με θέμα «Καινοτόμος, Διεπιστημονική, Ψηφιακή Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς – Επαναπροσδιορίζοντας την ταυτότητα του κόσμου σε κρίση, μέσα από τον Πολιτισμό»
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο διοργάνωσε με ιδιαίτερη επιτυχία το 2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο TMM_CH με θέμα «Καινοτόμος, Διεπιστημονική, Ψηφιακή Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς – Επαναπροσδιορίζοντας την ταυτότητα του κόσμου σε κρίση, μέσα από τον Πολιτισμό», το οποίο διεξήχθη από τη Δευτέρα 13 έως και την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2021 στο Ίδρυμα Ευγενίδου στην Αθήνα.
Η έναρξη των εργασιών κηρύχθηκε από τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, Παναγιώτη Πικραμμένο, με τις ευλογίες και χαιρετισμό του Παναγιώτατου Οικουμενικού Πατριάρχη, κ.κ. Βαρθολομαίου, που μετέφερε ο εκπρόσωπός του, Μητροπολίτης Λαοδικείας, κ. Θεοδώρητος, και του Μακαριώτατου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, κ. Ιερωνύμου, μετά την εναρκτήρια ομιλία της Προέδρου του Συνεδρίου, Καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου, και τους εναρκτήριους χαιρετισμούς από τον Πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Καθηγητή Ανδρέα Μπουντουβή, και τον Πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Γιώργο Στασινό.
Το Διεθνές Συνέδριο TMM_CH διοργανώνεται από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, το National Geographic, την Cultural Heritage Finance Alliance CHiFA, το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS, τη Διεθνή Επιτροπή CIPA Heritage Documentation, τον Οργανισμό Πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς OWHC, την Ευρωπαϊκή Ένωση Εκπαίδευσης Μηχανικών SEFI, την AHEPA Hellas, και άλλους διεθνείς οργανισμούς, συμβούλια, επιστημονικές ενώσεις και φορείς προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πρόεδρος του Διεθνούς Συνεδρίου TMM_CH είναι η Καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου, επικεφαλής της Διεπιστημονικής Ομάδας του ΕΜΠ, επιστημονικά υπεύθυνης για τη μελέτη, το σχεδιασμό, το συντονισμό των εργασιών και την επιστημονική παρακολούθηση του εμβληματικού έργου αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στα Ιεροσόλυμα, ως υποδειγματικής εφαρμογής διεπιστημονικής συνεργασίας, που τέμνει οριζόντια όχι μόνο τις ειδικότητες των μηχανικών και των θετικών επιστημόνων, αλλά και ανοίγει το διάλογο με τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Συμπέρασμα του 2ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου TMM_CH είναι η επείγουσα αναγκαιότητα να εφαρμοστούν οι εξελίξεις της έρευνας και της καινοτομίας που εφαρμόστηκαν πρωτοποριακά στον Πανάγιο Τάφο και σε άλλα εμβληματικά έργα, ώστε να συμβάλλουν στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς με διεπιστημονικότητα, αξιοποιώντας ολιστικά την τρισδιάστατη ψηφιακή τεκμηρίωση με συμβατότητα με τα ιστορικά υλικά και δομήματα, διατηρώντας την αρχιτεκτονική αυθεντικότητα. Η αξιοποίηση των μνημείων, ιστορικών πόλεων και συνόλων με επανάχρηση σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας διαμορφώνει στο πεδίο της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης στο πλαίσιο της αειφόρου διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, με όρους σεβασμού και προστασίας των αξιών, και με την κοινωνία ενημερωμένη και ικανή να μετέχει ουσιαστικά στις πολιτικές που απαιτεί ο νέος σχεδιασμός.
Σήμερα, στη συγκυρία της πάνδημης υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο TMM_CH συντάσσεται με την ανάγκη επαναπροσδιορισμού της
Ταυτότητας του Κόσμου σε κρίση μέσα από τον πολιτισμό, και καταθέτει τις προτάσεις του.
