Συζητήθηκε στη Βουλή η Επίκαιρη Ερώτηση του Αντιπροέδρου της Βουλής και Βουλευτή Δωδεκανήσου Δημήτρη Κρεμαστινού για τις ελλείψεις γιατρών στο Κέντρο Υγείας Καρπάθου. Την ερώτηση προσήλθε να απαντήσει ο Υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός. Ο Δημήτρης Κρεμαστινός τόνισε το μεγάλο πρόβλημα που δημιουργεί η έλλειψη καρδιολόγου και χειρουργού στους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού και ζήτησε από τον Υπουργό Υγείας να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη στελέχωση των νησιωτικών μονάδων υγείας. Ο Ανδρέας Ξανθός παραδέχθηκε ότι το σύστημα στελέχωσης των νησιωτικών ιατρείων ακόμα δεν λειτουργεί καθώς οι γιατροί δεν ενδιαφέρονται για τις θέσεις αυτές παρά τα κίνητρα που έχουν θεσπιστεί. Είπε επίσης ότι είναι σε εξέλιξη η πρόσληψη καρδιολόγου και ότι θα προκηρυχθεί θέση χειρουργού. Τονίζοντας τις καθυστερήσεις και τα αδιέξοδα του συστήματος Υγείας στα νησιά, ιδίως τα απομακρυσμένα αλλά -όπως ανέφερε- και στην Κω, ο Αντιπρόεδρος Κρεμαστινός παρότρυνε τον Υπουργό να δει πιο ευέλικτα τους τρόπους υποστήριξης και στελέχωσης κάνοντας ξανά αναφορά στην ανάγκη οργάνωσης της Τηλεϊατρικής τρίτης γενιάς και την κατά περίπτωση συνεργασία ακόμα και με ιδιώτες ιατρούς ελλείψει δημοσίου λειτουργού.
Ολόκληρη η συζήτηση για το Κέντρο Υγείας Καρπάθου είχε ως εξής:
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ (Ε΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Όπως ξέρετε, εγώ απεχθάνομαι τα «εμείς» και τα «εσείς» και τα «θα», όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί δεν οδηγούν πουθενά. Ο κόσμος έχει κουραστεί και δεν βγάζει και συμπεράσματα.
Όμως, βρέθηκα στην Κάρπαθο πριν από λίγες ημέρες και η αγωνία του κόσμου ήταν ότι ο καρδιολόγος που υπήρχε στο μοναδικό Κέντρο Υγείας το άφησε, το εγκατέλειψε και έγινε ιδιώτης. Ο δε χειρουργός, ο οποίος υπήρχε εκεί, απεβίωσε και δεν αντικαταστάθηκε. Οπότε είναι δύο βασικοί τομείς οι οποίοι έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι αν κάποιος πάθει έμφραγμα στην Κάρπαθο αυτή τη στιγμή –είναι ένα νησί που ο πληθυσμός του τετραπλασιάζεται το καλοκαίρι- είναι υποχρεωμένος να αντιμετωπιστεί με τις ιατρικές οδηγίες της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Να φανταστείτε ότι οι γιατροί στο Κέντρο Υγείας μού είπαν ότι έχουν θρομβολυτικά, αλλά δεν τα χρησιμοποιούν γιατί δεν είναι καρδιολόγοι. Προσπάθησα, ως καρδιολόγος, να τους ενθαρρύνω να μη φοβούνται να τα χρησιμοποιήσουν.
Το δεύτερο είναι ότι γίνονται ατυχήματα. Τετραπλασιάζεται ο πληθυσμός το καλοκαίρι από τον τουρισμό. Τα ατυχήματα, αν δεν υπάρχει ένας χειρουργός –ορθοπεδικός δεν υπάρχει- πώς θα αντιμετωπιστούν;
Βεβαίως, ο Υπουργός θα μου πει ότι έχουν προκηρυχθεί θέσεις –και είναι σωστό- αλλά δεν πηγαίνουν οι γιατροί. Αυτό είναι αληθές. Όμως, δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να υπάρξουν εκεί γιατροί αύριο, ει δυνατόν, με μετάθεση, με νόμο, με οτιδήποτε. Μιλάμε για ένα μέρος που είναι εσχατιά του Αιγαίου, αλλά μετέχει ουσιαστικά στην οικονομία, διότι να φανταστείτε ότι, μαζί με τη Ρόδο, την έχουν εξαιρέσει από την εξίσωση του ΦΠΑ, διότι έχει έσοδα.
