Ακρως αποκαλυπτική της δικονομικής πορείας της έρευνας για το αποκαλούμενο ως «σκάνδαλο» με την μεταφορά νερού στα άνυδρα νησιά είναι η εισήγηση της Εισαγγελέως Πλημμελειοδικών Ρόδου προς το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ρόδου.
Δικονομική αφετηρία για το σχηματισμό της δικογραφίας υπήρξε το με ΑΠ ΓΕΔΔ Φ. 374/14/1244/16.1.2015 έγγραφο του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης μετά των συνημμένων σε αυτό εγγράφων. Σύμφωνα με το ανωτέρω έγγραφο, οι παραδοθείσες στην πραγματικότητα ποσότητες νερού στα άνυδρα νησιά των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων υπολείπονταν κατά 40% περίπου της τιμολογηθείσας ποσότητας με αποτέλεσμα το ελληνικό δημόσιο να ζημιώνεται με τεράστια ποσά. Η αρχική δικογραφία μοιράστηκε σε μερικότερες (βάσει τοπικής αρμοδιότητας σύμφωνα με τον τόπο παράδοσης νερού) και έτσι σχηματίστηκαν δικογραφίες στην Κω, Ρόδο (η υπό κρίση), Σύρο και Νάξο, οι οποίες, ωστόσο, σε ό,τι αφορά σε όλες, αρχειοθετήθηκαν λαμβάνοντας σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Εισαγγελέα Εφετών.
Αφού προηγήθηκε σειρά ερευνών στην προδικασία το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ρόδου με βούλευμα, αποφάνθηκε να μη γίνει κατηγορία σε βάρος των κατηγορουμένων για πράξη που φέρεται να έχει τελεστεί στη νήσο Χάλκη, κατά το χρονικό διάστημα 2005-2008 και διατάχθηκε περαιτέρω κύρια ανάκριση για τα νησιά Μεγίστη και Σύμη. Μετά τις απολογίες των κατηγορουμένων επιβλήθηκαν σε βάρος τους περιοριστικοί όροι.
Από το σύνολο του αποδεικτικού υλικού της δικογραφίας, προέκυψαν σύμφωνα με την Εισαγγελέα τα εξής:
Από το 1997 μέχρι και τον Αύγουστο 2005 η μεταφορά νερού σε άνυδρα νησιά του Αιγαίου των νομών Κυκλάδων και Δωδεκανήσου γινόταν με πλωτά μέσα υπό την ευθύνη της χρηματοδότησης και ταμειακής διαχείρισης από το Υπ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.
Η δημοπράτηση του έργου και η υπογραφή των συμβάσεων μετά των αναδόχων του έργου γινόταν από τις αντίστοιχες νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Ακολούθως, από τον Αύγουστο του 2005, η ανωτέρω αρμοδιότητα περιήλθε εξ ολοκλήρου στο προαναφερθέν υπουργείο και για τα νησιά της Δωδεκανήσου η μεταφορά γινόταν από ιδιωτικές εταιρείες.
Προέκυψε ότι η παράδοση του νερού στα νησιά Σύμη, Χάλκη και Καστελλόριζο διαρκούσε κάθε φορά πολλές ώρες (ακόμα και πέραν των 12 ωρών) με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτό τα μέλη της τοπικής επιτροπής παραλαβής να παρίστανται καθόλη τη διάρκεια εκφόρτωσης νερού και ως εκ τούτου υπέγραφαν τυπικά μόνο στο πέρας της διαδικασίας.
Η διαδικασία παραλαβής νερού, ωστόσο, ήταν πλημμελής, αφού δεν υπήρχε σύστημα ελέγχου της παραγγελθείσας, μεταφερθείσας και παραδοθείσας ποσότητας νερού κάθε φορά ενώ μέχρι το έτος 2010 δεν είχαν καν τοποθετηθεί υδρομετρητές, οι οποίοι και μετά την τοποθέτηση τους καταστρέφονταν επανειλημμένα ενώ κατά την παράδοση τα δίκτυα ύδρευσης παρέμεναν ανοιχτά και υπήρχε ταυτόχρονη παράδοση νερού και κατανάλωσης, όπως διαπιστώνεται και από Έκθεση Επιθεώρησης Ελέγχου του Σώματος Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης.
Περαιτέρω, από την Έκθεση πραγματογνωμοσύνης ορκωτού ελεγκτή – λογιστή, προέκυψε ότι λόγω μη ύπαρξης επαρκών στοιχείων για τη διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης, τα συμπεράσματα αυτής δεν βασίστηκαν στο σύνολό της σε μεγέθη που αφορούσαν στην εκτέλεση των προαναφερόμενων συμβάσεων αλλά σε υπολογισμό των πραγματικών αναγκών ύδρευσης για τα νησιά Σύμη, Χάλκη και Καστελόριζο σε σχέση με τις τιμολογηθείσες ποσότητες νερού.
Η Εισαγγελέας τονίζει πως θα πρέπει, να σημειωθεί ότι οι φερόμενες ως παραδοθείσες ποσότητες νερού, ήταν ποσότητες για τις οποίες είχε ληφθεί πολιτική απόφαση και συγκεκριμένα, η μεταφορά του νερού, όπως συμβατικά προβλεπόταν, γινόταν κάθε φορά μετά από εντολή του Υπ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής προς τον ανάδοχο με βάση μηνιαίο ή δεκαπενθήμερο πρόγραμμα δρομολογίων των πλωτών μέσων, το οποίο εκοινοποιείτο στον ανάδοχο πέντε ημέρες νωρίτερα από την έναρξη του προγράμματος, ενώ σε έκτακτες περιπτώσεις, μετά από έγγραφη ειδοποίηση τριών ημερών πριν από την ημερομηνία παράδοσης, η δε εντολή προσδιόριζε και την ποσότητα του νερού που θα έπρεπε να μεταφερθεί, την οποία παρελάμβανε δωρεάν ο ανάδοχος από το σημείο, ήτοι την Κάλαθο της Ρόδου, όπου υπήρχαν γεωτρήσεις της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου.