Το 2ο Διεθνές Συνέδριο TMM_CH διεξήχθη υβριδικά με φυσική παρουσία εκατό πενήντα σύνεδρων στο Ίδρυμα Ευγενίδου και με διαδικτυακή συμμετοχή πεντακοσίων σύνεδρων σε πραγματικό χρόνο μέσω πλατφόρμας με δυνατότητα ανάδρασης. Έλαβαν χώρα δεκατέσσερις Συζητήσεις Στρογγυλής Τραπέζης με ανοιχτή πρόσβαση, οι οποίες παραμένουν προσβάσιμες από την ιστοσελίδα του συνεδρίου https://tmm-ch.com/open_access.php
Παράλληλα, παρουσιάστηκαν εκατό είκοσι τέσσερις επιστημονικές εργασίες που δημοσιεύονται σε επιστημονικούς τόμους και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, μετά από αξιολόγηση τριακοσίων δέκα εργασιών που υπεβλήθησαν από τριακόσιους εβδομήντα επτά συγγραφείς από τριάντα τρεις χώρες από όλο τον κόσμο.
Ειδικότερα, στην εναρκτήρια συνεδρία, μετέφεραν επίσης χαιρετισμούς, ο Πρόεδρος του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου, Κωνσταντίνος Κωνσταντή, ο Δρ. Fredrik Hiebert από τη National Geographic Society, η ιδρύτρια και Πρόεδρος της Cultural Heritage Finance Alliance CHiFA, Bonnie Burnham, ο Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS, Καθηγητής Mario Santana Quintero, ο Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής CIPA Heritage Documentation, Αναπληρωτής Καθηγητής Ευστράτιος Στυλιανίδης, η Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς OWHC, Lee Minaidis, ο Διευθυντής της Έδρας UNESCO “Digital Cultural Heritage”, Δρ. Μαρίνος Ιωαννίδης, και ο Ταμίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εκπαίδευσης Μηχανικών SEFI, Επίκουρος Καθηγητής Pieter de Vries.
Κατά την πρώτη μέρα εργασιών του Διεθνούς Συνεδρίου TMM_CH, στις Συζητήσεις Στρογγυλής Τραπέζης 1 και 3 με θέματα “The Holy Sepulchre rehabilitation project: An emblematic source of innovation” και “Novel Educational Approach for the Preservation of Cultural Heritage” αντίστοιχα, υπογραμμίστηκε η δυναμική των καινοτομιών που εισήγαγε η έρευνα, η μελέτη, η επιστημονική επιστασία και το έργο για την αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου σε όλα τα επίπεδα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη μεταφορά τεχνογνωσίας που επιχειρείται με την Erasmus+ Στρατηγική Συμμαχία EDICULA “Educational Digital Innovative CUltural heritage Learning Alliance” του ΕΜΠ με το Πανεπιστήμιο της Sapienza της Ρώμης και την Ακαδημία Τεχνών και Σχεδίου Bezalel στα Ιεροσόλυμα, και αξιολογήθηκε ως υπόδειγμα το ομόλογο σεμιναριακό μάθημα του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΕΜΠ στην «Προστασία Μνημείων», το οποίο παρακολούθησαν από κοινού μεταπτυχιακοί φοιτητές και των τριών Πανεπιστημίων. Η μεταφορά τεχνογνωσίας θα συνεχιστεί επί τόπου στην ανασκαφή στους κήπους Shallalat στην Αλεξάνδρεια, με ευθύνη του Ελληνικού Ινστιτούτου Αλεξανδρινού Πολιτισμού.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 1 με θέμα “The Holy Sepulchre rehabilitation project: An emblematic source of innovation” συντόνισε η Καθηγήτρια ΕΜΠ Τώνια Μοροπούλου και συμμετείχαν ο Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Χρίστος Δήμας, ο Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό, Ανδρέας Κατσανιώτης, η Βίκυ Μπαφατάκη από τα Διεθνή Βραβεία Sciacca, η Bonnie Burnham από την Cultural Heritage Finance Alliance CHiFA και το World Monuments Fund, ο Fulgencio Sanmartín ως εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Επίκουρος Καθηγήτρια Adi Sela Wiener από την Ακαδημία Τεχνών και Σχεδίου Bezalel, η Δρ. Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αλεξανδρινού Πολιτισμού, ο Δρ. Yotam Asscher από την Εφορεία Αρχαιοτήτων του Ισραήλ, ο
