Της Στεφανίας Σούκη
H πρώτη επίσημη εικόνα για τον ελληνικό τουρισμό το 2018 έρχεται μέσω Λονδίνου, επιβεβαιώνοντας τις θετικές εκτιμήσεις για την επόμενη χρονιά.
ΗΕλλάδα έχει ανέβει κι άλλο στις λίστες των πιο δημοφιλών ευρωπαϊκών προορισμών για το 2018, φιγουράροντας στις πλέον ασφαλείς χώρες της Μεσογείου, ενώ οι προκρατήσεις μόνο από τη βρετανική αγορά, τη μία από τις δύο σημαντικότερες τουριστικές για τη χώρα μας μαζί με τη γερμανική, τρέχουν ήδη, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, με ένα ποσοστό αύξησης πέριξ του 8% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, έστω και αν η εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει προς το τέλος Φεβρουαρίου.
Τα μηνύματα για την Ελλάδα κατά τη φετινή μεγάλη έκθεση World Travel Market του Λονδίνου, η οποία πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, με σύσσωμους τους εγχώριους τουριστικούς φορείς να δίνουν το «παρών», ήταν κατά κοινή ομολογία θετικά για τη χώρα μας τόσο από την αγορά της Μεγάλης Βρετανίας όσο και από τις λοιπές αγορές. Ωστόσο, όσο αυξάνονται τα νούμερα, άλλο τόσο μεγαλώνουν και οι προκλήσεις για τον κλάδο: υπερφορολόγηση και τέλος
διαμονής -η εφαρμογή του οποίου θα ξεκινήσει από τις αρχές του 2018- παραμένουν η μεγαλύτερη αιτία ανασφάλειας για τους ίδιους τους ξενοδόχους, ενώ το ζήτημα των υποδομών και της φέρουσας ικανότητας κατά την υψηλή περίοδο λόγω της έντονης εποχικότητας απασχολεί τις περισσότερο ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, συν το ότι μεγάλο ζητούμενο για τους λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς ανά την Ελλάδα, με τους αυτοαπασχολούμενους ιδιοκτήτες και τις μικρότερες τουριστικές επιχειρήσεις, παραμένει η αύξηση των τουριστικών ροών λόγω και της χαμηλής τουριστικής περιόδου.
Οι προκρατήσεις για το 2018
Οσον αφορά ειδικά στη βρετανική αγορά, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, όπως αυτά καταγράφονται και από το υπουργείο Τουρισμού, τη φετινή χρονιά σημειώνεται νέα -διψήφια- αύξηση στις αφίξεις Βρετανών τουριστών στην Ελλάδα, που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 3 εκατομμύρια, ενώ περαιτέρω άνοδος αναμένεται για την επόμενη χρονιά, με τα νούμερα των προκρατήσεων να είναι αυξημένα κατά 8%. Σύμφωνα μάλιστα με σχετική έρευνα που πραγματοποίησε η Ενωση Βρετανών Τουριστικών Πρακτόρων ΑΒΤΑ (Association of British Travel Agents) αναφορικά με τη συνεισφορά του βρετανικού εξερχόμενου τουρισμού στις χώρες της Ε.Ε. το 2016, εν όψει του Brexit και με το επιπλέον δεδομένο ότι οι χώρες της Ε.Ε. αποτελούν τον βασικότερο προορισμό για το Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ελλάδα με τα 2,5 εκατμμύρια και πλέον των Βρετανών επισκεπτών η άμεση συνεισφορά του βρετανικού τουρισμού αντιστοιχεί σε 1,2 δισ. ευρώ στο ελληνικό ΑΕΠ, ενώ 2,2 δισ. ευρώ είναι η συνολική συμβολή του. Στην Ελλάδα οι επισκέπτες από το Ηνωμένο Βασίλειο ξοδεύουν το 6% επί των συνολικών δαπανών τους στην Ε.Ε., ή αλλιώς 1,6 δισ. λίρες, και στηρίζουν άμεσα πάνω από 29.000 θέσεις εργασίας και 51.000 θέσεις έμμεσα, ενώ περίπου 50.000 ελληνικές επιχειρήσεις συνδέονται με τον βρετανικό τουρισμό. Σημειώνεται εδώ ότι με βάση τα ίδια στοιχεία της ABTA, οι χώρες της Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος προορισμός για τους Βρετανούς, αντιπροσωπεύοντας το 58% των δαπανών τους στο εξωτερικό για το 2016, με 53 εκατομμύρια ταξίδια (+10% έναντι του 2015) και το 75% των ταξιδιών στο εξωτερικό.
