«Αφήνω πίσω μου, το σπίτι μου το πατρικό, τους γονείς μου και τη Ρόδο…»

Συνέντευξη
στη Μαίρη Φώτη

Ο κ. Γιάννης Ορφανός είναι γιατρός στο Νοσοκομείο Ρόδου, χειρουργός ορθοπαιδικός, και στα 46 του χρόνια, ξανακάθισε στα θρανία με μοναδικό σκοπό να φύγει στο εξωτερικό.
Η απόφασή του, ελήφθη πέρσι τον καιρό του δημοψηφίσματος, όταν φοβήθηκε ότι η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα της εξόδου από το ευρώ. Οι συγκυρίες ήταν ευνοϊκές και σήμερα, μετά από περίπου έναν χρόνο, στριμώχνει ρούχα και όνειρα, αγωνίες και ελπίδες, στις αποσκευές του και είναι έτοιμος για το επόμενο βήμα.
Ο τελευταίος χρόνος πέρασε με πολλή δουλειά και πολλή διάβασμα, αλλά ο στόχος επετεύχθη, και όπως λέει «ήρθε η ώρα». Στο τέλος Σεπτεμβρίου εγκαταλείπει τη Ρόδο, με ενδιάμεσο σταθμό την Αθήνα, και τελικό προορισμό την Ελβετία.
Στην συνέντευξή του στην «δ», μιλά για τους λόγους που τον οδήγησαν να αφήσει πίσω του «το σπίτι του το πατρικό, τους γονείς του και την Ρόδο», και συγκινείται όταν συνειδητοποιεί ότι πλέον ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την ζωή που ζούσε μέχρι σήμερα. Δεν ξέρει αν και πότε θα επιστρέψει στη Ρόδο, αυτό το αφήνει στην ζωή και στον Θεό, αλλά εξομολογείται ότι θέλει να πεθάνει στο χωριό του, στο Διαφάνι στην Κάρπαθο…
Η ζωή, λέει ο κ. Ορφανός, δίνει και δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες, αρκεί να τις διεκδικήσεις και να τις ζητήσεις έντιμα, και ο ίδιος τις διεκδίκησε και τις κατάκτησε. Αυτό που έχει σημασία όμως, τονίζει,  είναι να διαχειριστεί ο καθένας την ζωή του, όπως εκείνος νομίζει γιατί η ζωή είναι μία και μικρή…
• Πότε αποφασίσατε να εγκαταλείψετε την Ελλάδα;
Ηταν πέρυσι, τον καιρό του δημοψηφίσματος. Μέχρι τότε, παρά την κρίση, τα κουτσοκαταφέρναμε. Τότε με το δημοψήφισμα κατάλαβα ότι όλα αυτά τα πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα στην ζωή μας, μπορούν κάποια στιγμή να ανατραπούν. Ηταν η πρώτη φορά που φοβήθηκα ότι θα βγούμε από το ευρώ. Εκείνη η περίοδος συνέπεσε με το γεγονός ότι η κόρη μου, είχε ξεκινήσει τις σπουδές της στην Κύπρο, κι έπρεπε να μπορώ να της στέλνω πραγματικά χρήματα και όχι χρήματα της Μονόπολης. Επρεπε λοιπόν, να έχω μια δουλειά από την οποία θα βγάζω χρήματα… Κανονικά χρήματα. Αν επιστρέφαμε στην δραχμή, η δυνατότητα αυτή, δεν θα υπήρχε πια. Συγχρόνως, επειδή το παιδί είχε φύγει από τη Ρόδο, είχα γίνει ξανά ευέλικτος, δεν ήταν δηλαδή απαραίτητο να συνεχίσω να ζω στη Ρόδο. Είμαστε άνθρωποι, δεν είμαστε δέντρα, μπορούμε να μετακινηθούμε… Παράλληλα, ο καλύτερός μου φίλος είχε ήδη φύγει για την Ελβετία. Αυτοί οι τρεις παράγοντες, με έκαναν να σκέφτομαι αυτό που έχει γράψει ο Κούντερα, ότι «η ζωή είναι αλλού». Τότε, ξεκίνησα να αναζητώ δουλειά στην Ελβετία όπου εκεί μιλούν τρεις γλώσσες, μια εκ των οποίων γνωρίζω, τα γαλλικά. Μου είπαν όμως ότι οι προοπτικές στο γαλλόφωνο τμήμα δεν είναι καλές, ότι στο γερμανόφωνο είναι καλύτερες κι έτσι αποφάσισα να ξεκινήσω να μαθαίνω γερμανικά, μια γλώσσα της οποίας μέχρι τότε δεν ήξερα ούτε μία λέξη. Ξεκίνησα μαθήματα τον Αύγουστο του 2015 και σε εννιά μήνες, πήρα την πιστοποίηση που χρειάζονται οι Ελβετοί για να μπορείς να εργαστείς σε γερμανόφωνο Νοσοκομείο. Και έχει έρθει η ώρα…