Παναγιώτης Φούζας από την εταιρεία PerpetielSI, και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Gabriele Favero από το Πανεπιστήμιο της Sapienza της Ρώμης, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 3 με θέμα “ Novel Educational Approach for the Preservation of Cultural Heritage” συντόνισε η Καθηγήτρια ΕΜΠ Τώνια Μοροπούλου, και συμμετείχαν η Καθηγήτρια Μαρία Αρακαδάκη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο Καθηγητής Κώστας Καραδήμας από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Αντωνία Λαμπροπούλου από την Erasmus+ Στρατηγική Συμμαχία EDICULA, η Λέκτορας Anna Koboviko-Katz από το Technion Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Ισραήλ, η Δρ. Παρασκευή Πουλή από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, ο Καθηγητής Mike Turner από την έδρα UNESCO “Urban Design and Conservation” στα Ιεροσόλυμα, η Καθηγήτρια Elisabetta Zendri από το Πανεπιστήμιο Ca’ Foscari της Βενετίας, και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Gabriele Favero από το Πανεπιστήμιο της Sapienza της Ρώμης, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Στις Συζητήσεις Στρογγυλής Τραπέζης 2 και 4 με θέματα “Resilience to Climate Change, Natural Hazards and Pandemic Risks – Biosafety” και “Preserving Compatibility, the Materiality and Integrity of Structures and Architectural Authenticity” αντίστοιχα, δόθηκε έμφαση στη διασφάλιση της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς με ενίσχυση της αυθεντικότητάς της απέναντι στην κλιματική κρίση, τις φυσικές καταστροφές και την πανδημία με βιοασφάλεια. Εκτιμήθηκε ότι η προτεραιότητα να κρατηθεί η πολιτιστική κληρονομιά ζωντανή απαιτείται να τεθεί στο επίκεντρο μέτρων, πολιτικών και πρωτοβουλιών. Η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς απαιτεί συμβατότητα και επιτελεστικότητα υλικών και επεμβάσεων με τα ιστορικά υλικά και δομήματα, με βασικό κριτήριο τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής αυθεντικότητας.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 2 με θέμα “Resilience to Climate Change, Natural Hazards and Pandemic Risks – Biosafety” συντόνισε ο Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, και συμμετείχαν ο Δρ. Γιώργος Αλεξανδράκης από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, ο Κωνσταντίνος Αλεξόπουλος, ειδικός στην Άμυνα και Πολιτική Προστασία, η Δρ. Αναστασία Χασάπη από την εταιρεία DNASequence, ο Δρ. Ευάγγελος Γερασόπουλος από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η Καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Giuseppina Padeletti από το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών της Ιταλίας, ο Καθηγητής Βαγγέλης Παπαδάκης από το Πανεπιστήμιο Πατρών, ο Δρ. Emanuele Piaia από το Πανεπιστήμιο της Ferrara, και η Καθηγήτρια Φοίβη Κουντούρη από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Ένωσης Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, η οποία και συνόψισε τη συζήτηση.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 4 με θέμα “Preserving Compatibility, the Materiality and Integrity of Structures and Architectural Authenticity” συντόνισε ο Καθηγητής Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Κοσμήτορας της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, και συμμετείχαν η Ομότιμη Καθηγήτρια Ειρήνη Εφεσίου από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Βασιλική Ελευθερίου, Διευθύντρια της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, ο Καθηγητής Άγγελος Παπαγεωργίου από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μαρία Φιλοκύπρου από το Πανεπιστήμιο της Κύπρου, η Καθηγήτρια Vlatka Rajčić από το Πανεπιστήμιο του Zagreb, ο Καθηγητής Παναγιώτης Σπαθής από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο Θεμιστοκλής Βλαχούλης, Διευθυντής Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και η Καθηγήτρια Παγώνα-Νόνη Μαραβελάκη από το Πολυτεχνείο Κρήτης, η οποία και συνόψισε της συζήτηση.
