Η ερώτηση της ξένης δημοσιογράφου σε Ελληνα αξιωματούχο ήταν αιφνιδιαστική, ωστόσο ήταν σαφής και δεν «σήκωνε» παρερμηνείες. Η τηλεφωνική συνομιλία διεμήφθη την περασμένη Πέμπτη το μεσημέρι (σ.σ.: από σύμπτωση, η «Κ» ήταν μπροστά) και ενώ η αγωνία για την επόμενη μέρα της χώρας χτυπούσε «κόκκινο». Ο διάλογος έχει ως εξής:
«Η Ελλάδα ‘‘τυπώνει’’ χαρτονομίσματα του ευρώ;» «Μμμ, βεβαίως. Των 10 και των 20 ευρώ». «Πού τυπώνονται;». «Στο Νομισματοκοπείο, στον Χολαργό». «Απορροφώνται όλα από την ελληνική αγορά ή ‘‘εξάγετε’’ κιόλας;». «Κυρίως είναι για την Ελλάδα, ωστόσο ‘‘εξάγουμε’’ και στην Κύπρο. Αλλά, συγγνώμη, γιατί ρωτάτε;». «Από… περιέργεια».
Ακολούθησε μικρή παύση και αμέσως μετά από ελληνικής πλευράς σημειώθηκε η «έκρηξη»: «Αν υπονοείτε κάτι, πείτε το. Σας διαβεβαιώ όμως ότι αν είναι αυτό που καταλαβαίνω, αυτά τα πράγματα δεν πρόκειται να συμβούν στη χώρα μας».
Μία εβδομάδα μετά
Τυχαίο ή όχι, σχεδόν μία εβδομάδα μετά, αυτό το οποίο γινόταν γνωστό ως προτεινόμενη εναλλακτική λύση από την πλευρά της Αριστερής Πλατφόρμας, διά του κ. Π. Λαφαζάνη, σε περίπτωση Grexit ήταν (σύμφωνα με το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της «Κ», την Τετάρτη 15 Ιουλίου) η εισβολή στο Νομισματοκοπείο του Χολαργού, όπου φυλάσσεται το χρηματικό απόθεμα της Τράπεζας της Ελλάδας, ουσιαστικά το απόθεμα από το οποίο εφοδιάζονται οι ελληνικές τράπεζες, έπειτα από άδεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το συνολικό τους ύψος, σύμφωνα με τον κ. Λαφαζάνη, υπολογίζεται σε 22 δισ. ευρώ και με αυτά θα πληρώνονταν μισθοί και συντάξεις κατά τη μεταβατική περίοδο.
Την επομένη, ο υπουργός Ενέργειας δεν διέψευσε την πληροφορία για το σχέδιο, αλλά τη «διόρθωσε» ως προς το σκέλος του χώρου όπου βρίσκονται αυτά τα 22 δισ. ευρώ: Οχι στον Χολαργό, αλλά διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία σε όλη τη χώρα. Οπου κι αν βρίσκονται, πάντως, γεγονός είναι ένα: το σχέδιο ήταν εξαρχής καταδικασμένο, αφού η ΕΚΤ θα ακύρωνε την κυκλοφορία τους (οι πληροφορίες λένε ότι δεν είχε ακριβώς υπ’ όψιν της την αρίθμηση των χαρτονομισμάτων) και η αξία τους θα ήταν αυτή του… χαρτιού. Τόσο απλά.
Αντίστοιχης σοβαρότητας ήταν και ορισμένες άλλες κινήσεις προετοιμασίας «για κάθε ενδεχόμενο». Οι πληροφορίες λένε, για παράδειγμα, ότι ελληνικά ρευστά διαθέσιμα είχαν πάρει την άγουσα προς το εξωτερικό, προκειμένου να διασφαλισθεί, στο μέτρο του δυνατού, η ομαλή αγορά αργού πετρελαίου σε περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Αυτό το οποίο δεν έλαβαν υπ’ όψιν τους όσοι συνέλαβαν το σχέδιο ήταν πως σε μια τέτοια περίπτωση οι ελληνικοί (στενοί και ευρύτεροι) κρατικοί τραπεζικοί λογαριασμοί θα πάγωναν. Διότι σε περιπτώσεις κρατικής χρεοκοπίας, κινητές και ακίνητες αξίας θα δεσμεύονταν αμέσως.
Το παράδειγμα της Αργεντινής, με τις αρνητικές επιπτώσεις της δικής της πτώχευσης, θα ήταν εξαιρετικά διδακτικό, αν διαβάζονταν προσεκτικά και όχι… επιλεκτικά. Γιατί, πέραν των δεσμεύσεων, θα διαπιστωνόταν ότι η χώρα άντεξε, όπως άντεξε, διότι διέθετε πρώτες ύλες για να αντεπεξέλθει σε βασικές υποχρεώσεις. Η Ελλάδα σαφώς και δεν θα μπορούσε να παράξει δικά της φάρμακα, όπως κάποιοι πίστεψαν και ρωτούσαν να πληροφορηθούν, ή να λειτουργήσει εργοστασιακές μονάδες, κρίσιμης σημασίας, για κάποιο χρονικό διάστημα.
