Την ισορροπία για ταχύτερη και δίκαιη απονομή δικαιοσύνης στο χώρο των αστικών και εμπορικών διαφορών, αγγίζοντας διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα, φιλοδοξεί να πετύχει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης, για τη Διαμεσολάβηση. Το νέο νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, περιλαμβάνει εκτενείς τροποποιήσεις για τη διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.
Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης, «οι αλλαγές που επέρχονται με τη διαμεσολάβηση στον κλάδο της εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών, συνιστούν νέο σταθμό για την ισόρροπη προώθηση ενός πλήρους δικαιϊκού συστήματος, το οποίο συνδράμει σε μια ταχεία, αποτελεσματική, οικονομικά ορθότερη και εκσυγχρονισμένη με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές επιδιώξεις, πρόσβαση στην δικαιοσύνη», ωστόσο η υποχρεωτική υπαγωγή διαφορών στην διαμεσολάβηση, βρίσκει αντίθετη την ολομέλεια των προέδρων των δικηγορικών συλλόγων της Ελλάδας.
Ο δικηγόρος, διαπιστευμένος διαμεσολαβητής, με μετεκπαίδευση στην Οικογενειακή Διαμεσολάβηση και ιδρυτικό μέλος της Αστικής Μη κερδοσκοπικής Εταιρείας «ΕΠΙΛΥΣΙΣ –ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΡΟΔΟΥ», κ. Γιώργος Τζεδάκης με συνέντευξή του σήμερα στη «δ», αναφέρεται αναλυτικά στη διαδικασία της διαμεσολάβησης και όλα όσα πρέπει να γνωρίζει ο πολίτης για το πλαίσιο της Διαμεσολάβησης.
• Κύριε Τζεδάκη, να ξεκινήσουμε την συνέντευξη από το νέο πλαίσιο για τη διαδικασία της Διαμεσολάβησης. Θα ήταν χρήσιμο να μας εξηγήσετε τι σημαίνει και πώς αυτό διευκολύνει τον πολίτη.
Η Διαμεσολάβηση είναι μια ευέλικτη εξωδικαστική διαδικασία στην οποία ένα ειδικά εκπαιδευμένο, τρίτο ουδέτερο πρόσωπο (διαμεσολαβητής), συνδράμει με κατάλληλο τρόπο, έτσι ώστε δυο ή περισσότερα αντιμαχόμενα μέρη, να επιλύσουν τη διαφορά τους με μια συμφωνία η οποία ικανοποιεί τις δικές τους και μόνο ανάγκες, και η οποία προέρχεται από τους ίδιους, και όχι από άλλο ξένο πρόσωπο π.χ. ένα δικαστή.
• Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της διαδικασίας της Διαμεσολάβησης;
Το πρώτο βασικό χαρακτηριστικό της Διαμεσολάβησης είναι η ευελιξία της όλης διαδικασίας που ακολουθείται, καθώς η εν λόγω διαδικασία είναι μεν διαρθρωμένη, διέπεται δηλαδή από κανόνες, όμως αυτοί οι κανόνες δεν είναι τόσο αυστηροί όσο σε μια αίθουσα δικαστηρίου. Για παράδειγμα, υπάρχει πάντα η δυνατότητα να συζητηθούν και να επιλυθούν και διαφορές που θα ανακύψουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, κάτι που είναι βέβαια αδύνατον στο δικαστήριο, ή αν τα μέρη νιώσουν κούραση, υπάρχει πάντα η δυνατότητα ενός διαλείμματος.
Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό της διαδικασίας είναι το γεγονός ότι η τελική λύση του προβλήματος ανήκει αποκλειστικά στα μέρη, και με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται ότι στη διαμεσολάβηση δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι (όπως συμβαίνει συχνά με μια δικαστική απόφαση) αλλά αντίθετα υπάρχουν πάντα δυο κερδισμένοι.
