Η δολοφονία της 13χρονης Ρομά από τον καταυλισμό της Αμφισσας, το τεταμένο κλίμα που ακολούθησε και το ντροπιαστικό για την ελληνική κοινωνία χειροκρότημα ορισμένων κατοίκων έξω από τα δικαστήρια είναι σκηνές από ένα έργο που έχουμε ξαναδεί. Το πέπλο του κοινωνικού αποκλεισμού δυστυχώς μέχρι σήμερα σηκώνεται μόνο αποσπασματικά, με αφορμή συνήθως τραγικά περιστατικά, αλλά οι ουσιαστικές αιτίες που οδηγούν τους Ρομά στο περιθώριο δεν έχουν εδώ και δεκαετίες καταπολεμηθεί.
Καταυλισμοί που δεν διαθέτουν πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό και ηλεκτρικό ρεύμα, κανενός είδους δηλαδή βασική υποδομή, αν και σε αυτούς κατοικούν σε μεγάλο ποσοστό παιδιά μικρής ηλικίας. Οι υγειονομικές συνθήκες που επικρατούν ελλοχεύουν μόνιμους κινδύνους για την υγεία όσων μένουν στους καταυλισμούς, συμβιώνοντας με τρωκτικά και φίδια, δίπλα σε απορρίμματα και λιμνάζοντα ακάθαρτα ύδατα. Σε τοποθεσίες μάλιστα που στις πλείστες περιπτώσεις κρίνονται ακατάλληλες, καθώς γειτνιάζουν με ρέματα ή εθνικές οδούς, και συνήθως απέχουν χιλιόμετρα από τον αστικό ιστό, χωρίς σύνδεση με μέσα μεταφοράς.
Τα παραπάνω είναι στοιχεία των Υγειονομικών Εκθέσεων που έχει στα χέρια της η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κυρία Θεανώ Φωτίου έπειτα από επιτόπιες αυτοψίες που διενεργήθηκαν σε 50 δήμους της χώρας. «Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο και την κυβέρνηση. Εχουμε την πολιτική βούληση και το σχέδιο για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που σωρεύτηκαν επί σειρά δεκαετιών. Είναι στρατηγική μας επιλογή, αλλά ταυτόχρονα και υποχρέωση να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την αξιοπρεπή διαβίωσή τους» λέει μιλώντας στο «Βήμα» η κυρία Φωτίου.
«Είμαστε σε στενή συνεργασία με τους τοπικούς και τους αυτοδιοικητικούς φορείς ώστε να υλοποιήσουμε τις αναγκαίες παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν την ένταξη των Ρομά στις τοπικές κοινωνίες. Πρέπει να επιμείνουμε στην κοινωνική ένταξη. Είναι μονόδρομος για να αποφευχθούν τα φαινόμενα βίας και αυτοδικίας, αντίδοτο στην εξαθλίωση και την παραβατικότητα» συνεχίζει.
Με προτεραιότητα τους 50 δήμους που έχουν υγειονομικές μελέτες, και στους οποίους κατοικούν περίπου 20.000 Ρομά, ενεργοποιούνται έκτακτες παρεμβάσεις προκειμένου να διασφαλιστεί το ελάχιστο ενός αποδεκτού επιπέδου διαβίωσης. Αυτές περιλαμβάνουν «πολύκεντρα» με εγκαταστάσεις ατομικής υγιεινής, ενώ όπου αυτό δεν είναι εφικτό, θα εγκαθίστανται υγειονομικά containers. Ενεργοποιούνται μέχρι την υλοποίηση παρεμβάσεων που θα στοχεύουν στη σταδιακή αλλά πλήρη ένταξη στον ευρύτερο αστικό και κοινωνικό ιστό, όπως η ανάπτυξη οργανωμένων χώρων μετεγκατάστασης και η επιδότηση ενοικίου.
Ανάλογα με το μέγεθος του οικισμού και των αναγκών, αυτά θα διαθέτουν τουαλέτες, νιπτήρες, ντουζιέρες και βοηθητικούς χώρους που είναι απαραίτητοι για αποδυτήρια και αποθήκευση υλικών καθώς και εγκαταστάσεις καθαρισμού ιματισμού.
Η σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφελείας και η δημιουργία βασικής υποδομής αποχετευτικού συστήματος αποτελούν μέρος της συγκεκριμένης παρέμβασης. Επιπλέον, προβλέπεται η δημιουργία χώρων, στη μορφή μιας τάξης, μιας αυλής ή ενός αιθρίου, για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων και μαθησιακής στήριξης. Στα πολύκεντρα θα παρέχονται και υπηρεσίες όπως ψυχολογική και νομική υποστήριξη.
