Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «δημοκρατική», ο γενικός γραμματέας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας κ. Δημήτρης Καφαντάρης, κάνει τον απολογισμό του συνεδρίου της ΚΕΔΕ που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο. Αναλύει τις θέσεις και τις προτεραιότητες της ένωσης, τονίζοντας την αναγκαιότητα μιας ισχυρής και ειλικρινούς συνεργασίας μεταξύ Κεντρικού Κράτους και Αυτοδιοίκησης. Όπως επισημαίνει, η συνεργασία αυτή είναι μονόδρομος, «αν θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι στους πολίτες και να ενισχύσουμε τον θεσμικό ρόλο των δήμων».
Ο κ. Καφαντάρης αναφέρεται επίσης στις εξαγγελίες του υπουργού Εσωτερικών, Θεόδωρου Λιβάνιου, για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, επισημαίνοντας ότι, παρά τη συζήτηση που άνοιξε, η Κ.Ε.Δ.Ε. θεωρεί ότι προτεραιότητα για τους δήμους δεν αποτελεί μια ακόμη εκλογική ανατροπή, αλλά η άμεση επίλυση των υπαρκτών προβλημάτων που αφορούν στην καθημερινότητα των πολιτών.
Ο γενικός γραμματέας της Κ.Ε.Δ.Ε. τονίζει, την αποφασιστικότητα της ένωσης να συμμετάσχει στη διαβούλευση για τον νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, με σκοπό να διαμορφωθούν αρμοδιότητες, πόροι και προσωπικό που θα ενισχύσουν την Αυτοδιοίκηση και θα εξασφαλίσουν την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών.
Εκφράζει, τέλος, την αισιοδοξία του για το μέλλον και την επανεκκίνηση της Αυτοδιοίκησης, υπογραμμίζοντας ότι για πρώτη φορά υπάρχει διάθεση και από όλες τις πλευρές για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση που θα αναβαθμίσει τον θεσμό των Δήμων και θα συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του κράτους.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Γ.Γ. ΚΕΔΕ, κ. Δημήτρη Καφαντάρη:
• Κύριε Καφαντάρη, το επιτυχημένο ετήσιο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ, ανέδειξε μια σειρά από σοβαρές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση και επανεκκίνηση της τοπικής αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού. Πιστεύετε ότι αυτές οι προτάσεις θα ενισχύσουν την αυτονομία και την αποτελεσματικότητα των δήμων, όπως υπογραμμίζει το σχετικό ψήφισμα; Θα υιοθετηθούν από την κεντρική διοίκηση;
Με τις τοποθετήσεις, τις υπεύθυνες θέσεις που διατυπώσαμε κατά τη διάρκεια των τριήμερων εργασιών και με το σχεδόν ομόφωνο ψήφισμα που εκδώσαμε με τη λήξη του, καταστήσαμε σαφείς τις προτεραιότητες και την αποφασιστικότητά μας να διεκδικήσουμε ενωμένοι άμεσες λύσεις, στα μεγάλα και πραγματικά ζητήματα που απασχολούν τους δήμους.
Αναγνωρίσαμε πως στα τελευταία χρόνια έγιναν πολλά σημαντικά βήματα μπροστά σε μια σειρά από ζητήματα, όπως η ενίσχυση της κυβερνησιμότητας με την κατάργηση της απλής αναλογικής, η διάθεση πόρων για έργα από προγράμματα όπως το Α. Τρίτσης, το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, η αύξηση των ΚΑΠ και το νέο σύστημα κατανομής τους, προς όφελος των μικρών και περιφερειακών δήμων.
