Aκριβώς τέσσερις εβδομάδες προτού ο Ντόναλντ Τραμπ μετακομίσει επισήμως στον Λευκό Οίκο, το ερώτημα στα καθ’ ημάς παραμένει: Είναι πιθανό ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών να επενδύσει πολιτικά στην Ελλάδα; Κρίνοντας πάντως από τη σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου των ΗΠΑ, ο 70χρονος Τραμπ έχει ήδη επενδύσει πολιτικά σε ανθρώπους με… επενδύσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Μεταξύ των συνολικά 20 υπουργών και κορυφαίων συμβούλων-διευθυντών του επερχόμενου Αμερικανού προέδρου, ξεχωρίζουν ως «ελληνικού ενδιαφέροντος» έξι πρόσωπα: τρία τα οποία διατηρούν άμεσους «δεσμούς» με την Ελλάδα και άλλα τρία τα οποία έχουν στο παρελθόν πει «βαριές κουβέντες» κατά της Τουρκίας του Ερντογάν (με τη στάση των δεύτερων να μη συνεπάγεται απαραιτήτως κάτι θετικό για την Ελλάδα). Πώς θα συμπεριφερθούν όλοι αυτοί πλέον ως υπουργοί και διευθυντής υπηρεσιών μένει να φανεί. Οι επιχειρηματίες ωστόσο παραδοσιακά (και δη οι πολιτικοί-επιχειρηματίες) δεν το συνηθίζουν να υπονομεύουν τις επενδύσεις τους. Κάθε άλλο μάλιστα.
Υπό αυτό το πρίσμα θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε πώς πρόκειται να σταθούν απέναντι στην Ελλάδα τρεις κορυφαίοι συνεργάτες του Ντόναλντ Τραμπ: ο 79χρονος υπουργός Εμπορίου Ουίλμπορ Ρος, ο 64χρονος υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον και ο 44χρονος προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, Ράινς Πρίμπους.
Κι αν ο Πρίμπους τυγχάνει βέρος… Ελληνοαμερικανός με καταγωγή από τη Μυτιλήνη, οι άλλοι δύο (Ρος και Τίλερσον) τυγχάνουν… βέροι επιχειρηματίες με ανοίγματα σε Ελλάδα και Κύπρο, τα οποία προφανώς και θέλουν να θωρακίσουν.
Ο δισεκατομμυριούχος Ουίλμπορ Ρος είναι γνωστός στα μέρη μας ως μεγαλομέτοχος της Eurobank αλλά και της Τράπεζας Κύπρου. «Εριξε» περί το 1,3 δισ. ευρώ στην Ελλάδα το 2014 (μαζί με τον Καναδό Πρεμ Γουάτσα) και έκτοτε… περιμένει να δει την επένδυσή του να αποδίδει καρπούς. Μιλώντας προ ημερών από το βήμα του συνεδρίου «Invest in Greece Forum» της «Capital Link» στη Νέα Υόρκη εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι οι ελληνικές επενδύσεις του όντως θα αποδώσουν καρπούς.
Ο Ρος επένδυσε στην Ελλάδα με μπούσουλα τη συνταγή που είχε ακολουθήσει και στην Ιρλανδία λίγα χρόνια νωρίτερα (στην Bank of Ireland πιο συγκεκριμένα), επιλέγοντας δηλαδή μια χρονικά δύσκολη στιγμή (2014) για να ποντάρει στην «εξαργύρωση» της ανάκαμψης, όποτε αυτή έρθει. Υπό αυτήν την έννοια, ο νέος υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ έχει πλέον κάθε… προσωπικό συμφέρον να δει την Ελλάδα να επιστρέφει σε τροχιά ανάκαμψης. Ο ίδιος φέρεται μάλιστα να εργάζεται στο προσκήνιο αλλά και στο παρασκήνιο προς μια τέτοια κατεύθυνση.
Ελληνικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ωστόσο και ο επερχόμενος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον. Ο λόγος για έναν 64χρονο Τεξανό επιχειρηματία, ο οποίος φημίζεται για τη στενή σχέση που διατηρεί με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, για τους επιχειρηματικούς δεσμούς που έχει αναπτύξει με το Ιρακινό Κουρδιστάν, αλλά και για την παρουσία του στην Κύπρο.