Κατά συνέπεια, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να πάνε οι άνθρωποι εκεί, διότι δεν κάνουμε τώρα αντιπολίτευση λέγοντας ότι δεν υπάρχει ψυχίατρος, νευρολόγος, ουρολόγος, ΩΡΛ, κ.λπ.. Εμείς συζητάμε για πράγματα ουσίας και τα πράγματα ουσίας είναι αυτά.
Στη δευτερολογία μου, αν ο Υπουργός ανταποκριθεί θετικά, δεν έχω να πω τίποτα. Όμως, αν αρχίσουμε πάλι συζητήσεις για το πόσοι διορίστηκαν, κ.λπ., δεν οδηγούμαστε πουθενά.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Αγαπητέ συνάδελφε, επανέρχεστε –και καλά κάνετε- σε προβλήματα στελέχωσης μονάδων υγείας που κυρίως αφορούν τη νησιωτική χώρα. Αυτό είναι ένα μεγάλο έλλειμμα του συστήματος υγείας και –νομίζω- συνολικά της πολιτείας. Εννοώ ότι μέχρι τώρα δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε ένα αποτελεσματικό πλέγμα κινήτρων όλων των κατηγοριών –οικονομικών, κοινωνικών, εξέλιξης, εκπαίδευσης- τα οποία να είναι ελκυστικά, να ξεπερνούν την παραδοσιακή αστυφιλία του ιατρικού Σώματος και να δίνουν τη δυνατότητα να καλυφθούν τα κενά στα νησιά και στις άγονες περιοχές.
Σε έναν μεγάλο βαθμό –και επανέρχομαι στην προηγούμενη παρέμβαση γιατί είναι συναφής- η αδυναμία κάλυψης όλων των θέσεων που είχαμε προκηρύξει, πολλές από τις οποίες ήταν σε τέτοιες περιοχές, δηλαδή στην Κω, στη Σάμο, στη Λέσβο, σε πάρα πολλά νησιά του Αιγαίου, είναι ακριβώς αυτή η δυσκολία και η αδυναμία, παρ’ ότι έχουμε κάνει αρκετές παρεμβάσεις. Ξέρετε πολύ καλά ότι έχουμε δώσει το ειδικό επίδομα των τετρακοσίων ευρώ για τετρακόσια περίπου περιφερειακά ιατρεία. Η αλήθεια είναι ότι καλύφθηκαν περισσότερα απ’ αυτά που ήταν μακροχρονίως κενά.
Πρόσφατα περάσαμε μια ρύθμιση που ξεμπλοκάρει τους ανθρώπους που ήταν εγκλωβισμένοι για δεκαπέντε και είκοσι χρόνια σε ένα νησί και τους δίνουμε τη δυνατότητα να μετακινηθούν σε έναν νομό επιλογής τους προς το κέντρο, μετά από μια πενταετία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και είναι, κατά την άποψή μας, κίνητρο για να πάει κάποιος να υπηρετήσει μία θητεία και στη συνέχεια να έχει την προοπτική να πάει κάπου πλησιέστερα στον τόπο κατοικίας και διαμονής του. Έχουμε δώσει επιπλέον κίνητρα αυξημένου υπολογισμού του χρόνου προϋπηρεσίας. Παρ’ όλα αυτά, αυτά τα κενά υπάρχουν.
Η Κάρπαθος είναι ένα νησί το οποίο έχει ένα Κέντρο Υγείας μέχρι τώρα. Ξέρετε πολύ καλά ότι με χρήματα του ΕΣΠΑ χρηματοδοτήθηκε η ανέγερση ενός νέου νοσοκομείου. Πριν από λίγο καιρό περάσαμε τη ρύθμιση της σύστασης αυτού του νέου νοσοκομείου. Αυτό που κάνουμε με τη ρύθμιση αυτή είναι ότι παρακάμψαμε την ανάγκη να υπάρξει Προεδρικό Διάταγμα για τη θεσμοθέτηση και τη σύσταση αυτού του νέου νοσοκομείου, ακριβώς για να επιταχυνθεί η διαδικασία. Με τον νέο Οργανισμό του, ο οποίος τώρα είναι υπό έκδοση από τις υπηρεσίες του Υπουργείου, θα προβλέψουμε περισσότερες θέσεις και θα υπάρχει μια προοπτική λειτουργικής αναβάθμισης αυτής της δομής και συνολικά της φροντίδας των κατοίκων της περιοχής.