Προέκυψε εξάλλου ότι οι ποσότητες νερού που παραγγέλλονταν για τη Σύμη, ήταν πράγματι μεγάλες. Περαιτέρω, ειδικά, για το νησί της Χάλκης, για το διάστημα 2005-2008 προκύπτει ότι η παραδοθείσα ποσότητα νερού ήταν μικρότερη της πραγματικής ζήτησης, συνεπώς δεν προκύπτει ζημία για το Ελληνικό Δημόσιο.
Για τη Μεγίστη (Καστελλόριζο), όπως και για τη Σύμη, προέκυψε ότι η φερόμενη ως μεταφερόμενη ποσότητα νερού και ακολούθως, τιμολογηθείσα, ήταν σε κάποιες περιπτώσεις μεγαλύτερη της χωρητικότητας των δεξαμενών του πλοίου. Οι δε τιμολογηθείσες ποσότητες νερού, για το Καστελλόριζο, ήταν κατά πολύ μεγαλύτερες της πραγματικής ζήτησης, ωστόσο, από τις ένορκες καταθέσεις των τοπικών μελών της επιτροπής παραλαβής προέκυψε ότι κατά το έτος 2008 υπήρξε έντονη ανοικοδόμηση στο νησί από ιδιώτες και από το στρατό αυξάνοντας έτσι τις ανάγκες νερού, γεγονός το οποίο δεν φαίνεται να ελήφθη υπόψιν από το πραγματογνώμονα ενώ από το 2009 και μετά λειτούργησε το σύστημα αφαλάτωσης μειώνοντας έτσι τις ανάγκες προμήθειας νερού από τη Ρόδο.
Ο ανωτέρω πραγματογνώμονας σε ένορκη κατάθεσή του, κατέληξε ότι οι τελικές αποκλίσεις μεταξύ παραδοθείσας και τιμολογηθείσας ποσότητας νερού για το Καστελλόριζο (Μεγίστη) ήταν μικρές, στα όρια του στατιστικού λάθους.
Για τη Σύμη, ωστόσο, σύμφωνα με την πραγματογνωμοσύνη, προέκυψε ότι για τα έτη 2005, 2006, 2007 και 2008 είναι μεγαλύτερες της πραγματικής ζήτησης κατά περίπου 819,000 κυβικά μέτρα, χωρίς να προκύπτει λόγος που να το δικαιολογεί αυτό, το δε κόστος ανέρχεται σε 4.087.000 ευρώ.
Περαιτέρω, προέκυψε ότι οι τιμολογηθείσες ποσότητες νερού για τη νήσο Σύμη και για το ως άνω χρονικό διάστημα είναι μεγαλύτερες της χωρητικότητας των πλοίων που εκτέλεσαν τη μεταφορά καθότι φέρεται να έχουν μεταφερθεί κατά τις συγκεκριμένες ημερομηνίες 288.000 κυβικά μέτρα από την ανάδοχο εταιρεία, ενώ η μέγιστη δυνατή ποσότητα μεταφοράς σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές των δεξαμενόπλοιων και τη διάρκεια της εκφόρτωσης, ανέρχονται σε περίπου 162.000 κυβικά μέτρα.
Παραταύτα, η πραγματογνωμοσύνη δεν αναφέρει αν η πλεονάζουσα αυτή ποσότητα είχε πράγματι μεταφερθεί (λαμβανομένου υπόψιν ότι στη Σύμη γινόταν παράδοση, ακόμα και ταυτόχρονα, στην περιοχή Πέδι αλλά και στην περιοχή Γιαλός) ή όχι, δεδομένου ότι μόνο στη δεύτερη περίπτωση θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί το ποινικό αδίκημα της απάτης αφού στην πρώτη οι κατηγορούμενοι θα έχουν εκτελέσει απλά τους όρους της σύμβασης, μεταφέροντας την παραγγελθείσα ποσότητα νερού και μη υπέχοντας φυσικά οι ίδιοι οποιαδήποτε ευθύνη για το αν η ποσότητα ανταποκρίνεται στην πραγματική ζήτηση.
Στην πρώτη περίπτωση, παραταύτα, όπως τονίζει η Εισαγγελέας δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία (ήτοι έλλειψη ενδείξεων υδρομετρητών κατά το σημείο παράδοσης- παραλαβής, παράδοση νερού με ανοικτό το δίκτυο ύδρευσης, ταυτόχρονη ή διαδοχική παράδοση νερού στο ίδιο νησί την ίδια ημέρα, δεν τέθηκαν υπόψιν του πραγματογνώμονα τα ημερολόγια γέφυρας του πλοίων, αλλά ούτε και τα εβδομαδιαία προγράμματα παράδοσης) είναι αδύνατον να υπάρξουν συγκεκριμένα στοιχεία ως προς το ποιες ποσότητες νερού ζητήθηκαν, ποιες παραδόθηκαν, από ποιο πλοίο και πότε.
Συνεπώς προκύπτει ότι οι ενδείξεις που υπάρχουν δεν είναι επαρκείς για να στηρίξουν την επ’ ακροατηρίω διαδικασία.
H πορεία της Εισαγγελικής και δικαστικής έρευνας για την μεταφορά νερού στα άνυδρα νησιά
