Με την τουριστική ένεση κάθε χρόνο στον τζίρο του οργανωμένου λιανεμπορίου να ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ και το αποτύπωμά της στη χονδρική να είναι πολλαπλάσιο, οι μεγάλοι όμιλοι σούπερ μάρκετ έχουν βάλει στο επίκεντρο της αναπτυξιακής τους πολιτικής τα νησιά.
Ειδικά την τελευταία διετία μέσα από ένα μπαράζ εξαγορών μικρών τοπικών ή περιφερειακών παικτών, συμφωνίες franchise με τοπικούς επιχειρηματίες αλλά και με προσπάθειες οργανικής ανάπτυξης, κυρίως στα μεγαλύτερα νησιά, ξαναγράφουν τον χάρτη της αγοράς επεκτείνοντας την τάση της συγκέντρωσης σε μέρη όπου μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν συνέφερε να δραστηριοποιηθούν, κυρίως λόγω της ανάγκης οργάνωσης εφοδιαστικής αλυσίδας. Κάτι όμως που πλέον έχει ξεπεραστεί καθώς το πάσης φύσεως τουριστικό συνάλλαγμα είναι ιδιαίτερα μεγάλο για να αγνοηθεί!
Η δυναμική ανάπτυξης αυτών των αγορών μάλιστα καταγράφεται στην τελευταία ετήσια έρευνα που είχε διεξαγάγει η NielsenIQ για το οργανωμένο λιανεμπόριο. Σύμφωνα με αυτή, το 2023 τα σούπερ μάρκετ συνέχισαν τη διψήφια ανάπτυξή τους. Ετσι, ενώ τα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης συγκεντρώνουν τον κύριο όγκο και τζίρο της κατανάλωσης, άνω του 50%, η Περιφέρεια είναι αυτή που σταθερά εξακολουθεί να παρουσιάζει την πιο έντονη ανάπτυξη, με τις νησιωτικές περιοχές ειδικότερα να αναπτύσσονται με διψήφιους ρυθμούς.
Πιο συγκεκριμένα, το 2023 ο συνολικός τζίρος της αγοράς αυξήθηκε κατά 9,3%, αλλά το αντίστοιχο ποσοστό για την Κρήτη και τα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου διαμορφώθηκε στο 12,9% και 14% αντίστοιχα.
Εστιάζοντας περαιτέρω στα νησιά Ιονίου και Αιγαίου, τα οποία η NielsenIQ συμπεριλαμβάνει πλέον στην επίσημη συνολική εικόνα της αγοράς που αναλύει, αυτά συνεισέφεραν στις συνολικές πωλήσεις του λιανεμπορίου τροφίμων κατά 8,4%, ποσοστό που είναι ο μέσος όρος για το σύνολο των διαφορετικών μηνών της περασμένης χρονιάς.
Ωστόσο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όπως είναι και αναμενόμενο, η σημαντικότητα των νησιών αυξήθηκε φτάνοντας ακόμη και στο ποσοστό του 11,2% κατά το διάστημα μεταξύ 17/7-12/8.
Επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο για τις ίδιες τις πωλήσεις που επιτυγχάνουν οι αλυσίδες είναι η διαφοροποίηση του μείγματός τους σε σχέση με αυτές στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Και αυτό λόγω της καταναλωτικής συμπεριφοράς που παρατηρείται στην εν λόγω γεωγραφική περιοχή, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ειδικότερα, για κατηγορίες αλκοολούχων, όπως είναι τα λικέρ, το ρούμι και το ούζο (μαζί με το τσίπουρο), η σημαντικότητα των νησιών στον τζίρο τους είναι αρκετά παραπάνω από τον μέσο όρο αγοράς (16,9%, 13,9% και 13,5% αντίστοιχα). Τέλος, επίσης αξιοσημείωτη είναι η συνεισφορά των νησιών και σε άλλες προϊοντικές κατηγορίες, όπως είναι τα αντηλιακά και το εμφιαλωμένο νερό, με σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης στο 22,2% και 14,6% αντίστοιχα.