Σήμερα υπηρετούν δέκα γιατροί, αγαπητέ συνάδελφε. Είναι αρκετών ειδικοτήτων. Όντως, σχετικά με αυτές τις ειδικότητες που αναφερθήκατε σήμερα, δεν υπάρχει ούτε καρδιολόγος ούτε χειρουργός. Δεν θέλω να δώσω την εύκολη απάντηση ότι σε πάρα πολλά νησιά και σε πάρα πολλά κέντρα υγείας σε όλη τη χώρα δεν υπάρχει ούτε καρδιολόγος ούτε χειρουργός. Η θέση, όμως, του καρδιολόγου έχει προκηρυχθεί. Ενημερώθηκα ότι είναι στους εισηγητές και θα επιταχύνουμε και με τη Β΄ Υγειονομική Περιφέρεια τις διαδικασίες, έτσι ώστε γρήγορα να ολοκληρωθεί η κρίση και να προσληφθεί, γιατί υπάρχουν -νομίζω δεκαέξι- που έχουν καταθέσει αίτηση. Όσο για τη θέση του χειρουργού, η οποία κενώθηκε πρόσφατα λόγω θανάτου, έχουμε δρομολογήσει την προκήρυξή της.
Το συζητήσαμε με τη Β΄ Υγειονομική Περιφέρεια. Δεν υπήρχε η δυνατότητα μετακίνησης από όμορα νοσοκομεία, ιδιαίτερα στην καλοκαιρινή σεζόν, γιατρών αυτών των ειδικοτήτων. Όμως, πιστεύουμε ότι με τους υπάρχοντες γιατρούς, που είναι δέκα, συν ένας οδοντίατρος, συν δύο τώρα που με την τελευταία προκήρυξη των αγροτικών γιατρών θα καλύψουν δύο κενά περιφερειακά ιατρεία, ενισχύεται το ανθρώπινο δυναμικό. Υπηρετούν και δεκαεννέα άτομα νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό. Έχουμε, δηλαδή, συνολικά μια δύναμη τριάντα εργαζομένων, γιατρών και άλλων υγειονομικών, που νομίζουμε ότι δίνουν μια αξιοπρεπή φροντίδα στους κατοίκους της περιοχής.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ (Ε΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Είπα ότι αν υπήρχε άμεση τοποθέτηση των γιατρών, δεν θα είχα και δευτερολογία. Όμως, πρέπει να πω το εξής, ότι ο μοναδικός καρδιολόγος που υπήρχε εγκατέλειψε το Κέντρο Υγείας και έγινε ιδιώτης. Το ίδιο πράγμα γίνεται και αλλού.
Στην Κω χαρακτηριστικά –το ξέρετε, κύριε Υπουργέ- επί δέκα χρόνια τώρα προκηρύσσονται θέσεις παιδιάτρων και οι ιδιώτες παιδίατροι είναι πέντε άτομα αυτήν τη στιγμή, οι οποίοι δεν θέλουν να πάνε στο νοσοκομείο. Άλλοι διορίζονται και μετά βρίσκουν θέση στο εξωτερικό και φεύγουν γιατί οι αμοιβές είναι καλύτερες.
Εγώ πιστεύω ότι το πρόβλημα των νησιών πρέπει να λυθεί νομοθετικά με δύο τρόπους. Ο ένας είναι να πούμε ότι εξαιρούνται απ’ ό,τι ισχύει για τους υπόλοιπους γιατρούς του ΕΣΥ, δηλαδή να μπορούν αυτοί οι ιδιώτες -τι να βγάλουν τώρα παραπάνω ή παρακάτω;- να είναι και μέσα στο Κέντρο Υγείας. Δεν είναι μεγάλο νοσοκομείο για να πει κανείς ότι θα γίνει εκμετάλλευση του κόσμου. Τι εκμετάλλευση του κόσμου να γίνει; Εδώ πεθαίνει ο κόσμος γιατί δεν έχει καρδιολόγο.
