• Τι γίνεται στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου – Η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών, εργάζονται • Σε ένα τμήμα 1000 φοιτητών, πάνε για διαγραφή περί τους 500 (!)
Την αντίθεσή τους, στις διαγραφές των φοιτητών, που έχουν ξεπεράσει το όριο φοίτησης, έχουν εκφράσει σχεδόν όλα τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας, με την κυβέρνηση να επιμένει ότι ο νόμος πρέπει να εφαρμοστεί.
Όμως, καθώς ο χρόνος που θα πρέπει να ξεκινήσουν οι διαγραφές πλησιάζει, τα πανεπιστήμια ανησυχούν ότι μια τέτοια κίνηση από την πλευρά των ιδρυμάτων θα προκαλέσει πολύ σοβαρή αναστάτωση στα ΑΕΙ και θα αδικήσει μεγάλο αριθμό φοιτητών.
Όπως σημειώνεται, ο νόμος δεν διακρίνει τις περιπτώσεις των φοιτητών που συμμετέχουν συστηματικά στις εξετάσεις και βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωση των σπουδών τους, από εκείνους που έχουν εγκαταλείψει οριστικά τη φοίτησή τους.
Όπως προκύπτει από την τελευταία σύνοδο πρυτάνεων, εισηγούνται να υπάρξει αλλαγή του νόμου για τη διαγραφή των 333.795 φοιτητών που ξεπέρασαν το ανώτατο όριο φοίτησης.
Το σύνολο των εγγεγραμμένων φοιτητών, σύμφωνα με στοιχεία του ακαδημαϊκού έτους 2022-23, στα προπτυχιακά τμήματα ήταν 695.000, ενώ οι ενεργοί φοιτητές είναι 350.000.
Τα υψηλότερα ποσοστά είναι στα παλαιότερα πανεπιστήμια, με το ΕΚΠΑ να καταγράφει το 59,9% των φοιτητών του ως αιώνιους και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο το 58,7%.
Αντίστοιχα, το χαμηλότερο ποσοστό αιώνιων φοιτητών έχει η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών με 21,7%. Οι πρυτάνεις αναμένεται να εκφράσουν την ανησυχία τους για τις συνέπειες της εφαρμογής του νόμου για την οριζόντια διαγραφή των αιώνιων φοιτητών και στην ερχόμενη σύνοδό τους, που θα γίνει στις αρχές Μαΐου στη Θεσσαλονίκη.
Ο νόμος για τους αιώνιους φοιτητές αναμένεται να εφαρμοστεί τον Σεπτέμβριο του 2025, ενώ ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, που έλαβε τα στοιχεία των πρυτάνεων, έχει ξεκαθαρίσει ότι ο νόμος θα εφαρμοστεί.
Οι πρυτάνεις υποστηρίζουν πως δεν µπορεί να παραγνωριστεί η κρίσιµη διαφορά που υπάρχει ανάµεσα σε εκείνους που είναι ανενεργοί και σε εκείνους που αγωνίζονται για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Με βάση αυτό το επιχείρηµα πρότειναν στον υπουργό, Κυριάκο Πιερρακάκη να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες και να αντιµετωπιστεί το σοβαρό αυτό ζήτηµα µε κοινωνική ευαισθησία. Ο υπουργός Παιδείας επιφυλάχθηκε να απαντήσει στο αίτηµα να επανεξεταστεί κατά περίπτωση και κατά πανεπιστήµιο το ζήτηµα της διαγραφής των φοιτητών.
