Συνέντευξη στη
Νεκταρία Μπίλλη
«Το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Κίνημα Αλλαγής πρωτοστατούμε με προτάσεις από την αρχή της πανδημίας για τη θεσμική αναβάθμιση των πολιτικών κατά της βίας», δηλώνει σήμερα σε συνέντευξή της στη «δ», η αναπληρώτρια εκπρόσωπος τύπου του Κινήματος Αλλαγής, Αντιπρόεδρος Γυναικών Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και Καθηγήτρια Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κ. Ζέφη Δημαδάμα.
• Κυρία Δημαδάμα ένα χρόνο μετά και βρισκόμαστε ίσως, στην πιο κρίσιμη φάση της πανδημίας. Από τη μια το Εθνικό Σύστημα πιέζεται κατάφωρα, από την άλλη είναι εμφανή τα σημάδια κούρασης της κοινωνίας. Πώς αποτιμάτε την κατάσταση;
Βρισκόμαστε για ένα πολύ μεγάλο διάστημα σε καραντίνα, αλλά δυστυχώς η κατάσταση και η εξέλιξη της πανδημίας δεν είναι καλή. Αυτό σημαίνει ότι έγιναν λάθη και παραλείψεις, ότι η κυβέρνηση δεν κατάφερε να οργανώσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης με αρχή, μέση και τέλος. Αποσπασματικά μέτρα, παλινδρομήσεις και αποφασίζω αλλά αμέσως μετά αλλάζω γνώμη, αποσυντονίζουν τους πολίτες. Οι πολίτες, όλοι και όλες μας, έχουμε κουραστεί -αυτό είναι αλήθεια- αλλά πιστεύω ακράδαντα ότι οι πολίτες έδειξαν θετική συμπεριφορά όταν και η κυβέρνηση στην Α’ φάση της πανδημίας λειτούργησε σε συνεννόηση με τους ειδικούς και διαχειρίστηκε με σοβαρότητα την κατάσταση. Το Κίνημα Αλλαγής επανέλαβε πολλές φορές ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας έχει ανάγκη οργάνωσης ενός συστηματικού σχεδίου για την ενίσχυση των νοσοκομείων ώστε να αντέξουν το βάρος που σήκωσαν αποκλειστικά λόγω της πανδημίας. Γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό είναι για έναν ολόκληρο χρόνο στην πρώτη γραμμή, έχοντας ξεπεράσει τις αντοχές τους χωρίς καμιά ενίσχυση και χωρίς καν την ένταξή τους στα βαρέα και ανθυγιεινά. Ταυτόχρονα δεν έγινε καμιά αξιοποίηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ώστε να οικοδομηθεί ένα “πρώτο τείχος” πριν την προσέλευση όλων των νοσούντων στα νοσοκομεία. Δυστυχώς αυτές οι παραλείψεις κοστίζουν ανθρώπινες ζωές.
• Στο πρώτο πανδημικό κύμα η χώρα μας τα πήγε κατά κοινή αποδοχή καλά. Το δεύτερο και τρίτο κύμα και παρά τα σκληρά μέτρα το βιώσαμε στην πλέον επιθετική μορφή του. Τι κατά τη γνώμη σας ευθύνεται γι’ αυτό;
Δυστυχώς, η πανδημία ήρθε για να μείνει. Έναν ολόκληρο χρόνο και η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη χώρα μας, ενώ περάσαμε την Α’ φάση της πανδημίας, το Μάρτιο του 2020, με θετικό πρόσημο, η συνέχεια ήταν απογοητευτική. Ενώ υπήρχαν οι προϋποθέσεις, η κυβέρνηση έδειξε να επαναπαύεται και δεν αξιοποίησε τον χρόνο του καλοκαιριού για να θωρακίσει τη δημόσια υγεία αλλά και την οικονομία και την κοινωνία. Αυτό πληρώνουμε τώρα.
Ενδεικτικά αναφέρω, ότι η κυβέρνηση επέλεξε τα οριζόντια μέτρα, χωρίς διαβάθμιση των περιοχών ανάλογα με το επιδημιολογικό φορτίο, δεν εμπλούτισε το στόλο των μέσων μεταφοράς, δεν επέλεξε να αραιώσει τους μαθητές στις αίθουσες των σχολείων και δεν ενίσχυσε το ΕΣΥ. Χωρίς τίποτα από τα παραπάνω πώς θα αποφεύγαμε τα χειρότερα; Η κυβέρνηση ήταν και παραμένει χωρίς σχέδιο!