Με προοπτική 30ετίας
Αφεντικό της πετρελαϊκής «ExxonMobil» από το 2006, ο κ. Τίλερσον δραστηριοποιείται στην Κύπρο μέσω του δικτύου των πρατηρίων καυσίμων «Esso». Η «ExxonMobil Κύπρου» μετράει άλλωστε ήδη περισσότερες από πέντε δεκαετίες παρουσίας στο νησί. Οσο για το μέλλον της εκεί, αυτό το προσεγγίζει με μακροπρόθεσμη στρατηγική. Σε κοινοπραξία με την εταιρεία «Qatar Petroleum», η «ExxonMobil» διεκδικεί με προοπτική 30ετίας το πολλά υποσχόμενο τεμάχιο «10» της κυπριακής ΑΟΖ, ένα τεμάχιο-φιλέτο το οποίο γειτνιάζει με το γιγαντιαίο κοίτασμα «Zohr» της Αιγύπτου δημιουργώντας… προσδοκίες.
Μπαίνοντας ακόμη «βαθύτερα» στην κυπριακή ΑΟΖ, ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ θα μπορούσε να βάλει «αναχώματα» στην τουρκική επιθετικότητα, ειδικά εάν αυτή η επιθετικότητα φτάσει στο σημείο να απειλήσει τα δικά του συμφέροντα. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι η Αγκυρα διεκδικεί ως «δικά της» τμήματα των κυπριακών Οικοπέδων 4, 5, 6 και 7, που βρίσκονται ακριβώς πάνω από το «10». Σημειώνεται επίσης ότι η Αγκυρα είχε αντιδράσει έντονα όταν η Λευκωσία προκήρυξε τον τρίτο γύρο αδειοδοτήσεων για τα Οικόπεδα 6, 8 και 10 της κυπριακής ΑΟΖ, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο ακόμη και να απειλήσει όσες ξένες εταιρείες «τολμήσουν» να εκδηλώσουν ενδιαφέρον. Για κακή τύχη βέβαια της Τουρκίας, μία από αυτές τυγχάνει να ανήκει στον… νέο υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Μέσα σε όλα αυτά τα άκρως επιχειρηματικά έρχεται και Ράινς Πρίμπους από το Πλωμάρι ως νέος προσωπάρχης του Λευκού Οίκου να συμπληρώσει την ελληνικού ενδιαφέροντος τριάδα στο πλευρό του Τραμπ.
ΒΟΛΕΣ ΣΕ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜ
Οι «τουρκοφάγοι» του υπουργικού συμβουλίου
 |
Η τουρκική ηγεσία έσπευσε να τον καλωσορίσει σαν… στενό φίλο. Οι σχέσεις του καθεστώτος Ερντογάν με τους Δημοκρατικούς στις ΗΠΑ και κυρίως με τη Χίλαρι Κλίντον (τη «χρηματοδοτούμενη από τον Φετουλάχ Γκιουλέν» σύμφωνα με την Αγκυρα) ήταν άλλωστε ήδη τόσο «κακές», ώστε ο Ντόναλντ Τραμπ να μην μπορεί παρά να φαίνεται… καλύτερος.
Πολύ δε περισσότερο από τη στιγμή που αυτός έχει κάνει μπίζνες στην Τουρκία χτίζοντας δύο ουρανοξύστες («Trump Towers») στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Με αυτό το σκεπτικό, ο ίδιος ο Ερντογάν και σύσσωμη η τουρκική ηγεσία έσπευσαν μετά τις 8 Νοεμβρίου να «βομβαρδίσουν» τον Τραμπ με συγχαρητήρια μηνύματα προσκαλώντας τον μάλιστα να επισκεφτεί την Τουρκία ακόμη και πριν από την ορκωμοσία του (που αναμένεται στις 20 Ιανουαρίου).
Πίσω στο παρόν, ωστόσο, και με το υπουργικό συμβούλιο του επερχόμενου 45ου προέδρου των ΗΠΑ να έχει πλέον πάρει σάρκα και οστά, τα αμερικανικά μηνύματα-απάντηση προς την Τουρκία δεν φαίνονται τόσο ενθαρρυντικά. Μάλλον το αντίθετο. Από τους συνολικά 20 υπουργούς και κορυφαίους συμβούλους του Ντόναλντ Τραμπ, τουλάχιστον οι τρεις έχουν κατ’ επανάληψη στο πρόσφατο παρελθόν πει δημοσίως «τα χειρότερα» για την τουρκική ηγεσία, για την Τουρκία, αλλά και γενικότερα για το Ισλάμ.
