Το στοίχημα στον αθλητισμό είναι ένα δημοφιλές χόμπι στους Έλληνες. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη αν σκεφτεί κανείς ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες προήλθαν από την Αρχαία Ελλάδα και το στοίχημα με τον νικητή ενός Ολυμπιακού κλάδου ήταν η κύρια ψυχαγωγία για τους Έλληνες. Στη σημερινή Ελλάδα, ο κλάδος των αθλητικών στοιχημάτων ανθεί, αποφέροντας σταθερά έσοδα για τη χώρα.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2022, τα ακαθάριστα έσοδα από τυχερά παιχνίδια (GGR) στην Ελλάδα ανήλθαν σε 442,1 εκατ. ευρώ (444,75 εκατ. δολάρια ΗΠΑ), αυξημένα κατά 11,7% σε ετήσια βάση, γεγονός που είναι ενδεικτικό της καλά ανεπτυγμένης αγοράς τυχερών παιχνιδιών και αθλητικών στοιχημάτων της χώρας. Ωστόσο, η κατάσταση δεν ήταν πάντα τόσο παραγωγική όσο τώρα. Σε αυτό το άρθρο, θα συζητήσουμε τα νομικά εμπόδια που έχει αντιμετωπίσει η χώρα όλα αυτά τα χρόνια και το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο.
Στοιχηματικοί Νόμοι και Κανονισμοί στην Ελλάδα Επισκόπηση
Το 1996, Έλληνες νομοθέτες προσπάθησαν να ρυθμίσουν τον κλάδο του αθλητικού στοιχήματος για πρώτη φορά. Η νομοθετική ρύθμιση παραχωρούσε μονοπώλιο στην κρατική εταιρεία ΟΠΑΠ. Αρχικά, ο ΟΠΑΠ είχε αποκλειστικά δικαιώματα ελέγχου όλων των μορφών αθλητικών στοιχημάτων σε όλη τη χώρα μέχρι το 2020, αλλά το μονοπώλιό του παρατάθηκε μέχρι το 2030.
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους που προκλήθηκε από την οικονομική κρίση του 2008, η Ελλάδα πούλησε το μερίδιο ελέγχου του 33% στον ΟΠΑΠ στην Emma Delta το 2013, ολοκληρώνοντας την ιδιωτικοποίηση της μονοπωλιακής εταιρείας τυχερών παιγνίων. Ωστόσο, το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ παρέμεινε άθικτο.
Τέτοια μονοπωλιακά καθεστώτα συνήθως τροφοδοτούν τη γκρίζα αγορά και “στραγγίζουν” την οικονομία. Πολλοί Έλληνες αναγνώρισαν τα οφέλη από τη χρήση υπεράκτιων αθλητικών στοιχημάτων για να τοποθετήσουν τα στοιχήματά τους. Σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις παράνομες δραστηριότητες τυχερών παιχνιδιών, οι Έλληνες νομοθέτες εισήγαγαν τον νόμο 3037/2002, που απαγορεύει όχι μόνο τα διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια αλλά και όλα τα εικονικά παιχνίδια που παίζονται δημόσια. Τα ίντερνετ καφέ στην Ελλάδα δεν επιτρεπόταν πλέον να προσφέρουν εικονικά παιχνίδια. Στις εταιρείες που παραβίαζαν τον κανονισμό επιβλήθηκαν τσουχτερά πρόστιμα έως και 75.000 ευρώ.
Βήματα προς την απελευθέρωση της ελληνικής βιομηχανίας αθλητικών στοιχημάτων
Η νομοθεσία άλλαξε το 2011 και αντικαταστάθηκε από τον Ν. 4002/2011. Η νέα νομοθεσία αποσκοπούσε στην απελευθέρωση της αγοράς και στη θέσπιση καθεστώτος αδειοδότησης. Οι ξένες εταιρείες που ενδιαφέρονταν να δραστηριοποιηθούν σε ελληνικό έδαφος έπρεπε να πληρώσουν έναν τεράστιο φόρο 30% επί των ακαθάριστων εσόδων, ενώ τα κέρδη από τον τζόγο υπόκεινταν σε φόρο 10%. Παράλληλα, ο ΟΠΑΠ απαλλάχθηκε από τους φόρους. Οι υπεράκτιες εταιρείες έπρεπε επίσης να χρησιμοποιούν μόνο ελληνικά τραπεζικά ιδρύματα για όλες τις συναλλαγές και να εντοπίζουν τους διακομιστές τους εντός της χώρας. Παρά την επαχθή φορολογία και το καθεστώς αδειοδότησης, το κράτος εξέδωσε 24 προσωρινές άδειες. Μεταξύ των αδειοδοτημένων εταιρειών ήταν οι αξιόπιστες William Hill, Ladbrokes και Paddy Power. Όμως, το 2012, οι Έλληνες νομοθέτες ζήτησαν από τις αδειοδοτημένες εταιρείες να διακόψουν τη λειτουργία τους. Η κυβέρνηση ξεκίνησε μια μαύρη λίστα για να αποτρέψει τους οπαδούς των σπορ από την πρόσβαση σε μη αδειοδοτημένες ιστοσελίδες στοιχημάτων.