Προτάσεις κατέθεσε και η αντιπροσωπεία της ∆ΑΠ-Ν∆ΦΚ σε συνάντηση µε τον υπουργό Παιδείας όσον αφορά πανεπιστηµιακά θέµατα αλλά και το ανώτατο όριο φοίτησης και την εκπροσώπηση των φοιτητών στα όργανα των πανεπιστηµίων. Μεταξύ άλλων τέθηκε το ζήτηµα της θέσπισης δυνατότητας εξέτασης του φοιτητή από διαφορετικό καθηγητή στην περίπτωση που ο βαθµός του κατά την εξέταση ενός µαθήµατος δεν είναι προβιβάσιµος για περισσότερες από τρεις φορές, ώστε να εξαλειφθεί κάθε πιθανότητα προσωπικής εµπάθειας και να διευκολυνθεί η ολοκλήρωση της φοίτησης.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΑΜΕΩΣ
Ο ν. 4957/2022, αποκαλούμενος και ως «νόμος Κεραμέως», στο άρθρο 76 αναφέρεται στην ανώτατη διάρκεια φοίτησης και στη δυνατότητα μερικής φοίτησης. Ειδικότερα, ορίζει ότι η ανώτατη διάρκεια φοίτησης για τα προγράμματα σπουδών διάρκειας 4 ετών είναι τα 6 έτη και για τα 5ετή προγράμματα τα 8 έτη. Μετά από τη συμπλήρωση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, ο νόμος αναφέρει ότι «το Διοικητικό Συμβούλιο του Τμήματος εκδίδει πράξη διαγραφής».
Η εξαίρεση από τα παραπάνω που προβλέπει ο νόμος, αφορά «σοβαρούς λόγους υγείας που ανάγονται στο πρόσωπο του φοιτητή ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης».
Όσον αφορά στη μερική φοίτηση, το δικαίωμα αυτό, που συνεπάγεται έως και διπλασιασμό του πραγματικού χρόνου φοίτησης -αφού κάθε εξάμηνο μερικής φοίτησης προσμετράται ως μισό ακαδημαϊκό εξάμηνο-, έχουν οι φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται τουλάχιστον είκοσι ώρες την εβδομάδα, οι φοιτητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς επίσης και οι φοιτητές που είναι παράλληλα αθλητές, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές που το επιθυμούν και δεν έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο φοίτησης, να διακόψουν τις σπουδές τους, από ένα εξάμηνο έως το πολύ για 2 χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση, αναστέλλεται κατά τον χρόνο διακοπής της φοίτησης η φοιτητική ιδιότητα και δεν επιτρέπεται η συμμετοχή σε καμία εκπαιδευτική διαδικασία.
Η εφαρμογή των παραπάνω επαφίεται στα ΑΕΙ, τα οποία, με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας τους το κάθε ένα, ορίζουν τις λεπτομέρειες, τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά για τα παραπάνω. Επιπλέον, εκ του νόμου αρμόδιος για την εφαρμογή του νόμου είναι ο πρόεδρος του κάθε τμήματος και για την «εποπτεία της σωστής εφαρμογής», είναι ο κοσμήτορας της κάθε Σχολής.
Όσο για την περίπτωση που δεν εφαρμοστεί ο νόμος, ξεκαθαρίζεται ότι «η μη εφαρμογή συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και λαμβάνεται υπόψη για την έκδοση της απόφασης κατανομής της τακτικής δημόσιας επιχορήγησης» του πανεπιστημίου.
ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
Το θέμα σχολίασε με δηλώσεις της προς την ‘Δ’ η πρόεδρος του Συλλόγου Διοικητικού και Ερευνητικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Αιγαίου κα Τίνα Ζορμπαλά:
«Είναι ένα θέμα που θα το βρούμε μπροστά μας στους επόμενους μήνες. Οι διαγραφές θα ξεκινήσουν από 1η Σεπτεμβρίου 2025. Πρόκειται για το Ν+2 που σημαίνει τα έτη των σπουδών συν δύο χρόνια. Για παράδειγμα, ένας φοιτητής σε ένα τετραετές τμήμα, έχει δικαίωμα να σπουδάσει μέχρι έξι χρόνια. Μετά τον έκτο χρόνο, ακόμη και αν έχει ένα μάθημα για να δώσει (ή και περισσότερα), θα διαγραφεί. Αυτή την διαγραφή, θα πρέπει να την αναλάβει να την κάνει, η Γενική Συνέλευση του Τμήματος και να την υπογράψει ο πρόεδρος του Τμήματος. Σε άλλη περίπτωση θα έχει πειθαρχικές συνέπειες.