Χαρακτηριστική η περίπτωση του νέου υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ, Ρικ Πέρι. Κυβερνήτης της πολιτείας του Τέξας επί σειρά ετών (την περίοδο 2000-2015), ο 66χρονος σήμερα Πέρι είχε πίσω στο 2012 διεκδικήσει το χρίσμα του ρεπουμπλικανικού κόμματος για την προεδρία των ΗΠΑ.
Ως προεδρικός υποψήφιος τότε, ο κ. Πέρι είχε από το πλατό του τηλεοπτικού δικτύου «Fox News» διακηρύξει ότι η Τουρκία κυβερνάται από «ισλαμιστές τρομοκράτες». Είχε προχωρήσει μάλιστα ακόμη παραπέρα υποστηρίζοντας ότι η συγκεκριμένη χώρα θα έπρεπε «να εκδιωχθεί από το ΝΑΤΟ». Για την ιστορία, στην ηγεσία της Τουρκίας το 2012 βρισκόταν φυσικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως πρωθυπουργός… με τη στήριξη τότε ακόμη του Γκιουλέν.
Σε ανάλογα… αντιτουρκικό πνεύμα, ο νέος διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA), Μάικ Πομπέο, βγήκε πριν από μόλις τέσσερις μήνες και αποκήρυξε ανοιχτά το καθεστώς Ερντογάν ως «ολοκληρωτική ισλαμιστική δικτατορία… τόσο δημοκρατική όσο το Ιράν». Το πιο εντυπωσιακό δε, ότι ο 52χρονος Πομπέο δημοσίευσε τα παραπάνω σχόλια στο Twitter… στον απόηχο του αποτυχημένου τουρκικού πραξικοπήματος, χλευάζοντας τις εκδηλώσεις στήριξης της ιρανικής ηγεσίας προς τον Ερντογάν.
Αλλαγή στάσης
Αλλά και ο απόστρατος αντιστράτηγος Μάικλ Φλιν, ο νέος σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Τραμπ, μπορεί πλέον να εμφανίζεται ως λομπίστας της Τουρκίας στο αμερικανικό Κογκρέσο και να αναγνωρίζει «προτεραιότητα» στην Αγκυρα μέσα από άρθρα του στον αμερικανικό Τύπο. Ο ίδιος ωστόσο άνθρωπος έχει πει κι αυτός πει βαριές κουβέντες στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Εχει, πιο συγκεκριμένα, χαρακτηρίσει το Ισλάμ «καρκίνο στο σώμα 1,7 δισ. ανθρώπων που πρέπει να αφαιρεθεί».
Εχει φτάσει στο σημείο να παρομοιάσει τον ισλαμισμό με τον ναζισμό, αλλά και να υποστηρίξει ότι «είναι λογικό να φοβάται κανείς τους μουσουλμάνους». Οταν μάλιστα έγινε η απόπειρα πραξικοπήματος τον περασμένο Ιούλιο στην Τουρκία, ο Φλιν είχε σπεύσει αρχικά να καλωσορίσει την εξέλιξη «ως άξια χειροκροτημάτων», με το σκεπτικό ότι η χώρα του Ερντογάν είχε αρχίσει «να ρέπει προς τον ισλαμισμό». Εκτοτε, ωστόσο, έμελλε να αλλάξουν πολλά, όχι μόνο εντός της Τουρκίας, αλλά κυρίως εντός των ΗΠΑ.
‘ΝΙΩΘΩ ΣΑΝ ΕΛΛΗΝΑΣ’
«Εχω περάσει τόσο πολλά με την Ελλάδα που νιώθω σαν να ήμουν πάντοτε Ελληνας» δήλωσε ο Ουίλμπορ Ρος, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι η χώρα μας «φαίνεται να αφήνει πίσω της τον τρομερό εφιάλτη (σ.σ.: της κρίσης) που έζησε».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ
