Συνέντευξη στην
Πέγκυ Ντόκου
Ο κ. Φώτης Κασέκας είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, οικονομικός επόπτης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του ΟΕΕ και μέλος του Κεντρικού τομέα φορολογικού σχεδιασμού της Νέας Δημοκρατίας και τομεάρχης Οικονομικών της τοπικής επιτροπής Ρόδου.
Σήμερα μιλάει στην «δ» για τα νέα μέτρα, την τοπική οικονομία, τις συνέπειες από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, το Μεταφορικό Ισοδύναμο αλλά και για τον μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.
Η συνέντευξη αναλυτικά
• Κύριε Κασέκα με την ανατολή του 2019, τι πρέπει να περιμένουμε για την οικονομία και τη φορολογία.
Θα ήθελα καταρχήν να ευχηθώ καλή χρονιά με υγεία ευτυχία σε όλους.
Θα μου επιτρέψετε επίσης να κάνω ένα πολιτικό σχόλιο με την ευκαιρία της πρόσφατης ψήφου ανοχής, ως τέτοια την αντιλαμβάνομαι εγώ προσωπικά, που έλαβε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Πρέπει να πω ότι νιώθω οργή ως Έλληνας για το γεγονός ότι για ένα τόσο σπουδαία ζήτημα, που αγγίζει τις ψυχές όλων των Ελλήνων, όπως είναι το «Μακεδονικό» έχει γίνει ένα παιχνίδι στα χέρια μιας κυβέρνησης που δεν έχει τη στήριξη της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Με προσβάλλουν οι χειρισμοί μιας κυβέρνησης «κουρελού» που προσπαθεί να ανατρέψει ιστορικά κεκτημένα προκειμένου να ικανοποιήσει τις ιδεολογικές της ορέξεις.
Συμπαρίσταμαι σε όλους τους Έλληνες αλλά κυρίως στους βόρειους συμπατριώτες μου που νιώθουν προδομένοι από την ίδια τους τη κυβέρνηση.
Για να έρθω λοιπόν στην ερώτησή σας, στα τελευταία χρόνια οι επιχειρήσεις αλλά και οι πολίτες έχουν επωμιστεί το βάρος της χρηματοδότησης των υπερβολικών πρωτογενών πλεονασμάτων που απαιτούνταν για την εξυπηρέτηση 2 στόχων. Πρώτον την εκπλήρωση των προϋποθέσεων εξόδου από τα προγράμματα προσαρμογής, τα γνωστά σε όλους μνημόνια, και δεύτερον την εξασφάλιση πόρων για τη προεκλογικές παροχές της σημερινής κυβέρνησης.
Δεδομένης της εύθραυστης κυβερνητικής συνοχής, η χώρα βρίσκεται μόνιμα σε προεκλογική περίοδο. Ως εκ τούτου τα ιδεολογικά της κατάλοιπα στέλνουν τους πολίτες στις ουρές του κοινωνικού μερίσματος και των επιδομάτων τέκνων κι ενοικίου αντί να εφαρμόζεται το αυτονόητο που είναι η αύξηση του αφορολόγητου η τουλάχιστον η ενσωμάτωση όλων των κοινωνικών κριτηρίων στην ετήσια δήλωση φόρου εισοδήματος ούτως ώστε ο πολίτης να πληρώνει το ποσό που πραγματικά του αναλογεί. Ταυτόχρονο αγνοείται η έννοια της Ανάπτυξης που θα αυξήσει την αφορολόγητη βάση.
Φτάσαμε έτσι στο 2019 με τη κυβέρνηση να πανηγυρίζει για τη μείωση του συντελεστή εταιρικού φόρου από 29% σε 28% όταν προηγουμένως είχε αυξηθεί από 26%.
Αντιθέτως, η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας η οποία, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, αναμένεται να αναλάβει τα ηνία της χώρας αργά η γρήγορα μέσα στο 2019.
