Λύση στο πρόβλημα που έχει προκύψει με την αδυναμία αντικατάστασης των παλιών πλοίων με νέα, στις πολυετείς συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας για τις άγονες γραμμές, δίνει το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου.
Πρόκειται για συμβάσεις που είχαν υπογραφεί πριν από την οικονομική κρίση που μαστίζει την Ελλάδα την τελευταία τετραετία και οποίες προέβλεπαν την έμμεση χρηματοδότηση από τις επιδοτήσεις του κράτους για την ακτοπλοϊκή συγκοινωνία, για την απόκτηση νέων πλοίων από τις εταιρείες.
Σημειώνεται ότι μακροχρόνιες συμβάσεις που υιοθετήθηκαν το 2008 και που προέβλεπαν την υποχρέωση αντικατάστασης του πλοίου με νεότερο εντός τριών ετών είχαν υπογράψει η ΝΕΛ, η ΛΑΝΕ, και ορισμένες μικρότερες ακτοπλοϊκές εταιρείες. Παράταση στις συμβάσεις είχε δοθεί με ρυθμίσεις των νόμων 3887 του 2010 και 4072 του 2012.
Σύμφωνα με τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Ναυτιλίας στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Τουρισμού, δίνεται η δυνατότητα λύσεως -χωρίς να ζημιωθούν οι εταιρείες- της σύμβασης πριν από τον προκαθορισμένο χρόνο με σκοπό την αποφυγή του ενδεχόμενου ανώμαλης εξέλιξής τους και αδυναμίας εξυπηρέτησης των δρομολογιακών γραμμών.
Ως δεύτερη αιτία το υπουργείο παρουσιάζει την προσπάθεια που γίνεται για τον εξορθολογισμό του δικτύου που εξυπηρετείται με τέτοιες συμβάσεις και την αποδοτικότερη αξιοποίηση των πιστώσεων.
Οπως σημειώνει το υπουργείο Ναυτιλίας: «Η δημοσιονομική κατάσταση και η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με την απροθυμία – αδυναμία του χρηματοπιστωτικού συστήματος να επενδύσει κεφάλαια στην αγορά της ακτοπλοΐας, που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη ρευστότητα των ακτοπλοϊκών εταιρειών, περιορίζουν τις προοπτικές εκπλήρωσης της υποχρέωσης των αναδόχων για αντικατάσταση συμβατικών πλοίων τους», ενώ προσθέτει:
«Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με δυσκολίες που παρατηρούνται στην εκτέλεση κάποιων από αυτά τα δρομολόγια, οδηγεί στην ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων για τη βιώσιμη και απρόσκοπτη συνέχιση της ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας σε περιπτώσεις ανώμαλης εξέλιξης μιας ή περισσοτέρων συμβάσεων. Υπό το πρίσμα αυτό προτείνεται η δυνατότητα λύσης της σύμβασης που έχει επεκταθεί νωρίτερα από το χρόνο λήξης της παράτασης. Κίνητρο για την ανάδοχο ακτοπλοϊκή εταιρεία, ώστε να συναινέσει στη λύση της σύμβασης νωρίτερα και να στερηθεί μελλοντικά μισθώματα, είναι το να επέλθει η λύση αζημίως, χωρίς δηλαδή κατάπτωση υπέρ του ελληνικού Δημοσίου της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης».
Από την άλλη πλευρά το Δημόσιο θα ωφεληθεί από την απελευθέρωση πιστώσεων, προκειμένου να διατεθούν για τη διατήρηση αλλά και τη βελτίωση της βιωσιμότητας της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης των νησιών, χωρίς αύξηση της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού.
Εναλλακτικά
δρομολόγια
Με άλλη τροπολογία ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου εισάγει τον όρο «εναλλακτικά δρομολόγια» προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να καλύψει συγκοινωνιακές ανάγκες νησιών που εξυπηρετούνται με συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας και τα δρομολόγια δεν πραγματοποιούνται ή στην περίπτωση που δεν εκδηλωθεί ενδιαφέρον για την εξυπηρέτησή τους.
Σε αυτή την περίπτωση ο υπουργός θα έχει τη δυνατότητα να συνάψει προσωρινή σύμβαση απευθείας ανάθεσης με πλοιοκτήτη που έχει δρομολογημένα πλοία σε εναλλακτικά δρομολόγια, αν κρίνεται απολύτως αναγκαίο για λόγους κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής ή κάλυψης επειγουσών συγκοινωνιακών αλλαγών.
Σύμφωνα με το υπουργείο, «εναλλακτικό δρομολόγιο θεωρείται ένα δρομολόγιο το οποίο εξυπηρετεί έναν προορισμό ξεκινώντας από διαφορετικό λιμάνι αφετηρίας ή το οποίο προσεγγίζει τον προορισμό με διαφορετική σειρά ή σε άλλο χρόνο. Η προτεινόμενη ρύθμιση κρίνεται επιβεβλημένη, διότι μειώνει τον κίνδυνο να προκύψει πλήρης αδυναμία διατήρησης της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης των νησιών».
Σημειώνεται επίσης ότι για την υπογραφή σύμβασης απευθείας ανάθεσης προβλέπεται η σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών.
Η διάρκεια της σύμβασης ορίζεται το αργότερο μέχρι την έναρξη δρομολογίων τακτικής εξυπηρέτησης ή μέχρι τη σύναψη σύμβασης αποκλειστικής εξυπηρέτησης ή την προκήρυξη μειοδοτικού διαγωνισμού.