“Για μετά την Περιφέρεια έχω τη μεγαλύτερη φιλοδοξία όλων: να έχω αφήσω αποτύπωμα και να ακούσω θετικό λόγο για το πέρασμά μου”.
Άνθρωπος των έργων, µε βασικά χαρακτηριστικά τα ευήκοα ώτα, τον σεβασµό στην αντίθετη άποψη, την έµφυτη ευγένεια, την υποµονή, την επιµονή και το όραµα.
Γιώργος Χατζηµάρκος ή ο πιο «τουριστικός Περιφερειάρχης στην Ελλάδα», τίτλος όχι τιµητικός, αλλά επί της ουσίας. Άλλωστε, τον ίδιο δεν τον αφορούν οι περγαµηνές και οι τίτλοι, αλλά το έργο και η ουσία.
Σε µια συνέντευξη εκ βαθέων, στο ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, στο τεύχος Ιουνίου, η οποία επεκτείνεται περά από τα αµιγώς θέµατα διοίκησης και εκείνα που σχετίζονται µε την Περιφέρεια και τον Τουρισµό, αναφέρεται σε προσωπικές φιλοδοξίες, αγωνίες και στοιχήµατα.
Μιλώντας για τη φετινή τουριστική περίοδο στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ο κ. Χατζηµάρκος σηµειώνει ότι, θα είναι καλύτερη από το 2016, από πλευράς αφίξεων, ενώ, όπως όλα δείχνουν, προβλέπεται να επιτευχθεί στην πράξη επιµήκυνση της σεζόν, που επί χρόνια αποτελεί ζητούµενο.
«Στην Περιφέρεια µε τη µικρότερη κρατική χρηµατοδότηση, το µεγαλύτερο φοροκυνηγητό, τις προσφυγικές και µεταναστευτικές ροές, δουλέψαµε µε σχέδιο και επιµονή», λέει µε νόηµα.
Η συνεργασία µε ειδικούς στον τοµέα του crisis management, η έγκαιρη εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου Τουριστικής Ανάπτυξης του Νοτίου Αιγαίου, που τέθηκε σε εφαρµογή από την αρχή του 2016 και η επιθετική τουριστική προβολή, είναι κάποιες µόνο από τις ενέργειες της Περιφέρειας για την αναστροφή του αρνητικού κλίµατος, που δηµιουργήθηκε το 2015, εξαιτίας της έντασης των µεταναστευτικών ροών.
Σύµφωνα µε τον κ. Χατζηµάρκο ο Τουρισµός αποτελεί πρώτη προτεραιότητας για την Περιφέρεια, ενώ κεντρικός αναπτυξιακός στόχος είναι να αποτελέσει το Νότιο Αιγαίο έναν από τους κορυφαίους προορισµούς του Τουρισµού εµπειρίας παγκοσµίως, µέσα από την υιοθέτηση µιας στρατηγικής βιώσιµης ανάπτυξης, διαφοροποίησης του προϊόντος και δηµιουργίας ταυτότητας προορισµού.
Ιδιαίτερα επικριτικός εµφανίζεται ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου αναφερόµενος στην αντιµετώπιση του Τουρισµού από την Πολιτεία, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «Η υπερφορολόγηση παραµένει ως βάση της οικονοµικής πολιτικής της χώρας και ναρκοθετεί κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια».
Έχοντας θέσει τον πήχη ψηλά, ο ίδιος εκφράζει την επιθυµία να αφήσει το αποτύπωµά του στο πέρασµά του από την Περιφέρεια, κάτι το οποίο θα πρέπει να θεωρείται ως δεδοµένο.
Η συνέντευξη
Στην πρώτη θέση στους δύο βασικούς δείκτες των ταξιδιωτικών εισπράξεων και των διανυκτερεύσεων βρέθηκε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου το 2016. Πoιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της φετινής, τουριστικής σεζόν στην Περιφέρεια;
Οι πρωτιές που δίνουν στο Νότιο Αιγαίο τα στοιχεία της ΤτΕ, επιβραβεύουν την επιλογή μας ως περιφερειακή αρχή, να δούμε τον Τουρισμό από την οπτική του «πρωταθλητή», αφού οι δυνατότητες και η δυναμική των νησιών μας, επιβάλλουν στρατηγική πρωταθλητισμού. Ένα πραγματικά μεγάλο επίτευγμα, απόρροια και επιβράβευση των ανθρώπων του Τουρισμού, της βαθιάς γνώσης, του ζήλου με τον οποίο εργάζονται, της αγάπης για τον τόπο τους και γι’ αυτό που υπηρετούν. Αυτών που κρατούν όρθια την οικονομία των νησιών και της χώρας, μέσα σε συνθήκες παρατεταμένης και συνεχιζόμενης κρίσης.
