“Λόγω της οικονομικής στενότητας το ενδιαφέρον για ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα έχει γίνει εντονότερο είτε σαν δεύτερο είτε σαν κύριο εισόδημα.Ωστόσο κάθε μορφή καλλιέργειας είναι διαφορετική και απαιτεί διαφορετική προσέγγιση”.
Στο ενδιαφέρον των Ροδιτών να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, αναφέρεται μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στη “δ”, ο διευθυντής της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Δωδεκανήσου κ. Γιώργος Κριτσωτάκης.
“Η καλλιέργεια της γης είναι ταυτόσημη της επιχειρηματικής δράσης ενώ παράλληλα δεν αποτελεί «επάγγελμα» με την αυστηρή έννοια του όρου αλλά επιλογή ενός τρόπου ζωής που απαιτεί να τον αγαπήσεις”, εξηγεί ο διευθυντής της ΕΑΣΔ.
Ο κ. Γιώργος Κριτσωτάκης αναφέρεται και στην πώληση των τοπικών προϊόντων που φέρουν την ονομασία “ΡΩ, /rho/” από τα καταστήματα « Duty Free» στο αεροδρόμιο της Ρόδου.
“Θεωρώ δεδομένη την δυναμική που αναπτύσσουν τα δωδεκανησιακά αγαθά όταν δοκιμαστούν και αρχίσουν να γίνονται αναγνωρίσιμα. Αυτό για την Ένωση σημαίνει ότι θα πρέπει να ασχοληθεί περισσότερο εντατικά με την οργάνωση του συνόλου της τροφοδοτικής αλυσίδας στον πρωτογενή τομέα από την συλλογή, τυποποίηση, προώθηση και διανομή”.
Με αφορμή το γεγονός ότι τον Σεπτέμβριο η νέα δημοτική και περιφερειακή αρχή θα αναλάβουν τα καθήκοντά τους, ο κ. Κριτσωτάκης δηλώνει:
“Τα ζητούμενα είναι ξεκάθαρα. Θα τους προσκαλέσουμε να σκύψουν με αγάπη στον πρωτογενή τομέα. Η δημιουργία ενός δεύτερου ισχυρού οικονομικού πόλου που κινείται παράλληλα με τον τουρισμό και που μπορεί να επιτευχθεί με τη σωστή προώθηση και τοποθέτηση του τοπικού τροφίμου θα έχει πολύπλευρα οφέλη για την κοινωνία”.
Η συνέντευξη του κ. Γιώργου Κριτσωτάκη, αναλυτικά:
• Πως εξελίσσεται τώρα η κατάσταση στην ΕΑΣΔ και πως η Ένωση θα χειριστεί το θέμα της νέας ΚΑΠ; Τι πρέπει να γνωρίζουν οι αγρότες για τη νέα ΚΑΠ και τι πρέπει να προσέχουν για να μην βρεθούν μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις;
Περίπου 20 δις. ευρώ θα διανεμηθούν στον αγροτικό τομέα την περίοδο 2015-2020. Οι άμεσες ενισχύσεις θα είναι περίπου 15 δις. Οι κυριότερες αλλαγές στις ενισχύσεις που θα εισπράττουν οι περίπου 700.000 αγρότες στην Ελλάδα είναι ότι η χώρα διαιρείται σε τρεις ζώνες / περιφέρειες: τους βοσκοτόπους, τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις και τους δενδρώνες με τους αμπελώνες. Στην πρώτη κατηγορία θα διανεμηθεί το 25% των κονδυλίων που με πρόχειρους υπολογισμούς θα έχουν επιδότηση περίπου 25 ευρώ, στην δεύτερη το 47% με επιδότηση περίπου 42 ευρώ και στην τρίτη το 28% με επιδότηση περίπου 52 ευρώ. Ενισχύσεις δικαιούνται μόνο οι ενεργοί αγρότες.Το τελικό ποσό επιδότησης υπολογίζεται με κριτήρια το είδος της παραγωγής, την περιοχή, τις περιβαλλοντικές πρακτικές και την κατηγορία του αγρότη. Η βασική ενίσχυση (54%) και η ενίσχυση που αφορά πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον (30%) αποτελούν το 84% του συνόλου που θα μπορεί να εισπράξει ένας παραγωγός. Αν δραστηριοποιείται σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, όπως ορεινές ή μειονεκτικές, ο παραγωγός θα λαμβάνει επιπλέον 5% και αν ο γεωργός είναι έως 40 ετών θα λαμβάνει άλλο ένα 2%. Οι διασυνδεμένες ενισχύσεις (9%) δίνονται για 11 προϊόντα και στοχεύει στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, την μεταποιητική βιομηχανία και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας.