Το τρίτο πολύ βασικό χαρακτηριστικό της Διαμεσολάβησης είναι ο απόλυτα εμπιστευτικός χαρακτήρας της διαδικασίας και το απόρρητο των πληροφοριών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλα γίνονται με απόλυτη μυστικότητα και δεν γνωστοποιείται σε τρίτους, όχι μόνο το αποτέλεσμα της Διαμεσολάβησης, αλλά ακόμη και το ίδιο το γεγονός ότι τα μέρη θα επιχειρήσουν να λύσουν τη διαφορά τους με τη Διαμεσολάβηση. Πρέπει να υπενθυμίσω σε αυτό το σημείο ότι η διαδικασία στα ακροατήρια των δικαστηρίων είναι σχεδόν πάντα δημόσια (εκτός κάποιων εξαιρέσεων) και πολύ συχνά προκύπτει ζημία από ενδεχόμενη αρνητική δημοσιότητα αν πρόκειται για εταιρίες, ενώ συχνή είναι και η αμηχανία των προσώπων που βρίσκονται σε δικαστικές αίθουσες για πιο προσωπικές υποθέσεις όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις οικονομικών διαφορών μεταξύ συγγενικών προσώπων κλπ.
• Γιατί κάποιος να επιλέξει την Διαμεσολάβηση έναντι π.χ. της δικαστικής οδού;
Υπάρχουν πολλοί βασικοί λόγοι για να επιλέξει κανείς τη Διαμεσολάβηση, όπως η ταχύτητά της, το χαμηλό κόστος της, η δυνατότητα συνέχισης των σχέσεων των μερών, η αποφυγή κινδύνου έκδοσης δυσμενούς δικαστικής απόφασης, και η εξάλειψη του δικαστηριακού άγχους και των προσωπικών εντάσεων στα ακροατήρια. Πιο συγκεκριμένα για το θέμα της ταχύτητας και της δυνατότητας εξεύρεσης άμεσης λύσης, με τη Διαμεσολάβηση δίνεται η ευκαιρία στα μέρη να λύσουν τη διαφορά τους ακόμη και μέσα σε ένα απόγευμα, αποφεύγοντας έτσι τις πολύ αργές δικαστικές διαδικασίες, όπου αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του, εκτός από την αναμονή εκδίκασης της υπόθεσης, έπειτα της έκδοσης αποφάσεως, καθώς και διάφορους αστάθμητους παράγοντες όπως τις πάμπολλες αναβολές της εκδίκασης, απεργίες δικηγόρων, στάσεις εργασίας δικαστικών υπαλλήλων και τους διάφορους βαθμούς δικαιοδοσίας (εφέσεις, αναιρέσεις κτλ), δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο μέσος όρος έκδοσης οριστικής και αμετάκλητης απόφασης, είναι τουλάχιστον τα πέντε έτη! Σκεφτείτε λοιπόν πόσο καθοριστικής σημασίας είναι η ταχύτατη επίλυση της διαφοράς, ιδίως σε περιπτώσεις όπου υπάρχει άμεση και επιτακτική χρηματική ανάγκη, ή σε άλλες περιπτώσεις όπως στις οικογενειακές διαφορές, όπου ένα από τα ζητούμενα είναι και ο τερματισμός όσο το δυνατόν γρηγορότερα των συγκρούσεων, ώστε να μη συνεχίζεται επ’ αόριστον η επώδυνη κατάσταση, ειδικά για τα παιδιά, από την διαδικασία ενός διαζυγίου.
• Πώς διασφαλίζεται ότι τα εμπλεκόμενα μέρη θα τηρήσουν μελλοντικά την συμφωνία στην οποία καταλήγουν στο τέλος της Διαμεσολάβησης;
Έχει φροντίσει για αυτό ο νομοθέτης, αφού η συμφωνία που θα καταλήξουν τα μέρη έχει την εκτελεστότητα δικαστικής απόφασης. Συγκεκριμένα με την κατάθεση του πρακτικού διαμεσολάβησης στη γραμματεία του Μονομελούς Πρωτοδικείου της περιφέρειας όπου διεξήχθη η Διαμεσολάβηση, αυτό αποτελεί τίτλο εκτελεστό, μπορεί δηλαδή να επισπευσθεί αναγκαστική εκτέλεση.
Η μεγαλύτερη πάντως εξασφάλιση της τήρησης των συμφωνηθέντων, παραμένει το γεγονός ότι η συμφωνία είναι προϊόν συγκατάθεσης και των δυο μερών και δεν τους έχει επιβληθεί από κανέναν τρίτο.