• Πώς σχολιάζετε τη στάση κάποιων πολιτικών κομμάτων που εν μέσω πανδημίας και αυστηρών περιοριστικών μέτρων καλούσαν τους πολίτες σε διαδηλώσεις;
Ο συνωστισμός αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για τη μετάδοση του κορωνοιού, είτε στις πορείες, είτε στις κηδείες, είτε σε εκδρομές, είτε σε κορωνοπάρτι… Για αυτό και τα κόμματα πρέπει να δίνουμε το παράδειγμα της συμμόρφωσης. Κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση έχουν δώσει σε αρκετές περιπτώσεις αρνητικά δείγματα γραφής και αυτό είναι ασυγχώρητο.
Επιτρέψτε μου όμως να συμπληρώσω κάτι ακόμη. Η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρά το νομοθετικό της έργο με διάλογο, διαβούλευση και όχι με αιφνιδιαστικά νομοθετήματα που αγγίζουν πολλές ομάδες εργαζομένων και πολιτών. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η πανδημία και οι περιορισμοί της για να περιορίζονται δημοκρατικά μας δικαιώματα. Αρκετά νομοθετήματα θα μπορούσε η κυβέρνηση να τα φέρει προς συζήτηση και διαβούλευση μετά την υποχώρηση της υγειονομικής κρίσης ώστε να συνδιαμορφωθουν κοινά αποδεκτές λύσεις.
• Με αφορμή και την ακαδημαϊκή σας ιδιότητα σας βρίσκει σύμφωνη η παρουσία αστυνομικής ομάδας στο χώρο του Πανεπιστημίου;
Όπως προανέφερα ο διάλογος για κρίσιμα ζητήματα είναι απαραίτητος και αναγκαίος. Ειδικότερα στα θέματα που αφορούν την παιδεία θα ανέμενα συστηματικό διάλογο και συναινέσεις από την κυβέρνηση, τα κόμματα, τους φορείς, τους καθηγητές, τους φοιτητές. Το Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε δική του πρόταση, συγκεκριμένη, άρτια και την παρουσίασε δημόσια με συγκεκριμένη θέση και για τη φύλαξη και όχι την αστυνόμευση των πανεπιστημίων. Προτείναμε φύλαξη των πανεπιστημίων με εργαζόμενους των Ιδρυμάτων και σε συντονισμό με την Πρυτανεία. Η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση επένδυσαν σε στείρα αντιπαράθεση, χωρίς ουσία με λαϊκισμό και ακρότητες.
Δυστυχώς, το Υπουργείο Παιδείας νομοθέτησε με αυταρχισμό, μη λαμβάνοντας υπόψη ότι η παιδεία είναι κορυφαίο δημόσιο αγαθό και το ΠΑΣΟΚ, η παράταξη μας, την υποστήριξε και την ενίσχυσε συστηματικά. Για εμάς στοίχημα είναι η συνολική αναβάθμιση του Δημόσιου Ελληνικού Πανεπιστημίου, το οποίο παραμένει δεξαμενή αξιόλογων φοιτητών και φοιτητριών.
• Η πανδημική κρίση που ταλανίζει τον πλανήτη έχει προεκτάσεις και σε άλλους τομείς του δημόσιου βίου, όπως η οικονομία. Πως εκτιμάται την επόμενη μέρα;
Η πανδημική κρίση ταλανίζει την οικονομία, την κοινωνία και επιφέρει μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας. Οι συνέπειες του κορονοιου θα μας ακολουθούν για χρόνια, με αλλαγές στην εργασία και τα εργασιακά δικαιώματα λόγω και της τηλεεργασιας, με ψηφιακή μετάβαση χωρίς την εκπαίδευση και ευκαιρίες όλων προς αυτή την κατεύθυνση, με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αγκομαχούν για να επιβιώσουν και την επιβάρυνση των δομών υγείας και του προσωπικού. Οι ευρωπαϊκοί πόροι (Ταμείο Ανάκαμψης) θα ήταν μια ανάσα για την ενίσχυση της χώρας, μια ανάσα θετικών αλλαγών του παραγωγικού μοντέλου και ενδυνάμωσης του ανθρώπινου δυναμικού αλλά η κυβέρνηση δεν έδωσε τη δυνατότητα σε κανέναν ούτε στα κόμματα, ούτε σε φορείς, ούτε στα επιμελητήρια να συνδιαμορφώσουν την “πρόταση για την Ελλάδα”. Μεγάλο σφάλμα που φοβάμαι ότι θα το βρούμε σύντομα μπροστά μας…
• Παρά τις συνεχιζόμενες διερευνητικές, τις προειδοποιήσεις από φίλους και εταίρους, υπό την αίρεση των κυρώσεων, η Τουρκία εμμένει στην πάγια και προσφιλή τακτική της εμπρηστικής ρητορικής, του αναθεωρητισμού και της προκλητικότητας. Ποια κατά τη γνώμη σας πρέπει να είναι η στάση της χώρα μας;
Η Τουρκία του Ερντογάν δυστυχώς απέχει πολύ από τη δημοκρατία και τα ιδεώδη της Ευρώπης. Διολισθαίνει σε αυταρχικές μεθόδους, καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα, αποχώρησε από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που προστατεύει τις γυναίκες από τη βία και εκδιώκει δημοσιογράφους με διαφορετική άποψη από αυτή της κυβέρνησης.
