Ο κίνδυνος να βρεθούν υπόλογοι εντεταλμένοι για την είσπραξη του δημοτικού φόρου υπάλληλοι για σοβαρά ποινικά αδικήματα ελλοχεύει μετά την έκδοση των δύο αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε το φόρο αντισυνταγματικό!
Τη διάσταση αυτή δίνει με μια άκρως αποκαλυπτική γνωμοδότησή του ο έγκριτος δικηγόρος κ. Παντελής Αποστολάς, που εκφράζει επιπλέον την άποψη ότι δύνανται συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών να διεκδικήσουν την επιστροφή των καταβληθέντων φόρων σε βάθος 5 ετίας!
Στη γνωμοδότηση του κ. Αποστολά αναφέρονται συγκεκριμένα τα εξής:
«ΠΟΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ
Μετά την έκδοση των αποφάσεων 4504/2014 και 4505/2014 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (σε συνέχεια ομοίων αποφάσεων τμημάτων του με αριθμούς 3930/2013 και 3931/2013), με τις οποίες κρίθηκε αντισυνταγματικός ο ν. 2214/1994 (άρθρο 60), ο οποίος επέβαλε, υπέρ των Ο.Τ.Α., φόρο με την ονομασία “Δημοτικός Φόρος Δωδεκανήσου” (ΔΗ.ΦΟ.ΔΩ.), τίθενται επί τάπητος οι «παρενέργειές» τους και ήδη αρκετοί επιτηδευματίες υποβάλλουν εύλογα ερωτήματα και απαιτούν απαντήσεις.
Τι θα γίνει τελικά με όλα τα χρηματικά ποσά που έχουν καταβάλει; Μπορούν να αξιώσουν την επιστροφή τους;
Εκτός από την επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλαν, διέπραξαν τα όργανα του Δήμου αδικοπραξίες ή αξιόποινες πράξεις;
Έχουν κατά του Δήμου αξιώσεις αποζημιώσεως για την κάθε είδους ζημία που υπέστησαν από τις επιβληθείσες αναγκαστικές κατασχέσεις, από την μη έκδοση πιστοποιητικών φορολογικής ενημερότητας κλπ;
Σε απάντηση αυτών των ερωτημάτων, επισημαίνω τα ακόλουθα:
1].- Οι διατάξεις που αφορούν την παραγραφή απαιτήσεων κατά του Δημοσίου (και εφαρμόζονται και για τους Ο.Τ.Α.) είναι προνομιακές και επομένως περιορίζεται χρονικά (κατά τα κατωτέρω εκτιθέμενα) η διεκδίκηση των καταβληθέντων ποσών.
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 140 του Ν. 4270/2014: Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης- εποπτείας (Οδηγ. 2011/85) ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ κλπ
1. Οποιαδήποτε απαίτηση κατά του Δημοσίου, πλην εκείνων για τις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, Α΄ 170), παραγράφεται μετά την παρέλευση πενταετίας, εφόσον από άλλη γενική ή ειδική διάταξη δεν ορίζεται βραχύτερος χρόνος παραγραφής αυτής.
2. Η κατά του Δημοσίου απαίτηση προς επιστροφή αχρεωστήτως ή παρά το νόμο καταβληθέντος σ’ αυτό χρηματικού ποσού παραγράφεται μετά τρία (3) έτη, από την καταβολή. Για τα τελωνειακά έσοδα ισχύουν οι ειδικές διατάξεις του άρθρου 32 του Τελωνειακού Κώδικα (ν.2960/2001).
Με τις διατάξεις των άρθρων 141 έως 144 καθορίζονται τα θέματα έναρξης, αναστολής και διακοπής της παραγραφής.
Με τη διάταξη του άρθρου 183 γ του άνω νόμου ορίζεται χρόνος ισχύος της άνω διάταξης του άρθρου 140 από 1-1-2015.
Όμως και με το άρθρο 90 του Ν. 2362/1995 (ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ- ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ κλπ) υπάρχει ταυτόσημη διάταξη με αυτή του ως άνω άρθρου 140, ορίζουσα:
2. Η κατά του Δημοσίου απαίτηση προς επιστροφή αχρεωστήτως ή παρά το νόμο καταβληθέντος σ’ αυτά χρηματικού ποσού παραγράφεται μετά τρία έτη, από της καταβολής. Για τα τελωνειακά έσοδα ισχύουν οι ειδικές διατάξεις του άρθρου 30 τουν. 1165/1918 του Τελωνειακού Κώδικα, όπως ισχύει….
Ενόψει του γεγονότος ότι, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 29 παρ. 5 του Ν. 3202/2003 (που προστέθηκε στο άρθρο 304 του Π.Δ. 410/1995) «Για την παραγραφή των αξιώσεων κατά των Ο.Τ.Α. έχουν εφαρμογή οι διατάξεις που διέπουν την παραγραφή αξιώσεων κατά του Δημοσίου», αλλά και την επαναληφθείσα με το άρθρο 276 του Ν. 3463/2006, δεν γίνεται καμία διαφοροποίηση από τα ισχύοντα για τις απαιτήσεις κατά των Ο.Τ.Α… από αυτές κατά του Δημοσίου.
Είτε λοιπόν με βάση τις διατάξεις της αδικοπραξίας είτε του αδικαιολόγητου πλουτισμού, η αξίωση επιστροφής των καταβληθέντων ποσών καθορίζεται χρονικά (3ετία) κατά τα προεκτεθέντα.
2].- Επειδή δεν υπάρχει άγνοια νόμου και μπορεί να αναζητηθεί ευθύνη του Δήμου για αμέλεια κατά την είσπραξη του δημοτικού φόρου και πριν την έκδοση των αποφάσεων 3930/2013 και 3931/2013 του Συμβουλίου της Επικρατείας, οπωσδήποτε όμως μετά την έκδοσή τους, ο Δήμος είναι υπόλογος για κάθε συγκεκριμένη ζημία που υπέστη ο κάθε επιτηδευματίας από την τέλεση σε βάρος του αδικοπραξίας (ΑΚ 914).
Για την αξίωση αυτή η παραγραφή δεν είναι τριετής αλλά πενταετής.
3].- Πριν την έκδοση των αποφάσεων 3930/2013 και 3931/2013 του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί δόλος σε όργανα του Δήμου για την αναζήτηση ποινικών ευθυνών κατά την είσπραξη του δημοτικού φόρου.
Μετά όμως την έκδοση των ανωτέρω αποφάσεων και κυρίως αυτών της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, είναι αντικείμενο έρευνας, κατά πόσο, ενόψει της γνώσης του παράνομου πλέον χαρακτήρα του δημοτικού φόρου και επομένως της ύπαρξης δόλου, η απειλή αναγκαστικής κατάσχεσης, η επιβολή αναγκαστικής κατάσχεσης, η άρνηση χορήγησης πιστοποιητικού φορολογικής ενημερότητας και η συνέχιση είσπραξης δημοτικού φόρου από τους απειλούμενους επιτηδευματίες, με ζημία τους και προς όφελος του Δήμου, συνθέτουν την αντικειμενική υπόσταση, κατ’ εξακολούθηση (με συνολικό όφελος και ζημία τεράστια), συγκεκριμένων αξιόποινων πράξεων και μάλιστα στην κακουργηματική τους μορφή.
Παντελής Δ. Αποστολάς
Δικηγόρος».