Στην Περιφέρεια με τη μικρότερη κρατική χρηματοδότηση, το μεγαλύτερο φοροκυνηγητό, τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, δουλέψαμε με σχέδιο και επιμονή. Δώσαμε τιτάνιο αγώνα για να κρατήσουμε αλώβητη την εικόνα των νησιών μας και της χώρας μας στο εξωτερικό, το πολύ δύσκολο για πολλούς λόγους 2015, και τα καταφέραμε. Τα μηνύματα που έρχονται από όλες τις αγορές του εξωτερικού για το 2017, είναι εξαιρετικά θετικά. Εργαστήκαμε πολύ σκληρά και μεθοδικά γι’ αυτό και όλα δείχνουν ότι θα έχουμε μια σεζόν καλύτερη και από το 2016, από πλευράς αφίξεων. Αν, μάλιστα, λάβουμε υπόψιν ότι Αύγουστο και Σεπτέμβριο αυξάνεται εντυπωσιακά το ποσοστό των last minute κρατήσεων, προβλέπεται η σεζόν να κλείσει περί τα τέλη Νοεμβρίου, έχοντας επιτύχει στην πράξη την επιμήκυνσή της, που επί χρόνια αποτελεί ζητούμενο.
Ποιο είναι το «μυστικό» της επιτυχίας της Περιφέρειας στον Τουρισμό;
Πρόβλεψη, σωστή ανάγνωση του εσωτερικού αλλά και δύσκολου διεθνούς περιβάλλοντος, σχέδιο, έγκαιρος προγραμματισμός, σκληρή δουλειά. Έχει σημασία να τονίσουμε ότι οι πρωτιές που αναφέρατε πιο πάνω, έγιναν το 2016, μια χρονιά, που κανένας δεν περίμενε αυτόν τον άθλο. Προηγήθηκε το 2015, η χρονιά που για τα νησιά κορυφώθηκε η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση. Το 30% των συνολικών προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών που κινήθηκαν προς την Ευρώπη, πέρασαν από τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και κυρίως από τα νησιά της Δωδεκανήσου. Για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, τη διεθνή ειδησεογραφία τροφοδοτούσαν καθημερινά αρνητικές ειδήσεις, με φόντο τα νησιά του Αιγαίου. Δεν ήταν εύκολο να ανατραπεί αυτό το κλίμα. Δεν υπήρχε προηγούμενο μιας τέτοιας κρίσης, ούτε φυσικά είχαμε… manual. Χρειάστηκε τιτάνια προσπάθεια για να μην καταρρεύσει το τουρισμός. Τελικά, όχι μόνο δεν κατέρρευσε, αλλά ως Περιφέρεια φτάσαμε σε ύψη ρεκόρ.
Πως ακριβώς ανατρέψατε το αρνητικό κλίμα;
Κάναμε ορθή, ψύχραιμη και νηφάλια διαχείριση κρίσης. Η προστασία των νησιών μας και του τουρισμού τους, έγινε για εμάς υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα. Τα «εργαλεία» που χρησιμοποιήσαμε ήταν κατ’ αρχήν η συνεργασία με ειδικούς στον τομέα του crisis management, μέσω της οποίας θέσαμε κανόνες διαχείρισης της κρίσης και εκπαιδεύσαμε και το πολιτικό προσωπικό της Περιφέρειάς μας. Παράλληλα με την έγκαιρη εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου Τουριστικής Ανάπτυξης του Νοτίου Αιγαίου, που τέθηκε σε εφαρμογή από την αρχή του 2016, μέσα από ένα ευρύ πλέγμα δράσεων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε νησιού.
Σε συνδυασμό με τη λειτουργία της ψηφιακής πλατφόρμας που αξιοποιεί τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες στον χώρο του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, πετύχαμε να αναδείξουμε τα νησιά μας ως την ιδανική επιλογή διακοπών για όλες τις απαιτήσεις. Η επιθετική τουριστική προβολή, ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με την παρουσία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στις μεγαλύτερες διεθνείς τουριστικές εκθέσεις, με αναβαθμισμένο προφίλ, καθώς και στα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα παγκοσμίως, όπως το CNN, το BBC και άλλα, όπου καταφέραμε, περνώντας θετικά μηνύματα, να ανατρέψουμε την αρνητική εικόνα που είχε διαμορφωθεί για τα νησιά μας. Τα αποτελέσματα της ΤτΕ και του ΙΤΕΠ μας δικαίωσαν απόλυτα.