Φεύγοντας από το Κέντρο Υγείας, κύριε Υπουργέ, με φώναξαν δύο εξαίρετοι γιατροί γενικής ιατρικής, γιατί υπήρχε μια κυρία με κολπική μαρμαρυγή. Βεβαίως εγώ είπα αυτά που έπρεπε να πω, σύμφωνα με τις δικές μου γνώσεις.
Το πρόβλημα, όμως, δεν λύνεται έτσι. Εγώ σας πρότεινα στο Υπουργείο -ήταν ο κ. Πολάκης- να αναπτύξετε την τριτοβάθμια τηλεϊατρική. Εάν, παραδείγματος χάρη, υπήρχε τριτοβάθμια τηλεϊατρική, όχι η σημερινή μορφή, δηλαδή ένα νοσοκομείο-«εγκέφαλος» που να εμπλουτιστεί με περισσότερους γιατρούς, να εφημερεύουν δηλαδή στην τηλεϊατρική, θα μπορούσε, παραδείγματος χάρη, από το «Αττικό» ο ειδικευμένος γιατρός να πει στον γιατρό της Καρπάθου: «Κάνε θρομβόλυση, κάνε αυτό, κάνε εκείνο και αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη», διότι άμεση επικοινωνία υπάρχει και θα λύσετε και το πρόβλημά σας.
Όταν προκηρύσσετε θέσεις, πάνε ή δεν πάνε. Μόλις πάνε, βλέπουν ότι έξω είναι περισσότερα τα λεφτά και φεύγουν ή μετά εγκαταλείπουν την θέση και πάνε στο εξωτερικό, γιατί και αυτό γίνεται. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι σαν την γάτα που κυνηγάει την ουρά της. Δεν μπορείτε να λύσετε έτσι τα προβλήματα.
Ξεφύγετε από αυτό το στενό πλαίσιο, το οποίο, αν θέλετε, και εγώ σαν Υπουργός το είχα εφαρμόσει. Σήμερα έχουν αλλάξει τα πράγματα. Σήμερα με ελεύθερη αγορά σηκώνονται και φεύγουν οι νέοι γιατροί μας και πάνε στο εξωτερικό και δεν μπορείτε να τους κρατήσετε, εάν βρουν θέση.
Άρα, λοιπόν, δείτε το πράγμα διαφορετικά. Τηλεϊατρική τρίτης γενιάς είναι η πρόταση η δική μου και ελευθεροποίηση κατά κάποιο τρόπο των σχέσεων ιδιωτών γιατρών με το νοσοκομείο. Φτάσαμε στο σημείο, όταν ήμουν Πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, να προτείνω –και έγινε δεκτό από τους τότε Υπουργούς- να μπορούν να καλούν τους ιδιώτες γιατρούς με μπλοκάκι και δεν πάνε, όμως, τώρα.
Δεν πήγαιναν οι γιατροί, δεν τους συνέφερε. Δεν πήγαιναν, εν πάση περιπτώσει. Μιλάω τώρα για την Κω, όχι για την Κάρπαθο, γιατί είναι κοινά τα προβλήματα.
Δείτε το πρόβλημα περισσότερο φιλελεύθερα, ας μου επιτραπεί η έκφραση. Δεν γίνεται διαφορετικά. Αλλιώς θα λέμε εδώ αυτά που λέμε κάθε φορά και θα συζητάμε επί αιώνες χωρίς να λύνουμε τα προβλήματα.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ (Υπουργός Υγείας): Αγαπητέ συνάδελφε, εκτιμώ τη διάθεση να υπάρξει ένας προβληματισμός για το πώς πραγματικά μπορούμε να υπερβούμε αυτές τις δυσκολίες, τις γνωστές και τις διαχρονικές που υπάρχουν ακόμα και στην περίοδο που δεν υπήρχαν μεγάλες περικοπές στους μισθούς των γιατρών του ΕΣΥ.
Καταρχήν, πλαίσιο υπάρχει και σήμερα και εφαρμόζεται. Έχουμε προσλάβει αρκετούς γιατρούς με μπλοκάκι, κυρίως για να κάνουν εφημερίες σε τμήματα τα οποία έχουν οριακότατη στελέχωση και κινδυνεύουν να μην μπορούν να καλύψουν όλο τον μήνα.