Κατά τη δεύτερη μέρα εργασιών του Διεθνούς Συνεδρίου TMM_CH, στη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 5 με θέμα “Advanced non destructive and structural techniques for diagnosis, redesign and health monitoring”, διαπιστώθηκε η ανάγκη θέσπισης, τόσο σε επίπεδο πολιτείας, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, της παρακολούθησης και του ελέγχου με μη καταστρεπτικές τεχνικές της κατάστασης διατήρησης μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, πολιτικών υποδομών και δομημένου περιβάλλοντος. Τη συζήτηση συντόνισε ο Αντιπρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Καθηγητής Ευάγγελος Σαπουντζάκης, και συμμετείχαν ο Καθηγητής Ahmad Osman από το Πανεπιστήμιο του Saarbrucken, ο Ομότιμος Καθηγητής Βασίλης Χρηστάρας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο Δρ. Γεώργιος Καραγιάννης από το Ίδρυμα «ΟΡΜΥΛΙΑ», ο Δρ. Κυριάκος Λαμπρόπουλος, ΕΔΙΠ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Θεόδωρος Λούτας από το Πανεπιστήμιο Πατρών και ο Καθηγητής Θεόδωρος Ματίκας από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Η συζήτηση οργανώθηκε στη μνήμη του πρωτοπόρου στις μη καταστρεπτικές τεχνικές, Καθηγητή Ιωάννη Πρασιανάκη, για το έργο του οποίου μίλησε η Καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου.
Στη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 6 με θέμα “Earthquake and structural rehabilitation” διαπιστώθηκε η ανάγκη αποτίμησης της σεισμικής τρωτότητας και δομικής ακεραιότητας ιστορικών κτιρίων και μνημείων. Τη συζήτηση συντόνισε ο Καθηγητής Roko Žarnić, τ. Υπουργός Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Σλοβενίας, και συμμετείχαν ο Ομότιμος Καθηγητής Στέφανος Δρίτσος από το Πανεπιστήμιο Πατρών, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Χάρης Μουζάκης από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Daniel Oliveira από το Πανεπιστήμιο του Minho, ο Καθηγητής Αθανάσιος Τριανταφύλλου από το Πανεπιστήμιο Πατρών, η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κορίνα Παπανικολάου από το Πανεπιστήμιο Πατρών, και ο Καθηγητής Γιώργος Σταυρουλάκης από το Πολυτεχνείο Κρήτης, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Στη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 7 με θέμα “Archaeology – Archaeometry – Archaeogene” διαπιστώθηκαν οι μεγάλες δυνατότητες που δίνουν οι σύγχρονες τεχνολογίες της αρχαιομετρίας και της μεταγενομικής ιστορικών υλικών στην αρχαιολογική έρευνα στη βάση της διεπιστημονικής συνεργασίας. Τη συζήτηση συντόνισε η Δρ. Έλενα Κόρκα από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, και συμμετείχαν ο Δρ. Στέφανος Αθανασίου από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης, ο Δρ. YuvalBaruch από την Εφορεία Αρχαιοτήτων του Ισραήλ, ο Δρ. Yotam Asscher από την Εφορεία Αρχαιοτήτων του Ισραήλ, η Δρ. Αικατερίνη Δελέγκου, ΕΔΙΠ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο Καθηγητής Ιωάννης Λυριτζής από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η Μαρία Μερτζάνη, Διευθύντρια Συντήρησης Αρχαίων και Νέων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο Καθηγητής ΑΠΘ Χρήστος Ουζούνης από την εταιρεία DNASequence, η Δρ. Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αλεξανδρινού Πολιτισμού, ο Bryan Ward-Perkins από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, και ο Καθηγητής Νικόλαος Ζαχαριάς από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Στη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 8 με θέμα “Bridging Heritage Stakeholders, Science and Technology” διαπιστώθηκε ότι η συμμετοχή των φορέων διαχείρισης πολιτιστικής κληρονομιάς μαζί με τους φορείς έρευνας, επιστήμης και της τεχνολογίας, καθώς και τους φορείς της βιομηχανίας (βιομηχανία υλικών, κατασκευή, κ.