Ένα σύγχρονο εργαλείο στην υπηρεσία της Δικαιοσύνης αποτελεί το σχέδιο νόμου για την ίδρυση της Δικαστικής Αστυνομίας, που έρχεται να ικανοποιήσει το πάγιο αίτημα των λειτουργών της Θέμιδος και να συνδράμει στην ταχύτερη απονομή του δικαίου.
Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή, με πρόεδρο την Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Άννα Ζαΐρη, και μέλη τους κ.κ. Μαρία Σιμιτσή- Βετούλα, εφέτη Αθηνών, Παναγιώτη Παναγιωτόπουλο, αντεισαγγελέας Εφετών, Κωνσταντίνος Σαργιώτης, εφέτη Αθηνών , Αντώνιο Αλαπάντα, πρόεδρο Πρωτοδικών, Νικόλαο Δεληδήμο, εισαγγελέας Αθηνών και Ελένη Λάππα, δικηγόρος, ειδική συνεργάτης στο γραφείο του γενικού γραμματέα του υπουργείου
Δικαιοσύνης, αφού έλαβε υπόψη τα πορίσματα προηγούμενων προσπαθειών για την θέσπιση Δικαστικής Αστυνομίας στη χώρα μας, αλλά και τα αντίστοιχα λειτουργούντα Σώματα σε άλλες χώρες τις Ευρώπης, διαμόρφωσε ένα
ιδιαίτερο μοντέλο Δικαστικής Αστυνομίας, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της ελληνικής Δικαιοσύνης του 21ου αιώνα.
Δύο τμήματα
Με βάση το εύρος των αρμοδιοτήτων της, η Δικαστική Αστυνομία προβλέπεται να αποτελείται από δύο τμήματα και δη α) ένα ένστολο – ένοπλο τμήμα και β) ένα πολιτικό τμήμα. Η βασική δύναμη των στελεχών της Δικαστικής Αστυνομία . θα υπηρετεί στα κατά τόπους δικαστήρια, ενώ προβλέπεται μία μικρή δύναμη στην κεντρική υπηρεσία στο Υπουργείο, που θα είναι υπεύθυνη για τα κεντρικά οργανωτικά ζητήματα. Η στελέχωση των υπηρεσιών σε ένα αρχικό – πιλοτικό – στάδιο θα γίνει είτε με προσλήψεις στελεχών είτε από το ήδη υπάρχον στο Δημόσιο στελεχικό δυναμικό. Η βασική όμως επιδίωξη είναι να στελεχωθεί η νέα αυτή υπηρεσία με νέους ανθρώπους που θα έχουν τα αναγκαία προσόντα και θα ενταχθούν εξ αρχής στην Δ.Α. προκειμένου να εκπαιδευτούν κατάλληλα για το έργο τους. Εκτός από τα μόνιμα στελέχη, θα υπάρχει δυνατότητα, προκειμένου να καλυφθούν ειδικές ανάγκες, που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως μόνιμες και διαρκείς, να συνιστώνται θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου
χρόνου.
Με τη διάταξη αυτή καλύπτεται η ανάγκη πρόσληψης ειδικού επιστημονικού προσωπικού σε αντικείμενα άκρως εξειδικευμένα, οι υπηρεσίες των οποίων απαιτούνται για ένα συγκεκριμένο μόνο χρονικό διάστημα.
Η κεντρική ιδέα που διατρέχει την ίδρυση και την προτεινόμενη διάρθρωση της Δικαστικής Αστυνομίας είναι η διαπιστωμένη ανάγκη της Δικαιοσύνης για την εξασφάλιση πολλών και σημαντικών υπηρεσιών, που
είτε δεν μπορούν να παρασχεθούν από τους ήδη υπηρετούντες δικαστικούς υπαλλήλους για λόγους λειτουργικής αρμοδιότητας, είτε δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με την επιθυμητή επάρκεια η παροχή τους από άλλες υπηρεσίες του κράτους ή τους ιδιώτες.
Πρόκειται για υπηρεσίες που αφορούν (ενδεικτικά μόνο) την φύλαξη των δικαστικών μεγάρων και των αιθουσών όπου συνεδριάζουν δικαστήρια, την εκτέλεση ποινικών αποφάσεων και επιδόσεων δικογράφων, την παροχή εξειδικευμένων επιστημονικών γνώσεων για την υποβοήθηση του δικαστικού έργου σε κρίσιμες ειδικότητες όπως των μεταφραστών, των οικονομολόγων, των μηχανικών κλπ.. Αναφορικά με τα θέματα ασφαλείας των δικαστικών κτηρίων και εκτέλεσης των ποινικών αποφάσεων η ίδρυση της Δ.Α. θα συμβάλει καθοριστικά στην επίλυση αυτών, αφού θα στελεχώνεται από μόνιμα τοποθετημένα στα κατά τόπους Δικαστήρια ένοπλα στελέχη, που θα υπάγονται στις άμεσες οδηγίες των ασκούντων την διοίκηση των δικαστηρίων, ώστε μπορούμε βάσιμα να ελπίζουμε ότι φαινόμενα βίας ή
παραβατικότητας εντός δικαστικών μεγάρων (όπως αυτά που είδαμε πρόσφατα) θα αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα.
