Μηνύματα για τη δυνατότητα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων (ΤΕΔ) ότι έχουν άμεση επιχειρησιακή εικόνα και πρόσβαση ακόμα και σε σημεία στα οποία θεωρητικά στοιχεία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.) μπορεί να παρέμβουν αποτελεσματικά και άμεσα αποτελούν τα μπαράζ υπερπτήσεων πάνω από ακατοίκητα ή και κατοικημένα μικρονήσια, όπως αυτά έχουν καταγραφεί τις τελευταίες εβδομάδες. Μόνο χθες και προχθές η Κίναρος και η Κανδελιούσσα Νισύρου έγιναν στόχος υπερπτήσεων τουρκικών UAV συνολικά επτά φορές (πέντε και δύο αντιστοίχως). Από τις αρχές του χρόνου, τουρκικά UAV και κάποιες φορές και μαχητικά F-16 πέταξαν 29 φορές πάνω από την Κίναρο και την παρακείμενη νησίδα Γλάρος και 23 πάνω από την Κανδελιούσσα. Φυσικά η Κίναρος και η Κανδελιούσσα δεν είναι τα μόνα μικρονήσια που βρίσκονται στο στόχαστρο της Αγκυρας. Κατά καιρούς στοχοποιούνται το Φαρμακονήσι, το Αγαθονήσι και οι Οινούσσες με την Παναγιά στα ανατολικά της Χίου.
Οι βασικοί λόγοι για τη στοχοποίηση αυτών των δύο μικρών νησιών τις τελευταίες ημέρες είναι οι εξής:
– Πρώτον, για να υποστηρίξουν στην πράξη τη γενικότερη τουρκική θέση περί «γκρίζων ζωνών», δηλαδή περί νησιών ακαθόριστης κυριαρχίας στο Αιγαίο, κατηγορία στην οποία, κατά την Αγκυρα, εμπίπτουν τόσο η Κίναρος όσο και η Κανδελιούσσα. Την τουρκική πλευρά ενοχλεί το γεγονός ότι και τα δύο μικρονήσια διαθέτουν υποδομές. Η Κίναρος είναι κατοικημένο νησί, καθώς ζει μόνιμα εκεί η Ειρήνη Κατσοτούρχη, το σπίτι της οποίας ανακατασκευάστηκε, μάλιστα, τον περασμένο Φεβρουάριο από τη Μονάδα Μελετών και Κατασκευών (ΜΟΜΚΑ) του ΓΕΕΘΑ. Η Κανδελιούσσα διαθέτει επίσης κάποιες κτιριακές υποδομές και συγκεκριμένα ένα φάρο.
Η θεωρία των «γκρίζων ζωνών», η προβολή των δυνατοτήτων των Bayraktar και οι κατασκοπευτικές αποστολές τους, η προσπάθεια «απάντησης» σε ελληνικές ασκήσεις ανακατάληψης νησίδων.
– Δεύτερον, προκειμένου να δείξουν ότι η εμβέλεια των Bayraktar είναι τέτοια που μπορεί να επιχειρήσουν με άνεση και άμεσο έλεγχο από τους σταθμούς διοίκησής τους στα μικρασιατικά παράλια ακόμα και σε σημεία που βρίσκονται πέρα από το στενά νοούμενο Ανατολικό Αιγαίο. Αποτελεί, επίσης, έναν φθηνό τρόπο επιτήρησης του Αιγαίου, καθώς τα Bayraktar έχουν ιδιαίτερα χαμηλό κόστος πτήσης ανά ώρα.
– Τρίτον, προκειμένου να δείξουν ότι σε περίπτωση κατάληψης από τις ΤΕΔ ενός από αυτά τα νησιά ή αντιστρόφως σχεδιασμού οχύρωσής τους προς αποφυγήν, τα τουρκικά UAV είναι σε θέση να επιχειρήσουν με επιτυχία. Και στα δύο μικρονήσια έχουν γίνει ασκήσεις των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, και ιδιαίτερα στην Κανδελιούσσα στο παρελθόν πραγματοποιήθηκαν σενάρια ανακατάληψης νησίδας σε περίπτωση πολεμικής κρίσης. Οι πτήσεις τουρκικών UAV αποτελούν μήνυμα και προς απάντηση αυτών των σεναρίων.
