«Είναι πραγματικά άθλος αυτό που έχουμε καταφέρει στον τουρισμό φέτος. Ο επισκέπτης για να φτάσει να κάνει διακοπές σ’ ένα προορισμό θα πρέπει να ξεπεράσει το φόβο της πανδημίας, την αβεβαιότητα ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί ν’ αλλάξει κάτι ή όλα, να αντιμετωπίσει μια σειρά διαφορετικών υγειονομικών πρωτοκόλλων ανά προορισμό, να επωμιστεί ένα μεγάλο κόστος για tests και να ξεπεράσει την πιθανότητα, επιστρέφοντας να εξαναγκαστεί σε καραντίνα μέσα στο σπίτι του. Όλα αυτά δημιουργούν άγχος στον ταξιδιώτη, υιοθετήθηκε πλέον και ο όρος “covid travel anxiety” κι όχι αδικαιολόγητα».
Με τα λόγια αυτά, σε συνέντευξή του προς τη ‘δημοκρατική’, ο Ελληνας καθηγητής Strategic Management του Bournemouth University δρ. Δημήτριος Μπούχαλης, αποτυπώνει ξεκάθαρα ότι οι διακοπές εν μέσω πανδημίας δεν είναι για λιπόψυχους (‘lighthearted’ ήταν η έκφραση που ο ίδιος χρησιμοποίησε). Ο καθηγητής μίλησε για όλα όσα αφορούν σήμερα στη βιομηχανία της φιλοξενίας και στο εξαιρετικά απαιτητικό περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτή καλείται να λειτουργήσει και κυρίως να προσαρμοστεί.
«Δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης της πανδημίας, υπάρχουν μόνο συνθήκες λήξης και αυτές δεν είναι άλλες από την παγκόσμια ανοσία της αγέλης», εξηγεί ο δρ. Δημήτριος Μπούχαλης που τον διέπει η ίδια αγωνία για τις επιπτώσεις από την άρνηση των πολιτών να εμβολιαστούν και από την πεισματική αδυναμία να ακολουθήσουμε αποτελεσματικά τα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα.
«Η άρνησή τους να δεχθούν το δώρο της επιστήμης είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα. Ο κορωνοϊός θα παραμένει και θα ζούμε μαζί του. Είναι νομοτέλεια· μέχρι του χρόνου όλα αυτά θα έχουν προχωρήσει αρκετά εφόσον ο κόσμος είτε θα έχει εμβολιαστεί, είτε θα έχει νοσήσει. Από αυτά που εξηγούν οι επιστήμονες φαίνεται ότι όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί και κολλήσουν, θα περάσουν τη νόσο πιο δύσκολα».
Θα επιβιώσει ο τουρισμός;
Στους τρεις πυλώνες που στηρίζουν την τουριστική βιομηχανία (μεταφορές, φιλοξενία, κοινωνία) μοιράζεται εξίσου το βάρος της ευθύνης για να λειτουργήσουν όλα σωστά.
«Τα ξενοδοχεία στη μεγάλη τους πλειοψηφία εφάρμοσαν τα μέτρα. Τηρούν τα πρωτόκολλα γι’ αυτό και δεν έχουμε έκρυθμη κατάσταση. Ο κόσμος αισθάνεται ασφάλεια στο δωμάτιό του και γενικά στους χώρους του ξενοδοχείου. Συνολικά ο τουρισμός έχει βρει τα πατήματά του, καταφέραμε να δουλέψουμε στο καθεστώς της πανδημίας διότι δε γινόταν διαφορετικά. Οι συνετοί άνθρωποι του τουρισμού απέδειξαν ότι μπορούν να πείσουν και να διαβεβαιώσουν τον ταξιδιώτη για την ασφάλειά του και το έκαναν τόσο πριν τις διακοπές, όσο στη διάρκεια, καθώς επίσης και μετά το πέρας των διακοπών του. Στα ξενοδοχεία με τα οποία συνεργάζομαι τηλεφωνούμε στον επισκέπτη μας 4 – 5 ημέρες μετά την επιστροφή του στο σπίτι. Τον ρωτούμε διακριτικά ‘πως περάσατε; ήταν όλα όμορφα στις διακοπές σας; είναι όλα καλά;’ κι εκείνος μας απαντά. Αν η απάντηση είναι θετική τότε χαιρόμαστε όλοι και ο επισκέπτης μας αισθάνεται ότι κάποιος τον προσέχει. Αν η απάντηση είναι αρνητική, τότε τρέχουμε. Ευτυχώς μέχρι σήμερα δε χρειάστηκε να τρέξουμε».
