Αυξάνονται τα κρούσματα ηλεκτρονικής απάτης όσο αυξάνονται οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Την ίδια στιγμή, η πανδημία του κορονοϊού έδωσε νέες ιδέες σε απατεώνες που ανέπτυξαν παραλλαγές παραδοσιακών μορφών απάτης, οι οποίες εντοπίζονται στην Ελλάδα με αυξανόμενες τάσεις. Μία από τις συνηθέστερες απάτες συνδέονται με το ηλεκτρονικό εμπόριο και με ψεύτικες ειδοποιήσεις για τον κορονοϊό.
Η αξία των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών κυμάνθηκε το 2020 στα 66 δισ. ευρώ, αυξημένη κατά 2% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος. Ο συνολικός αριθμός συναλλαγών με κάρτες πληρωμών το 2020 ανήλθε σε 1,2 δισ., από 976 εκατ. το 2019, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση κατά 18%.
Στα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών το 2020 καταγράφηκε αύξηση της αξίας των συναλλαγών απάτης κατά 18% σε σχέση με το 2019. Παρά την αύξηση της αξίας της απάτης, ο δείκτης της αναλογίας της αξίας των περιστατικών απάτης προς την αξία των συναλλαγών εξακολούθησε να διατηρείται στο χαμηλό επίπεδο του 0,02%, αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 5100 ευρώ αξία συναλλαγών. Ανάλογη εξέλιξη αποτυπώθηκε στον αριθμό συναλλαγών απάτης, όπου σημειώθηκε αύξηση κατά 76% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ο δείκτης της αναλογίας του αριθμού των περιστατικών απάτης προς τον αριθμό των συναλλαγών αυξήθηκε συγκριτικά με το 2019, εξακολούθησε όμως να παραμένει στο χαμηλό επίπεδο του 0,04%, αντιστοιχώντας σε 1 συναλλαγή απάτης ανά 2.600 συναλλαγές. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η αύξηση αυτή μπορεί να αποδοθεί στη σημαντική άνοδο του αριθμού συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, στην οποία συμμετείχαν, λόγω της αναστολής λειτουργίας των φυσικών καταστημάτων, και κάτοχοι καρτών μη εξοικειωμένοι με τον τρόπο διενέργειας ασφαλών διαδικτυακών συναλλαγών σε ηλεκτρονικά καταστήματα.
Αναλύοντας την απάτη ανά τύπο συναλλαγής, διαπιστώνεται ότι η πλειονότητα των περιστατικών απάτης εξακολούθησε να εκδηλώνεται στις εξ αποστάσεως (card not present–CNP) συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου. Τα περιστατικά αφορούν κυρίως διαδικτυακές συναλλαγές με επιχειρήσεις του εξωτερικού, όπως συνέβαινε και κατά τα προηγούμενα έτη. Εξετάζοντας περαιτέρω την απάτη που διενεργείται στις εξ αποστάσεως συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου, διαπιστώνεται πως οι περισσότερες συναλλαγές απάτης αφορούν συναλλαγές μέσω διαδικτύου.
Οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης επιμερίζονται στα συμβαλλόμενα μέλη της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους. Με βάση την κατανομή των ζημιών μεταξύ των τριών συμβαλλόμενων μελών στον κύκλο συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, διαπιστώνεται πως το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές καρτών και ο οποίοι, κατά το 2020, επωμίστηκαν το 48% της συνολικής ζημίας. Αντίστοιχα, οι πάροχοι-εκδότες καρτών πληρωμών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 23%. Οι κάτοχοι χρήστες καρτών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 29%.
Χρήση πλαστικού χρήματος
Ο αριθμός των συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες ανήλθε σε 1.029 εκατ., από 857 εκατ. το προηγούμενο έτος, αυξημένος κατά 20%. Οι χρεωστικές κάρτες συνέχισαν να αποτελούν το κύριο υποκατάστατο της χρήσης μετρητών, με ποσοστιαία συμμετοχή 89% στο συνολικό αριθμό συναλλαγών με όλα τα είδη καρτών πληρωμών. Ο αριθμός των συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες ανήλθε σε 121 εκατ., από 119 εκατ. το 2019, αυξημένος κατά 1,68%. Οι πιστωτικές κάρτες συμμετείχαν κατά 11% στο συνολικό αριθμό συναλλαγών.
Οι χρεωστικές κάρτες συμμετείχαν κατά 92% στη συνολική αξία των συναλλαγών με όλα τα είδη καρτών πληρωμών, ενώ οι πιστωτικές κάρτες συμμετείχαν κατά 8%. Η αυξητική μεταβολή του μέσου αριθμού συναλλαγών ανά κάρτα οφείλεται στη σημαντική αύξηση του μέσου αριθμού συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα σε 65 συναλλαγές, από 56 το 2019, η οποία υπερσκέλισε τη μείωση του μέσου αριθμού συναλλαγών ανά πιστωτική κάρτα σε 42 συναλλαγές, από 45 το 2019. Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα μειώθηκε κατά 1% σε 3.550 ευρώ, από 3.592 ευρώ το προηγούμενο έτος.
Η οριακή μείωση της μέσης αξίας συναλλαγών ανά κάρτα οφείλεται στον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες, δεδομένου και του μεγαλύτερου όγκου τους. Αναλυτικότερα, η μέση αξία συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα παρουσίασε αύξηση κατά 1% σε 3.845 ευρώ, από 3.798 ευρώ το 2019, ενώ η μέση αξία συναλλαγών ανά πιστωτική κάρτα μειώθηκε κατά 19% σε 1.938 ευρώ, από 2.390 ευρώ το προηγούμενο έτος. Η μέση αξία ανά συναλλαγή συνέχισε την πτωτική πορεία της και το 2020, μειωμένη σε 57 ευρώ, από 66 ευρώ το 2019 και 70 ευρώ το 2018. Η πτώση της μέσης αξίας ανά συναλλαγή καταγράφηκε τόσο στις συναλλαγές με χρεωστικές κάρτες, όπου μειώθηκε σε 59 ευρώ, από 68 ευρώ το 2019, όσο και στις συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες, στις οποίες μειώθηκε σε 46 ευρώ, από 52 ευρώ το προηγούμενο έτος. Αξίζει να σημειωθεί πως οι μειώσεις της μέσης αξίας ανά συναλλαγή που παρατηρούνται κατά το έτος 2020 είναι μεγαλύτερης κλίμακας από αυτές των προηγούμενων ετών, γεγονός που ενδεχομένως να οφείλεται στη μείωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που προκλήθηκε από την παγκόσμια υγειονομική κρίση.
Πηγή capital.gr
