Αναταράξεις απειλούν να προκαλέσουν στην αγορά αερομεταφορών η διαδικασία είσπραξης του «Σπατόσημου» και τα πρόστιμα που επιβάλλει η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας. Οι εμπλεκόμενοι και οι «καμπάνες».
Ασφαλείς πληροφορίες του Euro2day.gr από τον χώρο των ταξιδιωτικών γραφείων έφεραν αεροπορικές εταιρείες να εξετάζουν ακόμα και το ενδεχόμενο διακοπής δρομολογίων προς την Ελλάδα. Από επικοινωνία μας με κορυφαίους παράγοντες της ελληνικής αεροπορικής αγοράς προκύπτει πως το θέμα δεν αφορά το σύνολο των αεροπορικών εταιρειών που πραγματοποιούν δρομολόγια προς Ελλάδα, αλλά εκείνες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας μέσω ελληνικών επιχειρήσεων που λειτουργούν ως γενικοί αντιπρόσωποι πωλήσεων (GSA).
Το πρόβλημα εντοπίζεται στη διαδικασία είσπραξης του τέλους (ΤΕΑΑ) από την ΥΠΑ. Όπως ανέφεραν στελέχη γραφείων που αντιπροσωπεύουν αεροπορικές εταιρείες, κατά πάγια πρακτική, οι εταιρείες απέδιδαν στην ΥΠΑ τα ποσό με μικρή καθυστέρηση χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα.
Το τελευταίο διάστημα, όπως υποστηρίζουν, η ΥΠΑ άρχισε να εφαρμόζει διάταξη η οποία υιοθετήθηκε το 2017 αλλά παρέμενε «εν υπνώσει». Η εν λόγω διάταξη υποχρεώνει τις αεροπορικές εταιρείες (οι ίδιες ή μέσω των αντιπροσώπων τους) να καταβάλλουν το τέλος (σ.σ. το ΤΕΑΑ είναι 12 ευρώ και επιβάλλεται σε κάθε επιβάτη άνω των 2 ετών) πριν την αναχώρηση του αεροπλάνου.
Σύμφωνα με πηγές της ευρύτερης τουριστικής αγοράς, η προπληρωμή των τελών αποφασίστηκε ώστε να διασφαλιστούν τα έσοδα του Δημοσίου σε περιπτώσεις κατάρρευσης αεροπορικών εταιρειών, καθώς τα τελευταία χρόνια πλήθυναν τα «λουκέτα» και τα… φέσια. Επιπλέον, εντάσσεται στις υποχρεώσεις που ανέλαβε η χώρα έναντι των δανειστών, προκειμένου η διαδικασία είσπραξης εσόδων από το Δημόσιο να είναι διαφανής και να γίνεται μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών.
Σύμφωνα με πηγές προερχόμενες από τον χώρο των αντιπροσώπων αεροπορικών εταιρειών, το πρόβλημα που έχει προκύψει είναι κατά βάση διαδικαστικού χαρακτήρα αλλά σοβαρό. Στελέχη της αγοράς παραδέχονται πως η ΥΠΑ εφαρμόζει πιστά το «γράμμα» της σχετικής διάταξης. Όμως, όπως αναφέρουν, δεν δέχεται να διευκολύνει την καταβολή του τέλους είτε μέσω πιστωτικών καρτών ή μέσω του κυβερνήτη του αεροπλάνου, ο οποίος θα πλήρωνε για λογαριασμό της αεροπορικής εταιρείας το τέλος, πριν αναχωρήσει το δρομολόγιο.
Η ΥΠΑ, όπως υποστηρίζουν, απαιτεί η καταβολή να γίνεται μόνο μέσω ηλεκτρονικής πληρωμής (e-banking). Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το πρόβλημα επιτείνεται καθώς δεν έχει προβλεφθεί διαδικασία κατάθεσης εγγυητικών ώστε να διασφαλίζεται η πλευρά του Δημοσίου αλλά και να διευκολύνονται οι επιχειρήσεις στην καθημερινή λειτουργία τους.