– Τέταρτον, το γεγονός ότι τα τουρκικά UAV πραγματοποιούν επιχειρήσεις αποτύπωσης της κατάστασης σε περιοχές που κατά καιρούς οι ΤΕΔ προσδιορίζουν ως υψηλού ενδιαφέροντος. Εν ολίγοις τα UAV πραγματοποιούν κατασκοπευτικές αποστολές προκειμένου να αποτυπώσουν σε εικόνα υψηλής ευκρίνειας κινήσεις που μπορεί να κάνουν ή υπολογίζουν ότι μπορεί να σχεδιάζουν στην περιοχή οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Υπενθυμίζεται ότι τους τελευταίους μήνες το τουρκικό υπουργείο Εθνικής Αμυνας δημοσιοποιεί κατά καιρούς υλικό που χρησιμοποιείται για προπαγανδιστικούς σκοπούς, όπως, για παράδειγμα, «αποδείξεις» ότι το Λιμενικό Σώμα προχωρεί σε βίαιες επαναπροωθήσεις μεταναστών (pushbacks).
Οι υπερπτήσεις, δεδομένου ότι συμβαίνουν σε κενό επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αυξάνουν και τις πιθανότητες ατυχήματος. Ακόμα και αυτός ο δίαυλος μεταξύ των υπουργών Εθνικής Αμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου και Χουλουσί Ακάρ φαίνεται ότι αδρανεί, λόγω, βέβαια, του γενικευμένου επιθετικού κλίματος από την πλευρά της Αγκυρας.
Αυξημένη χρήση UAV και τις νυχτερινές ώρες
Τα τουρκικά UAV, κυρίως τα TB-2 Bayraktar και ANKA-S που αξιοποιούνται κατά κόρον για επιχειρήσεις επιτήρησης και αποτύπωσης της κατάστασης στο Ανατολικό Αιγαίο, αποτελούν έναν φθηνό τρόπο και για την πραγματοποίηση νυχτερινών υπερπτήσεων.
Μόνο εντός του Σεπτεμβρίου, δηλαδή σε λιγότερες από τρεις εβδομάδες, τουρκικά UAV έχουν πετάξει νυχτερινές και μεταμεσονύχτιες ώρες πάνω από την Κίναρο συνολικά ένδεκα φορές.
Τα UAV για να απογειωθούν δεν χρειάζονται παρά ελάχιστη προετοιμασία, ενώ αντιστρόφως η αναχαίτισή τους από την Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.), η οποία είναι επιφορτισμένη και με αυτό το έργο, είναι πάντα δαπανηρή.
Οι επιχειρήσεις επιτήρησης, αναγνώρισης και –εφόσον χρειαστεί– κοινοποίησης των στόχων σε εχθρικές μονάδες που ακολουθούν δεν είναι οι μοναδικές αποστολές που μπορεί να πραγματοποιήσουν τα τουρκικά UAV. Σε περίπτωση στρατιωτικής σύγκρουσης κάποια –από τα συνολικά περίπου 200– UAV που διαθέτουν οι τουρκικές δυνάμεις μπορεί να ομαδοποιηθούν σε σμήνη προκειμένου να πραγματοποιήσουν επιθέσεις κορεσμού εναντίον μονάδων όχι μόνο στην επιφάνεια της θάλασσας (φρεγάτες κ.ά.) αλλά και στο έδαφος.
Τα συστήματα αντιμετώπισης των UAV που τοποθετήθηκαν αθόρυβα τους προηγούμενους μήνες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου αποτελούν μέτρο που απαντάει στις τοπικές επιχειρησιακές ανάγκες, δεν μπορούν, όμως, παρά να συνδυαστούν και με πιο δραστικά μέτρα, πέρα από την παρέμβαση στο προγραμματισμένο σχέδιο πτήσης. Εντός και εκτός υπουργείου Εθνικής Αμυνας γίνονται συζητήσεις για την ανάπτυξη δυνατοτήτων σχετικά με παρεμβάσεις σε ακόμα μεγαλύτερο εύρος.
Εξετάζεται, ακόμα, η απειλή που ίσως αποτελέσουν τα τουρκικά UAV σε περίπτωση εμπλοκής, η οποία μπορεί να συμβεί όταν καταστεί επιχειρησιακά λειτουργικό το ελικοπτεροφόρο «TCG Anadolu», το οποίο θα μεταφέρει όχι μόνο ελικόπτερα αλλά και UAV. Δεδομένου ότι πρόκειται για πλοίο ανοιχτής θαλάσσης, το αρνητικό σενάριο περιλαμβάνει την κίνηση του «Anadolu» μεταξύ Τρίπολης στη Λιβύη και Πασά Λιμάν στον Αυλώνα Αλβανίας (όπου η Τουρκία έχει δυνατότητα διευκολύνσεων στο λιμάνι από το 1992) και την επίθεση προς τις ελληνικές δυνάμεις από τα δυτικά, σε περίπτωση εμπλοκής στο Αιγαίο. Πρόκειται για ένα ενδεχόμενο που ανήκει αυτή τη στιγμή αποκλειστικά στη σφαίρα των σεναρίων, το οποίο όμως μελετάται πολύ σοβαρά από τους αρμοδίους στην Αθήνα.
Πηγή kathimerini.gr
Βασίλης Νέδος