Αναδείξαμε τα αδιέξοδα που δημιουργεί στην ομαλή λειτουργία των δήμων η συστηματική υποχρηματοδότησή μας από το κεντρικό κράτος τα προηγούμενα χρόνια, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προβλέψεις του Συντάγματος για δήμους λειτουργικά και οικονομικά αυτόνομους. Ζητήσαμε να μας αποδοθούν επιτέλους οι οικονομικοί πόροι που μας οφείλονται και προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία, για να μπορούμε να ασκήσουμε τις αρμοδιότητες που μας έχουν δοθεί και να αντιμετωπίσουμε τα αυξημένα λειτουργικά μας κόστη, για τα οποία δεν ευθυνόμαστε, όπως είναι το ενεργειακό και μισθολογικό κόστος.
Θέσαμε επιτακτικά την ανάγκη να προχωρήσει άμεσα η σύνταξη του νέου Κώδικα της Αυτοδιοίκησης ,που θα ξεκαθαρίσει επιτέλους το ζήτημα της αλληλοεπικάλυψης των ευθυνών κι αρμοδιοτήτων μεταξύ των φορέων του κράτους. Αλληλοεπικάλυψη που ευθύνεται για μια σειρά από προβλήματα, που καθιστούν δύσκολη τη διαχείριση των προβλημάτων της καθημερινότητας των πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών.
Ξεκαθαρίσαμε πως δεν μπορούν να λειτουργούν οι δήμοι μας χωρίς να διαθέτουν το απαραίτητο προσωπικό. Ενώ επισημάναμε πως δεν είναι δυνατόν να πληρώνουμε το άδικο κι αντισυνταγματικό τέλος ταφής , επειδή το κεντρικό κράτος δεν μπορεί όλα αυτά τα χρόνια να εφαρμόσει την ανακύκλωση.
Όσον αφορά στο ζήτημα της διαχείρισης των υδάτων, θέσαμε τις κόκκινες γραμμές όσον αφορά στο δικαίωμά μας να έχουμε ρόλο και λόγο σε αυτό το κρίσιμο θέμα, χωρίς να τίθεται σε αμφισβήτηση ο χαρακτηρισμός του νερού ως δημόσιο αγαθό.
Τονίσαμε πως δεν φοβόμαστε να αναλάβουμε ευθύνες και να λογοδοτούμε στους πολίτες για τις πράξεις μας. Αλλά αρνούμαστε να λογοδοτούμε για ευθύνες και λάθη άλλων.
Οι θέσεις μας είναι ξεκάθαρες, είναι θέσεις που υπηρετούν το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον των τοπικών μας κοινωνιών, δεν μπορεί να υπάρξει εθνική ανάπτυξη χωρίς τοπική ανάπτυξη. Ελπίζουμε πραγματικά, πως η σημερινή κυβέρνηση θα τολμήσει και θα αναγνωρίσει έμπρακτα στην αυτοδιοίκηση το ρόλο που της αξίζει.
• Ο υπουργός Εσωτερικών, Θ. Λιβάνιος παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια του τριήμερου συνεδρίου, κάτι που δεν είναι σύνηθες. Αποτελεί αυτή η συνεχόμενη παρουσία του κ. Λιβάνιου αλλά και η συμμετοχή πολλών άλλων υπουργών και γενικών γραμματέων Υπουργείων μια ένδειξη του ενδιαφέροντος της κεντρικής διοίκησης για τα ζητήματα των δήμων και την ενίσχυση της συνεργασίας μαζί τους;
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Θοδωρής ο Λιβάνιος αποδεικνύει με έμπρακτο τρόπο πως είναι ο υπουργός Εσωτερικών που ενδιαφέρεται πραγματικά για την αυτοδιοίκηση. Εμείς γνωρίζουμε καλά και την εργατικότητά του αλλά και το γεγονός ότι η πόρτα του υπουργείου του είναι διαρκώς ανοικτή στους δημάρχους.
