Φ. Φακές: «Είναι εξαιρετικά δύσκολο η Ρόδος να αποτινάξει την ταυτότητα του προορισμού μαζικού τουρισμού»

• Tο κορυφαίο στέλεχος του πιο δημοφιλούς ομίλου ξενοδοχείων της Γερμανίας, βάζει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων για τα κακώς κείμενα του τουρισμού στην Ελλάδα

Μεγάλες αλήθειες -παρ΄ότι πικρές- για το μέλλον του τουρισμού στη Ρόδο, λέει σήμερα στη συνέντευξή του στη «δημοκρατική» ο Ρόδιος Φώτης Φακές, κορυφαίο στέλεχος στον πιο δημοφιλή όμιλο ξενοδοχείων της Γερμανίας. Ο κ. Φ. Φακές, διαλύει τους μύθους για την πολυπόθητη επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και περιορισμού του “all inclusive” σημειώνοντας ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο η Ρόδος να αποτινάξει την ταυτότητα του προορισμού μαζικού τουρισμού, δίνει συμβουλές στους υποψήφιους δημάρχους και περιφερειάρχες, για την επόμενη ημέρα και βάζει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων για τα κακώς κείμενα του τουρισμού στην Ελλάδα.

• Κύριε Φακέ, να ξεκινήσουμε την συνέντευξη από το πού βρίσκεστε σήμερα.

Βρίσκομαι στην Φρανκφούρτη έχω μετακομίσει εδώ από το 2017 και εργάζομαι στον πιο δημοφιλή όμιλο ξενοδοχείων της Γερμανίας, στην εταιρεία Deutsche Hospitality/Steigenberger. Πρόκειται για μια αλυσίδα με πάρα πολύ μεγάλη παράδοση από το 1960 που διαχειρίζεται περισσότερα από 150 ξενοδοχεία σε διεθνείς προορισμούς.

• Αφήσατε πίσω ωστόσο μια εξίσου επιτυχημένη διαδρομή.

Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γερμανία όπου και ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στη διοίκηση ξενοδοχείων, τις οποίες επέκτεινα με Hospitality Management Diploma από την AHLA και Master in Business Administration από το πανεπιστήμιο της Ουαλίας. Αρχικά εργάστηκα εδώ σε μια γερμανική αεροπορική εταιρεία και tour operator, την LTU, με έδρα το Ντίσελντορφ, και έπειτα από ένα χρόνο που άνοιξε θέση στην Ελλάδα, την αποδέχθηκα και ανέλαβα τη θέση του συνυπεύθυνου του σταθμού της Ρόδου. Κι έτσι το 1994 γύρισα στην πατρίδα μου που ήταν μεγάλη μου επιθυμία. Ξέρετε, οι μετανάστες είναι δύο φορές πατριώτες… Έκτοτε διένυσα μια μεγάλη επαγγελματική διαδρομή. Έμεινα σε αυτή την εταιρεία   σε διοικητική θέση μέχρι περίπου στο 2000 οπότε η εταιρεία εξαγοράστηκε από άλλο τουριστικό όμιλο. Μετά ανέλαβα την διεύθυνση σε διάφορα τοπικά πρακτορεία τουρισμού και στη συνέχεια, το 2003, επέλεξα το φυσικό μου επάγγελμα, τη διοίκηση ξενοδοχείων και ξεκίνησα μια δυνατή καριέρα ανά την Ελλάδα στον όμιλο Μήτση στον οποίον οφείλω πολλά και κυρίως οφείλω το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής μου εξέλιξης και ιδίως στον αείμνηστο Κώστα Μήτση, η συνεργασία μου με τον οποίον υπήρξε σταθμός. Ο κύκλος μου στον όμιλο MITSIS  έκλεισε το 2013 στο Grand Hotel. Στη συνέχεια ανέλαβα τα συνολικά 14 ξενοδοχεία που ο Tour Operator DER Touristik διαχειριζόταν στην Ελλάδα και στην Κύπρο με κύριο αντικείμενο τις πωλήσεις και τα λειτουργικά πρότυπα. Η εταιρεία αποφάσισε να ανοίξει δικό της ενοικιασμένο ξενοδοχείο στη Ρόδο, το οποίο μέχρι τώρα υπάρχει και είναι το Lti Asterias το οποίο άνοιξα από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας στην Ελλάδα. Έπειτα από τρία χρόνια, το 2017, μου παρουσιάστηκε η ευκαιρία με την Deutsche Hospitality/Steigenberger που με κάλεσε ως διοικητικό στέλεχος, να βοηθήσω στην ανάπτυξη της εταιρείας στη διεθνή αγορά και την αποδέχθηκα, έχοντας υπό την ευθύνη  μου ξενοδοχεία σε Αίγυπτο, Τυνησία, Αραβικά Εμιράτα, Μαγιόρκα, και σύντομα Ταϊλανδή.

