Από την απλή αναλογική στην… κοινή λογική περνά η εκλογική διαδικασία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλάζοντας εντελώς το τοπίο σε σχέση με τις εκλογές του 2019 όπου η ανάδειξη των διοικητικών αρχών σε Δήμους και Περιφέρειες αναδείχθηκε σε μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.
Η εφαρμογή της απλής αναλογικής στις εκλογές των ΟΤΑ του 2019 με απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ, προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στην ανάδειξη των δημάρχων και των περιφερειαρχών όπου σε πολλές περιπτώσεις η δημιουργία πλειοψηφικού μετώπου ήταν για γέλια και για κλάματα.
Οι αναγκαίες συναινέσεις της δεύτερης εκλογής σε πολλές περιπτώσεις έφεραν Δήμους στα πρόθυρα ακυβερνησίας, αλλά και με βάση καταγγελίες αποτέλεσαν προϊόν διαφόρων συναλλαγών μεταξύ των παρατάξεων. Οι δημοτικές παρατάξεις εξέλεξαν δημοτικούς συμβούλους από την πρώτη Κυριακή και με βάση το ποσοστό που έλαβαν και στον δεύτερο γύρο οι πολίτες ψήφιζαν μόνο για δήμαρχο. Σε πολλές περιπτώσεις, εκεί που με το πλειοψηφικό σύστημα θα υπήρχε ανάδειξη δημάρχου η απλή αναλογική έβαλε φρένο και οδήγησε τους επικεφαλής των παρατάξεων σε συζητήσεις επί συζητήσεων, επιφέροντας ένα χάος συναλλαγής και την πολυδιάσπαση ενός δημοκρατικού θεσμού.
Ανέδειξε δημάρχους και περιφερειάρχες που δεν είχαν πλειοψηφία στα συμβούλιά τους, με αποτέλεσμα και προκειμένου να περάσουν θέματα, να υπάρχει συναλλαγή πάνω και κάτω από το τραπέζι και έφερε σχεδόν ακυβερνησία σε Δήμους και Περιφέρειες που δεν υπήρχε ξεκάθαρο προβάδισμα από την πρώτη Κυριακή.
Πλέον, με τον νέο εκλογικό νόμο και την κατάργηση της απλής αναλογικής επανέρχεται η κανονικότητα και επιτυχών συνδυασμός στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αναδεικνύεται αυτός ο οποίος στον πρώτο γύρο (8 Οκτωβρίου) συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 43% (43%+1 ψήφο) επί των εγκύρων ψηφοδελτίων κάθε Δήμου ή Περιφέρειας αντίστοιχα.
Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, 15 Οκτωβρίου 2023, μεταξύ των υποψηφίων δημάρχων ή περιφερειαρχών των δύο πρώτων συνδυασμών.
Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα αναδειχθούν από τις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία, η οποία θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου και παράλληλα τίθεται όριο 3% για το δικαίωμα εκλογής δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του οικείου συμβουλίου και ευθυγραμμισμένο με το ισχύον όριο στις εθνικές εκλογές.
Εξασφαλίζεται επίσης η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου στον νικητή των εκλογών, στον πρώτο συνδυασμό και οι υποψήφιοι τοπικών συμβουλίων, θα πρέπει να συμμετέχουν σε ψηφοδέλτιο υποψήφιου δημάρχου. Πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς, ανεξαρτήτως συνδυασμού, από τον πρώτο γύρο.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την απόφαση του τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπήρξε νόθευση της λαϊκής εντολής, καθώς ο προηγούμενος εκλογικός νόμος, με βάση τον οποίο διεξήχθησαν οι δημοτικές εκλογές προέβλεπε ότι θα ακολουθούσε εσωτερική εκλογή εντός του τοπικού συμβουλίου, μεταξύ του πλειοψηφήσαντος συμβούλου του πρώτου συνδυασμού και του πλειοψηφήσαντος συμβούλου του δεύτερου συνδυασμού και ο πλειοψηφών σύμβουλος εντός του τοπικού συμβουλίου, θα εκλεγόταν πρόεδρος της τοπικής κοινότητας.
Η εφαρμογή της απλής αναλογικής το 2019 έφερε τα πάνω-κάτω στην κατανομή των εδρών και στα Δωδεκάνησα όπου καταγράφηκαν οριακές πλειοψηφίες σε αρκετά νησιά. Από τα πλέον παράδοξα ήταν στην Πάτμο και στην Κάλυμνο όπου στην πρώτη περίπτωση ο δήμαρχος κ. Ελευθέριος Πέντες είχε δύο έδρες λιγότερες από τον δεύτερο και απερχόμενο τότε δήμαρχο κ. Γρηγόρη Στόικο, ενώ στην δεύτερη περίπτωση ο δήμαρχος κ. Δημήτρης Διακομιχάλης κατελάμβανε μόλις έξι έδρες από τις 27 (!) ενώ από έξι έδρες είχαν επίσης η δεύτερη παράταξη (Ι. Μαστροκούκος) και η τρίτη (Ι. Γαλουζής απερχόμενος τότε δήμαρχος). Στην Κάρπαθο πλειοψηφία, μείζων και ελάσσων μειοψηφία είχαν διαφορά από μόλις μια έδρα.