Είναι διάχυτη η ανάγκη να δοθεί στον επισκέπτη η αίσθηση της ανταμοιβής για την απόφασή του να ταξιδέψει. Ο επισκέπτης χρειάστηκε να ξεπεράσει μια σειρά φόβων και πρόσθετων δαπανών ώστε να φτάσει να κάνει διακοπές σ’ ένα προορισμό. Αυτό δεν πρέπει να παραβλέπεται από κανέναν, πολλώ δε μάλλον από τους επαγγελματίες. Ο marketing expert focused on smart tourism δρ. Δημήτριος Μπούχαλης διαχρονικά στέκεται στην υποχρέωση των ανθρώπων του τουρισμού να κάνουν τους επισκέπτες τους να αισθάνονται ξεχωριστοί. Να νιώθουν ότι κάποιος είναι δίπλα τους, διακριτικά. Να βιώνουν την αυθεντική και πηγαία φιλοξενία. Αυτό είναι ένα από τα χαρακτηριστικά τα οποία θα πρέπει να ενσωματώσουν στο λειτουργικό τους σύστημα όλες οι επιχειρήσεις για να ξεχωρίσουν στην νέα εποχή του τουρισμού.
Στο ερώτημα, αν αυτή η νέα τάση των Ευρωπαίων να κάνουν διακοπές εντός της χώρας τους θα οδηγήσει σε επίπτωση προς τον διεθνή τουρισμό, ο δρ. Δημήτριος Μπούχαλης απάντησε:
«Η στροφή στον εσωτερικό τουρισμό έδωσε την ευκαιρία, για παράδειγμα στους Άγγλους αλλά και σε όλο τον κόσμο να δουν ωραίες εικόνες εντός της χώρας τους. Ξεκίνησαν εκδρομές προς όμορφες παραποτάμιες περιοχές, έκαναν βαρκάδα και πέρασαν καλά. Πολλοί αγόρασαν και μετασκεύασαν αυτοκίνητα (όπως τα παλιά Volkswagen) στα οποία μπορούν να διανυκτερεύουν και να εξερευνήσουν μακρινά μέρη με τον δικό τους τρόπο. Όμως όλο αυτό αφορά μόνο στα σαββατοκύριακα και δε νομίζω ότι θα επηρεάσει την ανάγκη τους για διακοπές στο εξωτερικό διότι ο καιρός ακόμα δεν βοηθάει στον Βορρά, ενώ αυτού του είδους το κόστος είναι πολύ πιο υψηλό από ό,τι είναι οι διακοπές στους κλασικούς προορισμούς».
Τι είδους διαφήμιση θα κάνουμε το χειμώνα;
«Όλο αυτό που συμβαίνει δημιουργεί μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τη λειτουργία της επιχείρησής μας, την επικοινωνία και την επανατοποθέτηση του προϊόντος μας. Πρέπει να μάθουμε να συνδημιουργούμε εμπειρίες αντί να προσπαθούμε να κρατήσουμε το μοντέλο που μάθαμε στη δεκαετία του ‘70 και του ‘80. Το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι να ενσωματώσουμε την καινοτομία στον επαγγελματισμό μας και με γενναιότητα να πορευτούμε κοιτάζοντας προς το έτος 2025 κι όχι προς το 2019».