Η ΕΑΣΔ πήρε τις απαραίτητες πιστοποίησης ISO 9001 και 27001 για την λειτουργία του Κέντρου Εξυπηρέτησης Αγροτών (Κ.Ε.Α.) Δωδεκανήσου μέσω του οποίου γίνεται η διαχείριση του συνόλου των ενισχύσεων στα Δωδεκάνησα ύψους περίπου 14 εκατ. ευρώ.Οι συνεργάτες μου είναι εξειδικευμένοι στη χρήση συστημάτων αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS) και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (GIS) και έχουν δημιουργήσει ένα εξελιγμένο είδος αγροτικού κτηματολογίου της περιοχής στο οποίο είναι καταγεγραμμένοι με ακρίβεια οι δικαιούχοι. Γνωρίζοντας την εμπειρία και την υψηλή αποτελεσματικότητα τους μπορώ να εγγυηθώ προσωπικά για την αλάνθαστη διεκπεραίωση των αιτήσεων των παραγωγών. Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω των προσπαθειών τους και την αφοσίωση του προϊσταμένου του τμήματος κ. Λουκά Μπονιάτη σε αυτό το έργο, λάβαμε πέρυσι συγχαρητήρια από τους κεντρικούς μηχανισμούς της ΠΑΣΕΓΕΣ σαν μια από τις τρεις περισσότερο αποτελεσματικές και οργανωμένες ενώσεις στην Ελλάδα στην διαχείριση των αιτήσεων ενιαίας ενίσχυσης, παρά τις αντιξοότητες και τις υψηλές απαιτήσεις της νησιώτικης περιοχής.
• Τι έγινε με το θέμα της επιστροφής των αποζημιώσεων, που αξιώνει από τους Έλληνες αγρότες η κομισιόν;
Το 2009 ο ΕΛΓΑ έλαβε την απόφαση να καταβάλει αντισταθμιστικές χορηγήσεις ύψους 387,4 εκατ. ευρώ σε παραγωγούς γεωργικών προϊόντων λόγω ζημιών που είχαν υποστεί από δυσμενείς καιρικές συνθήκες το 2008. Το 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε απόφαση με την οποία έκρινε ότι οι αποζημιώσεις αυτές νοθεύουν τον ανταγωνισμό και παρέχουν επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα στους Έλληνες παραγωγούς, σε σχέση με τους άλλους παραγωγούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Το 2012, η Ελλάδα ζήτησε ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ την ακύρωση της απόφασης ενώ κατέθεσε και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ζητώντας την αναστολή εκτέλεσης της. Η αίτηση είχε γίνει τότε αποδεκτή.
Δυστυχώς, το 2014 η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου απέρριψε όλα τα επιχειρήματα που επικαλέσθηκε η Ελλάδα και την προσφυγή στο σύνολό της και επικύρωσε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιστροφή του ποσού.Το υπουργείο και το νομικό συμβούλιο του κράτους δεν έχουν ακόμα αποφασίσει αλλά το πιθανότερο είναι το ποσό των 387,4 εκατ. ευρώ να εγγραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό αφού θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να ζητηθεί η επιστροφή του από τους αγρότες.
• Που βρίσκεται η προσπάθεια προώθησης των τοπικών προϊόντων με την ονομασία ΡΩ; Πέτυχε το εγχείρημα της προώθησης τους μέσω μεγάλων σούπερ μάρκετ στην Αθήνα;
Τα προϊόντα των νησιών μας είναι άριστης ποιότητας και αυτό προσπαθούμε να αναδείξουμε με τα “ΡΩ, /rho/”. Οι πρώτοι μήνες κυκλοφορίας ήταν μια σχεδιασμένη δοκιμαστική περίοδος προκειμένου να βολιδοσκοπήσουμε την ανταπόκριση της αγοράς. Είμαστε ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα. Αυτή την εβδομάδα μάλιστα ολοκληρώθηκε η συμφωνία για τοποθέτησή τους στα Duty Free Shops και έτσι τα “ΡΩ, /rho/” θα μπορούμε να τα βρίσκουμε και στα αεροδρόμια. Μέχρι σήμερα έχουν τοποθετηθεί σε σημεία πώλησης στην Αττική αλλά και σε άλλες περιοχές όπως στη Μυτιλήνη και Κόρινθο. Θεωρώ δεδομένη την δυναμική που αναπτύσσουν τα Δωδεκανησιακά αγαθά όταν δοκιμαστούν και αρχίσουν να γίνονται αναγνωρίσιμα. Αυτό για την Ένωση σημαίνει ότι θα πρέπει να ασχοληθεί περισσότερο εντατικά με την οργάνωση του συνόλου της τροφοδοτικής αλυσίδας στον πρωτογενή τομέα από την συλλογή, τυποποίηση, προώθηση και διανομή. Να δημιουργήσει τις απαραίτητες δομές υποστήριξης και να αναπτύξει στενότερη συνεργασία με τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που εμπλέκονται στην προώθηση των προϊόντων μας. Κρίνω ότι και τα Δωδεκανησιακά προϊόντα μπορούν να αποκτήσουν μια ιδιαίτερη ταυτότητα όπως εκείνα της Κρήτης ή της Σαντορίνης και τα “ΡΩ, /rho/”δίνουν μια εξαιρετική δυναμική σε αυτή την προσπάθεια.