• Από το ευρώ δεν βγήκαμε κ. Ορφανέ, ωστόσο η απόφασή σας δεν άλλαξε…
Από το ευρώ δεν βγήκαμε, αλλά εκτιμώ ότι ο κίνδυνος εξακολουθεί να υπάρχει. Ζούμε ήδη έξι χρόνια κρίσης. Μεσοπέλαγα αρμενίζουμε και στεριά δεν βλέπουμε… Εκτιμώ ότι αυτή η κυβέρνηση είναι ανεπαρκής για να μας βγάλει από την κρίση, όπως ανεπαρκής ήταν και η προηγούμενη κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά. Φοβάμαι, ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο, όχι τόσο για εμάς όσο για την επόμενη γενιά, τα παιδιά μας, για τα οποία δεν βλέπω να υπάρχει μέλλον.
• Πόσων ετών επιστρέψατε ξανά στα θρανία;
Σήμερα είμαι 46 ετών. Ποτέ δεν είναι αργά.

• Ηταν δύσκολο;
Είναι δύσκολο να μάθεις μια ξένη γλώσσα όταν είσαι μεγάλος. Είναι πολύ πιο εύκολο για ένα παιδί να μάθει ξένη γλώσσα απ’ ότι ένας ενήλικος. Είδα τη διαφορά στο πώς έμαθα αγγλικά, που τα έμαθα μικρός από το πώς έμαθα γερμανικά. Οι λέξεις βγαίνουν δύσκολα και πρέπει να τις σκέφτομαι μία μία! Όταν έχεις κίνητρο όμως, τα πράγματα γίνονται.
• Κύριε Ορφανέ, θα έλεγε κανείς ότι έχετε μια «στρωμένη δουλειά», είστε γιατρός στο Νοσοκομείο της Ρόδου, και είστε, σε εργασιακό επίπεδο, σε πλεονεκτικότερη θέση από άλλους συμπολίτες μας που είτε είναι άνεργοι, είτε είναι σε καθεστώς τετράωρης απασχόλησης, είτε έχουν δει τον μισθό τους να περικόπτεται δραματικά. Παρόλα αυτά αποφασίσατε να εγκαταλείψετε μια «σίγουρη» δουλειά και να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα.
Είμαι μόνιμος δημόσιος υπάλληλος και τα χρήματα που παίρνω σε σχέση με άλλους είναι, ίσως, πολλά. Είναι όμως απελπιστικά λίγα σε σχέση με το τι εκτιμώ ότι αξίζει η εργασία μου και σε σχέση με τα χρήματα που παίρνουν αντίστοιχα οι συνάδελφοί μου στις άλλες χώρες της Ευρώπης. Όπως σας είπα, φοβάμαι, ότι οι προοπτικές είναι ακόμα χειρότερες. Τα πράγματα στο Νοσοκομείο έχουν δυσκολέψει αρκετά. Εχουμε υποστεί μεγάλες περικοπές όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης, έχει περιοριστεί σημαντικά ο αριθμός των γιατρών που εργάζονται, διότι μετανάστευσαν πάρα πολλοί, με αποτέλεσμα η δουλειά που αντιστοιχεί σε όσους έμειναν να είναι περισσότερη και παράλληλα έχει αυξηθεί πάρα πολύ ο κόσμος που προσέρχεται στο Νοσοκομείο, προφανώς διότι δεν έχει χρήματα για να απευθυνθεί σε ιδιώτες γιατρούς. Οι συνθήκες, λοιπόν, είναι κακές κι επειδή ο κάθε άνθρωπος έχει μια ζωή και πρέπει να την διαχειριστεί όπως εκείνος νομίζει καλύτερα, ας κάνει ο καθένας ό,τι νομίζει καλό για εκείνον.