Πρόσθετοι φόροι και τέλη αποτελούν βασικές προϋποθέσεις σε κάθε νέα συμφωνία με τους δανειστές. Πως αντιμετωπίζετε αυτή την πραγματικότητα;
Σε κάποιες χώρες, οι επιδόσεις επιβραβεύονται. Στη δική μας, δυστυχώς λοιδορούνται και υπονομεύονται. Η υπερφορολόγηση παραμένει ως βάση της οικονομικής πολιτικής της χώρας και ναρκοθετεί κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια. Ο ορισμός του παραλόγου. Η βαριά φορολογία του τουριστικού κλάδου, κυρίως στα νησιά, με την κατευθυνόμενη δυσφήμισή τους ως δήθεν «παράδεισοι» φοροδιαφυγής, για να «ντυθεί» με άλλοθι η φοροεπιδρομή που υφίστανται τα δύο τελευταία χρόνια, είναι και η εξήγηση του ότι ενώ οι αριθμοί των αφίξεων σπάνε τα ρεκόρ, οι επιχειρηματίες του τουρισμού δεν μπορούν να επωφεληθούν από τη ραγδαία αύξηση του τουριστικού ρεύματος.
Ως Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου δίνουμε έναν διαρκή αγώνα για να καταστήσουμε αντιληπτή προς την κυβέρνηση την πραγματική κατάσταση της οικονομίας των νησιών μας. Το Νότιο Αιγαίο επί τρία συνεχόμενα χρόνια, είναι η Περιφέρεια με τη μεγαλύτερη πτώση του ΑΕΠ στην Ευρώπη, κατά 35 μονάδες, ένα ποσοστό που συναντάται μόνο σε εμπόλεμες ζώνες. Εμείς το φέραμε σε περίοδο ειρήνης! Από μόνο του ως στοιχείο, αυτό θα ήταν αρκετό για να λειτουργήσει ως συναγερμός. Δεν θα σταματήσουμε την προσπάθεια μέχρι αυτό να γίνει, επιτέλους, αντιληπτό.
Την ίδια ώρα και παρά το γεγονός ότι είμαστε η πιο υποχρηματοδοτημένη Περιφέρεια της χώρας, διαθέτουμε το μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού μας για να στηρίξουμε τον τουρισμό, τον βασικό «αιμοδότη» των νησιών μας. Η Πολιτεία, από την πλευρά της οφείλει, αντί να δημιουργεί συνθήκες που πλήττουν την ανταγωνιστικότητα του εξαιρετικού τουριστικού προϊόντος μας, αντί να δημιουργεί επενδυτικά αντικίνητρα και προσκόμματα, να στηρίξει τους επαγγελματίες του τουρισμού, εκείνους που ακόμη και στους πιο δύσκολους καιρούς της εγχώριας αλλά και της διεθνούς οικονομικής ύφεσης, γνωρίζουν άριστα πως να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, να δημιουργούν θέσεις εργασίας, να γίνονται οι στυλοβάτες της ελληνικής οικονομίας, να γίνονται η θετική εικόνα της χώρας μας σε όλο τον κόσμο.
Ποιες είναι οι επιδόσεις της Περιφέρειας στον τομέα της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων και ποιος ο κεντρικός αναπτυξιακός στόχος του Επιχειρησιακού Προγράμματος Νοτίου Αιγαίου 2014-2020;
Οι επιδόσεις της Περιφέρειάς μας στον τομέα της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων, είναι εξαιρετικά καλές, γεγονός που την κατατάσσει μεταξύ των πρώτων Περιφερειών πανελλαδικά, με θεαματικά αποτελέσματα που αφορούν, τόσο το ΕΣΠΑ 2007 – 2013, όσο και το τρέχον ΕΣΠΑ 2014 – 2020, που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2014 – 2020, εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2014 με προϋπολογισμό 168,2 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός προϋπολογισμός των δράσεων, που έχουν εξειδικευτεί ως σήμερα ανέρχεται σε 128,6 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 76% των πόρων του Προγράμματος και έχουν ήδη ενταχθεί 89 έργα με συνολικό προϋπολογισμό 79,3 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 47,15% του προγράμματος .