• Τι είναι το “θεματικό πάρκο” που δημιουργήθηκε από την ΕΑΣΔ σε συνεργασία με ιδιώτες; Λειτουργεί το εκθετήριο στις Φάνες; Θα δημιουργηθούν νέες δομές;
Το νέο θεματικό πάρκο “Legends of Greek Mythology”, έχει σαν θέμα την αρχαία Ελλάδα. Κατασκευάζεται στο χώρο της «παλιάς Ρόδιας» πίσω από το συγκρότημα της ΕΡΤ στο Κορακόνερο, εκεί που βρίσκεται το νυχτερινό club Dome & Paradiso. Η πρώτη θεματολογία είναι έτοιμη και επικεντρώνεται στα περισσότερο δημοφιλή τέρατα της μυθολογίας π.χ. κύκλωπας, μέδουσα, λερναία ύδρα κ.α. ενώ ο χώρος είναι επισκέψιμος καθημερινά από τις 8:00 το πρωί έως 10:00 το βράδυ. Ο σχεδιασμός για την ολοκλήρωση του συνόλου των δομών έχει ορίζοντα τριετίας και ο στόχος είναι να δημιουργηθεί το μεγαλύτερο πάρκο τέτοιας θεματολογίας στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Ρόδου. Η κατασκευή είναι μια συλλογική προσπάθεια, όπου το εικαστικό μέρος ανέλαβε η Σχολή Καλών Τεχνών, την επιστημονική τεκμηρίωση το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και την κατασκευή η εταιρεία Arktos Illumination που εξειδικεύεται στην δημιουργία θεματικών πάρκων. Συγκεκριμένα, η “Arktos” έχει να επιδείξει σημαντική τεχνογνωσία αφού έχει συμμετάσχει επιτυχημένα στην διοργάνωση των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων, στις Πολιτιστικές πρωτεύουσες Θεσσαλονίκης και Πάτρας, στους Παγκόσμιους Παιδικούς Αγώνες και αλλού. Στο χώρο ο επισκέπτης μπορεί να δει τρισδιάστατες γλυπτές κατασκευές υπερμεγεθών διαστάσεων σε σκηνοθετημένο περιβάλλον με αρχαία ελληνική μουσική και ήχους, ξενάγηση διάρκειας τριάντα (30) λεπτών από εξειδικευμένο προσωπικό με λεπτομερή αφήγηση της ιστορίας του κάθε τέρατος, ψηφιακές οθόνες επιλογής 4 γλωσσών, video διάρκειας είκοσι (20) λεπτών, όπου ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Σπύρος Συρόπουλος παρουσιάζει εκτενή επιστημονική έρευνα, διαδραστικά παιχνίδια για παιδιά διάρκειας (30) λεπτών σε ειδικά διαμορφωμένη γωνιά κ.α.Στο μέλλον θα κατασκευαστούν και θα λειτουργούν σημεία γευσιγνωσίας, όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να δοκιμάζει και να επιλέγει τα τοπικά προϊόντα.Το Βιωματικό Κέντρο Αγροτικής Κληρονομιάς Νοτίου Αιγαίου στις Φάνες είναι κατασκευαστικά έτοιμο. Περιμένουμε κάποιες τελικές εγκρίσεις για να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε τις σχεδιασμένες διαδραστικές δραστηριότητες με τους επισκέπτες.
• Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία ενοποίησης των γεωργικών συνεταιρισμών;
Ο μετασχηματισμός στην ΕΑΣΔ έχει πρακτικά ολοκληρωθεί και πρόσφατα έγιναν οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου διοικητικού συμβουλίου. Αναμένουμε τις εγκρίσεις ορισμένων τελευταίων δικαιολογητικών προκειμένου να ολοκληρωθεί και τυπικά η συγχώνευση με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της περιοχής που έδειξαν ενδιαφέρον. Το σημαντικό είναι ότι πέραν των αγροτικών συνεταιρισμών που αποφάσισαν να συγχωνευτούν με την ΕΑΣΔ, όλοι σχεδόν οι υπόλοιποι έχουν αιτηθεί για να γίνουν ξανά μέλη της.
