα σενάρια που θέλουν το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών να συνεργάζεται είτε με το ΠΑΣΟΚ είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ και θέτει τα πράγματα στη σωστή τους βάση. Παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η απάντησή του για το αν αισθάνεται δικαιωμένος από την απόφασή του για προσφυγή της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης, την οποίαν ανακοίνωσε από το Καστελόριζο. Σχολιάζοντας τον εκλογικό νόμο που φέρνει προς ψήφιση ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κάνει λόγο για ευκαιριακές ρυθμίσεις ενταγμένες σε τακτικισμούς που υποκρύπτουν μοίρασμα της εξουσίας.
Υποστηρίζει ότι υπάρχει έλλειμμα μιας προοδευτικής πολιτικής, για όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η πατρίδα, γι αυτό εξάλλου, όπως λέει, ιδρύθηκε το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών. Επιμένει στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων, τολμηρών παρεμβάσεων και τομών στις οποίες επένδυσε ως πρωθυπουργός και ξεκαθαρίζει ότι το Κίνημα, θα κατέβει αυτόνομο στις επόμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν αυτές.
• Κύριε πρόεδρε, το «Συμπόσιο της Σύμης», που φέτος πραγματοποιήθηκε στην Κω, ολοκλήρωσε τις εργασίες του με χρήσιμα συμπεράσματα για τις μετακινήσεις πληθυσμών και το προσφυγικό με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων που μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπισή του. Πώς θα αξιοποιηθούν τα συμπεράσματα του Συμποσίου;
Επιλέξαμε την Κω αφενός μεν για να ενισχύσουμε την προβολή του νησιού και της Δωδεκανήσου γενικότερα, αφετέρου για να συζητήσουμε με τους συμμετέχοντες προσκεκλημένους, που επηρεάζουν από τη θέση τους την διεθνή κοινή γνώμη, για μια σειρά από κρίσιμα και επίκαιρα θέματα με αιχμή το προσφυγικό και μεταναστευτικό, σε ένα ελληνικό νησί που ήλθε αντιμέτωπο με τις συνέπειες αυτής της κρίσης.
Ο δήμαρχος της Κω κ. Γ. Κυρίτσης παρουσίασε εκτενώς τις προκλήσεις που δημιούργησε στο νησί η κρίση αυτή, τονίζοντας πως δεν αποτελεί λύση η φοβικότητα αλλά η συνεργασία μεταξύ των φορέων που διαχειρίζονται το πρόβλημα, ενώ ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ κ. Αβραμόπουλος, εξέθεσε στους προσκεκλημένους τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας και Ελλάδας-Τουρκίας και ενημέρωσε για το πακέτο μεταρρυθμίσεων της πολιτικής ασύλου που προωθεί η ΕΕ και έχει ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας.
Εγώ, είχα την ευκαιρία να εξηγήσω πόσο κρίσιμο είναι, ειδικά μέσα από την πολύχρονη κρίση της χώρας μας, να στηριχθεί ο τουρισμός και η πραγματική μας οικονομία, αναφέροντας τις μεγάλες δυνατότητες για προσέλκυση καινοτόμων επενδύσεων στην Κω, τα Δωδεκάνησα και την Ελλάδα συνολικότερα.
Οι διεθνείς προσωπικότητες που συμμετείχαν συζήτησαν και διαπίστωσαν από κοντά ότι τα συμπεράσματα από τη διαχείριση της κρίσης μπορούν να αξιοποιηθούν για τη διαμόρφωση μιας νέας και αναγκαίας προοδευτικής στρατηγικής όχι μόνον για την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά για τον κόσμο γενικότερα, αφού τα μεγάλα προβλήματα είναι πλέον κοινά και οι λύσεις πολλές φορές απαιτούν απαντήσεις σε οικουμενικό επίπεδο.
