Την Πέμπτη 19 Μάρτη 2015, ο βουλευτής Νεκτάριος Σαντορινιός συμμετείχε στην κατάθεση κοινής ερώτησης προς τον Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετικά με την μεγάλη αύξηση του πληθυσμού του λαγοκέφαλου στις ελληνικές θάλασσες.
Η εξάπλωση του λαγοκέφαλου, ψάρι το οποίο φέρει μια πολύ ισχυρή και παραλυτική τοξίνη, που επεκτείνεται σε πολλές περιοχές της χώρας και στο Αιγαίο, οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας της Μεσογείου.
Το φαινόμενο αποτελεί σημαντική απειλή για την παράκτια αλιεία και έχει οικολογικές επιπτώσεις μιας και έχει επηρεάσει επικίνδυνα τους πληθυσμούς άλλων ψαριών.
Το Υπουργείο θα πρέπει να μην υποτιμήσει αυτή την απειλή. Προτείνεται να βρεθεί τρόπος ενημέρωσης των ψαράδων για την επικινδυνότητα του είδους και να ενταχθούν για αποζημίωση στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας όσοι αλιείς έχουν ζημιωθεί από την αλίευσή του. Τέλος, στην ερώτηση, προτείνεται να γίνει έρευνα για πιθανές εξαγωγές του είδους σε χώρες που καταναλώνεται ο λαγοκέφαλος, ώστε να εκμεταλλευτεί η χώρα μας εμπορικά και προς το συμφέρον της αυτό το φαινόμενο.
Ακολουθεί ολόκληρη η ερώτηση:
19/03/2015
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό
ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Θέμα : «Επιδείνωση των προβλημάτων από την μεγάλη αύξηση του πληθυσμού του λαγοκέφαλου στις ελληνικές θάλασσες».
Σε συνέχεια προηγούμενης ερώτησης (αρ. πρωτ. 1850/12.8.2014) για το ζήτημα της εμφάνισης του λαγοκέφαλου στην θαλάσσια περιοχή της Κρήτης διαπιστώνουμε ότι το πρόβλημα επεκτείνεται, όχι μόνο τοπικά αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας. Η εξάπλωση του λαγοκέφαλου (pufferfish Lagocephalus sceleratus) είναι συνεχής και οι οικολογικές και οικονομικές επιπτώσεις διαρκώς αυξάνουν. Η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού του πιθανότατα οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας της Μεσογείου και στην έλλειψη θηρευτών. Εκτός από το λαγοκέφαλο και άλλα ξενικά είδη έχουν εμφανιστεί (λεσεψιανοί μετανάστες) και η παρακολούθηση του φαινομένου πρέπει να ενταθεί.
Επιπλέον, λόγω του μεγάλου πληθυσμού που έχει αλιευθεί από παράκτιους αλιείς στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν αρχίσει στις περιοχές αυτές σημαντικές εθνικές προσπάθειες (όπως στην Κύπρο).
Οι κοινωνικές επιπτώσεις από την εμφάνιση του είναι ανησυχητικές λόγω της θανατηφόρας επίδρασης της τοξικής ουσίας που περιέχει. Τα ψάρια αυτά φέρουν την ισχυρότερη γνωστή σήμερα παραλυτική τοξίνη, την τετροδοτοξίνη.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία (854/2004/ΕΚ) αναφέρει ότι τα τοξικά ψάρια της οικογένειας Tetraodontidae δεν θα πρέπει να εισάγονται στις ευρωπαϊκές αγορές.
Η ραγδαία αύξησή του πληθυσμού του λαγοκέφαλου στις παράκτιες κοινότητες των ψαριών, σε συνδυασμό με οικολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις, το κατατάσσουν ως παράσιτο για την αλιεία και πιθανή απειλή για τη βιοποικιλότητα.
Η εμφάνιση του λαγοκέφαλου επηρεάζει την αλιευτική οικονομία με πολλούς τρόπους: Δημιουργεί πρόσθετη εργασία που συνίσταται στην απόρριψη των ανεπιθύμητων ψαριών. Επίσης οι επαγγελματίες ψαράδες αναφέρουν καταστροφή των αλιευτικών τους εργαλείων (διχτυών, παραγαδιών) λόγω του μεγέθους του.
