Η αρχή της αβεβαιότητας μοιάζει να βρίσκει εφαρμογή στις προβλέψεις των γκάλοπ ένα μήνα πριν από τις κάλπες: όσο πιο πολύ πλησιάζουμε στην ημερομηνία των εκλογών, όσο ολοκληρώνονται οι λίστες υποψηφίων και οι εξαγγελίες, τόσο πιο αβέβαιο μοιάζει το τελικό αποτέλεσμα.
Στην πληθώρα των δημοσκοπήσεων –που θα μας συνοδεύουν μέχρι και την Παρασκευή πριν από τις κάλπες- άλλωστε, προστίθενται συνεχώς κόμματα και υποψήφιοι, έτσι ώστε ακόμα και οι μετρήσεις της μιας εβδομάδας να ανατρέπονται από τις επόμενες.
Η διαμάχη ανάμεσα σε αναλυτές είναι μεγάλη ακόμα και στο πόσοι αρνούνται να απαντήσουν στις ερωτήσεις των γκάλοπ – παράγοντας καθοριστικός για μια σχετικά ασφαλή πρόβλεψη. Εδώ οι γνώμες διχάζονται.
Η πιο ακραία είναι αυτή του κ. Χρ. Βερναρδάκη, που εκτίμησε ότι μόλις το 10% αυτών που ερωτώνται, δέχονται να απαντήσουν. Μια τέτοια εκτίμηση οδηγεί στο συμπέρασμα για πλήρη αναξιοπιστία – όλων όσα δημοσιεύονται. Δεν συμμερίζονται πάντως όλοι την άποψη αυτή. Σε κάθε περίπτωση, η πιο «αισιόδοξη» εκτίμηση είναι πως οι αρνήσεις είναι ανάλογες με τα ποσοστά αποχής που καταγράφηκαν στις τελευταίες εκλογές, δηλαδή της τάξης, του 50%. Ανάλογο φαινόμενο σημειώθηκε και στις ευρωεκλογές του 2009, όταν η αποχή άγγιξε το 50%. Και τότε οι αρνήσεις ήταν αντίστοιχες.
Τα δύο μεγαλύτερα κόμματα παραμένουν σε τροχιά αμφίρροπης αναμέτρησης αλλά με χαμηλές επιδόσεις. Οι τελευταίες μετρήσεις για τις ευρωεκλογές είναι ενδεικτικές.
Πρόκειται για μια «ισορροπία τρόμου» που κανείς δεν γνωρίζει πώς θα διαμορφωθεί μέχρι την κάλπη. Οι αναλυτές σημειώνουν ότι τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζουν πολύ χαμηλές συσπειρώσεις, την ώρα που οι αναποφάσιστοι (ή η αδιευκρίνιστη ψήφος όπως την καταγράφουν ορισμένες δημοσκοπήσεις) κυμαίνονται σε ποσοστά της τάξης του 15%-20%.
ΑΣΤΑΘΜΗΤΟΙ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Στην αναμέτρηση αυτή, οι αστάθμητοι παράγοντες πολλαπλασιάζονται. Είναι ενδεικτικό πως για τη ΝΔ η υπόθεση Μπαλτάκου έβαλε φρένο στις τάσεις ανάκαμψης που εμφάνιζε πριν από δύο εβδομάδες έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Το σοκ άλλωστε είχε καταγραφεί στις έρευνες που έτυχε να βρίσκονται σε εξέλιξη πριν και μετά την αποκάλυψη των διαλόγων Μπαλτάκου-Κασιδιάρη.
Κι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έδειχνε να ανακάμπτει, η αναζωπύρωση της συζήτησης την περασμένη Κυριακή για το ευρώ ή τη δραχμή στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος φαίνεται ότι είχε αντίκτυπο στις δημοσκοπικές επιδόσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Από την άποψη αυτή ενδιαφέρον παρουσίασε μέτρηση της MRB στις απαντήσεις για τα διλήμματα που κυριαρχούν σε αυτές τις εκλογές.
Στους παράγοντες αβεβαιότητας πρέπει να προστεθούν η δυσκολία ανίχνευσης των προθέσεων των αναποφάσιστων, αλλά και η προσθήκη νέων δεδομένων στα ερωτηματολόγια των εταιρειών. «Ποιος φανταζόταν πριν από δύο μόλις μήνες ότι θα εμφανιζόταν ένα κόμμα, το Ποτάμι, που καταγράφει ακόμα και διψήφιες επιδόσεις;», αναρωτιέται αναλυτής.
Η αλήθεια είναι πως και στην καταγραφή του κόμματος του Σταύρου Θεοδωράκη οι εκτιμήσεις εμφανίζουν αξιοσημείωτη… ασυμφωνία: Το Ποτάμι ξεκινά από το 5% (Public Issue), πάει στο 8,8% (GPO), στο 9,2% (MRB) και στη συνέχεια γίνεται διψήφιο: Στο 10,3% (RASS), 10,5% (PULSE) μέχρι και 14,5% (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας). Όλα αυτά σε διάστημα λιγότερο των δύο εβδομάδων…
Το Ποτάμι εξάλλου επέφερε ορισμένες αλλαγές στον χάρτη των δημοσκοπήσεων, αλλοιώνοντας τις «επιδόσεις» τόσο της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και μικρότερων κομμάτων – όπως της «Ελιάς» και της ΔΗΜΑΡ.
Παράλληλα, η Χρυσή Αυγή παρά τις απώλειες της τελευταίας περιόδου φαίνεται να διατηρεί δυνάμεις μεταξύ του 4% (Public Issue) και 10,5% (Pulse), με αρκετά υψηλή, ωστόσο συσπείρωση οπαδών, σε αντίθεση με τα περισσότερα κόμματα.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αρκετοί οπαδοί της Χ.Α., κρύβονται πίσω από την άρνηση να απαντήσουν σης δημοσκοπήσεις.
Ωστόσο, άλλοι ερευνητές θεωρούν ότι αυτό μπορεί να μελετηθεί σοβαρά, αν συγκριθεί προσεκτικά το προφίλ αυτών που απαντούν και αυτούς που κλείνουν το τηλέφωνο.
«ΑΓΝΩΣΤΟΣ Χ»
Στην κατηγορία «άγνωστος Χ» κατατάσσονται και οι μετρήσεις για τα μικρότερα κόμματα. Είναι ενδεικτικό ότι από έρευνα σε έρευνα εμφανίζονται ή εξαφανίζονται μικροί σχηματισμοί ή νέα κόμματα, που δεν έχουν ακόμη προλάβει να πλασαριστούν στη συνείδηση της κοινής γνώμης.
Έχουν τύχη οι μικρές δυνάμεις σε μια αναμέτρηση -στις ευρωεκλογές- που παραδοσιακά ήταν πιο εύκολη η διασπορά ψήφου; «Είναι αλήθεια πως μέχρι τώρα η ευρωκάλπη ήταν η χαρά των μικρών κομμάτων», σημειώνει πολιτικός αναλυτής, σε συνομιλία μας, αλλά προσθέτει: «Αυτή τη φορά, ωστόσο, θεωρώ ότι θα κυριαρχήσουν οι εσωτερικοί πολιτικοί λόγοι σε ισχυρό βαθμό. Θα έχουμε ευρωεκλογές με όρους εθνικών εκλογών».
