Η σύσταση και λειτουργία ενός Οργανισμού Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού – Destination Management and Marketing Organization (D.M.Μ.O.), καθώς και η σύσταση Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης, αν και θα έπρεπε να είναι τα αυτονόητα, πρώτα βήματα για κάθε προορισμό που θέλει να λειτουργεί σύμφωνα με τις διεθνείς επιστημονικές πρακτικές και με σκοπό την μεγιστοποίηση των επιθυμητών αποτελεσμάτων, δυστυχώς για πολλούς τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας, αποτελούν ακόμα στόχο.
Παρόλο που υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία και αρθρογραφία (μεταξύ αυτών και δικής μου στο παρελθόν) σχετικά με την χρησιμότητα και τα οφέλη που προκύπτουν από την δημιουργία του D.M.M.O. και του Παρατηρητηρίου, επιγραμματικά τα κυριότερα είναι τα εξής:
· Διαχείριση και εκπροσώπηση του προορισμού από έναν μόνο φορέα.
· Συστηματική καταγραφή, ανάλυση και αξιοποίηση των τουριστικών δεδομένων και του βαθμού ικανοποίησης των επισκεπτών, με στόχο την χάραξη στρατηγικών και την επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων.
· Συντονισμένη αξιοποίηση και δημιουργία υποδομών, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν κατάλληλα, ειδικά στην προώθηση των ειδικών μορφών τουρισμού.
· Στοχευμένη προβολή και προώθηση του προορισμού.
· Οργανωμένο σχέδιο διαχείρισης κρίσεων.
Την ορθότητα και την αναγκαιότητα των ανωτέρω, ήρθε να καταδείξει και να αναδείξει το Υπουργείο Τουρισμού με βάση τον Νόμο 4875/2021 «Πρότυποι Τουριστικοί Προορισμοί Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού, Ιαματικές Πηγές Ελλάδας και άλλες ρυθμίσεις για την ενίσχυση της τουριστικής ανάπτυξης». Ενώ, τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, θέτουν τη δημιουργία συνεργατικών σχημάτων και οργανισμών διαχείρισης προορισμών ως βασική προϋπόθεση για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
Σε ότι αφορά την Ρόδο, σε επίπεδο προορισμού, υπάρχουν δύο (2) κύριοι φορείς υπεύθυνοι για τον Τουρισμό. Η Διεύθυνση Τουρισμού του Δήμου Ρόδου και ο Οργανισμός Προώθησης Ροδιακού Τουρισμού “ΠΡΟΤΟΥΡ”.
Η Διεύθυνση Τουρισμού είναι η κατεξοχήν αρμόδια υπηρεσία για την τουριστική προσφορά στην οποία περιλαμβάνονται οι υποδομές και η ανάπτυξη των ειδικών μορφών τουρισμού και αποτελεί τον επίσημο εκπρόσωπο του κράτους σε επίπεδο Δήμου. Ο ΠΡΟΤΟΥΡ από την άλλη είναι ο οργανισμός ο οποίος διαχειρίζεται την τουριστική ζήτηση και είναι κυρίως υπεύθυνος για την προβολή και προώθηση της Ρόδου.
Η μεν Διεύθυνση Τουρισμού έχει μεν σταθερή χρηματοδότηση, αλλά περισσότερο χρονοβόρες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθεί βάση του δημόσιου λογιστικού για την διασφάλιση της νόμιμης και χρηστής διαχείρισης του δημόσιου χρήματος. Επιπλέον, δεν μπορεί να δεχθεί ιδιωτική χρηματοδότηση, καθώς απαγορεύεται να πραγματοποιεί διαφήμιση επιχειρήσεων. Ο δε ΠΡΟΤΟΥΡ έχει μεγαλύτερη ευελιξία, καθώς παρόλο που επίσης υπόκειται σε ελέγχους, λειτουργεί περισσότερο με χαρακτηριστικά επιχείρησης ιδιωτικού δικαίου, με σημαντικά όμως περιορισμένο budget σε σχέση με το απαιτούμενο ποσό που θα έπρεπε να δαπανά η Ρόδος σε διαφήμιση θέλοντας να ανταγωνίζεται επιτυχώς, άλλους διεθνείς τουριστικούς προορισμούς.
Παρόλο που υπάρχει αγαστή συνεργασία μεταξύ των δύο φορέων, έχουν ή έστω θα έπρεπε να έχουν, διακριτούς ρόλους και αρμοδιότητες και να λειτουργούν συμπληρωματικά ο ένας με τον άλλο, είναι φανερό ότι ο κάθε φορέας έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του και σίγουρα κανένας από τους δύο δεν μπορεί να επιτελέσει τον ρόλο και το έργο που πρέπει να έχει ένας Οργανισμός Διαχείρισης Προορισμού, τουλάχιστον με βάση τα διεθνή πρότυπα.
Επομένως, εκμεταλλευόμενοι και τη δυνατότητα που δίνεται από το νομοθετικό πλαίσιο που ψηφίστηκε από το Υπουργείο Τουρισμού και το project “The Rhodes Co-Lab”, που ανακοινώθηκε πρόσφατα από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τον Όμιλο TUI, με τη στήριξη του Υπουργείου Τουρισμού και του Δήμου Ρόδου, ήρθε η ώρα η Ρόδος, να αφήσει πίσω τον τρόπο που μέχρι σήμερα λειτουργούσε. Χρειάζεται να κάνει ένα restart ως προορισμός, ξεκινώντας από την αρχή την διαδρομή, κάνοντας τα δύο απαραίτητα και κεφαλαιώδους σημασίας βήματα που αναφέρθηκαν αρχικά (σύσταση D.M.M.Ο. και Παρατηρητηρίου), χωρίς τα οποία δεν
θα μπορέσει να βαδίζει με αυτοπεποίθηση στο μέλλον, πόσο μάλλον να επιτύχει βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
Η Ρόδος άλλωστε έχει όλα τα εχέγγυα για να συνεχίσει να αποτελεί, έναν τουριστικό προορισμό που πρωταγωνιστεί διεθνώς. Μοναδικό και πλούσιο τουριστικό προϊόν, μεγάλο brand awareness, καταρτισμένο και έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό. Αυτό που χρειάζεται είναι: σχέδιο, συνεργασία και αξιοποίηση της διεθνούς επιστημονικής γνώσης και εμπειρίας.
Σάββας Ε. Πάττας
Destination Management & Marketing Expert
