Στην τελετή μνήμης για τον εκλιπόντα πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, στο Στρασβούργο παρέστη ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος νωρίτερα μίλησε σε συνεδρίαση των ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Στο βιβλίο συλλυπητηρίων ο πρωθυπουργός απέτισε φόρο τιμής σε έναν «πραγματικό Ευρωπαίο ηγέτη», σημειώνοντας ότι ο εκλιπών «πάντοτε αγωνιζόταν για την προώθηση της κοινωνικής αλληλεγγύης».
Μιλώντας προηγουμένως στη συνεδρίαση του ΕΛΚ ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ένιωσα πως ήταν υποχρέωσή μου να αποτίσω φόρο τιμής στον Νταβίντ Σασόλι. Θυμάμαι με συγκίνηση την παρουσία του στην Αθήνα τον περασμένο Μάιο, όταν βρέθηκε μαζί μας για να γιορτάσει την 40ή επέτειο από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα», είπε.
Η πανδημία, η οικονομία (αύξηση των τιμών και άνοδος των τιμών της ενέργειας), το μεταναστευτικό αλλά και η ανάγκη στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, η ελληνογαλλική στρατηγική συνεργασία και βεβαίως η τουρκική προκλητικότητα αλλά και το γεγονός ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι κλειδί για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης, ήταν θέματα στα οποία αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός εστιάζοντας στις προοπτικές που ανοίγονται το 2022.
Περιγράφοντας τις πρωτοβουλίες της Ελλάδας για τη διεύρυνση της εμβολιαστικής κάλυψης, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η σημερινή «είναι η πρώτη μέρα κατά την οποία ισχύει η επιβολή προστίμων για τους πολίτες άνω των 60 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί. «Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι η στρατηγική μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένη. Έχουμε αυξήσει το ποσοστό εμβολιασμού κατά περισσότερες από 15 ποσοστιαίες μονάδες από τότε που ανακοινώσαμε τη στρατηγική, άρα πολλοί πήγαν και εμβολιάστηκαν», είπε στους ευρωβουλευτές.
Ποτέ δεν σταματήσαμε τις μεταρρυθμίσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας
Αναφερόμενος στην Οικονομία τόνισε πως αναμένει ότι «η ανάπτυξη θα ξεπεράσει πιθανόν το 8%. Είχαμε επίσης μια εξαιρετική τουριστική σεζόν. Πιστεύω ότι υπάρχει προοπτική για μια μακροπρόθεσμη διαρκή ανάκαμψη για την ελληνική οικονομία. Νομίζω ότι πλέον βλέπουμε τα οφέλη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόσαμε τους τελευταίους 30 μήνες. Στην πραγματικότητα, ποτέ δεν σταματήσαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας τις μεταρρυθμίσεις της οικονομίας, με στόχο να την κάνουμε πιο ανταγωνιστική. Και τώρα έχουμε και τα πρόσθετα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».
Αναφερόμενος στην αύξηση του πληθωρισμού και στην άνοδο των τιμών της ενέργειας, τόνισε τα μέτρα που έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση για τη στήριξη νοικοκυριών κι επιχειρήσεων και ζήτησε την διερεύνηση λήψης μέτρων από την Επιτροπή. «Πρόκειται για ένα πεδίο που μας απασχολεί και, φυσικά, θα συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε την Επιτροπή να διερευνήσει την εργαλειοθήκη για την υποστήριξη των κρατών-μελών», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Αποδείξαμε ότι η προστασία των συνόρων με απόλυτο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι στρατηγική που αποδίδει
Σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει «αποδείξει ότι η αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων με απόλυτο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι μία στρατηγική που μπορεί πραγματικά να αποδώσει», τονίζοντας ωστόσο ότι «αυτή είναι μόνο μια πτυχή του προβλήματος».
«Ένας από τους τομείς στους οποίους πρέπει να εργαστούμε πολύ πιο συστηματικά είναι το ζήτημα των επιστροφών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για όλες τις χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα. Αλλά συνολικά, πιστεύω ότι αποδείξαμε ότι η στρατηγική που εφαρμόσαμε λειτουργεί στην πράξη», επισήμανε ο πρωθυπουργός.
Ευχαρίστησε παράλληλα τους ευρωβουλευτές του ΕΛΚ για τη στήριξή τους προς την Ελλάδα. «Και θα ήθελα και πάλι να σας ευχαριστήσω όλους για την υποστήριξη που μας παρείχατε, ειδικά όταν κατηγορούμαστε για υποτιθέμενη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτές οι κατηγορίες προέρχονται από μια χώρα που δεν χαρακτηρίζεται από ένα, θα έλεγε κανείς, «λαμπρό ιστορικό» όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αναφέρομαι βεβαίως στην Τουρκία», είπε.
