Πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών για την ανάπλαση της πλατείας Χαρίτου (εκατό χουρμαδιών)

Προκηρύχθηκε Πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών με τη συνεργασία του Δήμου Ρόδου και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου. Ο Διαγωνισμός αφορά την ανάπλαση της πλατείας Χαρίτου (εκατό χουρμαδιών).

Με τον τρόπο αυτό επικυρώνεται και εδραιώνεται η πέμπτη συνεχής υλοποιημένη συνεργασία μεταξύ του Δήμου Ρόδου και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου. Συνοπτικά αναφέρονται:

• Η στήριξη του ΣΑΔ στο εγχείρημα για την υποψηφιότητα της Ρόδου για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2021,
• Η στήριξη του Δήμου στην πρωτοβουλία του ΣΑΔ να ανακηρυχθεί ο Οκτώβριος ως «μήνας Αρχιτεκτονικής Πολιτισμού και Τουρισμού»,
• Η στήριξη του Δήμου στον «1^ο Αρχιτεκτονικό Περίπατο», καθώς και
• Η στήριξη του Δήμου στο «1^ο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής και Τουρισμού» που επιμελήθηκε ο ΣΑΔ.

Τον Ιούνιο του 2015 ξεκίνησε η συνεργασία του Δήμου Ρόδου με τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου με σκοπό την αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση σημαντικών περιοχών στο νησί της Ρόδου. Αποφασίστηκε να τεθεί σε προτεραιότητα η ανάπλαση της Πλατείας Χαρίτου

Οι διαγωνισμός θα λάβει υπόψη και θα αναδείξει τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν την ξεχωριστή φυσιογνωμία της πόλης μας. Ο Δήμος Ρόδου πέρα από την χρηματοδότηση απέδειξε την ισχυρή πολιτική του βούληση για την υλοποίηση του όλου εγχειρήματος.

Επιθυμούμε να ευχαριστήσουμε:

• Το Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ) και ιδιαίτερα την Πρόεδρο Τόνια Αικατερίνη για την άριστη και άμεση συνεργασία της.
• Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και ιδιαίτερα τη συνάδελφο Ελβίρα Αλευροπούλου, υπεύθυνη του ειδικού τμήματος του Υπουργείου για τους Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς και υπάλληλο του Τμήματος Μελετών Αστικής Αναζωογόνησης και Αναπλάσεων, για τη συνεργασία της σχετικά με την ανάλυση και παράδοση αντίστοιχου υλικού.
• Τους αρχιτέκτονες μηχανικούς μέλη του Συλλόγου μας για την συνδρομή τους.

Πρέπει να τονιστεί ότι η πλατεία Γαβριήλ Χαρίτου κατέχει κεντροβαρικό άξονα στον αστικό ιστό της πόλης της Ρόδου, ενώ με τις κατάλληλες παρεμβάσεις που θα προκύψουν μέσα από την διαδικασία του διαγωνισμού θα αποσυμφορηθεί το κέντρο. Παράλληλα λόγω της άμεσης γειτνίασης με το Νεστορίδειο καθώς και τις πολιτισμικές και καλλιτεχνικές κατευθύνσεις που θα έχει ο διαγωνισμός, θα αναπτυχθεί η πολιτισμική και πολιτιστική ζωή του τόπου γύρω από νέες βάσεις και διαδικασίες που θα είναι σε άμεση διάδραση με τους επισκέπτες της πλατείας. Τέλος, η συγκεκριμένη πλατεία θα δώσει ανάλογη ώθηση ώστε να αναβαθμιστεί το επίπεδο του υφιστάμενου τουρισμού στη Ρόδο, καθώς οι χρήσεις γύρω από την πλατεία είναι ως επί το πλείστον τουριστικές.

Ένας από τους κύριους άξονες της κατεύθυνσης του διαγωνισμού θα είναι η πλατεία Γαβριήλ Χαρίτου να αποκτήσει τον χαρακτήρα μίας «πλατείας πολιτισμού», η οποία θα φιλοξενεί μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις Δωδεκανήσιων -και μη- καλλιτεχνών.

Η ευρύτερη ιστορική, κοινωνική, αρχιτεκτονική, και περιβαλλοντική σημασία της πλατείας όπως και η θέση και η λειτουργία της έχουν σημαντική επίδραση στην ποιότητα ζωής της συγκεκριμένης περιοχής, αλλά και στην ευρύτερη εικόνα και λειτουργία του δημόσιου χώρου της πόλης της Ρόδου. Πρόκειται για τη διαμόρφωση – ανάπλαση ιστορικά φορτισμένου κοινόχρηστου χώρου παραλιακής περιοχής υπερτοπικής σημασίας.

