Επί δεκαετίες αρνηθήκαμε να πάρουμε στα σοβαρά το συνολικό τουρκικό σχέδιο και την αυξανόμενη απειλή στρατιωτικής επίθεσης από την γείτονα, περιοριζόμενοι στην συχνά άρον-άρον αναζήτηση εξωτερικής στήριξης (που λεκτικά μόνο έρχεται) και αποκλιμάκωσης (που συχνά επιτυγχάνεται διεθνώς με ανταλλάγματα!)
Ο νέος χάρτης της Άγκυρας αποτελεί ένα θρασύτατο κι άκρως επικίνδυνο βήμα προώθησης των τουρκικών μεθοδεύσεων για θαλάσσια και εναέρια διχοτόμηση του Αρχιπελάγους που παραπέμπει ως απώτερο στόχο στη σταδιακή μετατροπή του Ανατολικού Αιγαίου σε τουρκικό «προτεκτοράτο»!
Συνυπολογίζοντας όλα μαζί τα επιμέρους τουρκικά σχέδια («γκρίζες ζώνες», «γαλάζια πατρίδα», «ιστορικά δικαιώματα», τελεσίγραφα για «διάλογο εφ’ολης της ύλης ή σύγκρουση επί του πεδίου» κλπ), συνοψίζω στη συνοδευτική ανάλυση τις τουρκικές μεθοδεύσεις του νεοοθωμανικού δόγματος Ερντογάν για σταδιακό περιορισμό της ελληνικής κυριαρχίας στο Αν. Αιγαίο και τα νησιά μας.
Επί δεκαετίες αρνηθήκαμε να πάρουμε στα σοβαρά το συνολικό τουρκικό σχέδιο και την αυξανόμενη απειλή στρατιωτικής επίθεσης από την γείτονα, περιοριζόμενοι στην συχνά άρον-άρον αναζήτηση εξωτερικής στήριξης (που λεκτικά μόνο έρχεται) και αποκλιμάκωσης (που συχνά επιτυγχάνεται διεθνώς με ανταλλάγματα!). Στείλαμε έτσι λάθος μηνύματα αναποφασιστικότητας στην Τουρκία, με συνέπεια όχι μόνο να μην αποτρέπεται, αλλά και να αποθρασύνεται συνεχώς. Πριν είναι πολύ αργά, ας αναλογιστούμε σοβαρά την αυξανόμενη πολύμορφη πίεση που δέχεται πλέον η ελληνική κυριαρχία (τα κυριαρχικά δικαιώματα μάλλον τα ξεχάσαμε..) και η μετεξελισσόμενη καθημερινότητα των συμπατριωτών μας του Ανατ.Αιγαίου. Με τις τουρκικές απαιτήσεις να διογκώνονται καθημερινά, κινδυνεύουμε να μετατραπούν προοπτικά τα νησιά μας σε τουρκικό προτεκτοράτο: εάν στερηθούν της αποτελεσματικής στρατιωτικής παρουσίας και προστασίας μας, οι τουρκικές αεροναυτικές δυνάμεις αλωνίζουν αυξητικά την περιοχή τριγύρω τους, κι έτσι εκφοβιστικά επαπειλούνται κατά (τουρκική )βούληση πράξεις οιονεί αποκλεισμού τους από την υπόλοιπη Ελλάδα, μήπως φτάσουμε να χρειάζονται οι νησιώτες μας τουρκική άδεια για να μετακινούνται στη θάλασσα και στον αέρα (ίσως και στην ξηρά αν συνυπολογίσουμε και τα αμφισβητούμενα μικρότερα νησιά —βλ.Ίμια), να ψαρεύουν και να ζουν δημιουργικά στον τόπο των προγόνων τους; Μήπως το πώς εξελίχθηκαν τα Ίμια και οι παντοειδείς επιθέσεις κατά του δεύτερου στην τουρκική λίστα Καστελόριζου δείχνουν καθαρότερα από ποτέ το πού στοχεύει η Άγκυρα; Υπερβολή; Για να το δούμε:
ΑΝΑΛΥΣΗ: Η ΑΣΦΥΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΤ.ΑΙΓΑΙΟΥ
1. Επί δεκαετίες η Τουρκία διευρύνει μεθοδικά απαιτήσεις και προκλήσεις, ενώ η Ελλάδα υποχωρεί χάριν της αποκλιμάκωσης σχεδόν σε κάθε κρίση, και ελπίζοντας σε ένα από μηχανής θεό (που όμως δεν εμφανίζεται) μεταθέτει με επικοινωνιακά τεχνάσματα τα δύσκολα για το μέλλον. Αποτέλεσμα: ο συσχετισμός δυνάμεων συνήθως χειροτερεύει για τον αμυνόμενο και η Τουρκία βρίσκει και κάνει…
2. Αντίθετα από τις σαφείς συνοριακές προβλέψεις της Λωζάννης, η Τουρκία αμφισβητεί μετά την κρίση των Ιμίων (1996) την ελληνικότητα μικρότερων (ακόμη και κατοικημένων) νησιών και βραχονησίδων του Αν.Αιγαίου («γκρίζες ζώνες»). Με βάση την «θεωρία» αυτή όχι μόνο κάποια νησιά θα «άλλαζαν χέρια», αλλά θα χάριζαν στην Τουρκία και αντίστοιχα χωρικά ύδατα, εναέριο χώρο, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, αφαιρώντας τα βέβαια από τις αντίστοιχες δικές μας θαλάσσιες ή εναέριες ζώνες!
