Εξι χρόνια, οκτώ εκατομμύρια διακόσιες χιλιάδες επισκέπτες, χιλιάδες χιλιάδων αναφορές για τη λαμπερή πτυχή της νέας Ελλάδας σε ολόκληρο τον κόσμο, όλα αυτά και άλλα ακόμη συγκροτούν το πορτρέτο του Μουσείου Ακρόπολης που σήμερα γιορτάζει τα έκτα γενέθλιά του.
ο «μουσείο του 21ου αιώνα», όπως το είχε οραματιστεί εξαρχής ο δημιουργός του, ο Δημήτρης Παντερμαλής, έστειλε στα πέρατα της γης θετικές εικόνες και προσέλκυσε με αυτό τον τρόπο το διεθνές κοινό. Ταυτοχρόνως, έγινε αμέσως και εξακολουθεί να είναι το αγαπημένο μουσείο των Ελλήνων, που το επισκέπτονται συχνά για να δουν και να ξαναδούν κάτι από τις μόνιμες συλλογές του, όπως και καινούργια πράγματα, σε εκθεσιακό ή και ψηφιακό επίπεδο, αλλά και για να πιουν καφέ με θέα την Ακρόπολη. Τέλος, είναι ο πρεσβευτής μας στην εθνική υπόθεση επιστροφής των κλεμμένων παρθενώνειων γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις 2% δηλώνει μη ικανοποιημένο από τις υπηρεσίες του.
Ηταν 20 Ιουνίου του 2009 όταν ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής τέλεσε τα εγκαίνια του μεγαλοπρεπούς αυτού μουσείου και ο τότε υπουργός Πολιτισμού Αντώνης Σαμαράς κόλλησε συμβολικά το γλυπτό κεφαλάκι της Ιριδας στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα.
Περικλής
Στα πρώτα του γενέθλια, στις 20 Ιουνίου 2010, το μουσείο είχε μόλις κόψει το φράγμα των δύο εκατομμυρίων επισκεπτών τρεις μέρες πριν. Στα γενέθλια προσέφερε στο κοινό του μια μικρή αλλά πολύ σημαντική περιοδική έκθεση με τίτλο «Περικλής ο Ξανθίππου».
Μέσα από αυτή την έκθεση-μπουτίκ, όπως μπορεί να την ονομάσει κανείς με σύγχρονους όρους, οι διοργανωτές παρουσίαζαν την αληθινή ιστορία των έργων στην Ακρόπολη.
Ανάμεσα στα πρώτα και στα δεύτερα γενέθλια, ο Δημήτρης Παντερμαλής και οι συνεργάτες του βρήκαν έναν νέο τρόπο έκθεσης των μετοπών από τις οποίες υπάρχουν σπαράγματα. Τα σπαράγματα αυτά ενσωματώθηκαν σε πλέξιγκλας. Τον Οκτώβριο του ’10 εμφανίστηκε σε ανασύνθεση μέσα σε μεταλλικό πλαίσιο η Νίκη του Καλλιμάχου, ένα γλυπτό ύψους 4,68 μέτρων αφιερωμένο στον Αθηναίο πολέμαρχο που έπεσε στη μάχη του Μαραθώνα και κατεστραμμένο από τους Πέρσες.
Τους πρώτους μήνες, το εισιτήριο εισόδου ήταν ένα ευρώ. Κατόπιν ορίστηκε στα πέντε και παραμένει. Αρχής γενομένης από τα δεύτερα γενέθλιά του, στις 20 Ιουνίου 2011, σε επετείους, το μουσείο το προσαρμόζει στα τρία ευρώ. Στα δύο χρόνια λειτουργίας του έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία παράλληλες εκδηλώσεις, όπως συναυλίες ή κονσέρτα και εκπαιδευτικά προγράμματα που γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία. Καθιερώνεται επίσης η ξενάγηση από φροντιστές αρχαιολόγους με συγκεκριμένα θέματα. Στα δεύτερα γενέθλια παρουσιάζονται στο κοινό μερικά αυθεντικά κομμάτια από τα ακρωτήρια που διακοσμούσαν την κορυφή των δύο αετωμάτων του Παρθενώνα.
Λίγο μετά, τον Αύγουστο του ’11, κατεβαίνουν μετόπες από τη βόρεια πλευρά του Παρθενώνα. Η βορειοδυτική με τον Δία και την Ηρα, και η διπλανή της με τη λεγόμενη «σκηνή του Ευαγγελισμού». Η τελευταία παρουσιάζεται στην αίθουσα της ζωφόρου ανήμερα την 25η Μαρτίου του 2012. Πριν, είχε συντηρηθεί όπως και οι υπόλοιπες, στα εργαστήρια του μουσείου.
Τον Μάιο του ’12 σχεδιάζεται μέσα από μια επιστημονική έρευνα το προφίλ των επισκεπτών του μουσείου που δείχνει ότι η φήμη του αυξάνεται γιατί ακούγεται από στόμα σε στόμα. Το 80% κάνει θετική ως πολύ θετική αξιολόγηση και μόνο το 2% αρνητική. Τέλος, ένας στους τέσσερις έχει πάει πάνω από τρεις φορές. Τον Ιούλιο του ’12 παρουσιάζονται εκμαγεία με χρώμα στην αίθουσα των αρχαϊκών αγαλμάτων και εντείνεται η έρευνα για τα αρχαϊκά χρώματα.