Σε Τήλο, Χάλκη και Νίσυρο η πλειοψηφία ήταν οριακή με τους εκλεγμένους δημάρχους να καταλαμβάνουν μόλις μια έδρα περισσότερη από την παράταξη της μειοψηφίας.
Λίγοι ήταν οι δήμαρχοι της Δωδεκανήσου που διασφάλισαν αυξημένη πλειοψηφία και μπορούσαν να ασκήσουν το έργο τους χωρίς να απαιτηθεί να προχωρήσουν σε συνεργασίες. Σε Ρόδο, Κω, Κάρπαθο, Κάλυμνο, Αστυπάλαια, Λέρο και Πάτμο εκ των πραγμάτων επιβλήθηκε συνεργασία και με άλλες παρατάξεις (σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερες της μίας), προκειμένου οι δήμαρχοι να διασφαλίσουν την απαραίτητη πλειοψηφία εδρών.
Οι μόνοι που είχαν το… κεφάλι τους ήσυχο ήταν οι δήμαρχοι Λειψών και Αγαθονησίου, κ.κ. Μάγγος και Κόττορος οι οποίοι δεν είχαν αντίπαλο στις εκλογές.
Υπενθυμίζεται ότι οι έδρες στα δημοτικά συμβούλια των νησιών της Δωδεκανήσου που προέκυψαν από την απλή αναλογική, είχαν ως εξής:
ΡΟΔΟΣ 49 ΕΔΡΕΣ
Καμπουράκης Αντώνιος 20
Φώτης Χατζηδιάκος 15
Καρίκης Ευστράτιος 8
Κρητικός Δημήτριος 4
Πότσος Καλετός 2
ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ 13 ΕΔΡΕΣ
Σαμψάκος Γεώργιος 6
Παπουτσής Γεώργιος 4
Αχλαδιώτης Γεώργιος 3
ΣΥΜΗ 17 ΕΔΡΕΣ
Παπακαλοδούκας Ελ. 10
Σκιαθίτης Αγαπητός 4
Τσαβαρής Ηλίας 3
ΤΗΛΟΣ 13 ΕΔΡΕΣ
Καμμά-Αλειφέρη Μαρία 7
Χατζηφούντας Εμμανουήλ 6
ΧΑΛΚΗ 13 ΕΔΡΕΣ
Φραγκάκης Ευάγγελος 7
Σταματιάδης Μιχαήλ 6
ΚΩΣ 33 ΕΔΡΕΣ
Νικηταράς Θεοδόσιος 15
Κυρίτσης Γεώργιος 12
Ρούφα-Έψιμου Ιωάννα 5
Μακρή Κυριακή (Κική) 1
ΝΙΣΥΡΟΣ 13 ΕΔΡΕΣ
Κορωναίος Χριστοφής 7
Γιαννάκης Παναγιώτης 6
ΚΑΣΟΣ 13 ΕΔΡΕΣ
Ερωτόκριτος Μιχαήλ 8
Νικολάκης Εμμανουήλ 5
ΚΑΡΠΑΘΟΣ 21 ΕΔΡΕΣ
Νισύριος Ιωάννης 8
Καπετανάκης Εμμανουήλ 7
Τσαμπουνιεράκης Μιχαήλ 6
ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ 13 ΕΔΡΕΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΤΤΟΡΟΣ 13
ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ 13 ΕΔΡΕΣ
Κομηνέας Νικόλαος 6
Καμπούρη Μαρία 4
Λαπατάς Βλάσιος 3
ΚΑΛΥΜΝΟΣ 27 ΕΔΡΕΣ
Διακομιχάλης Δημήτριος 6
Μαστροκούκος Ιωάννης 6
Γαλουζής Ιωάννης 6
Μαύρος Γεώργιος 5
Μπούκης Μιχαήλ 3
Χούλλης Σακελλάριος 1
ΛΕΙΨΟΙ 13 ΕΔΡΕΣ
Μάγγος Φώτιος 13
ΛΕΡΟΣ 21 ΕΔΡΕΣ
Κόλιας Μιχαήλ 8
Παυλής Γεώργιος 5
Λουλουδιάς Στυλιανός 5
Σοροκάκης Ιωάννης 3
ΠΑΤΜΟΣ 17 ΕΔΡΕΣ
Πέντες Ελευθέριος 5
Στόικος Γρηγόριος 7
Τσαμπαλάκης Νικήτας 3
Γρύλλης Εμμανουήλ 1
Βέργος Παναγιώτης 1