Υπάρχει, λοιπόν, και σήμερα. Μάλιστα, το έχουμε διευρύνει, παρότι θεωρούμε ότι είναι μία επισφαλής σχέση εργασίας. Σε ειδικές περιπτώσεις και με έγκριση του Υπουργού -δεν θέλουμε να γίνεται κατάχρηση- όπου υπάρχει τεκμηριωμένη ανάγκη συναινούμε στο να προχωρούμε σε αυτήν τη σχέση και να προσλαμβάνουμε για μια συγκεκριμένη εργασία είτε γιατρούς είτε άλλους επαγγελματίες υγείας, κάτι το οποίο κάνουμε συστηματικά σε περιοχές που δεν υπάρχει ανταπόκριση.
Τώρα, για το υπόλοιπο διάστημα η τηλεϊατρική είναι μια λύση. Ήδη η δεύτερη υγειονομική περιφέρεια έχει εγκαταστήσει περίπου είκοσι καμπίνες τηλεϊατρικής. Κάποιες από αυτές λειτουργούν, κάποιες δεν λειτουργούν. Υπάρχει μια απροθυμία ακόμα και από το ιατρικό προσωπικό να εκπαιδευτεί, κ.λπ.. Η δυνατότητα υπάρχει. Έχουν βρεθεί και τα νοσοκομεία αναφοράς εδώ στο λεκανοπέδιο που μπορούν να υποστηρίξουν. Είναι μια πρωτόγνωρη ιστορία που θέλει διαρκή προσπάθεια και συνεχή εκπαίδευση για να μπορεί να είναι λειτουργικό αυτό το σύστημα.
Υπάρχει το θέμα της βελτίωσης του επιπέδου των αεροδιακομιδών. Ξέρετε πολύ καλά ότι έχουμε κάνει μια δεύτερη βάση αεροδιακομιδών στη Σύρο και ετοιμάζουμε μια τρίτη, πέραν της Ρόδου δηλαδή, στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, στη Μυτιλήνη. Σκεφτόμαστε τώρα, μέσα από μια σημαντική χορηγία που θα πάρουμε από το «Ίδρυμα Νιάρχος», ένα μέρος απ’ αυτήν να κατευθυνθεί στην ανανέωση και την αναβάθμιση του εξοπλισμού και των πτητικών μέσων του ΕΚΑΒ.
Με αυτόν τον τόπο θέλουμε, λοιπόν, να ενισχύσουμε τη δυνατότητα γρήγορης διακομιδής περιστατικών, τα οποία πραγματικά χρήζουν εξειδικευμένης δευτεροβάθμιας φροντίδας κ.λπ..
Ένα τρίτο εργαλείο, το οποίο χρησιμοποιούμε, είναι η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων. Υπάρχει μια ΚΥΑ, την έχουμε ενεργοποιήσει. Συνεννοούμαστε με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, υποβάλλουμε αιτήματα κυρίως για νησιά που είναι μακροχρονίως κενά τα περιφερειακά τους ιατρεία και ο κόσμος είναι τελείως αβοήθητος.
Συνήθως, στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους, οι Ένοπλες Δυνάμεις ανταποκρίνονται. Ήδη υπηρετούν είκοσι πέντε με τριάντα περίπου οπλίτες γιατροί που είναι στους Φούρνους, στη Θύμαινα και σε διάφορα άλλα νησιά και δυσπρόσιτα μέρη σε όλη την Ελλάδα.
Αυτή είναι η προσπάθεια που κάνουμε. Θα προσπαθούμε να προκηρύσσουμε τις κενές θέσεις, να δίνουμε τη δυνατότητα στους νέους γιατρούς να διεκδικήσουν με αξιοπρέπεια και με αξιοκρατία μια θέση στο δημόσιο σύστημα.
Από εκεί και μετά, κατά την άποψη μου, πρέπει να ανοίξουμε μια πιο σοβαρή συζήτηση και στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων, αλλά και όπου αλλού νομίζετε, ώστε να τοποθετηθούν οι πολιτικές δυνάμεις και να καταστρώσουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης των προβλημάτων υγειονομικής φροντίδας στις περιοχές των νησιών.