Η Ανατολική Μεσόγειος περιοχή στρατηγικής σημασίας στον ενεργειακό χάρτη
Αναφερόμενος στην ανάγκη για στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, ο πρωθυπουργός στάθηκε στην ελληνογαλλική στρατηγική συνεργασία, τονίζοντας ότι για την Ελλάδα «έχει σημασία ότι αποφασίσαμε να αγοράσουμε ευρωπαϊκά όπλα, σε αυτή την περίπτωση φρεγάτες, αντί να κοιτάξουμε πέρα από τον Ατλαντικό για σημαντικές αμυντικές προμήθειες».
Σχετικά με τις ενέργειες της Τουρκίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι «πρέπει να έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι δεν έχει υπάρξει θεμελιώδης αλλαγή στην τουρκική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα».
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτή η προσέγγιση δύο επιπέδων που ακολουθήσαμε, τείνοντας χέρι φιλίας ενώ ταυτόχρονα έχουμε έτοιμη μία δέσμη πιθανών περιοριστικών μέτρων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εάν η Τουρκία επιστρέψει σε μια επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο εξακολουθεί να είναι -κατά τη γνώμη μου- η σωστή προσέγγιση», προσέθεσε, ενώ υπογράμμισε πως η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί περιοχή στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και στον ενεργειακό χάρτη.
«Η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται πολύ πιο σημαντική και από την άποψη της διερεύνησης εναλλακτικών πηγών ενέργειας, όπως το φυσικό αέριο με τη μορφή κυρίως του LNG που θα μπορούσε να εξαχθεί από την Αίγυπτο. Ωστόσο, προωθούμε επίσης ενεργά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας με την Αφρική, στην περίπτωσή μας με την Αίγυπτο», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Κατά την παρουσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε σύντομα τετ-α-τετ με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι,, τον πρωθυπουργό της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς, τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου Χαβιέ Μπετέλ, τον πρωθυπουργό της Μάλτας Ρόμπερτ Αμπέλα, και την πρόεδρο της Βουλής της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αννίτα Δημητρίου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επίσης συνάντηση με τους ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
Ολόκληρη η τοποθέτηση του πρωθυπουργού στη συνεδρίαση των ευρωβουλευτών του ΕΛΚ:
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ, Μάνφρεντ (Βέμπερ). Σε ευχαριστώ που με καλωσορίζεις στην ομάδα (EPP Group). Ένιωσα πως ήταν υποχρέωσή μου να αποτίσω φόρο τιμής στον Νταβίντ Σασόλι. Θυμάμαι με συγκίνηση την παρουσία του στην Αθήνα τον περασμένο Μάιο, όταν βρέθηκε μαζί μας για να γιορτάσει την 40ή επέτειο από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Αυτή είναι -όπως γνωρίζετε- μια πολύ δύσκολη στιγμή. Αφενός, αποτίουμε φόρο τιμής σε έναν μεγάλο Ευρωπαίο, αφετέρου, θα έχουμε το προνόμιο να εκλέξουμε τη Ρομπέρτα (Μετσόλα) ως νέα πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της εύχομαι καλή τύχη στα νέα της εγχειρήματα.
Θα ήθελα να πω δυο λόγια εν συντομία, συνεχίζοντας τα όσα ανέφερε ο Αντρέι νωρίτερα. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από την οικονομία και τον COVID. Αναμένω κι εγώ σημαντική ανάκαμψη της οικονομίας το 2021. Αναμένω ότι η ανάπτυξη της οικονομίας μας θα ξεπεράσει πιθανόν το 8%. Είχαμε επίσης μια εξαιρετική τουριστική σεζόν. Πιστεύω ότι υπάρχει προοπτική για μια μακροπρόθεσμη διαρκή ανάκαμψη για την ελληνική οικονομία.
Νομίζω ότι πλέον βλέπουμε τα οφέλη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόσαμε τους τελευταίους 30 μήνες. Στην πραγματικότητα, ποτέ δεν σταματήσαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας τις μεταρρυθμίσεις της οικονομίας, με στόχο να την κάνουμε πιο ανταγωνιστική. Και τώρα έχουμε και τα πρόσθετα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), τα οποία σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε ορθά, τόσο τις επιχορηγήσεις, όσο και τα δάνεια. Εκδηλώθηκε μεγάλο ενδιαφέρον από τις ελληνικές τράπεζες να διοχετεύσουν τα δάνεια του RRF στην ελληνική οικονομία. Επομένως, είμαι αρκετά αισιόδοξος για τις προοπτικές μιας διαρκούς ανάκαμψης ώστε να αφήσουμε πίσω μας οριστικά μια ουσιαστικά πολύ οδυνηρή δεκαετία.