Είναι άριστος γνώστης των ζητημάτων του θεσμού μας και μέσα από τη συνεργασία μας έχουμε καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια, ακόμη κι όταν ήταν υφυπουργός κι όχι υπουργός Εσωτερικών, να δίνουμε λύσεις σε ζητήματα που μας απασχολούσαν. Δεν μας αιφνιδίασε λοιπόν καθόλου το γεγονός πως ήταν μαζί μας σε όλη τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου μας, ενώ θετικά αντιμετωπίσαμε και την παρουσία και των υπόλοιπων στελεχών της κυβέρνησης. Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι, πως αποτελεί μονόδρομο η συνεργασία κεντρικού κράτους και Αυτοδιοίκησης, με όρους ισοτιμίας και ειλικρίνειας, αν θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι στους πολίτες.
• Θα λέγατε ότι η παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας στην έναρξη του Συνεδρίου και η παροχή της αιγίδας, ενισχύει το θεσμικό ρόλο των δήμων;
Όπως γνωρίζετε, η διεξαγωγή του πρόσφατου Συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, πραγματοποιήθηκε στην όμορφη και φιλόξενη Ρόδο υπό την αιγίδα και παρουσία, για πρώτη φορά στην ιστορία της αυτοδιοίκησης, της Α.Ε. Προέδρου της Ελληνικης Δημοκρατίας κας Αικατερίνης Σακελλαρόπουλου. Η κα Πρόεδρος δεν παρέστη απλώς στην έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου μας, αλλά απηύθυνε κι έναν ισχυρής συμβολικής σημασίας αυτοδιοικητικό λόγο.
Όμως δεν ήταν μόνον η κα Πρόεδρος παρούσα. Το απόλυτα πετυχημένο Συνέδριο μας το παρακολούθησαν περισσότεροι από 1500 σύνεδροι και παρατηρητές από όλη την Ελλάδα, Υπουργοί και υπηρεσιακά στελέχη της Κυβέρνησης, οι αρχηγοί κι εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας της χώρας από πλευράς αντιπολίτευσης, καθώς και βουλευτές από όλα τα κόμματα.Ενώ την τελευταία στιγμή ακυρώθηκε η προγραμματισμένη παρουσία το απόγευμα της Παρασκευής 8 Νοεμβρίου, του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, εξαιτίας του γεγονότος ότι κράτησε περισσότερο από όσο είχε υπολογισθεί, η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. στη Βουδαπέστη, όπου εκπροσωπούσε την Ελλάδα.
Όλες αυτές οι υψηλού επιπέδου παρουσίες δεν ενισχύουν, αλλά επιβεβαιώνουν τον ισχυρό θεσμικό ρόλο που έχουν οι δήμοι μας. Ρόλο κατοχυρωμένο άλλωστε και από το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας μας. Αυτόν τον ουσιαστικό ρόλο θέλουμε ως Διοικητικό Συμβούλιο της Κ.Ε.Δ.Ε. να αναβαθμίσουμε και να ενισχύσουμε, διεκδικώντας πόρους και ξεκάθαρες αρμοδιότητες, για να είμαστε χρήσιμοι στους πολίτες.
Πάντως ένα είναι βέβαιο, από το συνέδριο της Ρόδου η Αυτοδιοίκηση βγήκε πιο ισχυρή.
• Μετά την πρόταση του υπουργού Εσωτερικών για την άμεση εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών σε έναν γύρο, υπήρξαν ποικίλες αντιδράσεις. Ποια είναι η θέση της ΚΕΔΕ απέναντι στις προτεινόμενες αλλαγές;
Οι αντιδράσεις ως έναν βαθμό ήταν δικαιολογημένες, γιατί η πρόταση για αλλαγή του εκλογικού νόμου δεν υπήρχε στο τραπέζι του διαλόγου ως σήμερα. Όμως ξεκαθαρίσαμε από την αρχή ως Κ.Ε.Δ.Ε., πως από τη στιγμή που είναι απλά προτάσεις κι όχι τελικές διατάξεις που λαμβάνονται ερήμην μας, μπορούμε να συζητήσουμε. Πάντως, αρχική θέση μας είναι ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα για τους δήμους μια ακόμη αλλαγή του εκλογικού νόμου. Οι επόμενες εκλογές είναι το 2028, ενώ τα άλυτα προβλήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των δήμων και την καθημερινότητα των συμπολιτών μας, μας αφορούν από την επόμενη μέρα.
• Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από την ανοιχτή διαβούλευση που ανακοίνωσε ο υπουργός για τη διαμόρφωση του νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το μέτρο της άμεσης εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών; Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρξουν βελτιώσεις ή διευκρινίσεις;
Πιστεύουμε πως η διαβούλευση που έχει ξεκινήσει αποτελεί μοναδική ευκαιρία για να γίνει πράξη μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στο μοντέλο λειτουργίας του κράτους και της Αυτοδιοίκησης, προς όφελος της χώρας και των τοπικών μας κοινωνιών. Με απόλυτη ειλικρίνεια μέσα από το ψήφισμα του Συνεδρίου μας δηλώσαμε την πρόθεσή μας να συμμετάσχουμε στο δημόσιο διάλογο του Υπουργείου Εσωτερικών, για να διαμορφώσουμε μαζί και σε σύντομο χρόνο, το περιεχόμενο του νέου κώδικα της αυτοδιοίκησης. Ξεκαθαρίσαμε ότι τα συζητάμε όλα, χωρίς αιφνιδιασμούς, αλλά για μας προτεραιότητα αποτελούν τρία ζητήματα. Οι αρμοδιότητες, το προσωπικό και τα οικονομικά.
• Πιστεύετε ότι υπήρξαν εκ μέρους της κυβέρνησης οι αναγκαίες δεσμεύσεις για την ενίσχυση των οικονομικών των δήμων στο άμεσο μέλλον; Ποιες ήταν οι προσδοκίες της ΚΕΔΕ στον τομέα αυτό;
Έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα όσον αφορά στην ενίσχυση των οικονομικών των δήμων, όμως τα βήματα αυτά απέχουν πολύ απο τις πραγματικές ανάγκες μας. Γνωρίζουμε καλά ότι δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα. Δεν ζητάμε περισσότερα χρήματα για να τα σπαταλήσουμε, αλλά για να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε. Ζητάμε όσα προβλέπει η νομοθεσία που η ίδια η κεντρική εξουσία έχει νομοθετήσει και το Σύνταγμα προβλέπει, τίποτε παραπάνω. Δεν μπορεί να ακούμε διαρκώς ότι τα έσοδα του κράτους σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και οι δήμοι να μην παίρνουν τα χρήματα που απαιτούνται, για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ευθύνες κι αρμοδιότητες που τους έχουν ανατεθεί. Περιμένουμε λοιπόν λιγότερα λόγια και περισσότερες πράξεις.
• Κλείνοντας, κύριε Καφαντάρη, ως έμπειρος αυτοδιοικητικός, θα ήθελα να μας πείτε πώς βλέπετε το μέλλον των δήμων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα γενικότερα. Τι θα έπρεπε να αλλάξει ή να βελτιωθεί ώστε να ενισχυθεί η αυτονομία των δήμων και ο ρόλος τους προκειμένου να ανταποκρίνονται πιο αποτελεσματικά στις ανάγκες των πολιτών;
Τα όσα πρέπει να αλλάξουν περιγράφονται αναλυτικά στο κείμενο του ψηφίσματος της ΚΕΔΕ. Εγώ προσωπικά, παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε διαχρονικά ως θεσμός, δηλώνω αισιόδοξος για το μέλλον της Αυτοδιοίκησης. Γιατί βλέπω για πρώτη φορά πως υπάρχει απο όλες τις πλευρές και η διάθεση, αλλά και οι υπεύθυνες θέσεις για να γίνει μια ουσιαστική επανεκκίνηση τόσο στους δήμους, όσο και στο κράτος.