Κατέστη σαφές μέσα από τις εργασίες του Συμποσίου, ότι η Ελλάδα έχει μια ιδιαίτερη θέση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και ότι ζητήματα, όπως οι μετακινήσεις πληθυσμών στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή, η ανάγκη καινοτόμων λύσεων ως συμβολή στην αποτελεσματική διαχείριση του προσφυγικού, η επόμενη μέρα στη Συρία, ο απαραίτητος σταθεροποιητικός ρόλος των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, οι επιπτώσεις του Brexit στο ευρωπαϊκό όραμα και των Αμερικανικών Προεδρικών εκλογών στις εξελίξεις, αφορούν ισχυρά τη χώρα μας και έχουν επιπτώσεις τις οποίες οφείλουμε να κατανοήσουμε και να συνδιαμορφώσουμε.
Η σημασία τέτοιου είδους συναντήσεων, όπως του Συμποσίου της Σύμης, είναι εξαιρετικά σημαντική ως προς την ανάλυση, τη συζήτηση, τη διαμόρφωση συσχετισμών, επηρεασμού και συμμετοχής μας στις αποφάσεις του διεθνούς γίγνεσθαι και θα ήταν πολύ θετικό τέτοιου είδους θεσμοθετημένες παρεμβάσεις να υπήρχαν περισσότερες, ειδικά την περίοδο αυτή που έχουμε ανάγκη από την κατανόηση των θεμάτων μας και τη συμβολή στη λύση τους.
• Επιστρέψατε στα Δωδεκάνησα, περίπου έξι χρόνια μετά από το διάγγελμα στο Καστελόριζο, απ΄ όπου ανακοινώσατε την προσφυγή της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης, με τη συμμετοχή και του ΔΝΤ. Σήμερα, αισθάνεστε δικαιωμένος από αυτή σας την απόφαση;
Δικαιωμένος θα αισθανόμουν εάν σήμερα που συζητάμε είχαμε βγει από την κρίση, όπως ήταν εφικτό. Αντίθετα, έξι χρόνια μετά, η κατάσταση διαφαίνεται άκρως περίπλοκη με απώλεια του προσανατολισμού της χώρας. Όμως, έξι χρόνια από την ανακοίνωση στο Καστελόριζο της προσφυγής στο μηχανισμό στήριξης, για την οποία πολύ κατευθυνόμενα λοιδορήθηκα, είναι πράγματι καιρός να κάνουμε όλοι πλέον τον απολογισμό μας.
Ποιός άραγε ανέλαβε την εξαιρετικά δυσχερή αλλά άκρως αναγκαία απόφαση να ζητήσουμε τη στήριξη από έναν μηχανισμό που μέχρι τότε δεν υπήρχε, ποια πολιτική δύναμη με την τότε Κοινοβουλευτική της Ομάδα δεχόταν να αναλάβει τις δύσκολες αυτές αποφάσεις, ποιοι έταζαν τότε από το Ζάππειο εντελώς ανεύθυνα λύσεις μηδενισμού του ελλείμματος σε ένα χρόνο, ποιοι θα έσκιζαν τα μνημόνια, ποιοι απεργαζόταν και εφάρμοζαν πραγματικές εκτροπές με μοναδικό σκοπό την εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπών και εγκατάστασης στην εξουσία, αγνοώντας τις κρίσιμες στιγμές της χώρας και τη λαϊκή βούληση;
Εγώ και το ΚΙΝΗΜΑ Δημοκρατών Σοσιαλιστών, έχουμε τοποθετηθεί πολλές φορές κάνοντας και την αυτοκριτική μας και είμαστε έτοιμοι να τα ξανασυζητήσουμε γιατί ποτέ δεν κρυβόμασταν. Γιατί θεωρώ χρέος μου, όλα αυτά τα χρόνια να μην σιωπώ κρυπτόμενος δήθεν υπεράνω, γιατί πιστεύω ότι έχουμε χρέος να τοποθετηθούμε όλοι, να είμαστε ενεργοί καθημερινά σε όλα τα επίπεδα, γιατί έξι χρόνια κρίσης με άδηλη προοπτική, είναι πολλά για τους Έλληνες πολίτες. Εξάλλου και στο Συμπόσιο τώρα στην Κω, συζητήσαμε για τη διαχείριση της πρώτης περιόδου της ελληνικής κρίσης καθώς και τη στάση των ελληνικών αλλά και των ευρωπαϊκών κέντρων απόφασης. Τότε που γυρνώντας ως πρωθυπουργός δεκάδες φορές την Ευρώπη αλλά και τον κόσμο, προσπαθούσα να εμπεδώσω την αντίληψη ότι το ελληνικό ζήτημα είναι πολύ ευρύτερο κι ότι παρά τις δικές μας χρόνιες παθογένειες, η Ελλάδα έπρεπε να μην αφεθεί στη χρεοκοπία γιατί οι συνέπειες θα ήταν πολύ μεγάλες για όλους.