3. Πρόσφατα η Τουρκία άρχισε να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία ακόμη και στα μεγάλα νησιά(!) με το (εξωφρενικό) σκεπτικό ότι αφού εμείς δεν τηρούμε τις υποχρεώσεις για αποστρατικοποίησή τους, κι εκείνη δικαιούται να αμφισβητήσει την ελληνικότητά τους!
4. Από τη στιγμή που η Άγκυρα αμφισβητεί σε ποιόν ανήκει η ξηρά,θα έπρεπε να αλλάξει και η δική μας στρατηγική για διάλογο και προσφυγή στη Χάγη. Γιατί τα νέα δεδομένα άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου για τα όρια του οποιουδήποτε διαλόγου, δηλ.ακόμη κι αν πράγματι η άλλη πλευρά αποδεχόταν ειλικρινά να συζητήσει αποκλειστικά την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Ακόμη λοιπόν κι αν αυτό γινόταν πράγματι σεβαστό, για να χαράξεις στον χάρτη θαλάσσιες ζώνες, αναγκαστικά ξεκινάς από γραμμές βάσης, δηλ. την ξηρά. Άρα η Άγκυρα θα ξεκινούσε με (την από εμάς αυτόματα απορριπτέα) απαίτηση να δεχθούμε ως τουρκικά δεκάδες νησίδια και βραχονησίδες («γκρίζες ζώνες»). Προφανές το αδιέξοδο (που κάποιοι τρίτοι θα έσπευδαν βολικά να μας χρεώσουν ως «αδιαλλαξία»), αλλά και τι θα επακολουθούσε;
5. Μια χώρα που δεν θέλησε/μπόρεσε επί δεκαετίες να θεσμοθετήσει ούτε μία θαλάσσια ζώνη από τις πολλές που δικαιούται από το διεθνές δίκαιο πέρα από τα 6 νμ, κινδυνεύει να αντιμετωπίσει προοπτικά την απαίτηση να πάει ακόμη πιο πίσω κι απ’αυτό το μινιμαλιστικό όριο: ουσιαστικά η Τουρκία ήδη ωμότατα ζητάει να της παραχωρήσουμε δεκάδες μικρονήσια/ βραχονησίδες νησιά ανά το Αιγαίο, με το καθένα επιπλέον ως αφετηρία για τουρκικές θαλάσσιες ζώνες και πέρα από τα 6 νμ γύρω του!
6. Πέρα από το επικίνδυνο αδιέξοδο στο διπλωματικό πεδίο, η καθημερινότητα των νησιωτών μας στο Ανατ. Αιγαίο θα κινδύνευε να εξελιχθεί σε εφιαλτική:
—ήδη τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη όχι μόνο παραβιάζουν τον εθνικό χώρο αλλά και καθημερινά υπερίπτανται απειλητικά και πάνω από τα νησιά μας προκαλώντας πολλές παρενέργειες (που μπορεί και να αυξηθούν αν αληθεύουν διαρροές για τον διάλογο αποσυμπίεσης στο ΝΑΤΟ).Με τις εξελισσόμενες τουρκικές θεωρίες δεν θα μας πουν κι ότι πετούν ελεύθερα πάνω από «δικά τους» νησιά/νησίδες/βραχονησίδες και θαλάσσιο χώρο;
—ήδη τουρκικά αλιευτικά αλωνίζουν παράνομα, ανεμπόδιστα και χωρίς εθνικές ή κοινοτικές κυρώσεις (η προστασία της αλιείας είναι θεσμικά ευρωπαική υποχρέωση!) ακόμη και δίπλα στις ακτές των νησιών μας. Ακόμη και ως υπόδουλοι επί ιταλοκρατίας, οι Δωδεκανήσιοι αλιείς ψάρευαν ανεμπόδιστα παντού στο ΝΑ Αιγαίο εντός της οριοθετημένης το 1932 με την Τουρκία αποκλειστικής ζώνης αλιείας.. Τι θα μείνει για τους απροστάτευτους ψαράδες μας από την παράνομη μαζική υπεραλίευση των τουρκικών αλιευτικών (με επιθετική συνοδεία Ακτοφυλακής) στις ακτές μας;
—για τον υποθαλάσσιο χώρο του Αιγαίου και τον πλούτο που κρύβει ούτε να το συζητάμε… Από το 1987 δεχθήκαμε να μην κάνουμε οποιαδήποτε έρευνα στην υφαλοκρηπίδα μας και παράλληλα επί δεκαετίες αποφύγαμε την οριοθέτησή της απορρίπτοντας λύσεις που σήμερα θα παρακαλάγαμε να ήταν στο τραπέζι. Και αν αύριο ξεκινήσει το Ο.Ρέις να κάνει έρευνες και ανάμεσα στα νησιά μας στο Αν. Αιγαίο;
—ήδη ζητείται εκβιαστικότατα από την Άγκυρα αλλά και από «φιλικές» χώρες να αποστρατικοποιήσουμε τα ανατολικά νησιά μας αφήνοντάς τα στο έλεος της τουρκικής επιθετικότητας.Αρκεί το λεγόμενο «καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν το συζητάει» για να λήξει το θέμα; (κατά πληροφορίες έχει πιεστικότατα τεθεί και στο τραπέζι).