Η ταχεία επέκτασή του λαγοκέφαλου είναι ανταγωνιστική για τα άλλα ψάρια και έχει επηρεάσει επικίνδυνα τους πληθυσμούς των καλαμαριών και των χταποδιών.
Η πιο σημαντική πτυχή από κοινωνική άποψη είναι αναμφισβήτητα οι κίνδυνοι που συνδέονται με την κατανάλωση των ψαριών, λόγω της τοξικότητάς του.
Απαιτείται συνεχής παρακολούθηση και επειδή ο πληθυσμός αυξάνεται είναι αναγκαίος ένας σχεδιασμός, ίσως και για την εμπορική του εκμετάλλευση. Έρευνες στον τομέα την βιοτεχνολογίας, αναφέρουν ότι λόγω των πλεονεκτημάτων που παρουσιάζουν οι τοξίνες αυτές, φαίνεται να είναι θετική η χρήση τους στον τομέα της ιατρικής και της φαρμακευτικής.
Η εξάπλωση του είδους απαιτεί συστηματική μελέτη και η συμμετοχή των επαγγελματιών ψαράδων είναι καθοριστική. Η επιδότηση των ψαράδων για καταγραφή και παράδοση των λαγοκέφαλων (τακτική που έχει ήδη εφαρμοστεί στην Κύπρο με σημαντικά αποτελέσματα) είναι ένας εύκολος και οικονομικός τρόπος που πιθανότατα οδηγεί σε αξιόπιστα αποτελέσματα. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι θα χρειαστούν 1-2 χρόνια παρακολούθησης για να γνωρίσουμε την εξάπλωση του είδους.
Επειδή οι οικολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις του λαγοκέφαλου στην περιοχή της Μεσογείου είναι σημαντικές,
Επειδή είναι αναγκαίο να μελετηθούν οι επιπτώσεις της εξάπλωσης του στην τροφική δομή και τη λειτουργία του νέου οικοσυστήματος, αλλά και οι τρόποι αντιμετώπισης του,
Επειδή η εξάπλωση του λαγοκέφαλου είναι ραγδαία και αφορά όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου
Επειδή σε πολλές περιοχές υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης για το θέμα,
Ερωτάται ο κύριος Υπουργός
Ποιες πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει για την υιοθέτηση μιας στρατηγικής για την αντιμετώπιση ή τον περιορισμό των προβλημάτων που δημιουργούν τα χωροκατακτητικά αυτά είδη. Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής;
Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για την ενημέρωση των επαγγελματιών και των κατοίκων ιδίως σε περιοχές που τώρα εξαπλώνεται ο λαγοκέφαλος;
Υπάρχει σχέδιο ώστε να μελετηθούν τρόποι αξιοποίησης των αλιευμάτων είτε για εξαγωγή σε χώρες όπου το καταναλώνουν είτε να αξιοποιηθούν από την φαρμακοβιομηχανία;
Υπάρχει σχεδιασμός ώστε να εξασφαλιστούν πόροι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας για την αποζημίωση των αλιέων από την εξάπλωση του λαγοκέφαλου;
Προτίθεται να προχωρήσει σε επιδότηση των ψαράδων για καταγραφή και παράδοση των λαγοκέφαλων στα πλαίσια ενός σχεδιασμένου ερευνητικού προγράμματος;
Θα επιδιωχθεί συνεργασία με άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου (όπως η Κύπρος) για την από κοινού μελέτη και αντιμετώπιση του προβλήματος;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Δερμιτζάκης Κωνσταντίνος
Αθανασίου Νάσος
Αμμανατίδου Λίτσα
Βαγιωνάκη Ευαγγελία (Βάλια)
Βαρδάκης Σωκράτης
Γρηγόρης Σταύρος
Δέδες Γιάννης
Δελημήτρος Κωνσταντίνος
Διώτη Ηρώ
Ζάννας Ζήσης
Καματερός Ηλίας
Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)
Κριτσωτάκης Μιχάλης
Κυρίτση Αγλαḯα
Μιχελογιαννάκης Γιάννης
Ουρσουζίδης Γιώργος
Πετράκος Θανάσης
Πολάκης Παύλος
Σαμοḯλης Στέφανος
Σαντορινιός Νεκτάριος
Σεβαστάκης Δημήτρης
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέτυ)
Σταθάς Γιάννης
Συρίγος Αντώνης
Συρμαλένιος Νίκος
Φάμελλος Σωκράτης
Ψυχογιός Γιώργος