• Κύριε πρόεδρε, σήμερα, κι ενώ βρισκόμαστε στο τρίτο μνημόνιο, όχι μόνο δεν προβλέπεται απεγκλωβισμός της χώρας αλλά η χρεοκοπία επανέρχεται ως προοπτική, αν δεν ικανοποιηθούν μία σειρά από νέα, σκληρά μέτρα από τον Σεπτέμβριο. Πού το αποδίδετε;
Το έχω πει πολλές φορές, το λέω από την αρχή της κρίσης και το πιστεύω. Λύσεις εξ ουρανού δεν υπάρχουν. Τα μέτρα κλιμακώνονται ως προς την σκληρότητά τους όσο εμείς, ως χώρα – ως πολίτες, δεν αντιμετωπίζουμε την έλλειψη ενός Εθνικού Σχεδίου Εξόδου από την Κρίση, παράλληλα με τις δημοσιονομικές προσαρμογές που γίνονται κατά διαστήματα. Αξίζει να αναφέρω ότι επί πρωθυπουργίας μου, είχαμε καταφέρει να κάνουμε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή σε ποσοστό περίπου 90% της απαιτούμενης. Παράλληλα, είχαμε κατανοήσει ότι αυτό από μόνο του δεν αρκούσε. Γι’ αυτό σχεδιάζαμε και υλοποιούσαμε τολμηρές παρεμβάσεις στην Υγεία, την Παιδεία, τη Δημόσια Διοίκηση, την Οικονομία, το Κράτος, το τραπεζικό σύστημα την Προστασία του Πολίτη.
Πολλές από αυτές τις μεταρρυθμίσεις, οι επόμενες κυβερνήσεις επιχείρησαν και κατάφεραν να τις ξηλώσουν, άλλες ισχύουν ως αυτονόητες, άλλες παρουσιαζόταν από τον κ. Σαμαρά ως δικές του, ενώ ακόμη και η σημερινή κυβέρνηση κάποιες τις νομοθετεί εκ νέου με άλλη ονομασία αν και ήδη ισχύουν από τότε. Παρόλα αυτά, τόσο η κυβέρνηση Σαμαρά, όσο και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, δεν προχώρησαν σε νέες απαραίτητες θετικές και εξωμνημονιακές μεταρρυθμίσεις, γιατί προφανώς δεν τις πιστεύουν και με τον τρόπο αυτό η χώρα ακόμη περιφέρεται κλονισμένη από μια κρίση χωρίς τέλος.
Εμείς ακόμη και τώρα, πιστεύοντας ότι οφείλουμε να είμαστε θετικοί για τη χώρα, κρούουμε τον κώδωνα και καλούμε σε συνεννόηση όλων, κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, για τα μεγάλα ζητήματα της χώρας, χωρίς τακτικισμούς και μικροκομματικές σκοπιμότητες.