—ήδη χιλιάδες πλέον (ιδίως μουσουλμάνοι) μετανάστες (συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων τζιχαντιστών, ταραχοποιών και πρακτόρων) βρίσκονται στα ανατολικά νησιά μας. Και δεν θέλει φαντασία για να σκεφθεί κανείς ότι ήδη γίνεται συστηματική προσπάθεια να ενταχθούν στα τουρκικά σχέδια «κινητοποίησης» και παραπέρα «ενίσχυσής» τους με νέες καθοδηγούμενες καραβιές και εισβολές μεταναστών. Η κατανόηση αυτής της διάστασης εθνικής ασφάλειας στον Έβρο και τα νησιά επιτέλους οδήγησε στη σθεναρή αντίσταση τον Μάρτιο και πρέπει να διευρυνθεί σε άτεγκτη αντιμετώπιση των υβριδικών αυτών εισβολών και ακύρωσης του τουρκικού αυτού όπλου.
Από τα παραπάνω αναδύεται ανάγλυφα η επικίνδυνη εικόνα καθημερινών σχεδόν και πολυποίκιλων τουρκικών διατρήσεων στον εθνικό χώρο του Αν.Αιγαίου. Με το σκηνικό αυτό έρχεται τώρα να «δέσει» ο νέος χάρτης έρευνας και διάσωσης που η Άγκυρα ήδη εμφανίζει διεθνώς ως αναγκαίο για την ασφάλεια της ναυσιπλοίας, επικαλούμενη τα δήθεν καλύτερα σωστικά μέσα διάσωσης που διαθέτει και σκηνοθετώντας ήδη «περιστατικά διάσωσης» μεταναστών εν κινδύνω για να προκαλεί νέα επικίνδυνα «θερμά επεισόδια» στις διεθνώς αναγνωρισμένες δικαιοδοσίες μας.
Με την εκκωφαντικά εμπρηστική χάραξη ενός νέου ορίου στο μέσο του Αιγαίου (και όλης της Αν.Μεσογείου) και διευρύνοντας καθημερινά τις παράνομες πρακτικές τους, τουρκικά πολεμικά πλοία και ακτοφυλακή, ελικόπτερα, αεροσκάφη, εξελιγμένα drones, σεισμογραφικά, γεωτρύπανα, κλπ θα φτάσουν να κινούνται πλέον παντελώς ανενόχλητα και ψευδοθεσμικά ανάμεσα στα ελληνικά νησιά, υπονομεύοντας καθημερινά με μεθοδικά κτυπήματα την ελληνική κυριαρχία, ακόμη και στο κέντρο του Αιγαίου. Μιά πρόγευση του τι οραματίζεται ο Ερντογάν για τα νησιά μας παίρνουμε δυστυχώς από τη συντονισμένη υπονόμευση της ελληνικής κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, πρώτα στα Ίμια και τώρα πιο καταιγιστικά στο Καστελόριζο: προσπάθειες αποκοπής του, ανεμπόδιστη η προσέγγισή του από το Ο.Ρέις, μαζικές εκφοβιστικές υπερπτήσεις που έδιωξαν όλο τον τουρισμό του νησιού, υβριδικές προκλήσεις με drones και πράκτορες, στο πλαίσιο μιάς ενορχηστρωμένης επικοινωνιακής εκστρατείας περί «τουρκικών δικαιωμάτων» στο σύμπλεγμα.
Θα τον σταματήσει κανείς;;
(Ο Γιάννης Βαληνάκης είναι καθηγητής, πρ.υφυπουργός Εξωτερικών)