Με τον  διαγωνισμό επιδιώκεται ευρύτερη συμμετοχή μελετητών και η ανάπτυξη του πνεύματος άμιλλας. Θα συνεκτιμηθούν τα λειτουργικά, αισθητικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πρότασης, η διασφάλιση του κοινόχρηστου, υπερτοπικού και δημόσιου χαρακτήρα του χώρου, η αναβάθμιση της εικόνας όλης της περιοχής, η πρωτοτυπία σε συνδυασμό με την πρακτικότητα και την οικονομία υλοποίησης της πρότασης, η αρμονική συνεργασία μεταξύ όλων των γύρω αρχιτεκτονικών στοιχείων ενδιαφέροντος και των σύγχρονων χρήσεων και απαιτήσεων ώστε η περιοχή μελέτης να αποτελέσει ζωντανό μέρος του οργανισμού της πόλης.

Στόχος του διαγωνισμού είναι η ανάπλαση της πλατείας, που με τον ιδιαίτερο μνημειακό χαρακτήρα και τις χαρακτηριστικές χουρμαδιές της, θα πρέπει να αποδοθεί στους πολίτες ως χώρος ιστορικής μνήμης και σύνδεσης παλαιών και νέων μορφών και κτιρίων, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα της περιοχής και τη γειτνίαση με το Νεστορίδειο Μουσείο, ξενοδοχεία, ιδιωτικά και δημόσια κτίρια, Casino, αλλά και με το κτίριο του Ενυδρείου στο βόρειο σημείο του νησιού.

Συνοπτικά, η πλατεία ως χώρος «πράσινου» περιπάτου, αναψυχής και υποδοχής πολιτιστικών και κοινωνικών γεγονότων σε σύνδεση με το Νεστορίδειο Μουσείο, θα πρέπει να είναι ένας ζωντανός οργανισμός καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Η Αναλυτική Προκήρυξη είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Διοργανώτριας Αρχής www.rhodes.gr.

Στο Διαγωνισμό θα απονεμηθούν τα παρακάτω χρηματικά βραβεία συνολικού ύψους € 20.000,000 συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ και θα κατανεμηθούν ως εξής:

• 1ο Βραβείο (45% )    € 9.000 (εννέα χιλιάδες ευρώ)
• 2ο Βραβείο (33% )    € 6.600 (έξη χιλιάδες εξακόσια ευρώ)
• 3ο Βραβείο (22%)     € 4.400 (τέσσερεις χιλιάδες τετρακόσια ευρώ)

Το εγχείρημα αυτό αποτελεί σημαντική επιτυχία όχι μονάχα σε τοπικό επίπεδο, αλλά και για όλους τους Έλληνες αρχιτέκτονες κατά την διάρκεια της δυσμενέστερης περιόδου για τον κλάδο των μηχανικών, ο οποίος βάλλεται συνεχώς και αδίκως. Θα «απελευθερωθεί» η δημιουργική φαντασία του αρχιτεκτονικού δυναμικού συμβάλλοντας καθοριστικά στην αισθητική αναβάθμιση της πόλης.

Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι η δημοσιοποίηση και η καταγραφή των προτάσεων όλης της κοινότητας των αρχιτεκτόνων για τον τόπο μας μέσω των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών συμβάλλει στην έναρξη ενός δημοκρατικού διαλόγου για την αισθητική αναβάθμιση του τόπου μας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, ανεξάρτητα από την έκβαση του, αποτελεί αφορμή για ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο τόσο μεταξύ αρχιτεκτόνων, όσο και μεταξύ επίσημων φορέων και πολιτών.  Από αυτή την ανταλλαγή ακόμα και μέσω προτάσεων που δεν βραβεύονται προκύπτουν προβληματισμοί και ζυμώσεις που μπορούν να διαμορφώσουν την εξέλιξη των ιδεών αρκεί να τους δοθεί η ευκαιρία να δημοσιοποιηθούν.

Ο Δήμος Ρόδου και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην έναρξη της διαδικασίας αυτής καθώς το έργο που θα αναδειχθεί από τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό μπορεί να συμβάλλει στην αισθητική αναβάθμιση του τόπου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των συμπολιτών μας.