Σημαντικό στοιχείο αυτών των αγορών που αποτελεί ένα ακόμη θέλγητρο για τους μεγάλους του κλάδου είναι το γεγονός ότι τα καταστήματα σε αυτές τις περιοχές λειτουργούν με πολύ μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους παρά τις διαφαινόμενες δυσκολίες στα logistics, στα μεταφορικά κ.ο.κ. – ιδίως στα ακριβά νησιά όπου έχει χαθεί το μέτρο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τοπική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Flora της οικογένειας Κονταράτου στη Μύκονο, που μόλις με τρία καταστήματα έχει ετήσιο τζίρο άνω των 40 εκατ. ευρώ (42 εκατ. ευρώ έδειξαν οι τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις του 2022) με καθαρό περιθώριο κέρδους που κινείται πέριξ του 8%-9%, όταν οι μεγάλες αλυσίδες δεν ξεπερνούν το 2%!
Σε ό,τι αφορά τις τοπικές αγορές, η Κρήτη έχει γίνει βασικό πεδίο ανταγωνισμού για τους μεγάλους του κλάδου, οι οποίοι ωστόσο φροντίζουν παράλληλα να ενισχύουν τη θέση τους και σε κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς σε Αιγαίο και Ιόνιο. Μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις η δραστηριοποίηση στις νέες περιοχές αφορά και τη χονδρική προκειμένου να καλύψουν και το κομμάτι του HORECA.
Γιάννης Μασούτης /Διαμαντής Μασούτης Α.Ε. – Δυναμική επέκταση την τελευταία διετία
Αναμφισβήτητος πρωταγωνιστής σε ό,τι αφορά την επεκτατική πολιτική που έχει ακολουθήσει κατά την τελευταία διετία είναι η Διαμαντής Μασούτης Α.Ε. Ο διευθύνων σύμβουλος Γιάννης Μασούτης, με ορόσημο τη συμφωνία που πέτυχε το 2022 με τον ΣΥΝΚΑ, αλλά και αργότερα με τις εξαγορές των Γαλαξίας Α.Ε. – Δήμητρα Μάρκετ, Μαρκάτος και Αφοί Ιωάννου Δεναξά, κατάφερε να αποκτήσει παρουσία σε Κρήτη, Νάξο, Πάρο, Μήλο, Τήνο, Σύρο, Σαντορίνη, Μύκονο, Κέρκυρα, Κάλυμνο, Χίο, Ανδρο και Λέσβο.
Μάλιστα την περασμένη άνοιξη η αλυσίδα εγκαινίασε το κατάστημα-ναυαρχίδα της Κέρκυρας, το οποίο ανακαινίστηκε πλήρως, ενώ ο κ. Μασούτης έλεγε πως το επόμενο βήμα για την αλυσίδα με έδρα τη Θεσσαλονίκη θα είναι η Λευκάδα, όπου ήδη έχει αγοραστεί οικόπεδο σε προνομιακή θέση.
Γεράσιμος Σκλαβενίτης / Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης – Το σχέδιο του leader της αγοράς
Για τον leader της αγοράς, τον όμιλο Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης, η απόκτηση του δικτύου της Μαρινόπουλος σηματοδότησε και την άμεση πανελλαδική επέκτασή του δίνοντάς του σημαντικό χώρο και σε μεγάλες νησιωτικές αγορές. Παράλληλα, η εξαγορά του 60% της Χαλκιαδάκης τού έδωσε και ισχυρή θέση στην ιδιαίτερα αναπτυσσόμενη αγορά της Κρήτης. Πέραν της Κρήτης, ο όμιλος, υπό τη διοίκηση του κ. Γεράσιμου Σκλαβενίτη, έχει σήμερα παρουσία σε Κέρκυρα, Λευκάδα, Σαντορίνη, Σύρο, Σάμο, Ρόδο, Κω, Τήνο, Σκόπελο, Σκιάθο και Λέσβο.