Η Τουρκία είναι ένας μη αξιόπιστος εταίρος που τα τελευταία 2-3 χρόνια κυρίως το αποδεικνύει και μάλιστα με έπαρση πολύ συχνά και προς τη χώρα μας. Δεν μπορεί να υπάρχει με αυτές τις προϋποθέσεις διάλογος, συνεννόηση και συνεργασία. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί η ΕΕ να συνεχίζει να αμφιταλαντεύεται, πρέπει να λάβει ξεκάθαρη θέση υπέρ της χώρας μας. Η Ελλάδα περιφρουρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα και σέβεται το Διεθνές Δίκαιο. Παρόλα αυτά επιμένουμε ότι χρειάζεται ομοψυχία και οργάνωση εθνικής στρατηγικής με την συμφωνία των κομμάτων που θα αποτελέσει πυξίδα για το μέλλον μας.
• Η πανδημική κρίση έφερε στην επιφάνεια και άλλα προβλήματα όπως αυτό της κακοποίησης των γυναικών και γενικότερα της έμφυλης βίας. Μέσα από τη θεσμική σας ιδιότητα της Αντιπροέδρου Γυναικών του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού κόμματος υπάρχει προγραμματισμός από την ΕΕ για καταστολή και πρόληψη τέτοιων φαινομένων.
Οι συνέπειες του κορονοιού θα μας ακολουθούν για χρόνια, με αλλαγές στην εργασία και τα εργασιακά δικαιώματα λόγω και της τηλεεργασίας, Έχουμε αύξηση 3 και 4 φορές των τηλεφωνημάτων στις γραμμές καταγγελίας βίας, αλλά και πολλά περιστατικά που δεν φτάνουν ποτέ σε αναζήτηση βοήθειας. Μένουν κρυμμένα στη σιωπή! Το κίνημα #Metoo δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να ακουστεί η φωνή κάθε θύματος και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Κίνημα Αλλαγής πρωτοστατούμε με προτάσεις από την αρχή της πανδημίας για τη θεσμική αναβάθμιση των πολιτικών κατά της βίας. Η βία δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτή πουθενά, από κανέναν και καμιά. Εμείς και εγώ προσωπικά θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για να μην μείνει καμιά γυναίκα και παιδί εκτεθειμένο και ανυπεράσπιστο στα χέρια ατιμώρητων θυτών.
• Η πανδημία ενίσχυσε δραματικά και τις ανισότητες ανάμεσα στα φύλα και στην αγορά εργασίας.
Όλο και περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω του κορωνοιού, επιδεινώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις υπάρχουσες ανισότητες μεταξύ των φύλων.
Το 2020, η απώλεια θέσεων εργασίας των γυναικών ανήλθε στο 5% σε σύγκριση με το 3,9% των ανδρών. Οι ώρες αμειβόμενης εργασίας μειώθηκαν περισσότερο για τις γυναίκες παρά για τους άνδρες, ενώ το κύριο βάρος της σχολικής εκπαίδευσης των παιδιών στο σπίτι (τηλε-εκπαίδευση) της οικιακής και της μη αμειβόμενης φροντίδας επιβαρύνει τις γυναίκες. Αν δεν συμπεριληφθούν οι γυναίκες ισότιμα στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην μετά-Covid εποχή τότε οδεύουμε σε μεγάλη διεύρυνση του χάσματος των φύλων και οπισθοχώρηση στην ισότητα.
Θυμίζω ότι χρειάζονται ήδη 136 χρόνια για να επιτευχθεί η ισότητα ανδρών γυναικών σε παγκόσμιο επίπεδο!
Z. Δημαδάμα: «Η κυβέρνηση ήταν και παραμένει χωρίς σχέδιο για την πανδημία»
