Με φόρα από το 2017 έρχεται η φετινή θερινή σεζόν για όλους τους δημοφιλείς προορισμούς της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, που παρουσιάζουν ήδη διψήφιους ρυθμούς αύξησης σε σύγκριση με την πολύ δυνατή περυσινή χρονιά.
Της Στεφανίας Σούκη
Ελλάδα, Ισπανία, Τουρκία, Αίγυπτος, Κροατία και Κύπρος ετοιμάζονται φέτος να υποδεχθούν περισσότερους τουρίστες από ποτέ στο θερμότερο -ιστορικά- καλοκαίρι για τον ευρωπαϊκό τουρισμό, με τη χώρα μας να έχει βάλει τον πήχη κοντά στα 32 εκατομμύρια ξένους τουρίστες για όλο το 2018 (συμπεριλαμβανομένης και της κρουαζιέρας), με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Τουρισμού, από 30 και πλέον εκατομμύρια των διεθνών αφίξεων του 2017.
Από αυτούς, πάνω από 16 εκατομμύρια αναμένονται το τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου, οπότε συγκεντρώνεται παραδοσιακά για τη χώρα μας, λόγω της υψηλής εποχικότητας, ποσοστό πάνω από το 55% των διεθνών αφίξεων, με το σύνολο της τουριστικής αγοράς να ποντάρει φέτος σε υψηλότερη μέση κατά κεφαλή δαπάνη από τα 522 ευρώ του 2017 (και 514 ευρώ του 2016) και τα 68 ευρώ της μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση, χάρη στην έλευση περισσότερων τουριστών από αγορές εκτός Ευρώπης που ξοδεύουν περισσότερο, όπως οι Αμερικανοί.
Ο Αμερικανός τουρίστας
«Η αμερικανική αγορά είχε ατονήσει όταν σταμάτησαν τα απευθείας δρομολόγια, ωστόσο ειδικά από το 2016 και μετά έχει επανακάμψει, με την προσθήκη αρχικά των εποχικών δρομολογίων και το 2017 με την προσθήκη της απευθείας σύνδεσης της Εmirates», αναφέρει η υπουργός Τουρισμού Ελενα Κουντουρά. Σημειώνεται εδώ ότι η κίνηση της Emirates να συνδέσει την Ελλάδα με τις ΗΠΑ όλο τον χρόνο, για πρώτη φορά μετά το 2012, έγινε πέρυσι τον Μάρτιο με το επιχείρημα της εταιρείας ότι υπάρχει «ισχυρή καταναλωτική ανάγκη» για νέα καθημερινή πτήση από το Ντουμπάι προς το Newark Liberty International Airport στη Νέα Υόρκη μέσω της Αθήνας. Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά η κυρία Κουντουρά αναφέρει ότι «η συγκεκριμένη σύνδεση είναι επιτυχημένη και κερδοφόρα, με την ίδια την Emirates να σκέφτεται να βάλει δεύτερη πτήση και άλλες αεροπορικές, πέραν των εποχικών δρομολογίων, να εξετάζουν την προσθήκη συνδέσεων για όλο τον χρόνο, δεδομένων των διψήφιων ποσοστών αύξησης από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Η εύκολη προσβασιμότητα είναι το Νο 1 ζητούμενο για τον τουρίστα. Ειδικά ο Αμερικανός τουρίστας, σύμφωνα με στοιχεία από το Αμερικανικό Επιμελητήριο, ξοδεύει πάνω από 2.500 δολάρια στα ταξίδια του πέραν του κόστους των αεροπορικών εισιτηρίων και της διαμονής».
Αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ, με στοιχεία 2017, είναι η 11η σημαντικότερη αγορά εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα σε επίπεδο αφίξεων, με 865.000 τουρίστες την περασμένη χρονιά, και η 4η σε επίπεδο εισπράξεων με 814 εκατ. ευρώ, ενώ οι προβλέψεις από πλευράς υπουργείου Τουρισμού αναφέρουν ότι ενδεχομένως φέτος οι Αμερικανοί τουρίστες να ξεπεράσουν ακόμη και το 1 εκατομμύριο.
