Η υπόθεση της Γέφυρας Θεσσαλονίκης είναι μια εντελώς ξεχωριστή περίπτωση και αυτό είναι το σημείο συμφωνίας των εμπειρογνωμόνων με τους οποίους συνομίλησε η «Εφ.Συν.», που ανατρέπουν τα όσα έχουν μέχρι σήμερα δει το φως της δημοσιότητας περί μπούλινγκ, όπως έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε πλέον κάθε διαπληκτισμό μεταξύ παιδιών.
Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για μια υπόθεση που εγείρει ερωτήματα και προβληματίζει.
Σε μερικά από αυτά, για το πώς μπορεί να προσεγγίσει κάποιος μια τέτοια συμπεριφορά, αν εντάθηκε η βία μεταξύ των ανηλίκων, αλλά και το τι γίνεται τώρα, αναζητήσαμε απαντήσεις από επιστήμονες που ασχολούνται με παιδιά, αλλά και με το έγκλημα. Αβολος συνδυασμός.
◽ «Συζητάμε ελαφρά τη καρδία για τιμωρία, αλλά δεν γίνεται ποτέ η συζήτηση της θετικής ανταμοιβής τού τι κερδίζει κάποιος αν ακολουθεί τους κανόνες…», παρατηρεί ο διευθυντής στη διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Γιώργος Νικολαΐδης.
◽ «Δεν γεννάει εγκληματίες το σχολείο… να δούμε την ψυχική προδιάθεση», επισημαίνει ο πρώην υπουργός Δημόσιας Τάξης και καθηγητής εγκληματολογίαςΓιάννης Πανούσης.
◽ «Να προσέξουμε ιδιαίτερα τι θα γίνει με τα άλλα παιδιά, τα αδερφάκια… Επειδή πρόκειται για ειδική περίπτωση δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μας κινητοποιεί να παίρνουμε αποφάσεις που ανατρέπουν τις πάγιες προσεγγίσεις μας», λέει η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Εγκλήματος και του Κοινωνικού Ελέγχου, καθηγήτρια εγκληματολογίας Σοφία Βιδάλη.
◽ «Το στοίχημα είναι να αποδείξουμε ως κοινωνία ότι μπορούμε να βρίσκουμε υπεύθυνες απαντήσεις σε τέτοιες σοκαριστικές εκτροπές, άλλες από τη δαιμονοποίηση», αναφέρει ο Συνήγορος του Παιδιού, Γιώργος Μόσχος.
Ας δούμε αναλυτικότερα τι μας είπαν:
Γιώργος Μόσχος: «Χωρίς δαιμονοποίηση»
Η αφαίρεση ζωής είναι μια σοβαρότατη πράξη που δεν επιτρέπεται με κανένα τρόπο να καταγραφεί στην κοινωνία ως “ατιμώρητη”.
Οταν όμως έχει διαπραχθεί από ένα παιδί τόσο μικρής ηλικίας, είναι απολύτως απαραίτητο όλοι όσοι ασχολούμαστε με την υπόθεση, να συμβάλουμε στην κατανόηση των αιτίων και στην αποσυμφόρηση των εντάσεων, ώστε να αποφευχθούν νεότερες ενέργειες βίας ή ηρωοποίηση των εμπλεκομένων.
Η οριοθετημένη αναφορά των μέσων ενημέρωσης στην υπόθεση και ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής του θύτη μπορούν να επιτρέψουν στους λειτουργούς που θα αναλάβουν την ευθύνη διαλεύκανσης των αιτίων και υποστήριξης της επανακοινωνικοποίησης του ανήλικου δράστη, να επιτελέσουν το έργο τους κατά το δυνατόν απερίσπαστα.
Το στοίχημα βέβαια για την ποινική Δικαιοσύνη και τους προνοιακούς θεσμούς είναι να αποδείξουν έμπρακτα ότι ως κοινωνία μπορούμε να βρίσκουμε υπεύθυνες κοινοτικές απαντήσεις σε τέτοιες σοκαριστικές εκτροπές, άλλες από τη δαιμονοποίηση και την καταδίκη της νέας γενιάς».