Θετικά είναι τα μηνύματα για την Ελλάδα και από τη γερμανική αγορά με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία από τους tour operators και την αύξηση των δρομολογίων από γερμανικούς προορισμούς για τη θερινή σεζόν του 2018. Ούτως ή άλλως για τη φετινή χρονιά η χώρα μας ήταν ο δεύτερος δημοφιλέστερος προορισμός στο εξωτερικό μετά την Ισπανία για τους Γερμανούς, ενώ με βάση τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, στο οκτάμηνο Ιανουαρίου- Αυγούστου οι αφίξεις από τη Γερμανία ήταν αυξημένες κατά 13,7%, στα 2,3 εκατομμύρια ταξιδιώτες, και οι εισπράξεις κατά 29%, στο 1,64 δισ. ευρώ.
Στην τριάδα των δημοφιλέστερων προορισμών περιλαμβάνεται η Ελλάδα και για τους Γάλλους, με τις προκρατήσεις για το 2018 να τρέχουν με υψηλούς, μονοψήφιους ρυθμούς αύξησης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Τουριστικών Πρακτόρων και Ταξιδιωτικών Γραφείων της Γαλλίας, Les Enterprises du Voyage, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική της γαλλικής αγοράς, η οποία στο οκτάμηνο του 2017 σημείωσε άνοδο αφίξεων σχεδόν 10% με 1,1 εκατομμύρια επισκέπτες.
Πέριξ του +10%, ίσως και παραπάνω, ενδέχεται να κλείσει το 2017 και για τους Ρώσους τουρίστες στην Ελλάδα, ξεπερνώντας τους 850.000, με βάση πάντα τις εκτιμήσεις από τον ΕΟΤ της Ρωσίας, μία αγορά η οποία φαίνεται να ανακάμπτει, εξ ου και οι προσθήκες δρομολογίων από τις αεροπορικές, μεταξύ των οποίων και η Aegean, για τη σεζόν του 2018.
Υπερφορολόγηση και υποδομές
Tα νούμερα των προκρατήσεων πάντως δεν είναι αρκετά για να εφησυχάσουν τους τουριστικούς φορείς, που βλέπουν την υπερφορολόγηση και την επικείμενη επιβολή του τέλους διαμονής από τις αρχές του 2018 ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο που στερεί ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις από το ελληνικό τουριστικό προϊόν, την ώρα μάλιστα που άκρως ανταγωνιστικοί προορισμοί όπως η Τουρκία (από την οποία η Ελλάδα έχει κερδίσει πόντους την τελευταία δύσκολη διετία για τον τουρκικό τουρισμό) δείχνουν ήδη σημάδια σταδιακής ανάκαμψης: «Τουρκία, το σπίτι των διακοπών σας» ήταν το σλόγκαν της γείτονος στο Λονδίνο τις προηγούμενες ημέρες και οι Βρετανοί φαίνεται ήδη να ανεβάζουν τον προορισμό, αν ευσταθούν οι αναφορές του εκπροσώπου του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας περί αύξησης προκρατήσεων από τη βρετανική αγορά σε ποσοστό 30%, με μεγάλο κίνητρο το value for money.
Για το τέλος διαμονής οι ξενοδόχοι υποστηρίζουν ότι ο νέος φόρος -και όχι τέλος, γιατί δεν υπάρχει ουδεμία ανταποδοτικότητα- δημιουργεί μείωση της ζήτησης και της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος είτε άμεσα, εάν μετακλιστεί, που σημαίνει ότι αυξάνεται η τιμή του, είτε έμμεσα, εάν απορροφηθεί από τα ξενοδοχεία, που σημαίνει ότι αυτομάτως θα μειωθούν τα έσοδα και κατά συνέπεια τα οικονομικά αποτελέσματά τους, γεγονός που θα μειώσει τις επενδύσεις και θα επιφέρει υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι απώλειες θεωρούνται δεδομένες για τις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις των λιγότερο προβεβλημένων τουριστικών προορισμών που παλεύουν με τη χαμηλή σεζόν, ενώ ιδιαίτερα αρνητικό θεωρείται το γεγονός ότι το νέο τέλος διαμονής δεν θα έχει καν ανταποδοτικό χαρακτήρα τουλάχιστον για τον τόπο προορισμού, π.χ. για τη χρηματοδότηση παρεμβάσεων σε υποδομές και περιβάλλον, ώστε να αντισταθμίσουν τις επιβαρύνσεις από την αύξηση της τουριστικής κίνησης ιδιαίτερα κατά την υψηλή περίοδο.
