Για άλλο ένα καλοκαίρι η χώρα έζησε τον πύρινο εφιάλτη, µε δεκάδες µέτωπα στην επικράτεια να καταστρέφουν τους τελευταίους πνεύµονες και να αφήνουν πίσω τους ανυπολόγιστη ζηµιά.
Αύγουστος-φωτιά ήταν (και) ο φετινός, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Πυροσβεστικής, καθώς µόνο τις δύο πρώτες εβδοµάδες του µήνα ξέσπασαν συνολικά 517 δασικές και αγροτοδασικές πυρκαγιές, µε την οικολογική καταστροφή να είναι τεράστια. Στην Εύβοια έγιναν στάχτη περισσότερα από 30.000 στρέµµατα δασικής έκτασης, στον Υµηττό κάηκε µεγάλο τµήµα βουνοπλαγιάς -ακτίνας τουλάχιστον επτά χιλιοµέτρων- από τον οικισµό Προσηλίου Παιανίας έως την κορυφογραµµή στο ύψος των κεραιών, και στην Ελαφόνησο το 25% του νησιού έγινε αποκαΐδια.
Σύµφωνα µε όσα αποκαλύπτουν στο «Εθνος της Κυριακής» πηγές από τη ∆ίωξη Αντιµετώπισης Εγκληµάτων Εµπρησµού στην Εύβοια η φωτιά προκλήθηκε µε γυµνή φλόγα. «Κάποιος στις 3.00 τη νύχτα µε αναπτήρα προκάλεσε τη φωτιά. Εντοπίσαµε τρεις εστίες απ’ όπου ξεκίνησαν όλα. Η καθεµία είχε απόσταση 100 µέτρων από την άλλη. Στο σηµείο όπου ξεκίνησαν όλα δεν υπάρχουν ούτε καλώδια της ∆ΕΗ, ούτε σε κοντινή απόσταση µελίσσια, ούτε δρόµος που περνάει, που σηµαίνει ότι δεν θα µπορούσε να ξεσπάσει από αµέλεια γιατί κάποιος απερίσκεπτος πέταξε το αναµµένο τσιγάρο του» αναφέρουν.
Από την πρώτη στιγµή τα τρία κλιµάκια της ∆ιεύθυνσης Αντιµετώπισης Εγκληµάτων Εµπρησµού προχώρησαν στη λήψη δεκάδων καταθέσεων αλλά και σε προσαγωγές υπόπτων, σε µια προσπάθεια να συνθέσουν το παζλ. Ανάµεσά τους και ένας 32χρονος ο οποίος πέρυσι είχε βάλει συνολικά εννέα φωτιές σε δασικές εκτάσεις του ∆ήµου ∆ιρφύων – Μεσσαπίων και χαρακτηρίζεται από τους πυροσβέστες ως ο «επίµονος εµπρηστής». Πρόκειται για τον άνθρωπο ο οποίος στις 12 Αυγούστου 2018 προκάλεσε την τεράστια πυρκαγιά που έκαψε σχεδόν 8.000 στρέµµατα στην Εύβοια στο χωριό Κοντοδεσπότι, πολύ κοντά στη φετινή εστία της καταστροφικής φωτιάς. Τότε είχε αποκαλύψει κατά τη σύλληψή του ότι το έκανε γιατί τον χλεύαζαν οι συγχωριανοί του και είχε καταδικαστεί για έναν από τους εννέα εµπρησµούς.
Αφέθηκε ελεύθερος τον περασµένο Ιούλιο, ενώ σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές εµφανίζεται µε ισχυρό «άλλοθι», αφού την ηµέρα που ξέσπασε η φετινή πυρκαγιά ισχυρίστηκε ότι απουσίαζε από την περιοχή.
Το προφίλ των δραστών
«Το 97% των πυρκαγιών από εµπρησµό είναι από αµέλεια και ο εµπρηστής µπορεί να είναι η µάνα µας, ο πατέρας µας, η γιαγιά µας ή το παιδί µας. Το υπόλοιπο 3% βέβαια δεν είναι καθόλου αµελητέο ποσοστό και είναι από πρόθεση. Εγώ προσωπικά, ως µάχιµος πυροσβέστης στην Αττική, γνωρίζω έναν άνθρωπο στο Μαρούσι ο οποίος κάθε εβδοµάδα βάζει φωτιά σε κάδο. Τον συλλάβαµε µία φορά, δύο φορές, πέντε, δέκα. Πήγε δύο µήνες φυλακή και είναι πάλι έξω. Και δεν είναι ο µόνος. Υπάρχει για παράδειγµα και µια γυναίκα στα Βριλήσσια η οποία µε τον αναπτήρα βάζει φωτιά σε αµπελώνες. Την έχουµε συλλάβει πέντε φορές.
Και φυσικά οι εµπρηστές είναι γνώριµοι στους συναδέλφους πυροσβέστες στην εκάστοτε περιοχή όπου βρίσκεται η υπηρεσία τους. Ξέρουµε σε κάθε γειτονιά ποιος µπορεί να είναι. Πολλές φορές άνθρωποι που έχουν καταδικαστεί και έχουν πάει φυλακή βγαίνουν έξω και ξαναρχίζουν τα ίδια. Υπάρχει ένα κενό νόµου» σχολιάζει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ενώσεων Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώµατος, ∆ηµήτρης Σταθόπουλος.
Οι παράνομες χωματερές
Ενας µικρός, αλλά εξίσου σηµαντικός παράγοντας εκδήλωσης πυρκαγιάς είναι οι παράνοµες χωµατερές. Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι η πρόσφατη µεγάλη φωτιά στην Ελαφόνησο. Σύµφωνα µε έρευνα του Ανδριανού Γκουρµπάτση, αντιστράτηγου εν αποστρατεία και πρώην υπαρχηγού του Πυροσβεστικού Σώµατος, το µεγαλύτερο ποσοστό των χωµατερών που καίγονται οφείλεται σε ανθρώπινη ενέργεια. Τα κίνητρα των δραστών που σκόπιµα και µε πρόθεση προκαλούν πυρκαγιά σε αυτήν την περίπτωση είναι είτε η µείωση του όγκου των απορριµµάτων είτε η εκµετάλλευση. Μια τυχαία αιτία που συναντάται σε εξαιρετικά µικρό ποσοστό είναι και η αυτανάφλεξη.
Οπως σχολιάζει ο ∆. Σταθόπουλος, «στα περισσότερα νησιά οι χωµατερές είναι παράνοµες. Οι προδιαγραφές είναι συγκεκριµένες και οι περισσότερες δεν πληρούν τους κανόνες βάσει των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η χώρα µας, άλλωστε, έχει καταδικαστεί πολλές φορές, αλλά δεν βάζουµε µυαλό». Σύµφωνα µε πηγές της Πυροσβεστικής, πρώτη σε επικινδυνότητα εκδήλωσης φωτιάς στη χώρα µας είναι η Εύβοια, λόγω της γεωγραφικής ιδιοµορφίας της και του κλίµατός της. Ακολουθούν η Αττική, η Κορινθία, η Αργολίδα και το Γύθειο. Σε αυτές τις πέντε περιοχές εκδηλώνεται περίπου το 70% των πυρκαγιών στην Ελλάδα κάθε χρόνο, µε τους πυροσβέστες να πηγαίνουν πολλές φορές… γυµνοί στη µάχη.
«Εχουµε διαφόρων ειδών ελλείψεις στην Πυροσβεστική. Οχι µόνο στα µέσα ατοµικής προστασίας, τα οποία οι πιο πολλοί πυροσβέστες τα αγοράζουν οι ίδιοι, όπως µάσκες και φίλτρα, αλλά ακόµη και στις στολές και στον λοιπό εξοπλισµό, όπως τα άρβυλα. Επιχειρούµε, επίσης, µε γερασµένο στόλο, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αυτήν τη στιγµή έχουµε 3.200 οχήµατα, από τα οποία τα υδροφόρα είναι 1.945. Αυτά σε ποσοστό 15% µε 20% είναι ηλικίας 30 ετών. Πρόκειται για αυτοκίνητα τα οποία στο πεδίο της µάχης δεν µπορείς να τα εµπιστευτείς» τονίζει ο πρόεδρος της Οµοσπονδίας Ενώσεων Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώµατος.
«Στην Αττική συγκεκριµένα έχουµε να αγοράσουµε πυροσβεστικό όχηµα από το 2004. Και τα εναέρια µέσα που επιχειρούν είναι γερασµένα, κάποια άνω των 40 ετών, µε τους πιλότους πραγµατικά να ρισκάρουν τη ζωή τους. Τόσα Καναντέρ έχουν πέσει. Γερασµένο είναι, όµως, και το προσωπικό µας. Ο µέσος όρος ηλικίας των πυροσβεστών είναι άνω των 40 ετών. Η µόνη λύση είναι να επενδύσουµε στην πρόληψη και όχι στην καταστολή. Το χειρότερο για εµένα είναι να µην ξέρει κάποιος πώς να αντιδράσει στη φωτιά, αλλά και τι δεν πρέπει να κάνει κατά την αντιπυρική περίοδο. Είναι απαράδεκτο να βλέπεις τον γείτονά σου να µαζεύει ξερόχορτα και να τα καίει στο οικόπεδό του και να µην πηγαίνεις να τον σταµατήσεις. Ποιος µιλάει σήµερα για τον άνθρωπο που µε οκτώ µποφόρ πήγε στο Νταού Πεντέλης και έβαλε φωτιά, µε αποτέλεσµα να χάσουν τη ζωή τους τόσοι συνάνθρωποί µας στο Μάτι και να προκληθεί αυτή η εθνική τραγωδία;» καταλήγει.
Αυστηρές ποινές για τους «Νέρωνες» της διπλανής πόρτας
Σε µια προσπάθεια να αυστηροποιηθεί το νοµικό πλαίσιο για τους εµπρησµούς, καθώς παρατηρείται ότι οι ποινές είναι µικρές και οι δράστες καταλήγουν ελεύθεροι, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη φέρεται να έχει δώσει εντολή να συσταθεί ειδική επιτροπή αποτελούµενη από νοµικούς και πυροσβέστες προκειµένου να εξετάσουν διεξοδικά το ποινικό κοµµάτι σχετικά µε τον εµπρησµό και ποιες νοµικές τοµές χρειάζεται να γίνουν. Η έρευνα από τη συγκεκριµένη οµάδα ειδικών αναµένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τον Σεπτέµβριο, ούτως ώστε τα αποτελέσµατά της να συµπεριληφθούν στη χάραξη της πολιτικής της αντιπυρικής περιόδου του 2020