• Παρατηρείτε πως υπάρχει στροφή των Ροδιτών στην ενασχόληση με την γεωργία;
Εξαιτίας της οικονομικής στενότητας το ενδιαφέρον για ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα έχει γίνει εντονότερο είτε σαν δεύτερο είτε σαν κύριο εισόδημα.Ωστόσο κάθε μορφή καλλιέργειας είναι διαφορετική και απαιτεί διαφορετική προσέγγιση. Η καλλιέργεια της γης είναι ταυτόσημη της επιχειρηματικής δράσης ενώ παράλληλα δεν αποτελεί «επάγγελμα» με την αυστηρή έννοια του όρου αλλά επιλογή ενός τρόπου ζωής που απαιτεί να τον αγαπήσεις.Πριν από οποιαδήποτε επένδυση πρέπει ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος να κάνει οικονομικές αναλύσει να σχεδιάζει και να επεξεργάζεται αρκετές πληροφορίες. Σίγουρα υπάρχουν τομείς στο ευρύτερο φάσμα της ενασχόλησης με τον πρωτογενή τομέα που παρουσιάζουν δυναμική αναβάθμισης στη περιοχή μας.
• Ποια είναι τα ζητούμενα της ΕΑΣΔ από τη νέα δημοτική και περιφερειακή αρχή;
Τα ζητούμενα είναι ξεκάθαρα. Θα τους προσκαλέσουμε να σκύψουν με αγάπη στον πρωτογενή τομέα αφού η ανάπτυξή του είναι μια αδιάλειπτη προσπάθεια που απαιτεί συνεχείς βελτιώσεις και αναπροσαρμογές και υιοθέτηση των εξελίξεων σε πολλά επίπεδα.
Η δημιουργία ενός δεύτερου ισχυρού οικονομικού πόλου που θα κινείται παράλληλα με τον τουρισμό και που μπορεί να επιτευχθεί με τη σωστή προώθηση και τοποθέτηση του τοπικού τροφίμου έχει πολύπλευρα οφέλη για την κοινωνία. Προωθώντας την ντόπια παραγωγή βοηθάς σημαντικά σε ένα πιο δίκαιο καταμερισμό των χρημάτων στα διαφορετικά στρώματα της κοινωνίας και ενισχύεις την αγοραστική δύναμη των πολιτών, αφού τέτοιες δράσεις δεν στηρίζουν μόνο τους παραγωγούς αλλά και τους μεταποιητές, συνεταιριστές και πλήθος εργαζομένων ενώ τα έσοδα μένουν στα νησιά μας. Ταυτόχρονα όμως το τοπικό παραδοσιακό τρόφιμο αποτελεί από μόνο του ένα ιδιαίτερο σημείο αναφοράς και διαφήμισης της Δωδεκανήσου.
• Πως εξελίσσεται το θέμα της δημιουργίας κέντρου εξυπηρέτησης αγροτών;
Πρόσφατα η ΕΑΣΔ πήρε τις απαραίτητες πιστοποίησης ISO 9001 και 27001 για την λειτουργία του Κέντρου Εξυπηρέτησης Αγροτών (Κ.Ε.Α.) Δωδεκανήσου που ευελπιστώ ότι θα εμπλουτίζεται σταδιακά με υπηρεσίες υποστήριξης των παραγωγών βάσει των αναγκών της περιοχής μας.
Αυτή την περίοδο το Κ.Ε.Α. ασχολείται εντατικά με την ορθή και εμπρόθεσμη ολοκλήρωση των Αιτήσεων Ενιαίας Ενίσχυσης (επιδοτήσεων) των παραγωγών μέσω του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ). Οι συνεργάτες μου είναι εξειδικευμένοι στη χρήση συστημάτων αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS) με βάση ορθοφωτογραφίες και τεχνικές γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (GIS). Δημιουργούν και επεξεργάζονται μια εξελιγμένη μορφή αγροτικού κτηματολογίου που όμως επικεντρώνεται στον παραγωγό που εκμεταλλεύεται τα αγροτεμάχια και όχι στον ιδιοκτήτη. Η διαδικασία είναι δαιδαλώδης αν αναλογιστείτε ότι πρέπει να διευθετηθούν χωρίς λάθη και μέσα σε αυστηρώς προκαθορισμένα χρονικά περιθώρια πάνω από 12.000 αιτήσεις παραγωγών που βρίσκονται διασκορπισμένοι σε όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου. Πιστεύω όμως στο ταλέντο, τη διάθεση και αποτελεσματικότητα της ομάδας των συνεργατών μου και είμαι βέβαιος ότι και φέτος θα διακριθούμε για άλλη μια φορά.
«Εντυπωσιακό θα είναι το νέο θεματικό πάρκο της ΕΑΣΔ»