Ταχύτητα
Επίσης θα εξασφαλιστεί η αποτελεσματική και έγκαιρη εκτέλεση των αποφάσεων των ποινικών δικαστηρίων, με σημαντικά οφέλη για την πάταξη της εγκληματικότητας και της ατιμωρησίας, αλλά και για την οικονομία,
αφού, ποσά από την μετατροπή ποινών που μένουν ανείσπρακτα για χρόνια, θα καταστεί εφικτό να εισπραχθούν. Όσο αφορά τις υπηρεσίες που σχετίζονται με την παροχή επιστημονικών γνώσεων, θα πρέπει να επισημανθεί η ιδιαίτερη σημασία τους για την προσπάθεια ουσιαστικής επιτάχυνσης, αλλά και βελτίωσης της απονομής της δικαιοσύνης.
Πρόκειται για υπηρεσίες που με το υπάρχον πλαίσιο λειτουργίας των δικαστηρίων παρέχεται από πραγματογνώμονες που επιλέγονται από καταλόγους που συντάσσουν τα κατά τόπους δικαστήρια, κατόπιν αιτήσεως κάθε ενδιαφερόμενου, που συγκεντρώνει κάποια ελάχιστα τυπικά κριτήρια.
Ο θεσμός αυτός σημαδεύτηκε δυστυχώς από έντονη αμφισβήτηση εκ μέρους των λειτουργών της Δικαιοσύνης, τόσο λόγω της, συχνά, χαμηλής ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, όσο και συχνών αμφισβητήσεων ως προς την αμεροληψία των συντασσομένων εκθέσεων. Συχνά δε παρατηρήθηκε το φαινόμενο αδυναμίας εξεύρεσης επιστημόνων σε κρίσιμα επιστημονικοτεχνικά πεδία. Όλα αυτά τα προβλήματα θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με την δημιουργία της Δ.Α. αφού οι επιστήμονες που θα ενταχθούν σε αυτή θα συνεργάζονται σε μόνιμη βάση με τους δικαστικούς
λειτουργούς, γεγονός που θα ενισχύσει την ανεξαρτησία τους και την αίσθηση ευθύνης τους απέναντι στους διδίκους και την ίδια τη δικαδικασία απονομής της δικαιοσύνης. Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες αυτοί, εντασσόμενοι όχι στους δικαστικούς υπαλλήλους, αλλά σε μία άλλη ανεξάρτητη υπηρεσία, θα διατηρούν την αναγκαία αυτοτέλεια, ώστε να
επιτελούν το επιστημονικό τους έργο, χωρίς να τελούν σε άμεση υπηρεσιακή εξάρτηση από τα όργανα που θα παραγγέλλουν τις σχετικές εκθέσεις. Το στοιχείο αυτό είναι καθοριστικό για την θεμελίωση της
επιστημονικής τους ελευθερίας, που με τη σειρά της αποτελεί προϋπόθεση της αμεροληψίας τους. Ταυτόχρονα, λαμβάνεται μέριμνα ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα δημιουργίας αποδεικτικών μέσων «αυξημένου
κύρους» χωρίς την αναγκαία συμμετοχή ή τον επιβαλλόμενο από το δικαιϊκό μας σύστημα, έλεγχο των διαδίκων.
Η ίδρυση της Δικαστικής Αστυνομίας φιλοδοξεί να αποτελέσει μία βαθιά μεταρρύθμιση για την ελληνική Δικαιοσύνη. Είναι πλέον κοινός τόπος ότι η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης και η ουσιαστική της βελτίωση αποτελεί απαράβατο όρο για να προχωρήσει η Ελλάδα μπροστά στον οικονομικό τομέα. Η απάντηση στα ζητήματα της επιτάχυνσης και της
βελτίωσης της απονεμόμενης δικαιοσύνης δεν μπορεί παρά να είναι η βελτίωση των υποδομών και η παροχή υποστηρικτικών θεσμών και μέσων στους λειτουργούς της Θέμιδος, για να επιτελούν το έργο τους υπό τις
δυνατόν καλύτερες και ευνοϊκότερες συνθήκες. Σε αυτό το στόχο θα συμβάλει η Δικαστική Αστυνομία και ήδη το σχετικό νομοσχέδιο τέθηκε ήδη σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Δικαιοσύνης .