Οι λιγότερο παραδοσιακές αγορές
Ως προς τις λοιπές χώρες, πέραν των πιο παραδοσιακών για την Ελλάδα ευρωπαϊκών τουριστικών αγορών, όπως αυτές της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, που είναι και οι δύο μεγαλύτερες για τη χώρα μας, η υπουργός βλέπει για φέτος αύξηση της τουριστικής κίνησης και από τη Μέση Ανατολή, την Ινδία και την Κίνα με διψήφια ποσοστά ανόδου – έστω και αν οι εν λόγω αγορές αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό ποσοστό επί των συνολικών αφίξεων λόγω και των πιο περιορισμένων αεροπορικών συνδέσεων. Πάντως τις θετικές προοπτικές επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία για τον αριθμό θεωρήσεων Σένγκεν που εκδόθηκαν προς την Ελλάδα την περυσινή χρονιά, οι οποίες ναι μεν παρουσίασαν αύξηση, αλλά με μεγάλα περιθώρια ανόδου: Οι βίζες Σένγκεν που εκδόθηκαν προς την Ελλάδα το 2017 ανήλθαν σε 981.000, παρουσιάζοντας αύξηση 31.692 ή ποσοστό 3% σε σύγκριση με το 2016, έναντι ποσοστού 11% στη Γαλλία, 26% και επιπλέον 46.258 θεωρήσεων στην Πορτογαλία και μικρότερου ποσοστού, της τάξεως του 2%, για Ισπανία και Ιταλία.
«Τα στοιχεία αφορούν σημαντικές και εν δυνάμει αγορές του ελληνικού τουρισμού και αναδεικνύουν αφενός την αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα από τις συγκεκριμένες περιοχές και αφετέρου ότι στις περισσότερες από τις χώρες αυτές, ιδιαίτερα της Μέσης Ανατολής, οι βίζες που εκδίδονται από τα προξενεία της Ελλάδας είναι λίγες, ειδικά σε σύγκριση με αυτές που εκδίδονται από τους ανταγωνιστικούς προορισμούς», σχολιάζει χαρακτηριστικά σχετική ανάλυση του SETE Intelligence, του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες αυξήσεις προς Ελλάδα είχαν οι εκδόσεις βίζας Σένγκεν από την Αυστραλία (63%), τον Καναδά (49%), το Χονγκ Κονγκ (39%), την Κίνα (35%) καθώς και τη Βραζιλία (29%). Σε απόλυτα νούμερα, η μεγαλύτερη αύξηση ήταν από την Τουρκία (+33.732), την Κίνα (+19.718) και την Ινδία (+3.949).
Με βάση τα νούμερα που επικαλείται το υπουργείο Τουρισμού, οι αφίξεις από το Πεκίνο έχουν αύξηση της τάξης του 50% από τον Σεπτέμβριο του 2017, απ’ όταν μπήκε η απευθείας σύνδεση με την Αθήνα, και από τη Σανγκάη αύξηση 30%. «Τα απόλυτα νούμερα θα γνωρίζουμε στο τέλος της χρονιάς, ωστόσο είναι από τις ανερχόμενες τουριστικές μας αγορές και γινόμαστε ένας πολύ ανταγωνιστικός προορισμός», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Στις πιο παραδοσιακές ευρωπαϊκές τουριστικές αγορές για την Ελλάδα, και δη στη γερμανική, φέτος αναμένονται τα υψηλότερα νούμερα -ιστορικά- σε σύγκριση με τα 3,7 εκατομμύρια των αφίξεων (+18,1% έναντι του 2016) και τα 2,55 δισ. ευρώ των εισπράξεων του 2017. Από την άλλη πλευρά, σε μια άλλη πολύ σημαντική χώρα για τον ελληνικό τουρισμό, η Deloitte για πρώτη φορά εκτιμά, συνολικά, συρρίκνωση των ταξιδιωτικών δαπανών, λόγω των προβλημάτων στη βρετανική οικονομία. Πάντως, πέρυσι οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ελλάδα άγγιξαν τα 3 εκατομμύρια (+3,7%) με πάνω εισπράξεις άνω των 2 δισ. ευρώ.
Ο ανταγωνισμός στη Μεσόγειο
Πάντως, όλοι οι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί της Μεσογείου φέτος το καλοκαίρι φαίνεται ότι θα βουλιάξουν, με δυνατό το comeback της Τουρκίας και της Αιγύπτου, που βρίσκεται σε εξέλιξη ήδη από πέρυσι, ενώ την ίδια στιγμή Ισπανία, Κροατία και Κύπρος βλέπουν επίσης πολύ υψηλά νούμερα και διψήφια ποσοστά ανόδου, τα οποία έχουν ξεκινήσει επίσης από το 2017. Ενδεικτικά και ενώ η Ελλάδα, πλην της κρουαζιέρας, είχε άνοδο 9,7% των διεθνών αφίξεων, στα 27,2 εκατομμύρια την περασμένη χρονιά, η Ισπανία, με βάση την επεξεργασία από το SETE Intelligence, δέχθηκε κοντά στα 82 εκατομμύρια τουρίστες, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,6%, η Τουρκία 37,6 εκατομμύρια με άνοδο κατά 29,5%, η Κροατία κατά 13,7% με συνολικά 15,6 εκατομμύρια αφίξεις, η Αίγυπτος 52,6% με 8 εκατομμύρια και η Κύπρος κατά 14,6% με 3,7 εκατομμύρια τουρίστες.