Και εδώ έρχεται ένα ακόμη ζήτημα, αυτό της φέρουσας ικανότητας των προορισμών, των υποδομών και των υπηρεσιών, την αναβάθμιση των οποίων επίσης τονίζουν εσχάτως οι τουριστικοί φορείς ως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις ειδικά για τους δημοφιλείς προορισμούς, δεδομένης και της υψηλής εποχικότητας του ελληνικού τουρισμού που αποτελεί το διαχρονικό, μείζονος σημασίας, αγκάθι για τον τομέα. Ενδεικτικά η Σαντορίνη, με βάση τα στοιχεία από τον Δήμο Θήρας, έχει φέτος 1,3 εκατομμύρια αφίξεις, από 750.000 το 2012, και 5 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις, από 3,3 εκατομμύρια πριν από μία πενταετία, με την κατανάλωση μόνο στο νερό στην Οία να είναι φέτος υπερδιπλάσια σε σχέση με πέρυσι, ενώ στα νούμερα των αφίξεων θα πρέπει να προστεθούν και αυτά από την κρουαζιέρα, από 750.000-850.000 ανάλογα τη χρονιά.
Για το θέμα της εποχικότητας, από πλευράς του υπουργείου Τουρισμού επισημαίνεται ότι αυτή τη στιγμή είναι υπό κατάρτιση ένα στρατηγικό πλάνο που πιθανότατα θα είναι έτοιμο στις αρχές του 2018, ενώ παράλληλα πραγματοποιούνται επαφές και συζητήσεις για το εν λόγω θέμα με αεροπορικές και μεγάλους tour operators του εξωτερικού που θα μπορούσαν να προσθέσουν πτήσεις και πακέτα για την Ελλάδα, ξεκινώντας από την έστω και περιορισμένη διεύρυνση της περιόδου της προσφοράς τους για ελληνικούς προορισμούς.
Οι tour operators κυριαρχούν το 2017
Πάντως, ο ρόλος των tour operators στην ελληνική ξενοδοχειακή αγορά παραμένει ενισχυμένος, όπως προκύπτει και από τα προκαταρκτικά στοιχεία της ανάλυσης για τα ξενοδοχειακά brands της ελληνικής αγοράς το 2017 που πραγματοποιεί η γνωστή εταιρεία συμβούλων GBR Consulting με βάση τον αριθμό δωματίων που εντάσσονται στο χαρτοφυλάκιο των μεγάλων αλυσίδων. Στο top 5 των διεθνών brands η TUI, η οποία μάλιστα στη χώρα μας σημείωσε φέτος, κατά τις πληροφορίες, αύξηση 11%, με πάνω από 2,5 εκατομμύρια τουρίστες (έναντι του 3% που παρουσίασε στην Ισπανία), καταλαμβάνει την πρώτη θέση, με έναν αριθμό κοντά στα 11.000 δωμάτια, με τα brands της Atlantica, Τui Family Life, Sensimar, Club Magic Life, Club Marmara και Robinson, ενώ ο όμιλος έχει ανακοινώσει νέο γύρο επενδύσεων για δέκα νέες μονάδες. Ακολουθεί ο Thomas Cook με κάτι παραπάνω από 6.500 δωμάτια μέσω των brands Sentido, Smartline, Sunprime, Sunwing και Casa Cook, ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται το κυπριακών συμφερόντων Louis Group με λιγότερα από 3.000 δωμάτια στα 9 ξενοδοχεία του των 4 αστέρων στη χώρα μας. Την πεντάδα των σημαντικότερων διεθνών παικτών στον ξενοδοχειακό τουρισμό στην Ελλάδα συμπληρώνουν από την τέταρτη θέση η Marriott International, η οποία έχει 11 ξενοδοχεία με τα brands «Sheraton», «Τhe Luxury Collection», «Westin» και «Autograph Collection Hotels», ενώ στην πέμπτη θέση βρίσκεται ο όμιλος ΙΗG Intercontinental με 4 μονάδες και τα brands «Crowne Plaza», «Holiday inn» και «Intercontinental».
Στην πεντάδα των μεγαλύτερων εγχώριων brands βρίσκονται, με βάση τα στοιχεία της GBR Consulting, καταρχάς ο όμιλος Μήτση με συνολικά 18 μονάδες και σχεδόν 5.900 δωμάτια και ακολουθούν η Grecotel με 25 ξενοδοχεία και κοντά στα 5.100 δωμάτια και η Aldemar με 7 ξενοδοχεία resorts και 2.582 δωμάτια. Η Helios Hotels and Resorts έχει στο χαρτοφυλάκιό της 4 μονάδες στην Κρήτη, τα «Nafplia Palace» και «Amphitryon Hotel» στο Ναύπλιο και το «Grand Resort Lagonissi» στην Αττική, ενώ το top 5 των μεγάλων εγχώριων παικτών συμπληρώνει ο όμιλος Σμπώκου με 6 ξενοδοχεία σε Ρόδο και Κρήτη.
newmoney.gr