Στους στόχους που έχει θέσει ο όμιλος είναι η μεγαλύτερη επέκταση στα νησιά του Ιονίου με νέα, ιδιόκτητα καταστήματα.
Νίκος Λαβίδας / ΑΒ Βασιλόπουλος – Με εργαλείο τις συμφωνίες franchise
Η ΑΒ Βασιλόπουλος έχει καταφέρει να χτίσει ισχυρή θέση στη νησιωτική χώρα τόσο οργανικά όσο και μέσω της μεθόδου του franchise (AB Shop & Go), που τα τελευταία χρόνια έχει εργαλειοποιήσει πετυχαίνοντας μάλιστα να έχει σημαντικό μερίδιο σε μεγάλες νησιωτικές αγορές όπως της Σάμου μέσω των συνεργατών της. Συνολικά, η αλυσίδα υπό τον διευθύνοντα σύμβουλο Νίκο Λαβίδα έχει σήμερα παρουσία σε Κρήτη, Κέρκυρα, Ρόδο, Λέσβο, Κω, Λευκάδα, Ανδρο, Σάμο, Κεφαλονιά, Πάρο, Μύκονο, Νάξο, Χίο, Σύρο, Αντίπαρο, Λήμνο, Ιθάκη, Κάλυμνο, Πάρο, Κύθηρα, Σαντορίνη, Τήνο, Υδρα, Μήλο και Πάτμο. Η αλυσίδα στοχεύει σε περαιτέρω διεύρυνσή της κυρίως μέσω των AB Shop & Go στα μικρότερα νησιά, αλλά και οργανικά στα μεγαλύτερα. Στο πλαίσιο αυτό, ξεκίνησε τη λειτουργία του ένα νέο κατάστημα 1.100 τ.μ., το πρώτο, στον Δήμο Χερσονήσου στην Κρήτη.
n Μάρτιν Μπραντενμπούργκερ / Lidl Ελλάς
Οι Κυκλάδες μεταξύ των νέων στόχων
Η Lidl Ελλάς έχει αναπτύξει ήδη αποτύπωμα στα περισσότερα από τα κορυφαία σε τουριστική κίνηση νησιά, με παρουσία σε Κρήτη, Κέρκυρα, Ζάκυνθο, Σαντορίνη, Ρόδο, Λέσβο, Χίο και Σύρο. Στόχος της είναι να το ενισχύσει περαιτέρω, όπως έλεγε ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος της διοίκησης της Lidl Ελλάς Μάρτιν Μπραντενμπούργκερ στο περιθώριο ειδικής εκδήλωσης για τη συμπλήρωση 25 ετών παρουσίας της γερμανικής αλυσίδας στην ελληνική αγορά. Μάλιστα, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις Κυκλάδες, και μάλιστα σε ορισμένους από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, όπως η Μύκονος και η Πάρος.
Αριστοτέλης Παντελιάδης /METRO ΑΕΒΕ – Με σηματωρό τη χονδρική η επέκταση στα νησιά
Η METRO ΑΕΒΕ της οικογένειας Παντελιάδη εδώ και χρόνια είχε προσανατολιστεί στην τουριστική αγορά βάζοντας ως αιχμή της ανάπτυξής της το δίκτυο χονδρικής των METRO Cash & Carry. Στο πλαίσιο αυτό, διατηρεί ήδη παρουσία σε μεγάλα τουριστικά νησιά, όπως η Κρήτη, η Ζάκυνθος, η Ρόδος και η Κέρκυρα. Παράλληλα, η εταιρεία υπό τη διοίκηση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου Αριστοτέλη Παντελιάδη τα τελευταία χρόνια επιχειρεί και την επέκταση του δικτύου της λιανικής μέσω της αλυσίδας My market. Καταστήματα της αλυσίδας λειτουργούν σε Κεφαλονιά, Λέσβο, Ζάκυνθο, Λευκάδα, Ρόδο και Χίο, ενώ φέτος είναι δρομολογημένο να ανοίξει το πρώτο κατάστημα στην Κρήτη, στο Ηράκλειο. Η επένδυση αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι αυτό θα είναι το πρώτο κατάστημα My market στο νησί, αφού μέχρι τώρα ο όμιλος έχει παρουσία μόνο μέσω τριών METRO Cash & Carry σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο.