• Η απόφαση να αφήσετε ξανά την πατρίδα ήταν δύσκολη, με δεδομένο επιπλέον ότι είχατε δημιουργήσει πια τη δική σας οικογένεια;

Το 1995 παντρεύτηκα και σήμερα έχω δυο μεγάλα παιδιά, έναν γιο 21 ετών που σπουδάζει στην Κύπρο οικονομικά, μια κόρη που από την νέα σχολική περίοδο θα φοιτά στην 3η Λυκείου και στη συνέχεια θα αρχίσει τον κύκλο σπουδών της… Και στην Ελλάδα όπου εργαζόμουν χρειάστηκε να λείπω από το σπίτι, 6-7 μήνες το χρόνο. Βεβαίως το βήμα να έρθω στη Γερμανία και η οικογένεια να μείνει πίσω, δεν ήταν καθόλου εύκολο και οφείλω να ομολογήσω ότι μόνο με την στήριξη της οικογένειάς μου, μπόρεσα να το πράξω. Η γυναίκα μου και τα παιδιά μου, πάντα υποστήριζαν τις αποφάσεις μου. Η κατάσταση όμως στον εργασιακό τομέα στην Ελλάδα έχει γίνει πάρα πολύ δύσκολη για τους διευθυντές ξενοδοχείων οι οποίοι έχουν εξελιχθεί σε “αναγκαίο κακό” για τις επιχειρήσεις. Στην Ευρώπη τα περισσότερα ξενοδοχεία λειτουργούν υπό την ομπρέλα αλυσίδων που έχουν συγκεκριμένα κριτήρια για το ποιος θα αναλάβει διευθυντής, ενώ στην Ελλάδα οι αλυσίδες που διοικούν ξενοδοχεία είναι το 3% με 4%, τα περισσότερα ανήκουν σε ιδιώτες και οι διευθυντές διορίζονται με βάση τα προσωπικά κριτήρια των ιδιοκτητών.

• Στην Ελλάδα θεωρείτε ότι είμαστε πίσω ως προς το management;

Το υψηλό management στην Ελλάδα είναι πίσω, διότι δεν πληρούμε τα κριτήρια των μεγάλων, διεθνών αλυσίδων. To Revenue Management, η διαχείριση των εσόδων μιας επιχείρησης δηλαδή, το οποίο στην Ευρώπη έχει πλέον τεράστια απήχηση, στην Ελλάδα, πλην των μεγάλων αλυσίδων δεν το εφαρμόζει κανείς.

• Παρ΄ότι υποτίθεται ότι στην Ελλάδα πρωτοπορούμε στον τουρισμό.

Πρωτοπορούμε διότι έχουμε καλά ξενοδοχεία, καλό Food & Beverage, οι ξενοδόχοι και το προσωπικό είναι φιλόξενοι και σαφώς βοηθάει πάρα πολύ το γεγονός ότι η χώρα μας είναι ένα πολύ καλό προϊόν από μόνη της. Εχω ταξιδέψει σε πάρα πολλούς προορισμούς ανά τον κόσμο εκ των οποίων και σε ανταγωνιστικούς της Ελλάδας… Να σας πω την αλήθεια; Η Ελλάδα δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από κανέναν.

• Αρα τι μας λείπει κ. Φακέ;

Η οργάνωση και οι υποδομές που έχουν όλες αυτές οι χώρες. Μας λείπει η σοβαρότητα με την οποία ασχολούνται στο εξωτερικό με το κεφάλαιο τουρισμός.

• Ξύνετε πληγές τώρα…

Κάποια στιγμή πρέπει να ειπωθούν οι αλήθειες. Οι υπουργοί Τουρισμού που έχουμε είναι ή μοντέλα, ή ηθοποιοί ή άσχετοι με τον τουρισμό, οι οποίοι δεν μπορούν να αξιολογήσουν και να αξιοποιήσουν το προϊόν μας. Το ίδιο συμβαίνει και στη Ρόδο, αν είχε πέσει σε καλύτερα χέρια, σήμερα θα ήταν το εξοχικό της Ευρώπης και δεν θα ήταν ένας προορισμός μαζικού τουρισμού. Ξέρετε, τη δεκαετία του ‘80 που πήγαινα σχολείο στη Γερμανία, όταν έλεγα ότι ήμουν από τη Ρόδο πολλοί που έλεγαν “Πω πω τι τυχερός που είσαι, θα ήθελα κι εγώ μια φορά να καταφέρω να πάω”, το χαρακτήριζαν ως ταξίδι ζωής.