• Σε τι είδους διαφορές μπορεί να εφαρμοστεί η Διαμεσολάβηση;
Η Διαμεσολάβηση μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις Αστικές και Εμπορικές διαφορές Ιδιωτικού δικαίου όπως ενδεικτικά: διαφορές καταναλωτικές, εργατικές, γειτονικές, κτηματικές, οικογενειακές, μισθωτικές, τραπεζικές, κατασκευαστικές, οικογενειακών επιχειρήσεων, αποζημιώσεων, περιουσιακές, πνευματικής ιδιοκτησίας, διαφορές ενοίκων πολυκατοικιών κ.α. Η Διαμεσολάβηση δεν εφαρμόζεται σε διαφορές ποινικού δικαίου και σε διαφορές διοικητικού δικαίου, όταν δηλαδή η μια πλευρά της διαφοράς είναι το Δημόσιο.
• Ποιο είναι το κόστος για τη διαδικασία της Διαμεσολάβησης;
Εάν προβεί κάποιος σε ένα πρόχειρο υπολογισμό του αμέσου αλλά και έμμεσου κόστους της έναρξης ή της συνέχισης μιας δικαστικής διαμάχης έναντι της Διαμεσολάβησης, και ενδεικτικά μόνο σας αναφέρω τα δικαστικά έξοδα, παράβολα, αμοιβές, έξοδα επιδόσεων, έξοδα εκτέλεσης κτλ, και μάλιστα σε διάφορους βαθμούς δικαιοδοσίας, τότε πολύ εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ότι η διαδικασία της διαμεσολάβησης πέρα των άλλων πλεονεκτημάτων αποτελεί και μια πολύ οικονομική λύση με λιγότερα έξοδα για τους εμπλεκόμενους.
Η δε αμοιβή του Διαμεσολαβητή καθορίζεται ελεύθερα από τα μέρη με γραπτή συμφωνία των μερών, η οποία επιμερίζεται και στα δυο μέρη, ενώ σε περίπτωση που δεν υπάρχει αυτή η συμφωνία θα υπάρχει μια ελάχιστη αμοιβή σύμφωνα με το νόμο.
• Εσείς, έχετε κάνει μετεκπαίδευση στην Οικογενειακή Διαμεσολάβηση. Ποιες ιδιαιτερότητες έχει αυτό το είδος των διαφορών;
Οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων αποτελούν τυπικό παράδειγμα σχέσεων που επιδέχονται διαμεσολάβηση, καθώς οι σύζυγοι σε κρίση έχουν πρόβλημα από την διαταραχή των διαπροσωπικών τους σχέσεων και όχι τόσο της έννομης σχέσης τους. Η Οικογενειακή Διαμεσολάβηση έρχεται να διευκολύνει τη λύση του γάμου και να επιλύσει τις διαφορές από τη διάσταση και το διαζύγιο, με σύντομο, πολιτισμένο και λιγότερο επώδυνο τρόπο. Στην Οικογενειακή Διαμεσολάβηση δίνουμε πάντα απόλυτη προτεραιότητα στα θέματα που αφορούν τα παιδιά, όπως τα θέματα επιμέλειας, (ήτοι διαμονής, επικοινωνίας, διατροφής τους) και μετά στα θέματα που αφορούν τους γονείς, όπως η μετοίκηση, η διατροφή συζύγου, η διανομή της οικογενειακής περιουσίας κτλ.
Αν με ρωτήσετε προσωπικά ποιο θεωρώ ότι είναι το μεγαλύτερο διακύβευμα σε αυτές τις διαφορές, θα σας απαντούσα ότι είναι η φυσιολογική παιδική ηλικία των τέκνων, καθώς και η διατήρηση μιας γέφυρας επικοινωνίας για μελλοντικά ζητήματα που είναι λογικό να προκύψουν καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν.