Στο ζήτημα του Covid, θα είχε ίσως ενδιαφέρον να επισημάνουμε ότι σήμερα είναι στην πραγματικότητα η πρώτη μέρα που εφαρμόζουμε, στην πράξη, τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για άτομα άνω των 60 ετών. Και αυτή είναι η πρώτη μέρα που επιβάλλουμε πρόστιμα σε όσους αρνήθηκαν να εμβολιαστούν. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι η στρατηγική μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένη. Έχουμε αυξήσει το ποσοστό εμβολιασμού κατά περισσότερες από 15 ποσοστιαίες μονάδες από τότε που ανακοινώσαμε τη στρατηγική, άρα πολλοί πήγαν και εμβολιάστηκαν. Ένας από τους λόγους ήταν, πιστεύω, το γεγονός ότι στην πραγματικότητα αποφασίσαμε να κάνουμε τα εμβόλια υποχρεωτικά για άτομα άνω των 60 ετών. Γνωρίζω ότι αυτή είναι μια πολύ περίπλοκη συζήτηση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά ήθελα απλώς να μοιραστώ την εμπειρία μας μαζί σας.
Τώρα, σε ό,τι αφορά τα σημαντικά ζητήματα για το 2022. Ο Αντρέι έθιξε τον πληθωρισμό, ένα ζήτημα που μας απασχολεί όλους. Αλλά φυσικά, συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τις τιμές της ενέργειας. Επιδοτούμε σε μεγάλο βαθμό τόσο επιχειρήσεις όσο και νοικοκυριά για να διασφαλίσουμε ότι οι αυξήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος είναι διαχειρίσιμες, και ουσιαστικά ανακυκλώνουμε κεφάλαια από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων (ETS) για να διαχειριστούμε αυτήν την πολύ, πολύ περίπλοκη και πολύ ξαφνική αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου.
Πρόκειται για ένα πεδίο που μας απασχολεί και, φυσικά, θα συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε την Επιτροπή να διερευνήσει την εργαλειοθήκη για την υποστήριξη των κρατών-μελών.
Και ας ελπίσουμε ότι τα πράγματα δεν θα πάρουν άσχημη τροπή στο μέτωπο της Ουκρανίας, διότι αυτό θα αποτελέσει μια πραγματικά διαρκή πρόκληση όσον αφορά την καταπολέμηση της αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου.
Σε ό,τι αφορά δύο ζητήματα που γνωρίζω ότι σας ενδιαφέρουν. Ο Αντρέι αναφέρθηκε στη μετανάστευση. Νομίζω πως ναι, έχουμε αποδείξει ότι μπορεί μια χώρα να έχει ταυτόχρονα μια αυστηρή αλλά και δίκαιη μεταναστευτική πολιτική. Μπορεί να προστατεύει αποτελεσματικά τα εξωτερικά σύνορα, τα χερσαία και τα θαλάσσια σύνορα, ταυτόχρονα σεβόμενη πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα. Αυτό έχουμε κάνει. Μειώσαμε τις ροές μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα κατά 90% από τότε που αναλάβαμε την εξουσία. Επίσης, συνεργαστήκαμε με την Επιτροπή για την κατασκευή νέων, υπερσύγχρονων κέντρων υποδοχής. Το πρώτο λειτουργεί ήδη στη Σάμο και αναμένουμε ότι άλλα τέσσερα να τεθούν σε πλήρη λειτουργία σε άλλα νησιά που συνορεύουν με την Τουρκία.
Ταυτόχρονα, προφανώς γνωρίζουμε -το γνωρίζει και ο Μαργαρίτης (Σχοινάς)- πως πρόκειται για ένα πολύ περίπλοκο ζήτημα. Θέλω όμως να τονίσω το γεγονός ότι έχουμε αποδείξει ότι η αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων με απόλυτο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι μία στρατηγική που μπορεί πραγματικά να αποδώσει, αλλά αυτή είναι μόνο μια πτυχή του προβλήματος όπως γνωρίζετε. Και ένας από τους τομείς στους οποίους πρέπει να εργαστούμε πολύ πιο συστηματικά είναι το ζήτημα των επιστροφών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για όλες τις χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα. Αλλά συνολικά, πιστεύω ότι αποδείξαμε ότι η στρατηγική που εφαρμόσαμε λειτουργεί στην πράξη.