• Ο εκλογικός νόμος, που φέρνει ο κ. Τσίπρας, έχει βάλει φωτιά στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Αν το ΚΙΝΗΜΑ Δημοκρατών Σοσιαλιστών ήταν στη Βουλή, θα ψήφιζε τον συγκεκριμένο νόμο;
Εμείς, από θέση αρχής, είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και να συνεισφέρουμε σε οποιαδήποτε προσπάθεια επιχειρηθεί που να αφορά ευρείες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, στην εξυγίανση της σχέσης του με τον πολίτη, στη μεγαλύτερη συνειδητή συμμετοχή και γνήσια έκφρασή του.
Οφείλουμε όμως, να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι για να πετύχουμε, απαιτούνται αλλαγές που να υπερβαίνουν τον εκλογικό κύκλο. Ότι απαιτούνται αποφασιστικές τομές που θα σπάνε τις πελατειακές σχέσεις πολίτη – πολιτικού συστήματος – Κράτους κι όχι ευκαιριακές ρυθμίσεις ενταγμένες σε τακτικισμούς που υποκρύπτουν μοίρασμα της εξουσίας.
Κι αυτό αφορά όλες τις πολιτικές δυνάμεις που για άλλη μια φορά στέκονται αμήχανες μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις, με κριτήρια δυστυχώς μικροκομματικής επιβίωσης. Τέτοιες ανακόλουθες συμπεριφορές κλονίζουν ακόμη περισσότερο τη σχέση εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα συνολικά, που αντί να τεθεί σε νέες στέρεες πλέον βάσεις, ευτελίζεται ακόμη περισσότερο προς όφελος όσων επιβουλεύονται την ίδια τη Δημοκρατία.
Δήλωσα εξάλλου, και πρόσφατα, ότι ένα αναλογικότερο εκλογικό σύστημα με διευκόλυνση συνασπισμών κομμάτων θα ήταν επιθυμητό, αυτό όμως αν δεν σπάσουν οι μεγάλες εκλογικές περιφέρειες για να τελειώνουμε με το μαύρο πολιτικό χρήμα, δεν θα έχει καμία σημασία.
• Ο διάλογος για την συνεργασία των δυνάμεων του προοδευτικού χώρου, βρίσκεται σε εξέλιξη, παρά το γεγονός ότι οι πολιτικές εξελίξεις «δοκιμάζουν» τις σχέσεις των συμμετεχόντων σε αυτόν και την προοπτική ευδοκίμησης. Το ΚΙΝΗΜΑ Δημοκρατών Σοσιαλιστών, έχει πάρει ξεκάθαρη θέση, ωστόσο κ. πρόεδρε, τα σενάρια για συνεργασία του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ που θέλουν να καλλιεργείται συνεργασία είτε με το ΠΑΣΟΚ είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ, ανατροφοδοτούνται. Τι τελικά ισχύει;
Έχω επανειλημμένα αναφέρει σε όλους τους τόνους, ότι αν και πιστεύω στην μεγάλη σημασία ευρύτερων συναινέσεων ειδικά των δυνάμεων του προοδευτικού χώρου, εμάς μας αφορά η συνεννόηση και η συνεργασία με βάση αρχές και αξίες. Οι ευκαιριακές προσκολλήσεις προσώπων για λόγους πολιτικής επιβίωσης δεν προωθούν ούτε τις ιδέες του δημοκρατικού σοσιαλισμού και του προοδευτικού χώρου, ούτε βοηθούν τη χώρα.
Την πεποίθησή μου αυτή εξάλλου την έχω εκφράσει και την έχω αποδείξει σε πολύ δύσκολες συγκυρίες. Με ενδιαφέρει η παραγωγή μιας προοδευτικής πολιτικής για όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας και αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο έλλειμμα ως προς το θέμα αυτό. Εμείς για το λόγο αυτό εξάλλου, ιδρύσαμε το ΚΙΝΗΜΑ Δημοκρατών Σοσιαλιστών, λειτουργούμε με όρους καθαρά πολιτικούς και δεν μας αφορούν ούτε οι περιχαρακώσεις ούτε οι ενδοτισμοί με στοχεύσεις, απλώς, εξουσίας. Ακούμε καθημερινά σενάρια παραπολιτικά, αντί να κυριαρχεί η πολιτική στο δημόσιο λόγο, στην οποία και εμμένουμε.