Έχοντας θέσει ως βασική προτεραιότητα τον τουρισμό, το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Κεντρικός αναπτυξιακός στόχος του είναι να αποτελέσει το Νότιο Αιγαίο έναν από τους κορυφαίους προορισμούς του τουρισμού εμπειρίας παγκοσμίως, μέσα από την υιοθέτηση μιας στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης, διαφοροποίησης του προϊόντος και δημιουργίας ταυτότητας προορισμού.
Που οφείλεται η κωλυσιεργία που παρατηρείται στο θέμα της δημιουργίας των υδατοδρομίων;
Αναπτυξιακός σχεδιασμός χωρίς επαρκή συγκοινωνιακή κάλυψη των νησιών, δεν νοείται. Γι’ αυτό, μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες που αναλάβαμε ως περιφερειακή αρχή, είναι η δημιουργία ενός δικτύου από 26 υδατοδρόμια, που θα διευκολύνουν όχι μόνο τους κατοίκους των νησιών στην καθημερινότητά τους, αλλά θα συμβάλουν ώστε το τουριστικό ρεύμα που δέχονται τα μεγάλα νησιά της Περιφέρειάς μας, να διοχετευθεί και στα μικρότερα, δίνοντάς τους την ευκαιρία να προβάλουν και να αξιοποιήσουν τη μοναδικότητά τους. Αυτό το φιλόδοξο σχέδιο που θα «απογειώσει» τα νησιά, αν και στην αρχή αντιμετωπίστηκε σχεδόν από όλους με τη συνήθη ελαφρότητα και επιπολαιότητα που αντιμετωπίζεται κάθε σχέδιο σε αυτή τη χώρα που δεν ακολουθεί την πεπατημένη οδό, στη συνέχεια υιοθετήθηκε από την πολιτική ηγεσία των εμπλεκόμενων υπουργείων, όπως και οι προτάσεις που καταθέσαμε για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, όπου ο ρόλος της δικής μας μελετητικής ομάδας υπήρξε κρίσιμος.
Δυστυχώς, παρά τη σαφή πολιτική βούληση των συναρμοδίων υπουργείων, το όλο εγχείρημα καθυστέρησε από αντιλήψεις και νοοτροπίες υπηρεσιακών και πολιτικών παραγόντων που παραπέμπουν σε άλλες εποχές και που δυστυχώς, παρά την αναπτυξιακή «ανάσα» που χρειάζεται επιτακτικά η χώρα, εξακολουθούν να λειτουργούν με όρους μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων και με προσωπικές ατζέντες, μακριά από την πραγματικότητα και τις ανάγκες μιας κοινωνίας που δοκιμάζεται σκληρά. Θέλω να πιστεύω ότι οι «περιπέτειες» των υδατοδρομίων θα τελειώσουν πολύ σύντομα και ότι εντός του 2018, αν όλα πάνε καλά, θα πετάξουν τα πρώτα υδροπλάνα.
Πάντως, αν έπρεπε να απαντήσω ολιγόλογα στην ερώτηση σας, θα σας έλεγα μόνο ότι: δυστυχώς, στην Ελλάδα καμία καλή πράξη δεν έχει μείνει ατιμώρητη!
Σε «Γαστρονομική Περιφέρεια της Ευρώπης» για το 2019 ανακηρύχθηκε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Ποιες είναι οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες που προκύπτουν από αυτόν τον τίτλο και ποιες είναι οι δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι και το 2019;
Το Νότιο Αιγαίο είναι η πρώτη ελληνική Περιφέρεια που διεκδίκησε και κέρδισε επάξια τον τίτλο της Γαστρονομικής Περιφέρειας της Ευρώπης. Η στήριξη του Πρωτογενούς Τομέα, που μαζί με τον τουρισμό αποτελούν τους πιο ισχυρούς πυλώνες της οικονομίας του τόπου μας, αποτελεί επίσης στρατηγική επιλογή για μας. Η ανάδειξη του Νοτίου Αιγαίου σε Γαστρονομική Περιφέρεια της Ευρώπης για το 2019, είναι η αιχμή του δόρατος στη μεγάλη προσπάθεια στήριξης της πρωτογενούς παραγωγής των νησιών μας.