Ξένοι επιχειρηματίες ενώνουν τις δυνάμεις τους ενάντια στο μονοπώλιο του τυχερών παιχνιδιών
Πολλοί επιχειρηματίες αμφισβήτησαν τους ελληνικούς νόμους, ισχυριζόμενοι ότι το μονοπώλιο των τυχερών παιχνιδιών παραβιάζει τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με την ελευθερία των υπηρεσιών. Το 2013, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι το μονοπώλιο είναι αντίθετο με τα πρότυπα της ΕΕ και ανάγκασε τους νομοθέτες να τροποποιήσουν τον νόμο. Ωστόσο, ελληνικό δικαστήριο έκρινε ότι το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ είναι νόμιμο και στοχεύει στην καταπολέμηση εγκληματικών δραστηριοτήτων στον κλάδο. Μεταξύ 2013 και 2015, τα ακαθάριστα έσοδα από τυχερά παιχνίδια μειώθηκαν στα 60.000 ευρώ, επειδή πολλοί Έλληνες παίκτες προσελκύθηκαν από τις πολυάριθμες επιλογές και τα γενναιόδωρα μπόνους που πρόσφεραν ξένα αθλητικά στοιχήματα. Επιπλέον, η Ελλάδα επηρεάστηκε σοβαρά από την κρίση χρέους και χρειαζόταν η ΕΕ να ξεπεράσει τα οικονομικά της προβλήματα και να παραμείνει φερέγγυα. Οι Έλληνες βουλευτές πιέστηκαν στον τοίχο και έπρεπε να αναθεωρήσουν το ρυθμιστικό καθεστώς για τα τυχερά παιχνίδια. Το 2016, οι Έλληνες νομοθέτες παρουσίασαν μια νέα πρόταση. Αυτή τη φορά το νομοσχέδιο απαιτούσε φόρο 35% στα ακαθάριστα έσοδα από τυχερά παιχνίδια. Εκτός από την επαχθή φορολογία και το ενοχλητικό καθεστώς αδειοδότησης, οι παίκτες έπρεπε επίσης να πληρώσουν φόρους για τα κέρδη τους. Έχοντας αυτό κατά νου, δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τους Έλληνες παίκτες που στράφηκαν σε υπεράκτια αθλητικά στοιχήματα.
Το τρέχον ρυθμιστικό καθεστώς
Το 2018, οι Έλληνες νομοθέτες εισήγαγαν επιτέλους ένα νέο νομοσχέδιο που συμμορφώνεται με τα πρότυπα της ΕΕ. Ο νέος νόμος επέτρεπε στους φορείς εκμετάλλευσης να υποβάλουν αίτηση για μόνιμες άδειες. Δυστυχώς, οι φορολογικοί συντελεστές αυξήθηκαν. Αυτή τη στιγμή, οι ξένοι στοιχηματιστές υποχρεούνται να καταβάλουν τέλος αδειοδότησης 4 εκατ. ευρώ και αρχική κατάθεση 0,5 εκατ. ευρώ. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να υποβάλουν τις αιτήσεις αδειοδότησης στην
Ελληνική Επιτροπή Παιγνίων και οι εκδοθείσες άδειες ισχύουν για 5 χρόνια. Τα κέρδη που προέρχονται από δραστηριότητες τυχερών παιχνιδιών υπόκεινται επίσης σε φόρους. Ανάλογα με το ποσό που έχετε κερδίσει, θα πρέπει να πληρώσετε φόρους 15% (για κέρδη έως 500€) και φόρους 20% (για κέρδη άνω των 500€). Τα κέρδη κάτω των 100€ είναι αφορολόγητα. Το κλιμακωτό φορολογικό σύστημα τέθηκε σε ισχύ το 2013 και εξακολουθεί να ισχύει. Το ελάχιστο όριο ηλικίας για συμμετοχή σε δραστηριότητες τυχερών παιχνιδιών στην Ελλάδα είναι τα 21 έτη.
Συμπέρασμα
Για πολύ καιρό, ο κλάδος των αθλητικών στοιχημάτων στην Ελλάδα υπαγόταν στο μονοπώλιο της κρατικής εταιρείας ΟΠΑΠ. Μετά από χρόνια ανεπιτυχών προσπαθειών απελευθέρωσης της αγοράς, οι ξένες επιχειρήσεις μπορούν επιτέλους να υποβάλουν αίτηση για μόνιμες άδειες. Ωστόσο, οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να περάσουν από πολλά εμπόδια και να πληρώσουν ένα σημαντικό ποσό για να αποκτήσουν άδεια. Το 2020, η Ελληνική Επιτροπή Παιγνίων ανέφερε ότι τα Ακαθάριστα έσοδα από τις διαδικτυακές δραστηριότητες τυχερών παιχνιδιών έφτασαν τα 540 εκατ. ευρώ. Κρίνοντας από την αύξηση των ακαθάριστων εσόδων από τον τζόγο, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η απελευθέρωση της αγοράς αθλητικών στοιχημάτων έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η ελληνική αγορά μπορεί να γίνει ακόμη πιο ελκυστική εάν οι νομοθέτες διευκολύνουν τη διαδικασία αδειοδότησης και επιβάλλουν χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές.