Aγγελος Κρητικός /ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός – Εφτασε και στη Μύκονο
Από τις τελευταίες προσθήκες στο δίκτυο της αλυσίδας ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ήταν και το κατάστημα στην Aνω Μερά της Μυκόνου φέτος το καλοκαίρι. Υπό τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο Αγγελο Κρητικό, η αλυσίδα έχει καταφέρει να χτίσει μεθοδικά ένα σημαντικό δίκτυο καταστημάτων στα νησιά κυρίως μέσω εξαγορών και franchise. Ορόσημο για τον όμιλο ήταν η κίνησή της το 2017 να αποκτήσει την αλυσίδα CRM-Αριάδνη, που την τοποθέτησε στην Κρήτη, όπου αργότερα φρόντισε να ενισχύσει περαιτέρω την παρουσία της με την εξαγορά της αλυσίδας Μαθιουδάκης και την προσθήκη 17 ακόμη καταστημάτων σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο. Επίσης, πέρυσι το καλοκαίρι η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός εξαγόρασε τον όμιλο σούπερ μάρκετ Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες Α.Ε., διευρύνοντας περαιτέρω το δίκτυό της. Ετσι, η αλυσίδα έχει παρουσία επίσης σε Ικαρία, Σάμο, Λέσβο, Αστυπάλαια, Κάλυμνο, Κω, Λέρο, Ρόδο, Ζάκυνθο, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Λευκάδα, Τζια, Νάξο, Πάρο, Σαντορίνη, Σίφνο και Σύρο. Επόμενο βήμα της είναι η ενδυνάμωση των υποδομών logistics και η επέκταση μέσω καταστημάτων franchise.
Ποιοι άλλοι ακολουθούν την τάση
Την τάση της επέκτασης στα νησιά ακολουθούν και άλλες μικρότερες δυνάμεις του εμπορίου επιχειρώντας να χτίσουν θέση. Μία εξ αυτών είναι η Market In της οικογένειας Ράμμου που κάνει κινήσεις επέκτασης παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να μαίνεται ο ενδοοικογενειακός εμφύλιος μεταξύ των αδερφών Ευλαμπίας και Μαργαρίτας Ράμμου (η πρώτη έχει τη διοίκηση). Η αλυσίδα προ διετίας εισήλθε στην αγορά της Χίου μέσω της εξαγοράς της τοπικής αλυσίδας Χαρά. Παράλληλα, έχει παρουσία σήμερα σε Ρόδο, Ανδρο, Πάρο, Μήλο και Λευκάδα. Επίσης, από τις αλυσίδες που επιδιώκουν περαιτέρω ανάπτυξη σε νησιωτικές αγορές, αλλά κατά βάση μέσω franchise είναι η OK! Anytime Markets. Η αλυσίδα της κυρίας Δέσποινας Ξυνού, μέσω αυτού του μοντέλου, έχει ήδη καταστήματα σε Λευκάδα, Ζάκυνθο, Κεφαλονιά, Μύκονο, Τζια, Ικαρία και Κάρπαθο. Στο franchise ποντάρει κατά κύριο λόγο και η Retail & More του ομίλου AVE, συμφερόντων των κυρίων Νίκου και Γιάννη Βαρδινογιάννη, που έχει λάβει τα δικαιώματα του master franchise της Carrefour.