α.) μπορεί να αποτελέσει μια σταθερή, αποτελεσματική και υγιή βάση για τη διάγνωση, το σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τη συζήτηση συντόνισε η Αμαλία Ανδρουλιδάκη, Γενική Διευθύντρια Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και συμμετείχαν ο Πλάτων Στυλιανού από το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου,
ο Μιχάλης Δακτυλίδης από τη ΠΕΔΜΕΔΕ, η Μαρία Δαλκαφούκη από τον «Οίκο Δαλκαφούκη», ο Andrea Nicoletti από την Master Builders Construction Solutions Chemicals, ο Καθηγητής Κώστας Κομνίτσας από το Πολυτεχνείο Κρήτης, ο Δρ. Μάριος Κατσιώτης από την Εταιρεία TITAN, η Στέλλα Ζαφείρη από την Τεχνική Εταιρεία Υιοί Ζαφείρη, ο Βαγγέλης Βλάχος, Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών, και η Isabel Rodriguez-Maribona από την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Κατασκευής και Τεχνολογίας, η οποία και συνόψισε τη συζήτηση.
Στη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 9 με θέμα “Transdisciplinary dialogue for World Heritage at risk: The exemplary HagiaSophia”, με χαιρετισμό της UNESCO και συμμετοχή εκπροσώπων του ICOM και του ICOMOS συνομολογήθηκε η παραβίαση των διεθνών συμφωνιών με τη μονομερή αναγόρευση από τον Πρόεδρο Ερντογάν της Αγιά Σοφιάς σε τζαμί, και τονίστηκε η ιδιαίτερη σημασία που έχει η διεθνής διπλωματία, καθώς και η επιστημονική συνεργασία για την αποκατάσταση του διεθνούς καθεστώτος αναγνώρισης των μνημείων και στην περίπτωση αυτή. Τη συζήτηση συντόνισε η Καθηγήτρια Ισμήνη Κριάρη, τ. Πρύτανις του Παντείου Πανεπιστημίου, και συμμετείχαν ο Αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας, Αναπληρωτής Καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, η Δρ. Πολυτίμη Λουκοπούλου, εκπρόσωπος της Ελληνικής Επιτροπής του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων ICOM, η Καθηγήτρια ΤώνιαΜοροπούλου από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, που παρουσίασε την ελληνική συμβολή στην Προστασία της Αγιά Σοφιάς, η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ελισσάβετ Προδρόμου από το Πανεπιστήμιο Tufts, ο Θεόδωρος Θεοδώρου, Πρέσβυς ε.τ Γενικός Διευθυντής Ερευνητικού Κέντρου ΜΟΗΑ, και ο Χρύσανθος Πισσαρίδης από το ICOMOS Κύπρου, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Κατά την τρίτη μέρα εργασιών του Διεθνούς Συνεδρίου TMM_CH, στη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 10 με θέμα «Digital Heritage a holistic approach”, διαπιστώθηκε ότι η ανάγκη για ολιστική προσέγγιση προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω της ψηφιακής τεκμηρίωσης και αναπαράστασης των μνημείων μπορεί σήμερα να αρθρωθεί με κοινή διεπιστημονική γλώσσα με την υποστήριξη και των ψηφιακών μηχανών της τεχνητής νοημοσύνης. Τη συζήτηση συντόνισε ο Δρ. Μαρίνος Ιωαννίδης από το Πανεπιστήμιο της Κύπρου και την Έδρα UNESCO “Digital Cultural Heritage”, και συμμετείχαν ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, ο Καθηγητής Ανδρέας Γεωργόπουλος από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Ευστράτιος Στυλιανίδης από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τη Διεθνή Επιτροπή CIPA Heritage Documentation, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοσθένης Κυριαζής από το Πανεπιστήμο Πειραιώς, ο Δρ. Άγγελος Αμδίτης