• Εχετε ξαναεργαστεί στο εξωτερικό κ. Ορφανέ, όμως για μικρότερα χρονικά διαστήματα και όχι με την προοπτική της μετανάστευσης.
Εχω εργαστεί στην Αγγλία και στην Ιταλία. Οι συνθήκες είναι καλύτερες στο εξωτερικό. Σε όλη την Ευρώπη οι γιατροί εργάζονται 48 ώρες την εβδομάδα, από εκεί και μετά θεωρείσαι επικίνδυνος. Εδώ το ωράριο είναι αβέβαιο, δεν ξέρεις πότε θα ξεκινήσεις την εργασία σου και δεν ξέρεις πότε θα τελειώσεις. Κάνουμε δύο, τρεις, τέσσερις 24ωρες εφημερίες την εβδομάδα… Στην Ιταλία, όταν έλεγα σε συναδέλφους μου ότι ξεκινάμε την εφημερία την Παρασκευή και βγαίνουμε από το Νοσοκομείο την Δευτέρα, νόμιζαν ότι ήταν αστείο και γέλαγαν! Εκτός από το ωράριο εργασίας, πρέπει να σας πω ότι στο εξωτερικό είναι και η αντιμετώπιση του κόσμου προς τον γιατρό, διαφορετική. Στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν θα ακούσεις ποτέ να σου απευθύνονται λέγοντας «έλα ρε γιατρέ» ή δεν θα ακούσεις ποτέ να σου λένε «εγώ σε πληρώνω». Ο γιατρός στην υπόλοιπη Ευρώπη χαίρει σεβασμού, εδώ τα πράγματα δεν είναι έτσι…
• Τι αφήνετε πίσω φεύγοντας;
…Αφήνω πίσω το σπίτι μου το πατρικό, τους γονείς μου και την Ρόδο. Την Ρόδο, πολίτης της οποίας επέλεξα να είμαι. Είμαι Ροδίτης από επιλογή, δεν έτυχε. Παρόλα αυτά, αυτό είναι το ένα κομμάτι μου. Το άλλο κομμάτι είναι ότι είμαι πολίτης του κόσμου, οι αποστάσεις στην Ευρώπη είναι πολύ μικρές, οι μετακινήσεις είναι εύκολες και το καλύτερο που έχει να κάνει κανείς είναι να μην κοιτάζει πίσω.

• Εχετε επικεντρωθεί σε αυτό που έρχεται λοιπόν…
Εμαθα πρόσφατα τον όρο «νεομετανάστης», είναι νεολογισμός μάλλον. Με τον όρο αυτό περιγράφονται οι άνθρωποι οι οποίοι σε μεγάλη ηλικία, αποφασίζουν να μεταναστεύσουν. Η μετανάστευση στα χρόνια της κρίσης είναι διαφορετικής ποιότητας από αυτή που ξέραμε, στη δεκαετία του ’60. Τότε λοιπόν, η Ευρώπη ήθελε εργάτες. Οι μετανάστες του καιρού της κρίσης, είναι επιστήμονες οι οποίοι μετά από αμέτρητα χρόνια στα θρανία βλέπουν ότι αυτή η χώρα, δεν τους φέρθηκε καλά.
• Πώς θα γίνει το επόμενο βήμα; Σας περιμένει ήδη δουλειά στην Ελβετία;
Υπάρχουν πρακτορεία εύρεσης εργασίας για γιατρούς, έχω ήδη στείλει το βιογραφικό μου και όποια άλλα έγγραφα απαιτούνται και σίγουρα θα βρω δουλειά.