• Πάντως, πολύ θόρυβος έχει γίνει τελευταία με το ζήτημα της υποχρεωτικότητας της Διαμεσολάβησης σε κάποιες υποθέσεις. Τι ισχύει τελικά;
Καταρχάς όταν μιλάμε για υποχρεωτικότητα Διαμεσολάβησης, να ξεκαθαρίσουμε ότι εννοούμε την υποχρέωση των μερών να δοκιμάσουν την διαδικασία της Διαμεσολάβησης και όχι την υποχρέωση των μερών να καταλήξουν υποχρεωτικά σε μια συμφωνία. Εξάλλου η διαμεσολάβηση έχει εκούσιο χαρακτήρα που σημαίνει ότι τα μέρη είναι ελεύθερα να αποχωρήσουν από τη διαδικασία όποτε το θελήσουν.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ο νομοθέτης εισάγει την υποχρεωτικότητα της Διαμεσολάβησης για κάποιες υποθέσεις, μεταξύ αυτών είναι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, όπως η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, οικονομικοί λόγοι όπως η προσέλκυση ξένων επενδυτών, (καθώς για τους τελευταίους η ταχύτητα της εν λόγω διαδικασίας είναι καθοριστικής σημασίας), αλλά και κοινωνικοί λόγοι, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της οικογενειακής διαμεσολάβησης, η προστασία της παιδικής ηλικίας και η διατήρηση υγιών σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας.
Με μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης θέλοντας να προχωρήσει στην ουσιαστική ένταξη του θεσμού στη Ελληνική κοινωνία, προτείνει μεταξύ άλλων για κάποιες κατηγορίες ιδιωτικών διαφορών (όπως π.χ. για τις οικογενειακές διαφορές), προτού κάποιος προσφύγει στα δικαστήρια, να πρέπει να παραστεί πρώτα σε μια υποχρεωτική αρχική συνεδρία ενημέρωσης για τη Διαμεσολάβηση, και αφού ενημερωθεί για τη διαδικασία και τα οφέλη της, αν κρίνει ότι αυτή ταιριάζει στις ανάγκες του να συνεχίσει με αυτή την διαδικασία, αλλιώς σε αντίθετη περίπτωση να αποχωρήσει και στη συνέχεια να ακολουθήσει την οδό των δικαστηρίων.
Το νομοσχέδιο αυτό τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και τις επόμενες μέρες θα κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή.
Προσωπικά πιστεύω ότι είναι πλέον αδήριτη ανάγκη, για όλους τους λόγους που προανέφερα, να αλλάξει η νοοτροπία μας και να αρχίσουμε να εμπιστευόμαστε περισσότερο τις ταχύτατες εξωδικαστικές διαδικασίες, όπως συμβαίνει σε όλα τα σύγχρονα Ευρωπαϊκά κράτη.
• Θα θέλαμε, κλείνοντας, να μας για την εταιρεία «Επίλυσις Διαμεσολάβηση Ρόδου».
Η εταιρεία «Επίλυσις- Διαμεσολάβηση Ρόδου» είναι μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, που σκοπό έχει την προώθηση και ενημέρωση του κοινού σχετικά με το θεσμό της Διαμεσολάβησης.
Τα πέντε μέλη της εταιρείας μας, Καλλιόπη Παπαπαύλου, Σταματία Φίλια, Μαριέττα Χατζηγιώργη, Ανθούλα Χατζημιχάλη και ο ομιλών, είναι όλοι Δικηγόροι – Διαπιστευμένοι Διαμεσολάβητες, καθώς πρώτο μέλημα μας ήταν ακριβώς η συγκρότηση μιας πολύ δυνατής ομάδας, που να αποτελείται, όχι μόνο από άριστα καταρτισμένους Διαμεσολαβητές, αλλά και από προσωπικότητες που να διακρίνονται για το συνεργατικό τους πνεύμα καθώς και για τις κοινωνικές δεξιότητες τους, όπως αυτή της δυνατότητας ενσυναίσθησης, της δυνατότητας δηλαδή συναισθηματικής ταύτισης με την ψυχική κατάσταση των μερών και την κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων τους. Αυτά είναι τα προσόντα που πρέπει να έχει ένας ικανός «βοηθός διαπραγμάτευσης», ένας επαγγελματίας δηλαδή Διαμεσολαβητής.
Στη σελίδα της εταιρείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «Επίλυσις- Διαμεσολάβηση Ρόδου», ή στο τηλέφωνο 22410-65355 οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν περισσότερες πληροφορίες για το θεσμό της Διαμεσολάβησης, μέσα από χρήσιμα άρθρα και βίντεο των μελών της εταιρείας (e-mail: epilysisdr@gmail.com).
