«Να σταματήσει επιτέλους ο μύθος της «πλούσιας» Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου», τόνισε η Μίκα Ιατρίδη στην ομιλία της στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης για το νέο ΕΣΠΑ της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
«Δεν είναι καθόλου έτσι» σημείωσε η βουλευτής Δωδεκανήσου, σημειώνοντας ότι «τόσο ο Περιφερειάρχης όσο και οι Δήμαρχοι όλων των νησιών αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα».
Περαιτέρω, η Μίκα Ιατρίδη ζήτησε να λυθεί μια «σημαντική παρανόηση» μια και «το κάθε νησί, είτε βρίσκεται στις Κυκλάδες είτε στα Δωδεκάνησα, πρέπει να το βλέπουμε ξεχωριστά. Αντικειμενικά, δεν υπάρχει εδαφική συνοχή και η Σαντορίνη, με τη Μύκονο, η Ρόδος και η Κως έχουν σημαντικές διαφορές με τη Σίκινο, τη Φολέγανδρο, την Πάτμο και το Καστελόριζο».
Η βουλευτής Δωδεκανήσου, αφού αναφέρθηκε στα προβλήματα που είχαν παρατηρηθεί από την εφαρμογή και των προηγούμενων κοινοτικών προγραμμάτων, κάλεσε την ηγεσία του Υπουργείου να προχωρήσει στις αλλαγές που προτείνουν όλες οι πτέρυγες της Βουλής, προκειμένου να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι προοπτικές που δίνει για την ανάπτυξη της χώρας η νέα προγραμματική περίοδος του ΕΣΠΑ.
Ακολουθεί η ομιλία:
Κύριε Πρόεδρε,
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η περιφερειακή πολιτική στη χώρα μας βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην εφαρμογή των αντίστοιχων κοινοτικών προγραμμάτων.
Είναι γνωστό ότι η εφαρμογή των προγραμμάτων αυτών δεν έγινε χωρίς δυσκολίες, αβλεψίες και αστοχίες εκ μέρους των ελληνικών κυβερνήσεων, αστοχίες οι οποίες οφείλονταν και στη δεδομένη απειρία που υπήρχε, αλλά και σ’ ένα πολύπλοκο γραφειοκρατικό πλαίσιο, το οποίο δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα στην έγκριση και, κατ’ επέκταση, στην ολοκλήρωση των έργων.
Κλασικές περιπτώσεις αποτελούν τα έργα-γέφυρες μεταξύ των κοινοτικών πλαισίων στήριξης, ώστε να είναι εφικτή η ολοκλήρωσή τους και να μην χαθούν τα ποσά της χρηματοδότησης.
Ένα άλλο σημείο που αξίζει να αναφερθεί είναι ότι η διάρθρωση των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης ήταν ένα μικτό σύστημα τομεακών περιφερειακών προγραμμάτων, όπου τα τομεακά προγράμματα εφαρμόζονταν και περιφερειακά με σειρά μικρών τοπικών παρεμβάσεων.
Αυτό το γεγονός συνιστούσε ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ελληνικού προγραμματισμού, που συγκέντρωνε μεγάλο μέρος των περιφερειακών προγραμμάτων στις κεντρικές υπηρεσίες και τα Υπουργεία.
Θα μπορούσα να αναφέρω και άλλες διαπιστωμένες δυστοκίες, αλλά το θετικό είναι ότι αυτές οι αστοχίες εντοπίστηκαν και έγιναν προσπάθειες να αντιμετωπιστούν με την εφαρμογή των ΕΣΠΑ, στα οποία σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζε και η Αυτοδιοίκηση.
Κύριε Πρόεδρε, συμφώνησαν όλοι οι συνάδελφοι στη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι τέτοια, ώστε να βρισκόμαστε μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, όπου δηλαδή το ΑΕΠ είναι μικρότερο από το 75% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από πέντε έγιναν δέκα.
Συνεπώς, εάν δούμε και γενικά τα στοιχεία του ΑΕΠ και τη δραματική συρρίκνωσή του την τελευταία πενταετία, αντιλαμβανόμαστε όλοι πολύ καλά ότι η συγκεκριμένη προγραμματική περίοδος του ΕΣΠΑ είναι κρίσιμη.
Αυτό συμβαίνει γιατί αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία να προωθηθούν αναπτυξιακά έργα, τα οποία δεν αφορούν μόνο τους δρόμους, αλλά και την πρωτογενή παραγωγή, τον τουρισμό μας, την αλιεία και υπό προϋποθέσεις και τη ναυτιλία μας.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ και στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου -τα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες- η οποία έχει και αυτή πληγεί από την οικονομική κατάσταση.
