Η Κυριακή του Πάσχα ήταν ένα από τα σημεία–κλειδιά της κυβέρνησης για την επιτυχία των μέτρων κατά της εξάπλωσης του κοροναϊού. Ολοκληρώνοντας ένα ιδιαίτερα κρίσιμο τριήμερο -Μ. Παρασκευή, Μ. Σάββατο και ανήμερα Πάσχα- κατά το οποίο η αποτελεσματικότητα που θα είχαν τα μέτρα περιορισμού, όπως σημείωναν τόσο ο κ. Τσιόδρας, όσο και ο κ. Χαρδαλιάς, θα έπαιζε σημαντικό ρόλο στην πορεία της επιδημιολογικής καμπύλης του κοροναϊού στη χώρα μας.
Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα των ελέγχων, οι Έλληνες υπάκουσαν στις εντολές των υπευθύνων και έμειναν στα σπίτια τους, αποφεύγοντας -πλην ελάχιστων εξαιρέσεων- το συνωστισμό περισσότερων των 10 ατόμων σε ένα χώρο. Οι εκκλησίες έμειναν κλειστές στον Επιτάφιο και την Ανάσταση, ενώ από το πρωί της Κυριακής όσοι μπορούσαν να ψήσουν το έκαναν σε στενό οικογενειακό κύκλο, αποφεύγοντας τις άσκοπες μετακινήσεις.
Η πιο κρίσιμη εβδομάδα
Πλέον, η τήρηση των μέτρων αυτή την εβδομάδα θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις. Θυμίζουμε ότι τα μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων και της λειτουργίας των καταστημάτων προβλέπονται μέχρι τις 27 Απριλίου, όταν και θα κριθεί το καθεστώς που θα ισχύσει στη συνέχεια.
Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου τονίζουν ότι εφόσον δεν παρατηρηθεί πως η κατάσταση ξεφεύγει, έως το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας, τότε θα κλειδώσει η ημερομηνία κατά την οποία θα μπει σε εφαρμογή το σχέδιο «επιστροφή στην κανονικότητα». Ως μια από τις επικρατέστερες ημερομηνίες για αρχή του σχεδίου μοιάζει η 4η Μαΐου. Πρόκειται για μια από τις προτάσεις που έχει στο τραπέζι του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, την οποία εξετάζει πάντα μαζί με τον Σωτήρη Τσιόδρα και την εξαιρετική ομάδα επιστημόνων που διαθέτει στη μάχη κόντρα στον φονικό ιό.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στα τέλη του Απριλίου η κυβέρνηση θα έχει μια πολύ καλύτερη εικόνα, ώστε να αρχίσει σταδιακά η διαδικασία χαλάρωσης των μέτρων. «Η χαλάρωση αυτή θα γίνεται βήμα-βήμα», δήλωσε ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του.
«Με όρους μόνιμης προσωπικής υγιεινής, όπου πιστεύω ότι όλοι θα προσαρμοστούν. Αλλά και σε άλλες εκδηλώσεις. Αν, ας πούμε, ανοίξουν τα εστιατόρια, είμαι σίγουρος ότι θα τηρούμε περισσότερο τις αποστάσεις απ’ όσο τις τηρούσαμε στο παρελθόν. Υπάρχει, πλέον, μια μεγαλύτερη συνειδητοποίηση του προβλήματος και μία απολύτως αναμενόμενη διάθεση αυτοπροστασίας. Άρα, θα επιστρέφουμε σταδιακά στην κανονικότητα. Και πιστεύω ότι στα τέλη Απριλίου, αρχές Μαΐου θα έχουμε, πια, αρκετά δεδομένα για να μπορούμε να κάνουμε κάποιες πιο συγκεκριμένες ανακοινώσεις» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, είτε είναι η Δευτέρα 4 Μαΐου, είτε η Δευτέρα 11 Μαΐου δεν πρόκειται να ανοίξουμε την πόρτα του σπιτιού μας και να βρισκόμαστε σε προ κοροναϊού καταστάσεις.