Το φορολογικό και οικονομικό πρόγραμμα της ΝΔ αφουγκραζόμενη τις παγκόσμιες οικονομικές και φορολογικές εξελίξεις στηρίζεται στην απλοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας και τη συνολική μείωση φορολογικών συντελεστών και ασφαλιστικών εισφορών. Ειδικότερα σχεδιάζεται η επιτάχυνση της μείωση των εταιρικών φορολογικών συντελεστών, περαιτέρω μείωση του συντελεστή φορολόγησης των διανεμομένων κερδών, φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις κεφαλαίου και επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία, συνολική μείωση ασφαλιστικών εισφορών, μείωση του κατώτερου συντελεστή της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα, μείωση του ΦΠΑ σε στοχευόμενους τομείς κ.α.
Είναι σαφές ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας όπως είναι επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, ο απεγκλωβισμός εμβληματικών επενδύσεων με χαρακτηριστικά παραδείγματα την επένδυση στη Ελληνικό αλλά και το Γκολφ Αφάντου της Ρόδου. Είναι επιτακτική η ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία με την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, η εκτέλεση ενός Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με αναπτυξιακό χαρακτήρα, η επιτάχυνση της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, πλήρη άρση των capital controls περιορισμών και σταδιακή εξομάλυνση της χρηματοδότησης της ιδιωτικής οικονομίας από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, εστιάζοντας σε μια κοινωνικά δίκαιη αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
• Μετράμε απώλειες από την κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ. Τελικά στην πράξη, φάνηκε ότι, αφενός δεν απέφερε τα αναμενόμενα στα κρατικά έσοδα και αφετέρου επιβάρυνε τους νησιώτες. Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι;
Το θέμα αυτό με απασχολεί ιδιαίτερα ως νησιώτη. Για το λόγο αυτό άλλωστε, ως τομέας φορολογικού σχεδιασμού, εξετάζουμε όλες τις πιθανότητες επαναφοράς των μειωμένων συντελεστών δεδομένου ότι πρέπει να αντικατασταθούν από άλλα ισοδύναμα μέτρα. Θέλω να διευκρινίσω ότι η παράταση για τη διατήρηση των μειωμένων συντελεστών κατά έξι μήνες που δόθηκε στα πέντε νησιά του Αιγαίου έχει χορηγηθεί, μέσω πράξης νομοθετικού περιεχομένου, με μια εκβιαστική «ρήτρα». Ο υπουργός διατηρεί το δικαίωμα περαιτέρω παράτασης μέχρι την 31.12.19 εφόσον ο μέσος αριθμός των φιλοξενούμενων στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης κάθε νησιού υπερβαίνει τη δυναμικότητα φιλοξενίας ανά νησί. Θα πρέπει να επικρατούν απάνθρωπες συνθήκες στα κέντρα φιλοξενίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τοπική κοινωνία, προκειμένου οι κάτοικοι των νησιών να αμβλύνουν το δυσβάσταχτο βάρος από το αυξημένο μεταφορικό κόστος προσώπων και εμπορευμάτων και τις ζημίες στις υποδομές που προκάλεσαν οι πρόσφατοι σεισμοί.
Τονίζω επίσης ότι η εξάμηνη παράταση της εφαρμογής των μειωμένων κατά 30% συντελεστών του ΦΠΑ, ένα κεκτημένο της χώρας από την υιοθέτησή του, είναι άνευ ουσίας δεδομένου ότι η τουριστική περίοδος κλιμακώνεται από τη 1η Ιουλίου. Το μεγαλύτερο μέρος δηλαδή των ετήσιων εσόδων των επιχειρήσεων πρόκειται να υπαχθούν στους αυξημένους συντελεστές.
Στο βόρειο Αιγαίο μάλιστα, το 2019, ο κόσμος θα έρθει αντιμέτωπος με μια δυσάρεστη αντίφαση. Ενώ έχει δοθεί παράταση στην εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών στη Λέσβο, Χίο και Σάμο, ταυτόχρονα έχει επέλθει αύξηση στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Ειδικότερα η Λέσβος και η Χίος θα δουν αύξηση στην κατώτατη τιμή ζώνης κατά 7,14% και 6,67% αντίστοιχα. Η αύξηση αυτή συμπαρασύρει τον Φόρο μεταβίβασης, τον ΦΠΑ στις νεόδμητες οικοδομές, τον φόρο χρησικτησίας, τον φόρο ανταλλαγής, τον φόρο διανομής, το τέλος ακίνητης περιουσίας αλλά και άλλους 11 φόρους που συνδέονται με την αντικειμενική αξία των ακινήτων.