Γιώργος Νικολαΐδης: «Η θετική ανταμοιβή»
Ο ηθικός πανικός δεν είναι ο τρόπος για να βοηθήσεις μια κατάσταση. Μια κοινωνία φοβισμένη βιαιοπραγεί συχνότερα.
Δεν είναι ο φόβος αυτός που μπορεί να οδηγήσει στην αντιμετώπιση οποιασδήποτε κατάστασης.
Το “μπούλινγκ” δυστυχώς έχει γίνει μια κουβέντα που στη χώρα μας τη λέμε πολύ εύκολα όποτε δημιουργείται θέμα, αλλά δεν ξέρω αν τα στοιχεία καταδεικνύουν κάτι τέτοιο.
Το βέβαιο είναι ότι έχει αυξηθεί αυτά τα χρόνια η διαπροσωπική βία και ανάμεσα στους ανήλικους, κάτι που το ξέραμε αφού σε περιόδους κρίσης όπου αυξάνεται ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ανισότητα και η φτώχεια, το βλέπουμε να συμβαίνει ως στατιστικό φαινόμενο διεθνώς και η Ελλάδα είναι εφτά χρόνια πια σε μια τέτοια συνθήκη.
• Ποια είναι τα μέσα για να αντιμετωπίσεις κάτι τέτοιο;
Προφανώς δεν εμπεριέχουν κανενός είδους πανικό, αλλά αντιθέτως εμπεριέχουν την εξοικείωση των παιδιών με τις έννοιες της διαφορετικότητας, της ανοχής στη διαφορετικότητα και του διαλόγου.
Είναι πολύ σημαντική η θέσπιση κανόνων στην κοινότητα των παιδιών και να τα εισαγάγουμε σε τρόπους επίλυσης των διαφορών που δεν εμπεριέχουν την άσκηση βίας.
Για κάποιο λόγο νομίζουμε ότι τα παιδιά θα καταδικάσουν τη βία.
Δεν είναι δεδομένο, χρειάζεται ιδιαίτερη δουλειά, προληπτικά, και σε αρκετά σχολεία γίνεται, για το τι σημαίνει το δικαίωμα το δικό μου και του διπλανού μου και αν έχουμε μια διαφορά πώς τη λύνουμε ώστε αν τυχόν εκδηλωθούν διαφωνίες να μπορεί εύκολα να τις διαχειριστεί κανείς, γιατί μετά δεν είναι εύκολο…
Παίζουν ρόλο επίσης η κοινότητα, η γειτονιά, αλλά και η ενεργητική ένταξη των παιδιών και των εφήβων σε κάποιου είδους θετικό όραμα για τη ζωή, ένα σύστημα αξιών και κανόνων.
Πώς να πούμε τώρα “να ακολουθήσεις αυτούς τους κανόνες για να είναι αυτή η προοπτική σου” με ένα ποσοστό ανεργίας νέων κοντά στο 60%.
Και ένα ανήλικο παιδί είναι εκτεθειμένο σε μια σειρά από αλλεπάλληλες ματαιώσεις και δεν είναι εύκολο να του πούμε να ακολουθήσει συγκεκριμένους κανόνες γιατί ποια θα είναι η ανταμοιβή του αν ακολουθήσει τους κανόνες.
Ζούμε όλοι σε μια κατάσταση που δεν επηρεάζει μόνο τους φτωχούς, το γεγονός ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας είναι υποβαθμισμένο σε αυτή τη συνθήκη επηρεάζει το κοινωνικό κλίμα, περνάει στις οικογένειες και στα παιδιά….
Γιάννης Πανούσης: «Η ψυχική προδιάθεση»
Χρειάζονται περισσότερες συνθήκες για να φτάσει κανείς στο έγκλημα…
Από την πρώτη στιγμή είπα ότι αποκλείεται να έχει να κάνει με θύμα “εκφοβισμού”, κι απ’ ό,τι φαίνεται, δεν ήταν θύμα…
Για να προσεγγίσεις μία τέτοια πράξη οφείλεις να δεις την ψυχική προδιάθεση, ενώ χρειάζεται και μια τεχνική για να κάνεις κάτι τέτοιο, πρέπει να δει κανείς τι συμβαίνει με το παιδί και την οικογένεια.
Δεν γεννιούνται εγκληματίες μέσα στα σχολεία ούτε φτιάχνονται χαρακτήρες έτοιμοι να σκοτώσουν και να σκοτωθούν.
Δεν έχει σχέση με μπούλινγκ, είναι μια πολύ εξαιρετική περίπτωση.
Σοφία Βιδάλη: «Προσοχή στα αδέλφια»
Δεν είναι μια συνήθης περίπτωση, είναι λάθος να κάνουμε υποθέσεις για το τι έγινε, αυτό είναι δουλειά της Αστυνομίας να το πει όταν δει όλο το ιστορικό της υπόθεσης, τη σχέση των παιδιών, τον ρόλο που έχει παίξει ή δεν έχει παίξει το περιβάλλον.
Εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν ανήλικο δράστη και ένα ανήλικο θύμα και δεν ισχύουν αυτά που ισχύουν για το δίκαιο των ενηλίκων, υπάρχουν ειδικές διατάξεις με κατεύθυνση την προστασία της προσωπικότητας του ανηλίκου και πολύ σωστά.
Εκτιμώ ότι ένα τέτοιο γεγονός θα πρέπει να μας προβληματίσει.
Πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στο περιβάλλον αν υπάρχουν αδέρφια, τι θα γίνουν αυτά τα παιδιά, θα πρέπει να προστατευτούν.
Δεν πρόκειται απλά για έναν φόνο συνομηλίκων: στους ανήλικους το τραύμα είναι πολλαπλάσιο, χρειάζεται μεγάλη διακριτικότητα στη διαχείριση του θέματος.
Καμιά φορά η εμπλοκή με το σύστημα προκαλεί μεγαλύτερη βλάβη από το έγκλημα στην ψυχή αυτών των υπό διαμόρφωση προσωπικοτήτων.
Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι υπάρχει πολλή βία στην ελληνική κοινωνία η οποία δεν είναι μπούλινγκ, είναι βία και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί.
Αυτά τα προβλήματα γίνονται ακόμη εντονότερα επειδή δεν είμαστε μια ανοιχτή κοινωνία η οποία συζητά τα προβλήματά της: και αυτό στις μικρές κοινωνίες, όπως είναι αυτή ενός χωριού, είναι πιο δύσκολο γιατί όχι μόνο θάβει τα προβλήματα, αλλά δεν μπορείς και να ξεφύγεις.
Αν ζεις εκεί, δεν μπορεί να πει κάποιος αλλάζω σχολείο στο χωριό, πού να πάει;
Με βάση τα όσα γνωρίζουμε, έχουμε να κάνουμε με μια ατομική σύγκρουση, ανάμεσα σε δύο παιδιά και δεν νομίζω ότι ο διαπληκτισμός μπορεί να καταλήξει σε μια ανθρωποκτονία τέτοιου τύπου, αυτό το έγκλημα ούτε για ενήλικα είναι εύκολο.
Απαιτείται ψυχραιμία, είναι μια πολύ τραγική υπόθεση από την άποψη των συνεπειών της και πρέπει να προστατευτεί εκτός από την οικογένεια του θύματος και αυτή του δράστη με έμφαση στα αδερφάκια αν υπάρχουν, πώς θα συνεχίσουν τη ζωή τους, πώς θα αφομοιώσει το πιτσιρίκι τον φόνο του αδερφού του, χρειάζονται ειδικές υπηρεσίες και μέτρα.
efsyn.gr