Οι εισηγήσεις…
Με τις μέχρι στιγμής εισηγήσεις που φτάνουν στο γραφείο του Κυριάκου Μητσοτάκη, η απόσυρση των μέτρων θα είναι τμηματική και θα ξεκινήσει τις πρώτες μέρες του Μαΐου και σίγουρα θα διαρκέσει έως το τέλος Ιουνίου. Πρόκειται για ένα χρονοδιάγραμμα διμήνου –το λιγότερο–, κάτι που προανήγγειλε και ο πρωθυπουργός μιλώντας για επιστροφή «σε φάσεις και μόνο όταν θα τεκμηριώνεται από επιστημονικά δεδομένα».
Ο μεγαλύτερος προβληματισμός για το κυβερνητικό επιτελείο αφορά τα σχολεία, τον τουρισμό και τις ευάλωτες ομάδες και είναι βέβαιο ότι οποιαδήποτε άρση δεν θα γίνει οριζόντια. Ούτε καν στην «απελευθέρωση» μετακίνησης του πληθυσμού, από όπου θα ξεκινήσει η σταδιακή εφαρμογή του σχεδίου. Αυτό σημαίνει ότι στη χαλάρωση των απαγορεύσεων θα υπάρξουν για μεγάλο διάστημα εξαιρέσεις με ηλικιακό όριο και με νέες προβλέψεις για την κάλυψη των αναγκών τους.
Ωστόσο, με βάση την υπάρχουσα σκέψη θα εξαιρεθούν από τη χαλάρωση οι πολίτες άνω των 65 ετών, θα δρομολογηθούν ρυθμίσεις ώστε να μην κινδυνεύσουν με συνωστισμό σε σουύπερμάρκετ, τράπεζες ή φαρμακεία.
Μιλώντας στο ΣΚΑΪ ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι μέχρι σήμερα έχουν παρατηρηθεί μεμονωμένες περιπτώσεις πολιτών που δεν πειθαρχούν στα μέτρα, αλλά διευκρίνισε ότι αν υπάρξει ύφεση στην συμμόρφωση από τους πολίτες εκείνο που διακινδυνεύεται είναι να πάει πιο πίσω η άρση των περιοριστικών μέτρων και η επιστροφή στην κανονικότητα.
«Είναι κρίμα όπως είπε να διολισθήσουμε τώρα» σημείωσε χαρακτηριστικά.
…και τα ξένα παραδείγματα
Παράλληλα, «οδηγός» σε αυτό το πολύ δύσκολο εγχείρημα αναμένεται να είναι τα παραδείγματα των υπόλοιπων χωρών, με τις ελληνικές αρχές να ρίχνουν το βλέμμα τους κυρίως σε Αυστρία και Δανία, καθώς και σε Ιταλία και Ισπανία που επιχειρούν επιστροφή με πιο δειλά βήματα.
Στις δύο πρώτες χώρες, η επιστροφή στην κανονικότητα ξεκίνησε τη Δευτέρα που μας πέρασε. Έτσι στα τέλη της επόμενη εβδομάδας, όταν θα κλειδώνουν οι αποφάσεις του κυβερνητικού επιτελείου θα έχει περάσει ο απαιτούμενος καιρός ώστε να έχουν τα πρώτα αποτελέσματα από τις παραπάνω χώρες και πως αντιδρούν στην άρση των μέτρων.
Ωστόσο, η πολυπλοκότητα του εγχειρήματος γίνεται κατανοητή εφόσον ρίξουμε μια ματιά στις υπόλοιπες χώρες, κυρίως της Ευρώπης. Την ώρα που χώρες ανακοινώνουν διαβουλεύσεις για την επάνοδο, ανάμεσά τους η Γερμανία, η οποία διατηρούσε ως τώρα τις μεγαλύτερες επιφυλάξεις, άλλες κλείνουν άρον άρον την κουβέντα, όπως η Γαλλία που παράτεινε το lockdown ως τις 11 Μαΐου.