«Σκεφτείτε» αναφέρουν οι ίδιες πηγές, «πως θα πρέπει να υπάρχει προσωπικό το οποίο θα πρέπει να φροντίζει ώστε πριν από κάθε πτήση να καταβάλλεται το ποσό που αναλογεί στο Σπατόσημο. Σκεφτείτε, επιπλέον, πως μια εταιρεία θα πρέπει να κάνει το ίδιο για πολλές πτήσεις, ανάλογα με το πελατολόγιο των αεροπορικών εταιρειών με τις οποίες συνεργάζεται».
Το θέμα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, εξελίσσεται σε σοβαρό πρόβλημα εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν υπήρξε διορθωτική νομοθετική παρέμβαση, με την οποία θα ορίζονταν εναλλακτικοί τρόποι έγκαιρης καταβολής των ποσών που αντιστοιχούν στο τέλος, ώστε και οι εταιρείες να διευκολύνονται να είναι συνεπείς και το Δημόσιο να διασφαλίσει πως δεν θα απωλέσει έσοδα. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη, όπως αναφέρουν, με αποτέλεσμα η πιστή τήρηση των διατάξεων από την ΥΠΑ να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα.
Η πρακτική της εκ των υστέρων καταβολής του τέλους τερματίστηκε, σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, όταν αερολιμενάρχης νησιού των Δωδεκανήσων αποφάσισε να τηρήσει πιστά τη διάταξη που παρέμενε «εν υπνώσει». Η εφαρμογή της γενικεύθηκε γρήγορα και η ΥΠΑ άρχισε να επιβάλλει πρόστιμα για μη έγκαιρη καταβολή του τέλους.
Αρχικά οι αντιδράσεις προέρχονταν κυρίως από τους αντιπροσώπους αεροπορικών εταιρειών. Μια επιστολή ωστόσο έστειλε στα… κάγκελα και τις αεροπορικές εταιρείες. Η επιστολή (σ.σ. βρίσκεται στη διάθεση του Euro2day.gr) στάλθηκε από την Goldair Handling και είχε αποδέκτες τις αεροπορικές εταιρείες τις οποίες αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα. Σε αυτήν ανέφερε πως από 1/1/2020 παύει να καταβάλλει για λογαριασμό τους τα ποσά για το συγκεκριμένο τέλος και στο εξής θα έπρεπε να το κάνουν οι ίδιες.
Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί μέχρι στιγμής από την ΥΠΑ προς τους δύο βασικούς «παίκτες» της ελληνικής αγοράς αντιπροσώπευσης αεροπορικών εταιρειών (Goldair Handling, Skyserv) ανέρχονται σε αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Παράγοντες του χώρου εκτιμούν πως το ποσό ενδέχεται να αγγίζει το μισό εκατ. ευρώ για καθεμία από τις δύο εταιρείες.
Ενδεικτική, σύμφωνα με αεροπορικές πηγές, του ύψους των προστίμων που επιβάλλει η ΥΠΑ είναι η περίπτωση αντιπροσώπου αεροπορικής εταιρείας με έδρα χώρα των Βαλκανίων στον οποίο επιβλήθηκε πρόστιμο 30.000 ευρώ έναντι ανεξόφλητου υπόλοιπου 600 ευρώ.
Παράγοντες του χώρου σημειώνουν πως το πρόβλημα διογκώθηκε εξαιτίας του γεγονότος πως η ΥΠΑ βρίσκεται σε μεταβατική φάση μετασχηματισμού της, ενώ παραμένει ακέφαλη. Σε κάθε περίπτωση, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως το πρόβλημα θα πρέπει να έχει επιλυθεί πριν ξεκινήσει το θερινό πρόγραμμα δρομολογίων, δηλαδή εντός του επόμενου τριμήνου.