Και επειδή με ρωτήσατε και για τον ΣΥΡΙΖΑ, μια μόνο κουβέντα: δυστυχώς, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έχει καθημερινό φλερτ με τη συντήρηση. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς δεν πρέπει να συζητούμε με τους πολίτες που βρέθηκαν σε αυτόν το χώρο.
Και βέβαια, είναι στο χέρι της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ να αποδείξει ότι είναι μέρος της προόδου και της λύσης και όχι της συντήρησης και του προβλήματος. Ας μας διαψεύσει, αν πρόκειται να είναι καλό για τη χώρα.
• Εχετε ξεκινήσει περιοδείες ανά την Ελλάδα, εγκαινιάζοντας έναν νέο κύκλο επαφών με τους πολίτες και θα έλεγα, επιλέγοντας έναν πιο άμεσο τρόπο επικοινωνίας μαζί τους. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η εκδήλωση που έχετε προγραμματίσει στο ξενοδοχείο Rodos Palace. Ποιος είναι ο στόχος των περιοδειών αυτών κ. πρόεδρε;
Επί χρόνια κυρία Φώτη, ακούγονται πολλά μέχρι και εξωφρενικά πράγματα. Ο λόγος μου, το έργο μας, έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες στρεβλώσεις στην πολιτική ιστορία του τόπου. Έχουν κυριαρχήσει μύθοι, πάνω στους οποίους πολλοί έχτισαν και χτίζουν ακόμη και σήμερα καριέρες. Ως Πρωθυπουργός που αντιμετώπισα κατάματα την μεγάλη κρίση, τους ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους συσχετισμούς, που η μοναδική μου μέριμνα ήταν να μη χρεοκοπήσει η χώρα αλλά αντίθετα να φθάσουμε σε μεγάλες αλλαγές, ερχόμενος σε συγκρούσεις με πολιτικά αντίπαλους αλλά και “φίλους”, από την αρχή, αποφάσισα να μη πάψω στιγμή να είμαι παρών και να υπερασπίζομαι τη χώρα μου μέσα και έξω από αυτήν.
Η αλήθεια είναι ότι τα εμπόδια είναι πολλά. Αποκλείουν συστηματικά το ΚΙΝΗΜΑ μας από τις δημοσκοπήσεις, η προβολή μας στα κεντρικά ΜΜΕ είναι ελάχιστη. Ακόμη και η ΕΡΤ, με άμεση και σαφή υποχρέωση προβολής μας, δεν μας αναφέρει καν, δεν μας καλεί, αντιθέτως με άλλες μικρότερες πολιτικές δυνάμεις.
Βγαίνουμε λοιπόν, όσο είναι δυνατό, στους πολίτες για να επικοινωνήσουμε απευθείας μαζί τους, για να αρθρώσουμε τον πολιτικό μας λόγο, να στηρίξουμε τα κατά τόπον στελέχη μας που ανέλαβαν πολύ δύσκολους ρόλους. Εμπλουτίζουμε τις πολιτικές μας προτάσεις ακόμη και σε τοπικό επίπεδο οργανώνοντας ουσιαστικές συναντήσεις με φορείς σε όλη την Ελλάδα.
Συναντάμε μάλιστα στις εκδηλώσεις μας απήχηση μεγάλη, γεγονός που δείχνει και την μεγάλη ανάγκη για αλήθεια και άσκηση πραγματικής πολιτικής. Και ετοιμαζόμαστε φυσικά για την αυτόνομη κάθοδό μας στις εκλογές, όποτε αυτές γίνουν.