Ασφαλώς απομένουν πολλά να γίνουν όσον αφορά τη διασφάλιση ότι θα έχουμε περισσότερη υποστήριξη από την Τουρκία όσον αφορά την οικοδόμηση μιας εποικοδομητικής σχέσης στο χαρτοφυλάκιο της μετανάστευσης. Όπως γνωρίζετε, κάποιες φορές η Τουρκία συνεργάζεται, ενώ κάποιες άλλες όχι. Αλλά αυτό που καταλαβαίνει αυτή τη στιγμή η Τουρκία είναι ότι πρέπει επίσης να προστατεύσει τα ανατολικά της σύνορα. Διότι η ιδέα ότι θα μπορούσε απλώς να αποτελεί έναν «ιμάντα μεταφοράς» για να μετακινεί ουσιαστικά τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στην Ευρώπη, δεν είναι πια εφαρμόσιμη ως στρατηγική.
Και θα ήθελα και πάλι να σας ευχαριστήσω όλους για την υποστήριξη που μας παρείχατε, ειδικά όταν κατηγορούμαστε για υποτιθέμενη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτές οι κατηγορίες προέρχονται από μια χώρα που δεν χαρακτηρίζεται από ένα, θα έλεγε κανείς, «λαμπρό ιστορικό» όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αναφέρομαι βεβαίως στην Τουρκία.
Και ένα τελευταίο σημείο. Θα παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον όλη τη συζήτηση σχετικά με την “Στρατηγική Πυξίδα” (Strategic Compass). Στηρίζουμε τη Γαλλία στη φιλοδοξία της να διεξαχθεί μια ουσιαστική συζήτηση για αυτό το θέμα. Όπως γνωρίζετε, έχουμε υπογράψει με τη Γαλλία συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης, η οποία θεωρούμε ότι συμπληρώνει απολύτως τη διατλαντική σχέση και τα μέσα του NATO που αναπτύσσουμε αυτή τη στιγμή. Αλλά για εμάς έχει σημασία ότι αποφασίσαμε να αγοράσουμε ευρωπαϊκά όπλα, σε αυτή την περίπτωση φρεγάτες, αντί να κοιτάξουμε πέρα από τον Ατλαντικό για σημαντικές αμυντικές προμήθειες.
Και ένα τελευταίο σημείο για τη γειτονιά της Ανατολικής Μεσογείου: η Τουρκία προσπαθεί να χτίσει γέφυρες με πολλές χώρες με τις οποίες είχε μια πολύ δύσκολη σχέση. Tαυτόχρονα, υπάρχει ακόμη πολλή επιθετική ρητορική που εκπέμπεται από την Τουρκία όσον αφορά την απειλή της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Δεν θέλω να πιστέψετε ότι, επειδή οι τόνοι έχουν εν μέρει αλλάξει, ότι δεν συνεχίζουμε να γινόμαστε αποδέκτες επιθετικής ρητορικής από την πλευρά της Τουρκίας, η οποία φυσικά στερείται σοβαρότητας. Πρέπει να έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι δεν έχει υπάρξει θεμελιώδης αλλαγή στην τουρκική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτή η προσέγγιση δύο επιπέδων που ακολουθήσαμε, τείνοντας χέρι φιλίας ενώ ταυτόχρονα έχουμε έτοιμη μία δέσμη πιθανών περιοριστικών μέτρων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εάν η Τουρκία επιστρέψει σε μια επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αυτή εξακολουθεί να είναι -κατά τη γνώμη μου- η σωστή προσέγγιση.
Και φυσικά η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται πολύ πιο σημαντική και από την άποψη της διερεύνησης εναλλακτικών πηγών ενέργειας, όπως το φυσικό αέριο με τη μορφή κυρίως του LNG που θα μπορούσε να εξαχθεί από την Αίγυπτο. Ωστόσο, προωθούμε επίσης ενεργά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας με την Αφρική, στην περίπτωσή μας με την Αίγυπτο, κάτι που πιστεύω ότι θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν θέλουμε να εισάγουμε πραγματικά φθηνή ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές από τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη.
Και νομίζω ότι αυτά τα έργα έχουν μεγάλη σημασία για τη συνολική σταθερότητα του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος. Επιτρέψτε μου λοιπόν να σταματήσω εδώ και να σας ευχαριστήσω ξανά για την πρόσκληση. Και πάλι, επιτρέψτε μου να ευχηθώ καλή τύχη στη Ρομπέρτα στο νέο της ρόλο. Ευχαριστώ πολύ.