Επίσης, θα ήθελα εδώ να λυθεί και μια σημαντική παρανόηση: Το κάθε νησί, είτε βρίσκεται στις Κυκλάδες είτε στα Δωδεκάνησα, πρέπει να το βλέπουμε ξεχωριστά. Αντικειμενικά, δεν υπάρχει εδαφική συνοχή και η Σαντορίνη, με τη Μύκονο, η Ρόδος και η Κως έχουν σημαντικές διαφορές με τη Σίκινο, τη Φολέγανδρο, την Πάτμο και το Καστελόριζο.
Αυτό το λέω για να σταματήσει επιτέλους ο μύθος της «πλούσιας» Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Δεν είναι καθόλου έτσι και τόσο ο Περιφερειάρχης όσο και οι Δήμαρχοι όλων των νησιών αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat του 2011 που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου βρίσκεται στο 89%, αλλά είναι προφανές ότι η κατάσταση έκτοτε έχει χειροτερέψει πολύ περισσότερο.
Συνεπώς, πρέπει να γίνουν άμεσα παρεμβάσεις, πρέπει να εξασφαλισθεί ότι θα προχωρήσει η νέα προγραμματική περίοδος. Υπό αυτή την έννοια δικαιολογείται εν μέρει και η συζήτηση του παρόντος νομοσχεδίου με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, εάν και πιστεύω ότι η Κυβέρνηση είχε το χρόνο να προετοιμαστεί καλύτερα και να φέρει νωρίτερα τη συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου.
Δεν θα μακρηγορήσω άλλο, κύριε Πρόεδρε. Το νομοσχέδιο έχει θετικά στοιχεία, κάνει ένα μάζεμα σε διαδικασίες που ούτως ή άλλως εμφανίζονται γραφειοκρατικές και χρονοβόρες.
Χρειάζεται να δοθεί προσοχή –όπως αναφέρθηκε άλλωστε και στην Επιτροπή- σχετικά με τις προθεσμίες για τις απεντάξεις των έργων, που περιγράφονται στο άρθρο 19, γιατί υπάρχει όντως ο κίνδυνος αυτές οι προθεσμίες να μην μπορούν να τηρηθούν.
Πιστεύω ότι η Κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να δει τις βελτιώσεις που προτείνουν όλοι οι Εισηγητές σε μια σειρά από ζητήματα, όπως το άρθρο 20, σχετικά με τη διαφορετική εκτίμηση των φορέων και την περίπτωση να συμβεί το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων να μην εγγράφει ενταγμένο από τον Περιφερειάρχη έργο.
Για το θέμα του ΓΕΜΗ, των επιχειρήσεων και των επιμελητηρίων έχουμε μιλήσει. Πρέπει να εξασφαλισθεί ότι τα επιμελητήρια πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν και να έχουν πόρους. Εάν είναι ετήσιο το τέλος του ΓΕΜΗ, όπως είπε ο κύριος Υφυπουργός στην Επιτροπή, τότε αυτή είναι μια θετική εξέλιξη.
Σε ό,τι αφορά τους υπαλλήλους δύο ταχυτήτων στις Διαχειριστικές Αρχές, είναι ένα θέμα που πρέπει να δείτε, γιατί μπορεί να ισχύσει η διαπίστωση ότι εάν πολλοί υπάλληλοι που είναι αποσπασμένοι στη ΜΟΔ θελήσουν να επιστρέψουν στις υπηρεσίες τους, τότε θα προκύψει πρόβλημα επαρκούς στελέχωσης της συγκεκριμένης υπηρεσίας.
Κύριε Πρόεδρε, επειδή ο χρόνος είναι πολύ περιορισμένος για ένα νομοσχέδιο που περιλαμβάνει πάνω από εκατό άρθρα, θα περιοριστώ να πω ότι φαίνεται πως η Κυβέρνηση σκοπεύει να κάνει τις βελτιώσεις που έχουν προταθεί από όλες τις πτέρυγες της Βουλής. Πρέπει να τις κάνει, γιατί ειδικά αυτή η προγραμματική περίοδος μπορεί και πρέπει να δώσει την ώθηση που απεγνωσμένα χρειάζεται η χώρα για να μπει κάποια στιγμή σε σταθερή τροχιά ανάπτυξης.
Σας ευχαριστώ.