Η Σύνοδος των Πρυτάνεων είχε ήδη συνάντηση με τον υπουργό κ. Πιερακάκη για το θέμα, καθώς ο αριθμός των φοιτητών που οδεύουν προς διαγραφή είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Αυτή είναι μια τραγική εξέλιξη. Δηλαδή από ολόκληρο τον φοιτητικό πληθυσμό της χώρας που φοιτούν σε δημόσια πανεπιστήμια, να μειωθούν μέσα σε μια μέρα κατά 1/3. Για τους φοιτητές που φοιτούν πάνω από τα τέσσερα χρόνια, δεν κοστίζουν τίποτα στο ελληνικό δημόσιο και στα πανεπιστήμια. Για να καταλάβετε, δεν έχουν ούτε φοιτητικό πάσο, ούτε λαμβάνουν βιβλία, ούτε επιτρέπεται να έχουν σίτιση. Οι περισσότεροι από αυτούς τους φοιτητές, εργάζονται επειδή έχουν ανάγκη να εργαστούν. Κι εμείς στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου που βρισκόμαστε σε νησιωτική περιοχή γνωρίζουμε ότι οι φοιτητές μας, σε πολύ μεγάλο βαθμό, απασχολούνται σε διάφορες θέσεις εργασίας, στα νησιά μας. Είναι φυσικό, λοιπόν, να μην έχουν την ευχέρεια χρόνου να αφοσιωθούν απόλυτα στις σπουδές τους. Συνεπώς, αυτό που κάνει η κυβέρνηση, αντί να ενισχύσει τους φοιτητές και να τους βοηθήσει (όπως ζητούν όλα τα δημόσια πανεπιστήμια που έχουν εκφράσει την άποψή τους σε αυτό το θέμα), κάνει ακριβώς το αντίθετο. Διώχνει τους φοιτητές από το πανεπιστήμιο.
Να σημειώσουμε ότι οι πρόεδροι από όλα τα Τμήματα Μαθηματικών των πανεπιστημίων της Ελλάδας, εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση ζητώντας να μην εφαρμοστεί αυτό το μέτρο των διαγραφών, καθώς σημαίνει τεράστια απώλεια φοιτητικού πληθυσμού. Επιπλέον, πολλά παιδιά που είναι κοντά στην απόκτηση του πτυχίου τους, θα το χάσουν και θα αναγκαστούν να στραφούν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια. Π.χ. το Τμήμα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στην Σάμο, από τους 900 φοιτητές, θα διαγραφούν περί τους 600 (!)»
Υπενθυμίζουμε πως το θέμα των διαγραφών για τους ‘αιώνιους’ φοιτητές δεν είναι η πρώτη φορά που απασχολεί τα πανεπιστήμια και τους φοιτητές. Ήρθε ξανά στο παρελθόν, δημιούργησε θύελλα αντιδράσεων από καθηγητές και φοιτητές με αποτέλεσμα να αποσυρθεί το 2015.
«Το μέτρο ψηφίστηκε το 1997 (Ν.815) και το επαναφέρει με διαστρεβλωμένη εικόνα. Τους ονομάζουν ‘αιώνιους’ φοιτητές, σα να μην κάνουν τίποτα, αλλά στην πράξη δεν είναι έτσι. Παρουσιάζεται μια εικόνα τελείως παραπλανητική. Εν τέλει, θα έλεγα ότι είναι συκοφαντικός και απαξιωτικός αυτός ο χαρακτηρισμός προς τους φοιτητές –που είναι και εργαζόμενοι, οι οποίοι προσπαθούν να πληρώσουν τα δίδακτρα και να επιβιώσουν και, βεβαίως, να πάρουν ένα πτυχίο και αν θέλουν, να συνεχίσουν για μεταπτυχιακούς τίτλους. Γι αυτό και καθυστερούν τις σπουδές τους, χρωστάνε κάποια μαθήματα κ.λπ.» -τόνισε χαρακτηριστικά η κα Ζορμπαλά.
Τέλος να σημειωθεί ότι η επόμενη Σύνοδος των Πρυτάνεων, θα πραγματοποιηθεί, σύμφωνα με πληροφορίες στις αρχές Μαΐου στη Θεσσαλονίκη. Στα θέματα συζήτησης αναμένεται να τεθεί εκ νέου αυτό της νομοθετικής πρωτοβουλίας για το ζήτημα των «αιωνίων» στον υπουργό Παιδείας, ο οποίος αναμένεται να δώσει και πάλι το «παρών» στη Σύνοδο, έχοντας μελετήσει τα στοιχεία που του έχουν παραδοθεί από τα ΑΕΙ.
