Τόσο ο ΣΕΤΕ όσο και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και οι ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων δωματίων επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε μίσθωση είναι μικρότερη του μηνός είναι τουριστική και θα πρέπει να πληροί τις ελάχιστες προϋποθέσεις ασφάλειας και νομιμότητας.
Τι προκαλούν τελικά οι δημοφιλείς «πλατφόρμες διαμοιρασμού» όπως, για παράδειγμα, η Airbnb; Οπως έχει συμβεί με όλες τις νέες τεχνολογίες και το άνοιγμα ρυθμισμένων αγορών, αμφιθυμικές αντιδράσεις: και ενθουσιασμό και ανησυχία.
Ενθουσιασμό όταν ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντζι, δηλώνει ότι τα δίκτυα αυτά αναμένεται να στηρίξουν τον τουρισμό και τις υποδομές της χώρας. Το Μιλάνο είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πόλεις στον τομέα αυτό στην Ευρώπη, με καταχωρισμένα 54.000 δωμάτια μόνο στην πλατφόρμα Airbnb, τα οποία όμως δεν καλύπτουν την αυξανόμενη τουριστική ζήτηση.
Και ανησυχία, όπως προκύπτει από την πρωτοβουλία του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΕΤΕ) να εφοδιάσει τα μέλη του με ειδικό σήμα πιστοποίησης ποιότητας υπηρεσιών, το οποίο αναμένεται να θυροκολληθεί σε κάθε δωμάτιο επιχείρησης-μέλους του, προκειμένου να διακρίνει τα καταλύματα που συμμορφώνονται με τη νομοθεσία και παρέχουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας από εκείνα που καταχωρίζονται σε παρόμοιες πλατφόρμες χωρίς καμία εγγύηση ή μισθώνονται παράνομα.
Σύμφωνα με την ίδια την Airbnb, με την οποία επικοινώνησε η «Κ», στην Ελλάδα υπάρχουν καταχωρισμένα στην πλατφόρμα της 11.500 καταλύματα με ενεργό δραστηριότητα, χωρίς ωστόσο να αποκαλύπτει ποιος είναι ο τζίρος τους για τη χρονιά που πέρασε. Τόσο ο ΣΕΤΕ όσο και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και οι ιδιοκτήτες ενοικιαζομένων δωματίων επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε μίσθωση είναι μικρότερη του μηνός είναι τουριστική και θα πρέπει να πληροί τις ελάχιστες προϋποθέσεις ασφάλειας και νομιμότητας. Ο ΣΕΤΕ υπολογίζει ότι το 40% των διανυκτερεύσεων σε ετήσια βάση πραγματοποιείται σε παράνομα καταλύματα, ενώ η ΠΟΞ τα υπολογίζει σε 500.000 κλίνες με ετήσιο τζίρο τα 2 δισ. ευρώ.
«Δεν είμαστε αρνητικοί απέναντι σε αυτές τις υπηρεσίες. Είναι ανάγκη της αγοράς και τάση του μέλλοντος», εξηγεί ο κ. Ξενοφών Πετρόπουλος, εκπρόσωπος Τύπου του ΣΕΤΕ. Αν πλατφόρμες όπως το Airbnb συνιστούν απειλή για τη διαφυγή εσόδων, μήπως αποτελούν και ευκαιρία για την οργάνωση και εποπτεία μιας δραστηριότητας που αυτή τη στιγμή διαφεύγει οποιουδήποτε ελέγχου;
«Η οικονομία του διαμοιρασμού βασίζεται στην αναδιανομή, αφού ανοίγει δραστηριότητες οι οποίες είναι ελεγχόμενες και ρυθμισμένες, στην εκμετάλλευση ανενεργών πόρων και τη συνεργασία μεταξύ των χρηστών τους», εξηγεί ο κ. Σπύρος Καπετανάκης, ιδρυτής του συνεργατικού χώρου νεοφυών επιχειρήσεων Colab. «Ακόμα και όταν μιλάμε για πλατφόρμες ενοικίασης δωματίων, όπως το Αirbnb, απαιτείται ένα νέο είδος εμπιστοσύνης μεταξύ των χρηστών. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν προκύπτουν θέματα όπως η φορολόγηση ή το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, ακόμα και ιδιοκτησιακά θέματα όταν μιλάμε για το crowdfunding, αλλά αυτές είναι προκλήσεις που θα αντιμετωπιστούν», συνεχίζει ο ίδιος.
Η εκρηκτική ανάπτυξη υπηρεσιών συνεργασίας και διαμοιρασμού μέσω Διαδικτύου ή έξυπνων τηλεφώνων ήρθε στην επιφάνεια το προηγούμενο διάστημα με την Uber, η οποία επιτρέπει τη μίσθωση ιδιωτικών οχημάτων, κάτι στο οποίο αντέδρασαν οι επαγγελματίες οδηγοί ταξί. Ομως, αφορά ακόμα την ανταλλαγή βιβλίων, φαρμάκων, σπιτιών, δημιουργώντας μια γκρίζα περιοχή ανάμεσα στην κοινωνική χρήση και την επαγγελματική εκμετάλλευση.
Ο κατ’ εξοχήν φορέας της νομιμότητας πάντως, όπερ σημαίνει τα υπουργεία Οικονομικών και Οικονομίας, δεν έχουν εικόνα του μεγέθους της αναδυόμενης αυτής πρακτικής και από το γραφείο της αναπληρώτριας υπουργού Τουρισμού, Ελενας Κουντουρά, αρκέστηκαν να μας απαντήσουν ότι επεξεργάζονται θεσμικό πλαίσιο για το θέμα, το οποίο θα παρουσιάσουν το προσεχές διάστημα. Από το υπουργείο Οικονομικών δεν λάβαμε καμία απάντηση, παρότι το ΣΔΟΕ πέρυσι το καλοκαίρι πραγματοποίησε ελέγχους σε παράνομα ενοικιαζόμενα καταλύματα (επαύλεις) επιβάλλοντας πρόστιμα που κυμαίνονταν από 1.000 ώς 50.000 ευρώ.
Εικόνα για το θέμα, από την άλλη πλευρά, έχει κάθε λόγο να θέλει να σχηματίσει ένας άλλος κλάδος της οικονομίας, αυτός των τηλεπικοινωνιών, που βλέπει να διευρύνεται η γκάμα των υπηρεσιών που προσφέρεται μέσα από τα δίκτυά του. Σε έρευνα που πραγματοποίησε η MRB για λογαριασμό της Cosmote, φάνηκε πως μόνο το 8% των ερωτώμενων έχει χρησιμοποιήσει υπηρεσίες Sharing Economy και μόνο 1 στους 4 ερωτώμενους γνωρίζει τον όρο. Ομως οι «πρεσβευτές» αυτού του συστήματος οικονομίας είναι το κοινό των νέων 18-24 ετών, κάτι που το καθιστά δυναμικά εξελισσόμενο. Οι υπηρεσίες που φαίνεται να προτιμούν είναι αυτές της ανταλλαγής βιβλίων, της ανταλλαγής κατοικιών, του διαμοιρασμού ποδηλάτων και λιγότερο αυτοκινήτων (car-pooling).
Έντυπη