από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο Καθηγητής Roberto di Giulio από το Πανεπιστήμιο της Ferrara, ο Καθηγητής Ιωάννης Φούντος από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ο Καθηγητής Μιχάλης Ζερβάκης από το Πολυτεχνείο Κρήτης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Αναστάσιος Δουλάμης από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Alfredo Ronchi, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Στις Συζητήσεις Στρογγυλής Τραπέζης 11, 12 και 13 με θέματα “Green and blue deal for local and regional Sustainable Development – Revealing and Preserving Cultural and Natural Assets for Isolated Areas Development with Social Participation”, “Sustainable Land Management, Rural and Urban Development through Preserving” και “Historic cities and centers: New Reuse and preservation strategies applying Circular Economy” αντίστοιχα, διαπιστώθηκε ότι για να μπορεί να υλοποιηθεί η πράσινη και γαλάζια συμφωνία για την αειφόρο τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη είναι απαραίτητη η αξιοποίηση των πολιτιστικών και φυσικών πόρων και μάλιστα ωμε εφαρμογή των
αρχών της κυκλικής οικονομίας, ώστε η επανάχρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς να δημιουργεί πρόσοδο, που με τη σειρά του θα συμβάλει στη διατήρηση και προστασία. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις δυνατότητες ανάπτυξης των απομονωμένων περιοχών με την προσέλκυση και αξιοποίηση εξωτερικών οικονομιών – τουρισμού με σεβασμό στην τοπική κλίμακα και ταυτότητα (ερευνητικό πρόγραμμα ΑΕΙ, υπόδειγμα Χάλκης), παράλληλα με την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της αγροδιατροφικής αλυσίδας και της αναζωογόνησης παραδοσιακών τεχνών και τεχνικών. Η περίπτωση των Ιστορικών Κέντρων Πόλεων υπογραμμίστηκε ως υπόδειγμα ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού με κοινωνική συμμετοχή.
Οι Συζητήσεις Στρογγυλής Τραπέζης 11 και 12 με θέματα “Green and blue deal for local and regional Sustainable Development – Revealing and Preserving Cultural and Natural Assets for Isolated Areas Development with Social Participation” και “Sustainable Land Management, Rural and Urban Development through Preserving” διοργανώθηκαν ως post event της Βραδιάς του Ερευνητή στο ΕΜΠ 2021 σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από την Καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου, επιστημονικά υπεύθυνης της Βραδιάς του Ερευνητή στο ΕΜΠ, και τον Καθηγητή Κωνσταντίνο Αραβώση, Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 11 με θέμα “Green and blue deal for local and regional Sustainable Development – Revealing and Preserving Cultural and Natural Assets for Isolated Areas Development with Social Participation” συντόνισε ο Επίτιμος Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιώργος Κρεμλής, και συμμετείχαν η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, ο Γενικός Γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτριος Παπαγιαννίδης, η Πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, Αθηνά Χατζηπέτρου, η εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου, Μαρία Κωνσταντόγλου, ο Δήμαρχος Χάλκης, Ευάγγελος Φραγγάκης, και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Δωδεκανήσου, Αντώνης Γιαννικουρής.