Η πρακτική δεν είναι καινούργια. Αλιείς της Αλεξανδρούπολης, της Λέρου και της Λήμνου έχουν να διηγηθούν αρκετές ιστορίες που χάνονται στα βάθη περασμένων δεκαετιών για μηχανότρατες και γρι-γρι τουρκικής σημαίας που παραβιάζουν την οριογραμμή και ψαρεύουν ανεξέλεγκτα σε ελληνικά ύδατα. Πρώτη φορά, όμως, τα τελευταία χρόνια παρατηρούν αυτή την ένταση στο Ανατολικό Αιγαίο.
Χθες, ο πρόεδρος των γρι-γρι Καβάλας Γιάννης Μανιός ανέφερε ότι Τούρκος ψαράς πυροβόλησε στον αέρα έπειτα από φραστικό επεισόδιο με Ελληνα συνάδελφό του μεταξύ Λήμνου και Σαμοθράκης. Παρόμοιο περιστατικό είχε καταγγελθεί πρόσφατα από Ελληνες ψαράδες και στη Λέρο.
Με αφορμή αυτά τα συμβάντα και άλλες μαρτυρίες συναδέλφων τους για επιθετικές κινήσεις της τουρκικής ακτοφυλακής, το Πανελλήνιο Δίκτυο Παράκτιων Αλιευτικών Συλλόγων έχει ζητήσει την παρέμβαση του υπουργείου Ναυτιλίας. «Αλιευτικά σκάφη μέσης αλιείας με τουρκική σημαία κατά παράβαση κάθε έννοιας νομιμότητας ψαρεύουν στα ελληνικά νερά, όχι απλώς παραβιάζοντας την οριογραμμή, αλλά βαθιά μέσα στο Αιγαίο, προσεγγίζοντας ακόμα 100 μέτρα από τα ελληνικά νησιά. Τα τουρκικά σκάφη προκαλούν αφενός την καταστροφή των αλιευτικών εργαλείων των Ελλήνων παράκτιων ψαράδων και αφετέρου την υποβάθμιση των παράκτιων οικοσυστημάτων της χώρας μας», αναφέρουν σε επιστολή τους, επισημαίνοντας ότι αυτή η πρακτική «παρατηρείται χρόνια».
Το «Πλανήτης ΙΙ»
Πράγματι, και στο παρελθόν η αλιεία στο Ανατολικό Αιγαίο ανά περιόδους δεν ήταν ανέφελη. Το τετραμελές πλήρωμα του αλιευτικού «Πλανήτης ΙΙ» δεν περίμενε ότι επιστρέφοντας μια μέρα στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης θα τους υποδέχονταν ο νομάρχης, οι βουλευτές του Εβρου και πολλοί συντοπίτες τους. Κι όμως αυτό συνέβη τον Μάιο του 1981, όταν οι ψαράδες γύρισαν στον τόπο τους με άδεια δίχτυα αλλά έτοιμοι να διηγηθούν μια μεγάλη περιπέτεια.
Είχαν ξεκινήσει με την ξύλινη μηχανότρατά τους από την Αλεξανδρούπολη με προορισμό τη Λέσβο. Κατά τη διαδρομή, οι κυβερνήτες άλλων ψαροκάικων τους ενημέρωσαν ότι στην περιοχή έπλεε ένα τουρκικό περιπολικό. Τους προειδοποίησαν να έχουν τον νου τους. Ο καπετάνιος του «Πλανήτη ΙΙ» δεν θορυβήθηκε, καθώς ήξερε ότι στο σημείο όπου βρισκόταν επιτρεπόταν η διέλευση. Ωσπου εμφανίστηκε το τουρκικό περιπολικό.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, το περιπολικό παραλίγο να εμβολίσει τη μηχανότρατα.
Ο Ελληνας κυβερνήτης σε ένδειξη συμφιλίωσης σήκωσε ένα ποτήρι ούζο –που είχε ήδη ζητήσει από το πλήρωμα να του ετοιμάσουν– και φώναξε: «Γεια σας, είμαστε φίλοι». Στη λεπτομερή περιγραφή του περιστατικού η «Καθημερινή» έγραφε το 1981 ότι οι Τούρκοι απάντησαν με ριπές στον αέρα, ανέβηκαν στο ελληνικό σκάφος και διέταξαν τον καπετάνιο να κατευθυνθεί προς την Ιμβρο. Οι Ελληνες ναυτικοί δικάστηκαν το επόμενο πρωινό και τους επιβλήθηκε συνολικό πρόστιμο 12.500 λιρών με την κατηγορία της εισόδου σε τουρκικά χωρικά ύδατα. Το τετραμελές πλήρωμα, όμως, δεν είχε συνάλλαγμα. Πέρασαν δύο νύχτες στο σκάφος και τελικά τους επέτρεψαν να φύγουν αφού Τούρκος ψαράς κάλυψε το πρόστιμο για λογαριασμό τους.
Οι δίκες
Ενα χρόνο νωρίτερα άλλοι τέσσερις Ελληνες αλιείς είχαν συλληφθεί από τουρκικό καταδιωκτικό παρότι ψάρευαν σε ελληνικά χωρικά ύδατα βόρεια της Χίου και είχαν δικαστεί στο Τσεσμέ. Αντιστοίχως, στην ελληνική Δικαιοσύνη οδηγήθηκαν το 1995 δύο Τούρκοι ψαράδες και δικάστηκαν για παράνομη είσοδο στην Ελλάδα. Επρόκειτο για τον 55χρονο τότε υπάλληλο τράπεζας Χικμέτ Γκουλέτ και τον 57χρονο πρώην βοηθό κτηνιάτρου Ερόλ Εσεγεντζί που εντοπίστηκαν στην παραλία της Νέα Χιλής Εβρου. Υποστήριξαν ότι κατέληξαν κατά λάθος στο συγκεκριμένο σημείο γιατί έχασαν τον δρόμο. Ο ισχυρισμός τους έγινε δεκτός από το Πλημμελειοδικείο Αλεξανδρούπολης που τους απήλλαξε.
Για τα πρόσφατα περιστατικά το Πανελλήνιο Δίκτυο Παράκτιων Αλιευτικών Συλλόγων αναφέρει ότι η τουρκική πλευρά οφείλει σε ένδειξη καλής θέλησης να εφαρμόσει τις κοινοτικές οδηγίες για την αλιεία και ζητεί να σταματήσουν οι «ληστρικές εισβολές» στα εθνικά χωρικά ύδατα.