Το καθεστώς επιστροφής στην κανονικότητα
Σύμφωνα λοιπόν με τους σχεδιασμούς του κυβερνητικού επιτελείου, πρώτα αναμένεται να ανοίξουν τα μικρά μαγαζιά ώστε να είναι πιο εύκολη η διαχείριση εισόδου και στην συνέχεια θα λειτουργήσουν τα μεγαλύτερα. Μέχρι τα μέσα Ιουνίου η πρόσβαση στα καταστήματα θα είναι ελεγχόμενη και θα γίνεται όπως συμβαίνει τώρα στα σούπερ μάρκετ, δηλαδή ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα του κάθε χώρου, με σκοπό την αποφυγή συνωστισμού.
Αργότερα, αναμένεται να ανοίξουν εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες και κέντρα διασκέδασης, ενώ στη συνέχεια σειρά θα πάρουν δημόσιες υπηρεσίες, δικαστήρια κτλ., καθώς και τα εμπορικά κέντρα, τα γήπεδα, τα γυμναστήρια, οι χώροι άθλησης κτλ.
Ακόμα οι μεγάλες συναυλίες και εκδηλώσεις που ήταν προγραμματισμένες το φετινό καλοκαίρι δεν θα πραγματοποιηθούν καθόλου, ενώ από το δεύτερο 15μερο του Ιουνίου και εφόσον το πρώτο κύμα άρσης των μέτρων πάει καλά ενδέχεται να επιτρέπονται εκδηλώσεις πάνω από 50 άτομα, αλλά όχι με πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων.
«Η ανησυχία που υπάρχει στον κόσμο είναι τι θα γίνει την επόμενη ημέρα. Αυτό που λέμε είναι ότι πάμε σταδιακά. Κερδίσαμε μία μάχη στην υγειονομική κρίση. Με το σχέδιο που θα αναπτύξουμε το επόμενο διάστημα σκοπός είναι με τη βοήθεια όλων, να κερδίσουμε τελικά και τον πόλεμο στο υγειονομικό μέτωπο», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας μιλώντας στον ΣΚΑΪ.
Μετρημένα «ανοίγματα» και αστραπιαία νέα «κλεισίματα»
«Προφανώς δεν μπορεί η οικονομία να μείνει σε διαρκή καραντίνα. Όμως ανάμεσα στην οικονομία και στην προστασία της δημόσιας υγείας είμαστε με εκείνους που θα επιλέγουν το δεύτερο» σχολιάζουν επιτελείς της κυβέρνησης «δείχνοντας» τη στρατηγική της επόμενης μέρας:
Μετρημένα «ανοίγματα» και αστραπιαία νέα «κλεισίματα» ανάλογα με τις συνθήκες. Εξάλλου προγραμματίζεται αξιολόγηση κάθε βήματος σε σχέση με τις επιδημιολογικές επιπτώσεις ανά δύο εβδομάδες.
Όμως άπαντες προειδοποιούν ότι πρωτίστως είναι σημαντικό να τηρηθούν τα υπάρχοντα μέτρα και όταν η άρση έρθει θα είναι σταδιακή και μακρόσυρτη.
Τα σχολεία
Είναι ενδεικτικό ότι η ανησυχία σε σχέση με τη «θωράκιση» των ηλικιωμένων εντοπίζεται ακόμα και στις συζητήσεις για την επιστροφή των μαθητών στις σχολικές τάξεις. «Δεν μπορούμε να έχουμε παππούδες και γιαγιάδες στο πήγαινε-έλα των παιδιών στο σχολείο» εξηγούσαν πηγές του Μαξίμου.
Πάντως το σενάριο για άνοιγμα των σχολείων, έστω και με προϋποθέσεις και όχι απαραιτήτως ταυτόχρονα για όλες τις βαθμίδες, κέρδιζε έδαφος τα τελευταία 24ωρα στις συζητήσεις του κυβερνητικού επιτελείου, ενώ το προηγούμενο διάστημα κυριαρχούσε η πρόταση για επιστροφή μόνο των μαθητών της Γ’ Λυκείου. Το άνοιγμα σχολείων προσδιορίζεται πλέον για το τελευταίο 20ήμερο του Μαΐου, όμως συνολικά για την εκπαίδευση όλες οι επιλογές θα μείνουν ανοιχτές μέχρι την τελευταία στιγμή, όταν θα υπάρξει η οριστική εισήγηση των ειδικών.