Η Πεπλοφόρος και άλλα αγάλματα παρουσιάζονται όπως θα ήταν στην αρχαιότητα αυτά ή κάποια τμήματά τους. Τον Ιούνιο του ’13 ήδη 5,5 εκατομμύρια επισκέπτες το έχουν θαυμάσει. Ο Δημήτρης Παντερμαλής διαβεβαιώνει ότι είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και προσπαθεί να προσθέτει καινούργια στοιχεία στις εκθέσεις του ώστε να προσελκύει διαρκώς επισκέπτες.
Το νεότερο στο μουσείο είναι οι ψηφιακές αναπαραστάσεις που βλέπει το κοινό στην αίθουσα των γλυπτών του Παρθενώνα. Εκεί μπορεί κάποιος να δει τις γοητευτικές, μικρές, επίχρυσες λεπτομέρειες, όπως τα χάλκινα χαλινάρια του «ατίθασου» αλόγου στη ζωφόρο. Αλλά και το ανατριχιαστικό στη «ζωντάνια» του ξήλωμα με λοστάρι μιας ολόκληρης πλάκας της ανατολικής ζωφόρου από τα συνεργεία του Ελγιν.
Στα πέμπτα γενέθλια, τον Ιούνιο του 2014, έχει συγκεντρώσει 6,5 εκατομμύρια επισκέπτες, κατά μέσο όρο καθημερινά 3.000, στην πλειονότητά τους Ελληνες (45%). Εχει ετήσια μέση αύξηση επισκεπτών 12%. Τα γενέθλια γιορτάστηκαν με προβεβλημένο έκθεμα τους Ιππείς του Παρθενώνα, που ως στήριγμα της αθηναϊκής δημοκρατίας κυριαρχούσαν στη ζωφόρο. Ειδικό ψηφιακό πρόγραμμα τους δείχνει με τους γαλάζιους χιτώνες τους, το σκούρο μπλε του βάθους και τα χαλινάρια των αλόγων τους από χαλκό. Δουλεύοντας επί καιρό σε αυτό το πρόγραμμα, ο κ. Παντερμαλής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ζωφόρος ήταν «σαν ζωγραφική σε 3D» και επισημαίνει πως οι νέες τεχνολογίες έχουν πλήρως ενσωματωθεί στο μουσείο.
Το μουσείο βρίσκεται τώρα στον έκτο χρόνο της λειτουργίας του, με συνολικά 8,2 εκατομμύρια επισκέπτες και τριακόσιες χιλιάδες περισσότερους από το 2014 (συνολικά 1,45 εκατ.). Κάνει το μεγάλο του άνοιγμα στην περιφέρεια με μια σπουδαία έκθεση από τη Σαμοθράκη, με τη βοήθεια του Δημήτρη Μάτσα. Το Μουσείο Ακρόπολης τιμά και εκτιμά τους ανθρώπους του. Πίσω από τα οράματα και τους αριθμούς βρίσκεται μια επιτυχημένη και δεμένη ομάδα που, με επικεφαλής τον Δημήτρη Παντερμαλή, αφιερώνει σκέψη, χρόνο και αγάπη ώστε να υπάρχει αυτό το εξαιρετικό αποτέλεσμα.
Περιπέτειες και διεθνής αναγνώριση
Παρά τις σφοδρότατες επιθέσεις που δέχθηκε, το Μουσείο Ακρόπολης προβλήθηκε αμέσως στο στερέωμα των μεγάλων Μουσείων. Εν μέσω δικαστικών διαμαχών, με νικητή πάντοτε το μουσείο, τα έργα προχωρούσαν. Η εταιρεία «Ακτωρ», που είχε αναλάβει την κατασκευή, το παρέδωσε εγκαίρως και βοήθησε αποτελεσματικά και στη μεταφορά των εκθεμάτων από τον Ιερό Βράχο με γερανό («Ο χορός των αγαλμάτων»). Εκ των υστέρων μπορούμε όλοι να κατανοήσουμε ποια θα ήταν η δυναμική αν δεν υπήρχαν οι σκόπιμες καθυστερήσεις. Αν είχε λειτουργήσει μέσα στους Ολυμπιακούς του 2004, τους Αγώνες της Αθήνας. «Η νομοθεσία δεν μας βοηθά να δείξουμε πως δεν βρισκόμαστε στον 19ο αιώνα, αλλά στον 21ο» είχε πει ο Δημήτρης Παντερμαλής στα δεύτερα γενέθλια.
Η τροπολογία
Ακόμη αναμένεται η τροπολογία που συνέταξε, αλλά δεν ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση, για το πέρασμα της διοίκησης από τον Οργανισμό Ανεγέρσεως Νέου Μουσείου Ακροπόλεως στο Διοικητικό Συμβούλιο. Επίσης, παρά τα όσα λέγονται κατά καιρούς από υπουργικά χείλη, η θέση του διευθυντή θα προκηρυχθεί όταν θα αποφασίσουν για το ύψος της αμοιβής του οι αρμόδιοι υπουργοί. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως το κούρεμα της «προίκας» του Μουσείου κατά 3 εκατ. ευρώ, με το PSI, παραπέμπει στο επόμενο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο τη λειτουργία της ανασκαφής στα υπόγεια του Μουσείου. Περίπου 6,5-7 εκατομμύρια ευρώ κατ’ έτος μπαίνουν στα ταμεία και ξοδεύονται για τη λειτουργία. «Ισα βάρκα ίσα νερά» λέει ο κ. Παντερμαλής. Οπως τονίζει, «το Μουσείο είναι δημόσιο, αλλά το δημόσιο που θέλουμε. Ο δημόσιος χαρακτήρας του είναι σαφής, και τον δείχνουμε».
Εθνος