Ειδικά για τον ανταγωνισμό από την Τουρκία, οι τουριστικοί φορείς δεν παύουν να στέκονται και στην πορεία της τουρκικής λίρας που βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και πλέον κινείται σε επίπεδα 1 ευρώ = 5,5 τουρκικές λίρες. Εστω και αν η πτώση αυτή μπορεί να υποδηλώνει την αυξανόμενη έλλειψη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας προς την τουρκική οικονομία, από την άλλη πλευρά το τουρκικό τουριστικό προϊόν καθίσταται πολύ πιο ανταγωνιστικό, αφού η χώρα είναι σαφώς πιο φθηνή έναντι της Ελλάδας, η οποία έχει να αντιμετωπίσει και τον αυξημένο ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο. Επιπλέον τόσο η Τουρκία όσο και η Αίγυπτος ως προορισμοί φαίνεται να έχουν αφήσει πίσω στις συνειδήσεις των ταξιδιωτών τα ζητήματα ασφαλείας που αντιμετώπισαν στο πρόσφατο παρελθόν, γεγονός το οποίο θέτουν ουκ ολίγοι εγχώριοι τουριστικοί φορείς, με το δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει κερδίσει μερίδιο τα τελευταία χρόνια ως ένας από τους πλέον ασφαλείς προορισμούς στην ευρύτερη περιοχή.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Τουρισμού δεν φαίνεται να ανησυχεί, με την κ. Κουντουρά να δηλώνει ότι «την περασμένη διετία είχαμε αύξηση στις προκρατήσεις από 15% έως 20%, ενώ το 2018 είχε εξαρχής κύρια άνοδο ως προς τις προκρατήσεις, πάνω από 30%, ακόμη και 40% σε κάποιες τουριστικές αγορές, ενώ και η κρουαζιέρα κινείται ανοδικά. Επομένως, το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει αυτό που υποστηρίζουμε, ότι η άνοδος της χώρας δεν είναι συγκυριακή και ότι όταν υπάρχει γενικότερη ασφάλεια στη γειτονιά μας ευνοείται και η Ελλάδα, αντίθετα με όσους υποστηρίζουν ότι ο ελληνικός τουρισμός θα χάσει λόγω της ανάκαμψης των γειτόνων της».
Το επόμενο στοίχημα που θα πρέπει να κερδηθεί είναι αυτό της εποχικότητας, αφού την περασμένη χρονιά το 57,3% των διεθνών τουριστικών αφίξεων ή τα 15,6 εκατομμύρια τουρίστες αφίχθησαν από τον Ιούλιο έως και τον Σεπτέμβριο, περίοδο κατά την οποία η Ελλάδα εισέπραξε το 61,2% των εσόδων της από τον τουρισμό ή αλλιώς 8,7 δισ. ευρώ.
Το υπουργείο Τουρισμού υποστηρίζει ότι κατά την περίοδο 2016- 2017 ο χειμερινός τουρισμός αυξήθηκε σε ποσοστό κοντά στο 20%, ενώ αντίστοιχη, κοντά στο 18%, ήταν η άνοδος και την περίοδο 2017- 2018. Παράλληλα, περιμένει να δει και τα πρώτα αποτελέσματα από το πιλοτικό ειδικό πρόγραμμα «Τουριστικές επιχειρήσεις ανοικτές 365 ημέρες τον χρόνο» που θα ξεκινήσει σε συνεργασία και με tour operators του εξωτερικού, αμέσως μετά το τέλος της εφετινής θερινής σεζόν, για περιοχές τουριστικά ώριμες να το υποστηρίξουν, με πιλοτική έναρξη από την Κρήτη και τη Ρόδο και με επόμενο σταθμό προς συζήτηση την Πελοπόννησο. Πάντως στη Σαντορίνη όπου τον φετινό χειμώνα παρέμειναν ανοικτά 140 καταλύματα (ξενοδοχεία, βίλες και ενοικιαζόμενα δωμάτια) από περίπου 120 πέρυσι, η πληρότητα ήταν άκρως ικανοποιητική.