Αυτά πίσω στη δεκαετία του ’80 που η Ρόδος ήταν άπιαστη ως προορισμός και έρχονταν στο νησί για διακοπές μεγάλες διεθνείς προσωπικότητες, δίνοντας αίγλη στο νησί μας. Εμείς λοιπόν, τι κάναμε; Εμείς δεν το υποστηρίξαμε αυτό, πολλαπλασιάσαμε τις κλίνες και αυτές οι κλίνες για να καλυφθούν έπρεπε να φέρουμε περισσότερους επισκέπτες.

• Επενδύσαμε στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα λέτε.

Ναι, ακριβώς αυτό. Ανοίγουν συνεχώς καινούρια ξενοδοχεία και επιπλέον έχει δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα και το Airbnb. Για να καλυφθούν οι κλίνες ρίχνουμε τις τιμές και για να ρίξουμε τις τιμές, συνήθως ρίχνουμε την ποιότητα. Γιατί πρέπει να ανοίγουν συνεχώς νέα ξενοδοχεία, γιατί δεν μπαίνει ένα φρένο; Αντί να ανοίγουν νέες μονάδες, ας ανακαινιστούν οι παλιές. Οι υποδομές του νησιού μας, δεν αντέχουν άλλο, η Ρόδος δεινοπαθεί το καλοκαίρι… Δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός. Στην Ελλάδα πανηγυρίζουμε, κι αυτό με εκνευρίζει πάρα πολύ, όταν έχουν πρόβλημα οι γειτονικοί προορισμοί επειδή παίρνουμε εμείς αυτό το κομμάτι της αγοράς και το παρουσιάζουμε ως να έχουμε επιτύχει κάτι. Τίποτα δεν έχουμε επιτύχει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η φετινή σεζόν, η οποία δεν πάει καθόλου καλά όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλους τους  ευρωπαϊκούς προορισμούς, επειδή οι ανταγωνιστικοί προορισμοί που είναι εκτός ευρώ όπως η Τουρκία, η Τυνησία, η Αίγυπτος, το Μαρόκο, πάνε πάρα πολύ καλά διότι το ευρώ εκεί έχει άλλη διείσδυση και κάνει τις διακοπές ευκολότερες και φθηνότερες. Ποτέ δεν καθίσαμε να ασχοληθούμε σοβαρά ούτε με τον σχεδιασμό, ούτε με το πώς μπορούμε να κρατήσουμε αυτούς τους πελάτες, ούτε με το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε φορολογικά τις επιχειρήσεις για να είναι ανταγωνιστικές και επιπλέον ουδέποτε κάναμε σοβαρές κινήσεις για την επιμήκυνση της σεζόν.

• Τι δεν κάνουμε σωστά κ. Φακέ, ειδικά στο ζήτημα της επιμήκυνσης;

Καταρχήν δεν υπάρχει καμία υποστήριξη από το κράτος. Να σας δώσω ένα παράδειγμα˙ Η Τουρκία έχει 12 low cost αεροπορικές εταιρείες, πέρα από την Turkish Airlines, τις οποίες πολλές φορές ενισχύει οικονομικά το κράτος για να λειτουργούν και να φέρνουν κόσμο. Όλα αυτά όμως, απαιτούν σχεδιασμό. Ξέρετε, υπάρχουν πάρα πολλοί αξιόλογοι συνάδελφοι που ασχολούνται με τον τουρισμό και θέλουν πάρα πολύ να βοηθήσουν την χώρα τους να πάει μπροστά, χωρίς να διεκδικούν οικονομικό όφελος και χωρίς να θέλουν να αναφερθεί ούτε το όνομά τους. Θέλουν απλώς να βοηθήσουν από αγάπη προς την πατρίδα. Εγώ θα ήθελα τη Ρόδο να τη βλέπω να ανθεί όχι μόνο το καλοκαίρι αλλά και το χειμώνα, για να μπορούν να εργάζονται όλοι και να μην χρειάζεται να ζουν οικογένειες με επιδόματα τον χειμώνα. Είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε ομάδες σχεδιασμού και να βοηθήσουμε το Υπουργείο Τουρισμού, να χαράξει πολιτικές προς τη σωστή κατεύθυνση, αν ζητήσουν τη βοήθειά μας.