Είναι ίσως χαρακτηριστικό το γεγονός πως το επαναλανσάρισμα του σήματος Carrefour στην Ελλάδα ξεκίνησε από τη Ζάκυνθο και τη Χαλκιδική. Σήμερα η αλυσίδα πέρα από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη έχει καταστήματα σε Σαντορίνη, Θάσο, Κω, Λευκάδα, Κέρκυρα και συνεχίζει την επέκτασή της με νέα σημεία πώλησης στρατηγικά σε αμιγώς τουριστικές περιοχές.
Για τη μάχη των νησιών ετοιμάζονται και οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ποντάροντας στη δυναμική που έχει η αυξημένη τουριστική κίνηση στη χώρα μας. Η σημασία που δίνουν οι μεγάλοι παίκτες του οργανωμένου λιανεμπορίου στις νησιωτικές περιοχές, άλλωστε, αποδεικνύεται και από τις κινήσεις που πραγματοποιούν, ειδικά τα τελευταία χρόνια, προκειμένου να ενισχύσουν την παρουσία τους είτε μέσω εξαγορών, είτε μέσω οργανικής ανάπτυξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της NielsenΙQ για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, στα νησιά εμφανίζουν διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης, κάτι που αποδίδεται τόσο στην αυξημένη τουριστική κίνηση όσο και στις μεγαλύτερες συγκριτικά ανατιμήσεις που έχουν παρατηρηθεί σε σχέση με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Η μάχη της Κρήτης
Στο επίκεντρο των επενδύσεων, από πλευράς των περισσότερων μεγάλων αλυσίδων, βρίσκονται τόσο η Κρήτη, λόγω του μεγέθους της και της αυξημένης παρουσίας τουριστών, όσο και αρκετά νησιά των Κυκλάδων και του Ιονίου.
Στην Κρήτη ισχυρή παρουσία διαθέτει ο leader της αγοράς, σε επίπεδο τζίρου, Σκλαβενίτης, μέσω της εξαγοράς του 60% της Χαλκιαδάκης στην οποία είχε προχωρήσει προ δεκαετίας. Ισχυρό δίκτυο διαθέτει και η Lild, όπως και η ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία συνεχίζει την ανάπτυξή της και μάλιστα πριν από λίγες ημέρες άνοιξε νέο κατάστημα στη Χερσόνησο Ηρακλείου, το οποίο διαθέτει και προϊόντα πολλών τοπικών παραγωγών.
Σημαντική παρουσία στο νησί έχει και η Μασούτης μετά τη συμφωνία της το 2022 με τον ΣΥΝΚΑ, ενώ η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα απέκτησε, μέσω αυτής πρόσβαση και σε Κέρκυρα και Κυκλάδες. Η Μασούτης, που πρόσφατα ολοκλήρωσε την ανακαίνιση του μεγαλύτερου σούπερ μάρκετ στην Κέρκυρα, σχεδιάζει πλέον την επέκτασή της στη Λευκάδα. Υπενθυμίζεται ότι το 2022 με την εξαγορά πέντε καταστημάτων της εταιρείας Αφοί Ιωάννου Δεναξά ΕΠΕ επεκτάθηκε και σε Μύκονο και Σαντορίνη.
Μέσω εξαγορών ενίσχυσε την παρουσία της στην Κρήτη η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, η οποία απέκτησε τα 17 καταστήματα του ομίλου Μαθιουδάκης σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο, αλλά και την αλυσίδα Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες.
Τέλος, ενδιαφέρον για την κρητική αγορά δείχνει και ο όμιλος MΕΤRO, ο οποίος έως τώρα έχει παρουσία μόνο σε επίπεδο χονδρικής, με τρία METRO Cash & Carry, ενώ σχεδιάζει πλέον το άνοιγμα του πρώτου My market στο Ηράκλειο.
Πηγή: newmoney.gr