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 12 με θέμα “Green and blue deal for local and regional Sustainable Development – Sustainable Land Management, Rural and Urban Development through Preserving” συντόνισε ο Κοσμήτορας της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Καθηγητής Χαράλαμπος Ιωαννίδης, και συμμετείχαν ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Επίκουρος Καθηγητής Ευθύμιος Μπακογιάννης, η Επίτιμη Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Τοπογράφων FIG, Καθηγήτρια Χρυσή Πότσιου, ο Ομότιμος Καθηγητής Κωνσταντίνος Μωραϊτης από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Μπέττυ Χαραλαμποπούλου από την Geosystems Hellas, η Καθηγήτρια Cristina Boniotti από το Πολυτεχνείο του Μιλάνου, ο Γενικός Γραμματέας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων, Ευάγγελος Κυριαζόπουλος, η Καθηγήτρια Στέλλα Κυβέλου από το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, και ο Νικόλαος Καμπάνης, από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 13 με θέμα “Historic cities and centers: New Reuse and preservation strategies applying Circular Economy” συντόνισε η Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς OWHC, Lee Minaidis, και συμμετείχαν ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, η Πρόεδρος της Cultural Heritage Finance Alliance CHiFA, Bonnie Burnham, η Γενική Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης, Βίκυ Λοΐζου, ο Αντιδήμαρχος Δήμου Ροδίων, Στέφανος Δράκος, η Ομότιμη Καθηγήτρια Ελένη Μαΐστρου από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η Καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο Καθηγητής Mike Turner από την έδρα UNESCO “Urban Design and Conservation” στα Ιεροσόλυμα, ο Καθηγητής Stefano della Torre από το
Πολυτεχνείο του Μιλάνου, και ο Χάρης Κοκκώσης από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ο οποίος και συνόψισε τη συζήτηση.
Τη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 14 με θέμα “Recapturing the World in Crisis through Culture” συντόνισε ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας, και συμμετείχαν ο Καθηγητής Παναγιώτης Ροϊλός από το Πανεπιστήμιο του Harvard, η Πρόεδρος του Συνεδρίου, Καθηγήτρια Τώνια Μοροπούλου, η Πρόεδρος της Cultural Heritage Finance Alliance CHiFA, Bonnie Burnham, ο Δρ. Σπύρος Παππάς, Δικηγόρος Ευρωπαϊκών Θεμάτων, ο Δρ. Fredrik Hiebert από τη National Geographic Society, ο Επίκουρος Καθηγητής Pieter de Vries από την Ευρωπαϊκή Ένωση Εκπαίδευσης Μηχανικών SEFI, o Αντικυβερνήτης της AHEPA Hellas, Χρήστος Καραπιπέρης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Κώστας Θεολόγου από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, και η Σοφία Ελίζα Μπουράτση, Θεωρητικός Τέχνης και Σύμβουλος Πολιτιστικών Πολιτικών, η οποία και συνόψισε τη συζήτηση.
Στη καταληκτική Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης Panel 14 με θέμα “Recapturing the World in Crisis through Culture” επισημάνθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει συμπεριλάβει στο πρόγραμμα ανασυγκρότησης τη χρηματοδότηση των Ταμείων της Εκπαίδευσης και του Πολιτισμού. Όμως από όλους τους μετέχοντες διαπιστώθηκε η ανάγκη «επαναπροσδιορισμού της Ταυτότητας του Κόσμου σε κρίση, μέσα από τον Πολιτισμό», οι μεγάλες δυνατότητες που ανέδειξε πολύπλευρα το 2ο Διεθνές Συνέδριο TMM_CH στην κατεύθυνση αυτή και τελικά πως η μεγάλη δυναμική του Πολιτισμού μπορεί να δώσει το έναυσμα της Επανεκκίνησης. Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η υπογράμμιση ότι η κατακερματισμένη κοινωνία και ο άνθρωπος της κρίσης, μπορούν να ξαναβρούν την ενότητα και το νόημά τους αποκαθιστώντας την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, αλλά και τις ανθρώπινες σχέσεις μέσα από τον Πολιτισμό.