• Φεύγετε με την προοπτική να ξαναγυρίσετε στη Ρόδο, στον τόπο που επιλέξατε, όπως μας είπατε;

Θέλω να πεθάνω στο χωριό μου, στο Διαφάνι στην Κάρπαθο. Μέχρι τότε νομίζω ότι μπορώ να μετακινούμαι. Δεν ξέρω αν θα επιστρέψω, όπως τα φέρει η ζωή. Ο,τι θέλει ο Θεός…
• Το κίνητρο της επιστροφής θα ήταν οι καλύτερες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης στην Ελλάδα;
Ναι, αλλά δεν την βλέπω αυτή την προοπτική. Βλέπω ανθρώπους οι οποίοι ψήφισαν μια κυβέρνηση γιατί τους υποσχέθηκε ότι ο γάιδαρος πετάει και τώρα παραπονιούνται γιατί δεν πετάει ο γάιδαρος. Βλέπω ανθρώπους να στηρίζουν κάποιον ο οποίος λέει ότι έχει 600 δις και με αυτά θα πληρώσει το χρέος της χώρας… Αυτός ο λαός, ενώ φταίει για τις κακές κυβερνήσεις που ψήφισε, μυαλό δεν έχει βάλει και συνεχίζει αμέριμνος να οδηγείται στον γκρεμό.
Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος για την πολιτική κατάσταση της χώρας, αν όμως τα πράγματα άλλαζαν, πάρα πολλοί άνθρωποι θα ήταν πρόθυμοι να γυρίσουν πίσω στην Ελλάδα. Σίγουρα, θα πρέπει κάποιοι να επιστρέψουν για να ξαναχτίσουν την χώρα όταν θα έρθει η ώρα. Φοβάμαι όμως ότι αυτή η ώρα θα αργήσει…
• Οι συνάδελφοί σας στο Νοσοκομείο όταν τους ανακοινώσατε την απόφασή σας, πώς αντέδρασαν;
Εχουν φύγει κι άλλοι πριν από εμένα. Είναι γνώριμο φαινόμενο πλέον να φεύγουν γιατροί στο εξωτερικό. Μετράμε απώλειες στον χώρο. Βλέπω στους συναδέλφους μου, αυτό που αισθανόμουν κι εγώ παλαιότερα όταν μου έλεγαν άνθρωποι ότι φεύγουν στο εξωτερικό. Σκέφτεσαι ότι θα ήθελες κι εσύ να μπορείς να το κάνεις, να μπορείς να φύγεις, αλλά κατά βάθος φοβάσαι το άγνωστο, κι όσο μεγαλώνουμε φοβόμαστε περισσότερο…
• Η ζωή δίνει δεύτερες ευκαιρίες κ. Ορφανέ;
Ναι, βέβαια δίνει. Η ζωή δίνει και δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες, αρκεί να τις διεκδικήσεις και να τις ζητήσεις έντιμα.
• Στους ανθρώπους, οι οποίοι σήμερα είναι στην φάση που ήσασταν εσείς όταν ακούγατε ότι άλλοι συνάδελφοί σας φεύγουν στο εξωτερικό, που θέλουν να κάνουν το βήμα αλλά φοβούνται, τι έχετε να πείτε;
Οι ιστορίες των ανθρώπων, είναι διαφορετικές. Όπως σας είπα, εγώ έγινα ευέλικτος γιατί το παιδί μου έφυγε από την Ελλάδα και άρα μπορούσα και πάλι να μετακινηθώ. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μικρά παιδιά, που πηγαίνουν στο σχολείο και δεν μπορούν να μετακινηθούν τόσο εύκολα. Αυτό που έχει σημασία όμως είναι να διαχειριστεί ο καθένας την ζωή του, όπως εκείνος νομίζει γιατί η ζωή είναι μία και μικρή.
• Σας ευχαριστώ  κ. Ορφανέ, καλή σας επιτυχία στο νέο κεφάλαιο που ανοίγετε στη ζωή σας.
Σας ευχαριστώ κι εγώ.