Στην απένταξη σημαντικών αλλά προβληματικών έργων που μπορεί να μην έχουν προλάβει να ολοκληρωθούν μέσα στους επόμενους 18 μήνες, ενδεχομένως να οδηγηθεί η Αθήνα. Οι αποφάσεις θα ληφθούν μέσα στο Πάσχα, πριν την τελευταία πρόταση αναθεώρησης που θα υποβάλουν τα κράτη-μέλη στην Κομισιόν.
Από την Αθήνα χθες (19/2) ο αναπληρωτής γενικός Διευθυντής για Οικονομικές και Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντέκλαν Κοστέλο αναγνώρισε τις καλές επιδόσεις της χώρα μας. Ξεκαθάρισε όμως ότι δεν πρόκειται να δοθεί καμία παράταση στο Ταμείο Ανάκαμψης, παρότι αυτό αποτελεί πολιτική επιδίωξη πολλών χωρών που έχουν μείνει πίσω στην απορρόφηση. Και αυτό σημαίνει πως, αν παραμείνουν σε εκκρεμότητα ανολοκλήρωτα έργα ή δράσεις ως τον Ιούλιο του 2026 που «κλείνει» το Ταμείο και θα υποβληθεί από τα κράτη-μέλη η τελευταία αίτηση αποπληρωμής, αυτομάτως θα χάνουν και κονδύλια εξ αιτίας τους.
Βαρύς «πέλεκυς»
Μια σημαντική παράμετρος μάλιστα, η οποία περιλαμβάνεται στα «ψιλά γράμματα» των Κανονισμών του Ταμείου Ανάκαμψης, υποχρεώνει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να αναζητήσει επειγόντως έργα που μπορεί να «σκαλώσουν» την τελευταία στιγμή, πριν το καλοκαίρι του 2026: αν κάποιο ή κάποια προαπαιτούμενα μείνουν «στον αέρα» και δεν εκπληρωθούν εγκαίρως, δεν κόβεται απλά η χρηματοδότηση που αντιστοιχεί σε αυτά, αλλά το «πέναλτι» θα είναι πολλαπλάσιο για τη χώρα και μπορεί να υποχρεωθεί και να γυρίσει και λεφτά πίσω στην ΕΕ!
Το θετικό πάντως είναι ότι τα χρονικά ορόσημα τα επιλέγει η κυβέρνηση και όχι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, οπότε η ελληνική πλευρά διατηρεί μία ευελιξία την οποία μπορεί να αξιοποιήσει ώστε να αποφύγει τα «πέναλτι» και τον «ξαφνικό θάνατο», που θα αιωρούνται σαν απειλή μέχρι τον Ιούλιο του 2026 που λειτουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης.
Με αυτά τα δεδομένα, ολιγωρίες στον μηχανισμό εκταμίευσης δεν συγχωρούνται. Και παρότι από το 2021 η Ελλάδα πρωταγωνιστεί συνεχώς στον σχεδιασμό και στην πρόοδο του Ταμείου Ανάκαμψης, υπήρχε ανέκαθεν διάχυτος ο φόβος αν η ελληνική δημόσια διοίκηση έχει τη δυνατότητα να αντέξει και να φέρει σε πέρας χωρίς καμία καθυστέρηση μέσα σε ένα ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα, ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα 76 μεταρρυθμίσεων και 105 επενδύσεων το οποίο περιλάβανε το σχέδιο «Ελλάδα 2.0».
Ήδη το 2023 μάλιστα, η Αθήνα είχε προβεί σε εκτεταμένη αναθεώρηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, αφαιρώντας ή τροποποιώντας κάποια που ήταν αμφίβολη η υλοποίηση τους.
Πλέον όμως, ενόψει της νέας αναθεώρησης που θα είναι και η τελική, δεν πρέπει να αποκλείεται ο «ξαφνικός θάνατος» και απένταξη έργων, καθώς άλλα περιθώρια δεν θα υπάρχουν.
Μέχρι σήμερα η Αθήνα έχει εκπληρώσει τα 240 από τα συνολικά 371 ορόσημα, δηλαδή σχεδόν τα 2/3 του συνόλου. Μέχρι τη λήξη του προγράμματος απομένουν έτσι σχεδόν το 1/3 ή περίπου 130 κρίσιμα ορόσημα.
Από τα 36 δισ. ευρώ που προβλέπει συνολικά το Ταμείο Ανάκαμψης για τη χώρα μας, η Ελλάδα έχει λάβει έως τώρα 18,2 δισ. καλύπτοντας το 51% του προγράμματος. Με την προσθήκη των κονδυλίων από την επόμενη αίτηση εκταμίευσης, οι συνολικές εισροές αναμένεται να φτάσουν τα 21,3 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας το ποσοστό εκταμιεύσεων πάνω από το 59%.
Στο σκέλος των επιχορηγήσεων (δηλαδή χρήματα που λαμβάνει χωρίς να πρέπει να τα επιστρέψει η χώρα) στόχος είναι να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ, από τα περίπου 9,6 δισ. που απομένουν. Ωστόσο οι πιο μεγάλες δυσκολίες εντοπίζονται σε ορόσημα που αφορούν μεγάλα έργα υποδομών όπως ο Ε-65 ή ο προαστιακός.
Στο σκέλος των δανείων πάντως (τα οποία θα πρέπει ούτως ή άλλως να επιστραφούν στην ΕΕ) η απορροφητικότητα είναι σημαντικά χαμηλότερη, χωρίς πάντως κανείς να θέλει να «φορτώσει» με δάνεια τη χώρα και τις επιχειρήσεις που θα τα λάβουν, αν δεν υπάρχουν ώριμα σχέδια με προοπτικές ολοκλήρωσης και αποπληρωμής των αντίστοιχων έργων.
Έως σήμερα έχει αποδεσμευτεί το 35%-40% των διαθέσιμων κεφαλαίων για δάνεια, δηλαδή περίπου 3 δισ. καθώς έχουν υπογραφεί 405 συμβάσεις, με το συνολικό ύψος των επενδύσεων να ανέρχεται σε 15,36 δισ. ευρώ. Από αυτά, 6,7 δισ. ευρώ προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης, 3,5 δισ. ευρώ αποτελούν ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων, ενώ 5,1 δισ. ευρώ προέρχονται από τραπεζικά δάνεια.
Πηγή: newmoney.gr