• Η κυβέρνηση επιμένει ότι η εφαρμογή του Μεταφορικού Ισοδυνάμου είναι πολύ ευεργετική δηλώνοντας ότι έρχεται ως αντιστάθμισμα της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά. Είναι έτσι στην πράξη;
Εδώ μιλάμε για άλλη μια προεκλογική παροχή του ΣΥΡΙΖΑ που εντάσσεται πλήρως στο πνεύμα της διανομής «κουπονιών» στους πολίτες. Η χρηματοδότηση του Μεταφορικού Ισοδύναμου γίνεται με περικοπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων κατά 0,4% του ΑΕΠ της χώρας το 2019 στερώντας πόρους από την αναπτυξιακή προοπτική του τόπου. Σύμφωνα με τον κ. Τσακαλώτο το μέτρο θα εφαρμοσθεί σε πιλοτική βάση το 2019 και θα αποτιμηθούν τα αποτελέσματά του στο τέλος του χρόνου. Η επίσημη δε ισχύς του μέτρου είναι μέχρι το τέλος του 2021. Δεν πρόκειται δηλαδή για μόνιμο μέτρο που αντικαθιστά τον μειωμένο ΦΠΑ. Όταν μιλάμε όμως για τις οικονομικές συνέπειες της «Νησιωτικότητας» δεν εννοούμε μόνο το μεταφορικό κόστος. Ο μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ λειτουργούσαν, ως ένα βαθμό, ως πόλο έλξης για τις επενδύσεις στη νησιά αλλά και ως εργαλεία στους επιχειρηματίες του τουρισμού να διατηρήσουν το προϊόν τους ανταγωνιστικό σε σχέση τους άμεσους ανταγωνιστές στο εξωτερικό. Με την αύξηση του ΦΠΑ στη διανυκτέρευση από 9% σε 13% και της εστίασης από 17% σε 24%, σε ένα νησί όπως είναι η Κως, με τα προβλήματα που βιώνει καθημερινά είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς τις συνέπειες που θα υπάρξουν στην ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος και στην τοπική οικονομία. Όταν έρθει να προστεθεί το αυξημένο αυτό κόστος στο φόρο διανομής που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά του 2018 πρέπει να ομολογήσουμε ότι έχει εξαντληθεί η φοροδοτική ικανότητα των νησιωτών.
• Ακούγεται ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών έχει πάρει παράταση αλλά είναι πολύ αυστηροί οι όροι υπαγωγής των οφειλετών σ’ αυτόν. Τι ακριβώς ισχύει;
Πρέπει να πω ότι είναι αποφασιστικές οι παρεμβάσεις του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος όχι μόνο στη παράταση και βελτίωση των όρων υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών αλλά στη διαβούλευση για τη διαδικασία πώλησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ιδιωτικά funds.
Όντως με το Ν.4587/2018 που ψηφίστηκε προς το τέλος του έτους, παρατάθηκε μέχρι το τέλος του 2019, η λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών. Ταυτόχρονα τέθηκαν σε εφαρμογή επτά τροποποιήσεις που διευρύνουν το πεδίο των δυνητικά υποκείμενων. Πιο βασική αλλαγή είναι η αύξηση στις 300.000 ευρώ από τις 50.000 ευρώ του ορίου των οφειλών που μπορούν να ρυθμιστούν μέσω της απλοποιημένης – on line – διαδικασίας. Επίσης δίνεται η δυνατότητα πλέον στους δανειολήπτες να εξαιρούν από την εξωδικαστική διευθέτηση απαιτήσεις που δεν οφείλονται σε επιχειρηματική δραστηριότητα. Πολύ σημαντική είναι επίσης η προστασία των οφειλετών από τις κατασχέσεις εις βάρος τους στις οποίες δεν μπορεί πλέον να προχωρήσει το Δημόσιο μεσούσης της διαδικασίας του εξωδικαστικού.