Ο καθηγητής strategic management Δημήτριος Μπούχαλης είναι πολυγραφότατος και με μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο ο αναγνώστης θα βρεθεί ενώπιον πλήθους προτάσεων που αφορούν στην πορεία ενός επαγγελματία στην νέα εποχή της επιχειρηματικότητας του τουρισμού. Στον περασμένο χειμώνα διοργάνωσε τους ‘Ορίζοντες’, ένα διαδικτυακό – διαδραστικό διαλογισμό για τον τουρισμό που είχε έξι ενότητες για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού. Οι ‘Ορίζοντες’ είναι διαθέσιμοι στο YouTube. Πάντως, η πρώτη ανάγκη προβολής της τουριστικής επιχείρησης στο χειμώνα που ακολουθεί είναι:
«καταρχάς πρέπει να σταματήσουμε να μιλάμε για προβολή. Η προβολή είναι μονοδιάστατη και της λείπει η διαδραστικότητα που χρειάζεται στη συνδημιουργία εμπειρίας. Πρέπει να επικοινωνούμε την εμπειρία που μπορούμε να συνδημιουργήσουμε με αυθεντικό τρόπο σε κάθε τουριστικό προορισμό. Βλέπω συχνά προορισμούς που δημιουργούν υλικό δείχνοντας απλώς και μόνο μια γωνία όπου υπάρχουν τα πάντα. Ναι, έχουμε θάλασσα, έχουμε αρχαία, έχουμε φαγητό, έχουμε βουνό, όλα τα ‘χουμε. Όμως, από μόνα τους αδυνατούν να δείξουν σε βάθος ‘το τι πραγματικά θα νιώσω όταν έρθω στον προορισμό’. Η εμπειρία είναι το πρώτο πράγμα που επιζητά ο επισκέπτης να δει από μια επιχείρηση τουρισμού.
«Είναι εξίσου σημαντικό, όταν πια ο επισκέπτης βρίσκεται κοντά μας να του δείξουμε ότι είναι συνυπεύθυνος για την ασφάλειά του. Σού δείχνω την εμπειρία μου. Ο επισκέπτης θέλει να κάνει διακοπές κι όχι να πάει σε νοσοκομείο. Πρέπει όμως να του πούμε ότι η τήρηση των υγειονομικών μέτρων είναι και δική του υπόθεση όταν βγαίνει από το ξενοδοχείο. Να του εξηγήσουμε ότι δεν μπορεί να κάνει το πάρτι που έκανε πριν τον κορωνοϊό. Οι συνθήκες απλά δεν το επιτρέπουν και βεβαίως κι εμείς θα πρέπει να τον προφυλάξουμε επιβάλλοντας μορφές διασκέδασης που είναι συμβατές με την κατάσταση. Δεν είναι δυνατόν να περιμένουν όλοι από την αστυνομία να περιφρουρήσει τα μέτρα και να παίζουμε κρυφτούλι με τον Χαρδαλιά (περαστικά του!). Οι τακτικές που είδαμε φέτος σε όλη την Ελλάδα, με τσιλιαδόρους και κρυφό σχολειό είναι κάτι που θα πληρώσουμε το φθινόπωρο και το χειμώνα πολύ βαριά. Στο σημείο αυτό η κοινωνία έχει υποχρέωση να σεβαστεί τον εαυτό της, τον συνάνθρωπο και τον επισκέπτη και να τον προστατέψει ως αδελφό».
Κλείνοντας, ο καθηγητής Δημήτριος Μπούχαλης, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, υποστήριξε ότι «φέτος θα γίνουν διεθνείς τουριστικές εκθέσεις. Εκτιμώ ότι η World Travel Market του Λονδίνου θα πραγματοποιηθεί, με τη διαφορά πως αυτή τη φορά θα έχει μια πιο υβριδική μορφή με πολλά διαδικτυακά εργαλεία».