Το ξενοδοχείο
Ολα τα παραπάνω ήταν, βέβαια, σε γνώση του Μεγάρου Μαξίμου από πολύ νωρίς. Γι’ αυτό και οι συνεργάτες του πρωθυπουργού δεν αισθάνθηκαν έκπληξη, όταν το βράδυ της Τρίτης, σε ξενοδοχείο στον Σταθμό Λαρίσης, οι επιτελείς της Αριστερής Πλατφόρμας ανέλυσαν το περίφημο σχέδιό τους. Η εικόνα του κ. Στ. Λεουτσάκου να προσπαθεί να διώξει τους συγκεντρωμένους φωτογράφους και δημοσιογράφους ξένισε ορισμένους, καθώς θυμήθηκαν ότι ο βουλευτής είναι εκ των ένθερμων υποστηρικτών της δραχμής και εκ των «λοχαγών» του κ. Λαφαζάνη.
Ο υπουργός Ενέργειας είχε αιτιολογήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, στο Μέγαρο Μαξίμου και την απόφαση για σταδιακή επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, αναφέροντας ως επιχείρημα το «κλείδωμα» της ισοτιμίας ανάμεσα στο ευρώ και στη δραχμή σε 1 προς 1. Οταν ερωτήθηκε πώς θα μπορέσει η χώρα να κρατήσει αυτή την ισοτιμία, τη στιγμή που, όπως δημόσια είπε ο πρωθυπουργός, δεν διαθέτει τα απαραίτητα συναλλαγματικά αποθεματικά, ο κ. Λαφαζάνης φέρεται να είπε ότι η Ελλάδα με νόμο θα κλειδώσει την ισοτιμία και, σε περίπτωση που αυτό αμφισβητηθεί, τότε θα μπορούσαν να κινηθούν δικαστικές διαδικασίες εντός και κυρίως εκτός Ελλάδος, ακόμη και στα διεθνή δικαστήρια. Στο Μέγαρο Μαξίμου είναι ακόμη πιο εκνευρισμένοι με τον κ. Κ. Λαπαβίτσα, ο οποίος υπερασπίστηκε το σχέδιο Σόιμπλε στην Κ.Ο. ως θετικό για τη σταδιακή μετάβαση στη δραχμή, κυρίως λόγω των προεκλογικών διαβεβαιώσεών του προς τον κ. Τσίπρα ότι διαθέτει επεξεργασμένο σχέδιο.
Το δεύτερο μέτωπο
Θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον να διευκρινισθεί αν όλα τα παραπάνω ελήφθησαν υπ’ όψιν στην «αίθουσα πολέμου», που κατά δήλωση του πρώην υπουργού Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, είχε στηθεί στο μέγαρο της οδού Νικής το προηγούμενο διάστημα. Η αποστολή της ήταν να προετοιμασθεί η χώρα διά παν ενδεχόμενον.
Οσοι γνωρίζουν «κάτι» παραπάνω, ωστόσο, ισχυρίζονται ότι μεταξύ των δύο «σχολών» δεν υπήρχε απευθείας, τουλάχιστον, «γραμμή» και αναρωτιούνται: Πόσες φορές «συνεδρίασε»; Ποιοι συμμετείχαν σε αυτές τις συνεδριάσεις; Και τι ακριβώς συζητήθηκε κατά τη διάρκειά τους;
Γεγονός αποτελεί ότι η μοναδική σοβαρή έκθεση που υπάρχει στην Ελλάδα για μετάβαση σε άλλο νόμισμα είναι αυτή που εκδόθηκε από το Τμήμα Αναλύσεων της Εθνικής Τράπεζας την άνοιξη του 2012. Κι εκεί αναφέρεται ότι για να γίνει συντεταγμένα κάτι τέτοιο απαιτούνται τουλάχιστον εννιά μήνες. Χρονικό διάστημα το οποίο ανέφερε σε ανύποπτο χρόνο ο πρωθυπουργός.
Συντεταγμένες κινήσεις ωστόσο δεν έγιναν ποτέ, για οποιονδήποτε λόγο, τους τελευταίους μήνες και πολύ περισσότερο για τη μετάβαση σε άλλο νόμισμα. Γι’ αυτό και οι όποιες εισηγήσεις έγιναν για το θέμα στο Μέγαρο Μαξίμου (σ.σ.: τις παραδέχθηκε και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας σε μία από τις τελευταίες τηλεοπτικές του συνεντεύξεις) απορρίφθηκαν και μάλιστα με πολύ μεγάλη πλειοψηφία.
Η προσφορά
Τέλος, για να καταδειχθεί με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ο βαθμός μη προετοιμασίας της ελληνικής πλευράς σε αυτό που θα ακολουθούσε σε περίπτωση Grexit, αρκεί να σημειωθεί και το εξής: Οταν κάποια στιγμή συζητήθηκε το ενδεχόμενο παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας από το εξωτερικό, αυτό το οποίο διαμηνύθηκε στην Αθήνα ήταν ότι η αποστολή της θα ήταν δύσκολη, λόγω έλλειψης υποδομών στη χώρα μας.
Και τελικώς, το μόνο που θα ίσχυε την επομένη θα ήταν οι διμερείς κρατικές συμφωνίες σε επίπεδο άμυνας και ασφάλειας. Γιατί και σε χρηματοπιστωτικό επίπεδο, από τη στιγμή που θα «έπεφτε» το Target-2, που διασφαλίζει τις συναλλαγές με το εξωτερικό, θα επερχόταν κι εκεί black out.
Καθημερινή