Αυτή η σημαντική διάκριση, όχι μόνο τοπικής, αλλά και εθνικής εμβέλειας και σημασίας, έρχεται ως επιστέγασμα των προσπαθειών της Περιφέρειας για εξωστρέφεια, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, ώστε να καταστεί το Νότιο Αιγαίο διεθνής γαστρονομικός τουριστικός προορισμός. Είμαστε η μοναδική περιφέρεια της Ευρώπης όπου κάθε νησί έχει τη δική του, ξεχωριστή, μοναδική πολιτιστική και γαστρονομική ταυτότητα. Η εντυπωσιακή ποικιλομορφία που δεν συναντάται πουθενά αλλού, είναι το μεγάλο συγκριτικό μας πλεονέκτημα.
Στον στρατηγικό μας στόχο για την ανάπτυξη του θεματικού τουρισμού και του τουρισμού εμπειρίας, ο τίτλος θα συμβάλει τα μέγιστα στην ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος προς τα νησιά μας, καθώς υπάρχει ισχυρό κίνημα γαστρονομίας στις χώρες της Ευρώπης, από όπου αντλούμε το μεγαλύτερο ποσοστό τουριστών. Αυτή την παγκόσμια τουριστική τάση, επιδιώκουμε να αξιοποιήσουμε προς όφελος των νησιών μας, μέσα από ένα τριετές πλάνο δράσεων που αφορούν τη γαστρονομία και την αιγαιακή διατροφή.
Υπάρχει κάτι που σας φοβίζει για τη συνέχεια;
Η κατάσταση της χώρας μας απέχει πολύ από αυτό που θα θέλαμε και χρειάζεται πολύ δουλειά ακόμα για την επιστροφή στην κανονικότητα. Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο και με γεμίζει αγωνία η υποψία ότι μπορεί ακόμη να μην είναι σαφές και κοινά συμφωνημένο το σχέδιο εξόδου από το τέλμα.
Αυτό που πραγματικά με φοβίζει όμως, είναι η νοοτροπία και οι αντιλήψεις αυτών που συνθέτουν το «κλαμπ της δραχμής».
Η συνεργασία σας με τους τουριστικούς φορείς, απ’ όσα βλέπουμε, είναι σε εξαιρετικό επίπεδο. Πως το πετύχατε αυτό;
Η συνεργασία έρχεται πάντα ως αποτέλεσμα της διάθεσης και η καλή συνεργασία όταν υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός. Είναι λοιπόν σαν το ταγκό, χρειάζεται πάντα δύο.
Από την πλευρά μου έχω μάθει να ακούω και να σέβομαι αυτούς που αφορούν και μπορεί να επηρεάζουν οι αποφάσεις μου, αλλά το υψηλό επίπεδο της συνεργασίας μου με τους τουριστικούς φορείς δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτευχθεί αν δεν είχα την τύχη να βρω ανθρώπους με καλή διάθεση, γνώσεις και υπευθυνότητα στη διοίκηση των τουριστικών φορέων των νησιών μας.
Όταν ακούτε ότι είστε ο πλέον τουριστικός Περιφερειάρχης, πως αντιδράτε;
Όταν το ακούω αυτό ανησυχώ για όσα θα ακολουθήσουν, γιατί το να είσαι πετυχημένος στην Ελλάδα συνοδεύεται πάντα και από πολλά κτυπήματα. Δεν μπορώ, πάντως, να φανταστώ τον Περιφερειάρχη των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου, να μην είναι σταθερά προσανατολισμένος και αφοσιωμένος στον Τουρισμό. Είναι δεσμευτική συνθήκη για αυτή τη θέση και με τιμά αυτό που λέτε γιατί μου επιβεβαιώνει ότι υπηρετώ τον τόπο μου σωστά.
Μετά την Περιφέρεια τι; Στόχοι, φιλοδοξίες ή τι άλλο;
Για μετά την Περιφέρεια έχω τη μεγαλύτερη φιλοδοξία όλων: να έχω αφήσω αποτύπωμα και να ακούσω θετικό λόγο για το πέρασμά μου.
Ιδανικός τόπος διακοπών για εσάς ;
Ένας τόπος με μοναδική ταυτότητα, που σε βοηθά να βρεις τον εαυτό σου, σε αναζωογονεί, σε γεμίζει αισιοδοξία. Ο τόπος όπου μπορείς να αναπνεύσεις την αληθινή ζωή, το Αιγαίο.