• Σε τοπικό επίπεδο, τι θα έπρεπε να γίνει διαφορετικά, για να προσελκύσουμε και ποιοτικό τουρισμό πέρα από τους all inclusive επισκέπτες;

Να σας πω την αλήθεια, δεν βλέπω επιστροφή… Ποιος ξενοδόχος θα σταματήσει το all inclusive και θα γυρίσει στο half board κάτι που θα ωθούσε τους πελάτες σε εστιατόρια εκτός ξενοδοχείων; Πολλοί ξενοδόχοι σίγουρα θα το ήθελαν, διότι τα all inclusive πλέον παρέχουν όλο και περισσότερες υπηρεσίες και αυξάνουν την ποιότητα για είναι ανταγωνιστικά κι έτσι αυξάνεται το συνεχώς το κόστος. Ποιος όμως έχει τη δύναμη να ρισκάρει; Θα ήταν πλήγμα ιδίως για τα οικογενειακά ξενοδοχεία, όπου οι επισκέπτες επιθυμούν να έχουν έλεγχο του κόστους. Η τουριστική βιομηχανία στη Ρόδο έχει πάρει το δρόμο της, το νερό δεν γυρίζει πίσω… Ισως μόνο μεμονωμένα ξενοδοχεία να μπορούσαν να το καταφέρουν. Εμείς το δημιουργήσαμε αυτό το μοντέλο κι έτσι θα πορευόμαστε και τόσο τα ξενοδοχεία θα δυσκολεύονται και πολλά ίσως «θυσιαστούν» για να καλυφθούν οι δόσεις στις τράπεζες…

• Δυσοίωνα τα πράγματα…

Εγώ λέω τα πράγματα όπως είναι. Στη Ρόδο θα επιβιώσουν τα ξενοδοχεία που έχουν ή πολύ καλή ποιότητα ή πάρα πολύ χαμηλές τιμές. Το λέω ωμά γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα. Και επιμήκυνση δεν πρόκειται να υπάρξει μόνο με την ιδιωτική πρωτοβουλία. Απαιτείται οικονομική στήριξη και σχεδιασμός από το κράτος. Τι να έρθει να κάνει ο επισκέπτης σε μια νεκρή περιοχή τον χειμώνα; Θα πρέπει να βρει ανοικτά καταστήματα, να διαμείνει κάπου που θα έχει ζωή. Θα μπορούσε το κράτος αντί να δίνει στον εργαζόμενο επίδομα ανεργίας τον χειμώνα, να διαθέσει τα χρήματα για να καλύψει η επιχείρηση τις ασφαλιστικές εισφορές στους δύο τρεις μήνες του χειμώνα, που θα παραμείνει ανοικτή. Και παράλληλα θα μπορούσε το κράτος να συνεργαστεί με μια low cost αεροπορική εταιρεία για να φέρνει κόσμο. Πρέπει όμως να ασχοληθούν σοβαρά άνθρωποι που έχουν όρεξη και μεράκι και μπορούν να δώσουν χρήσιμες πληροφορίες για να γίνει ένας σωστός σχεδιασμός σε συνεργασία με όσους ασκούν διοίκηση.

• Σε λίγες ημέρες στην Ελλάδα θα αναδειχθούν οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές. Τι θα λέγατε στους ανθρώπους που θα αναλάβουν τα ηνία του Δήμου Ρόδου, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου; Τι πρέπει να προσέξουν;

Αυτό που περνάει από τα χέρια τους είναι σίγουρα η καθημερινότητα. Ο νέος δήμαρχος της Ρόδου θα πρέπει να φροντίσει να είναι το νησί καθαρό, περιποιημένο, τακτοποιημένο. Στην Κυανή Ακτή για παράδειγμα, από την οποία η Ρόδος δεν έχει να ζηλέψει τίποτα, ήδη από τον Μάρτιο που ανοίγει η σεζόν, τα λουλούδια είναι φυτεμένα στη σειρά, το γκαζόν είναι κουρεμένο, τα πεζοδρόμια είναι καθαρά, είναι μια πόλη φροντισμένη. Υπάρχει μια μέριμνα, που δείχνει ότι κάποιος ασχολείται… Οι μεγάλες αλλαγές ξεκινούν από τα μικρά πράγματα. Θα πρέπει να ξεκινήσουν λοιπόν από αυτά που βλέπει ο επισκέπτης, από την “αυλή”  μας για την οποία δεν χρειάζεται η συνδρομή του κεντρικού κράτους για να βελτιωθούν τα πράγματα και από εκεί και πέρα να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να καταφέρουν να πείσουν την κεντρική εξουσία, να αλλάξει ο σχεδιασμός στην τουριστική πολιτική.