«Έχουμε επιχειρησιακό σχέδιο για να ανοίξουμε τα σχολεία, απομένει να μετρήσουμε εκείνη τη στιγμή τα επιστημονικά δεδομένα και αν συνεχιστούν τα χαμηλά επίπεδα της καμπύλης της πανδημίας και μια μεταδοτικότητα (R0) κάτω της μονάδας δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην ανοίξουν τα σχολεία. Τα σχολεία όμως θα ανοίξουν -όταν ανοίξουν υπό όρους πλήρους υγιεινής», είπε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ενώ από την πλευρά του ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας υπογράμμισε: «Κύριο μέλημά μας είναι τα παιδιά, που φέτος δίνουν Πανελλήνιες εξετάσεις και περνούν, όπως ξέρετε, μεγάλη αγωνία αυτά και οι οικογένειες τους».
Ο τουρισμός που θα κρίνει πολλά
Στην τελική φάση αποκλιμάκωσης, τον Ιούνιο, εντάσσεται ο τουρισμός, με το άνοιγμα των επιχειρήσεων του κλάδου, να γίνεται μετά τους χώρους μαζικού συγχρωτισμού, όπως οι κινηματογράφοι, τα θέατρα και τα πολυκαταστήματα.
Ο Μάιος αναμένεται να κυλήσει με περιοχές σε καραντίνα ενόσω σε άλλες θα απελευθερώνονται σταδιακά οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας. Το σίγουρο είναι ότι οι αποστάσεις ασφαλείας (των δύο μέτρων) έρχονται και για τα τραπεζοκαθίσματα, ενώ σε μικρά και μεγάλα καταστήματα θα ισχύσουν για τις πρώτες εβδομάδες οι κανόνες ασφαλείας που εφαρμόζονται σήμερα σε φαρμακεία και σουπερμάρκετ, όπως το «πλαφόν» πελατών ανά τετραγωνικά.
Σε κάθε περίπτωση στο μεταβατικό στάδιο θα ενταθούν οι συστάσεις για εργασία εκ περιτροπής, τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής και, κατά τα πρόσφατα λόγια του πρωθυπουργού, για μια κανονικότητα «με νέες συνήθειες».
Υπενθυμίζεται ότι ο τουρισμός αποτελεί ένα βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και πως οι επιπτώσεις σε αυτόν θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ της χώρας. Για το λόγο αυτό, η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει ότι η επιστροφή του τουρισμού στην ομαλότητα θα γίνει υπό αυστηρές προϋποθέσεις, ενώ σύμφωνα με τα στελέχη του Μαξίμου, η κυβέρνηση θα ενισχύσει σημαντικά τον κλάδο.
«Στην οικονομία θα χρειαστεί: Πρώτον η στήριξη της πολιτείας και δεύτερον να γίνουν με προσοχή σταδιακά βήματα απεμπλοκής από τα μέτρα σε διάφορους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας για να μην έχουμε πισωγυρίσματα. Η σταδιακή αυτή απεμπλοκή αφορά είτε τα μικρά καταστήματα λιανεμπορίου είτε τα καταστήματα εστίασης είτε -και θα είναι αρκετά πιο δύσκολο εκεί- τα τουριστικά καταλύματα. Θα ξεδιπλώσουμε το σχέδιό μας, αλλά θα ζητήσουμε ξανά τη στήριξη όλων των Ελλήνων, όπως κάναμε μέχρι σήμερα, για να πάμε συντονισμένα και να συνεχίσουμε να είμαστε το παράδειγμα της Ευρώπης» πρόσθεσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Πέτσας.
